Neerlandia. Jaargang 14

Beknopt verslag der Hoofdbestuursvergadering, gehouden te Dordrecht, 8 October 1910.

Aanwezig de heer Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; mej. E. Baelde, onder-voorzitster, en de heeren Ch.R. Bakhuizen van den Brink, Prof. dr. J. Boeke, H.D.H. Bosboom, A.C. van der Cruyssen, Joh. C. Kesler, Mr. W. Thelen, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler en Mr. W. Dicke, secretaris-penningmeester.

Afwezig met kennisgeving: de heeren Mr. C.Th. van Deventer, Prof. Paul Fredericq, Dr. H.F.R. Hubrecht, H. Meert, Jhr. Mr. O.F.A.M. van Nispen tot Sevenaer, J.M. Pijnacker Hordijk, Mr. Dr. C.F. Schoch (wegens verblijf in Suriname), J.A. Snijders Jr. (wegens verblijf op Curaçao) en J.D. Baron van Wassenaer van Rosande.

De voorzitter opent de vergadering met een woord van welkom, in het bijzonder aan den heer Bakhuizen van den Brink, voor het eerst in de Hoofdbestuursvergadering aanwezig.

Punt I. Notulen der vergadering van 14 Mei te Brussel.

Deze worden met enkele redactiewijzigingen goed gekeurd.

Punt II. Ingekomen stukken en mededeelingen, o.a.:

a.	Goedkeuring der rekening en verantwoording over 1909 door de commissie a.h.;
b.	Dankbetuiging van Volksweerbaarheid voor den aangeboden gelukwensch bij haar 10-jarig bestaan;
c.	Uitnoodiging van het Comité voor het Tweede Internationaal Congres voor Zedelijke Opvoeding, in 1912 hier te lande te houden, om een afgevaardigde te benoemen. Benoemd wordt mej. Baelde met volmacht iemand in haar plaats te stellen.
d.	Aanbieding van den A.N.W.B. om de uitgave Ons Eigen Land voor buitenlandsche leden van

[p. 227]

	het A.N.V. beschikbaar te stellen tegen denzelfden prijs als voor de leden van den A.N.W.B. Dit is de gunstige beschikking op een desbetreffend verzoek, gedaan aan den A.N.W.B.
e.	Verzoek der Boeken-Commissie om bijzonderen steun over 1910. Door het Dagel. Bestuur werd f 25. - toegestaan. De vergadering keurt dit goed. Zoo mogelijk zal op de begrooting voor 1911 de toelage aan de Boeken-Commissie verhoogd worden.
f.	Brief met raad om een premie-leening aan te gaan ter versterking van de geldmiddelen van het A.N.V. Besloten wordt dit punt te laten rusten tot het Dagel. Bestuur maatregelen heeft getroffen om te trachten een fonds bijeen te krijgen. Alsdan zal worden overwogen of het denkbeeld premieleening hiermee te verbinden is.
g.	Opmerkingen over het gemis van den werkmansstand in het A.N.V. Opgemerkt wordt dat dit niet juist is. Men zegt dat het A.N.V. buiten de kleine luiden omgaat, maar vergeet dat iedereen lid kan worden, zelfs voor 25 cts. en dat men zich kan vereenigen tot clubjes die gezamenlijk de minimum-bijdrage (f 2.50) betalen, om Neerlandia te kunnen ontvangen. Hoe meer werklieden toetreden hoe beter.
h.	Bericht over toekenning van een Eersten prijs en een Eerediploma aan de inzending van het A.N.V. op de Brusselsche Tentoonstelling. De vergadering spreekt er haar voldoening over uit dat het A.N.V. door zijn inzending deze onderscheidingen is te beurt gevallen, brengt hulde aan de heeren Meert, Van Everdingen, Delpire, Kesler, Rompel en den administrateur voor alles wat zij voor de inrichting van het Paviljoen hebben gedaan en besluit hun namens het Hoofdbestuur een dankbetuiging te zenden, wanneer de werkzaamheden beëindigd zijn.

Punt III. België.

a.	Nederlandsche school te Antwerpen. In herinnering wordt gebracht, dat de Minister van Buitenlandsche Zaken f 10.000. - op de begrooting heeft gebracht tot steun voor het Nederlandsch onderwijs in het buitenland, wat als een doorwerking der denkbeelden van het A.N.V. mag worden beschouwd. In de Memorie van Toelichting op het IIIe hoofdstuk der Staatsbegrooting voor 't dienstjaar 1911 worden bepaaldelijk genoemd de scholen in Buenos Aires, Tres Arroyos en Brussel. Antwerpen kon nog niet worden genoemd, omdat de school feitelijk nog niet opgericht was. Over deze school, die alleen met krachtigen steun zal kunnen blijven bestaan en tot ontwikkeling komen, worden eenige inlichtingen gegeven. Men verwacht ook een toelage van het A.N.V. Groep België steunt met een toelage van 100 francs. Zij kan niet meer doen, maar wilde een bewijs van waardeering geven. Het Hoofdbestuur zal afwachten wat de Minister in dezen zal besluiten.
b.	Het taalgebruik in ambtelijke betrekkingen. In een brief aan den heer Meert geschreven, wordt door een Vlaamsch lid geklaagd dat de ambtenaarswereld in Nederland nog maar al te vaak het Nederlandsch verwaarloost en dat Groep Nederland in dezen krachtiger kon optreden. Meegedeeld wordt, dat het bestuur der Groep door persoonlijk bezoek meermalen op deze zaak heeft gewezen. Overwogen zal worden wat in dezen nog meer kan worden gedaan.
c.	Fransch-Vlaanderen. Medegedeeld wordt, dat de Eerw. Emile Descamps, Pastoor in Fransch-Vlaanderen, een bezoek heeft gebracht aan het kantoor^1) en daar allerlei mededeelingen heeft gedaan over de mogelijkheid der opleving van de Vlamingen in den Franschen Noordoosthoek.

1) Zie het October-nr. van Neerlandia, blz. 211.

Punt IV. Ned. Oost-Indië.

a.	Voorstel om te protesteeren tegen de verwijdering uit de Indische titulatuur van het woord schout, en in de plaatsstelling daarvan van de benamingen commissaris en inspecteur van politie. (Zie de plannen tot reorganisatie van het politiewezen in Indië op de ontwerp-begrooting van 1911). Voor het behoud van de woorden schout, baljuw, enz., wordt nog aangevoerd, dat het herinneringen zijn aan de dagen der Compagnie, en dat het A.N.V. de vervanging door Fransche benamingen niet mag dulden. De woorden schout bij nacht en waterschout zijn toch ook nog in gebruik. Besloten wordt adressen te zenden aan den Minister van Koloniën en de Eerste en Tweede Kamer om het woord schout te behouden.
b.	Engelsch kapitaal in de Oost. Men is van oordeel dat het Eng. kapitaal in Indië gevaar kan opleveren, maar de aandacht van de Regeering is er voldoende op gevestigd.
c.	Voorstel tot samenwerking van het Bataksch Instituut met de Rotterdamsche Boeken-Commissie. De vergadering acht ze gewenscht. Het Dagel. Bestuur wordt opgedragen deze aangelegenheid af te handelen.

Punt V. Suriname.

Mededeeling is ingekomen van den heer Schoch, dat hij naar Suriname vertrekt voor een tijdelijk verblijf. Besloten wordt hem een officieel schrijven te zenden, met verzoek de groeten van het Hoofdbestuur over te brengen en verder te doen wat hij nuttig zal oordeelen om de belangen van het Verbond te behartigen.

Punt VI. Nederlandsche Antillen.

Medegedeeld wordt dat de heer Snijders op Curaçao met groote hartelijkheid is ontvangen in een bestuursvergadering en dat hij een voordracht met lichtbeelden zal houden voor de leden der Groep²⁾.

2) Zie het October-nr. van Neerlandia, blz. 219 en 't Nov. nr. bl. 240

Punt VII. Zuid-Afrika.

a.	Rondschrijven der Afd. Potchefstroom ter aanbeveling van het gestadig gebruiken der moedertaal in Zuid-Afrika.
b.	Verzoek om de gouden medailles voor de Taalbondprijzen te vervangen door boekgeschenken. De vergadering heeft daartegen geen bezwaar, te minder waar dit het oorspronkelijk denkbeeld was van het Dagel. Bestuur. Het zal een lijst van geschikte boeken doen samenstellen.
c.	Voornemen van de Afd. Potchefstroom om de Afdeelingen in Zuid-Afrika tot een Groep te vereenigen. Het Dagel. Bestuur heeft deze kennisgeving met instemming beantwoord en met beste wenschen voor het slagen der heroprichting.

Punt VIII. Zelfstandige Afdeelingen.

Een dankbetuiging is ingekomen van de Afd. Smyrna voor steun aan het Wilhelmina-Hospitaal. Voor 1911 rest nu nog een steun van f 200. -.

Over andere Afdeelingen worden verschillende huishoudelijke mededeelingen gedaan.

Punt IX. Vertegenwoordigers.

Eenige aanbiedingen om als vertegenwoordiger van het A.N.V. op te treden, worden behandeld. Ook komt de benoeming van Nederlanders tot Consul ter sprake.

[p. 228]

Een der Vlaamsche leden acht het gewenscht de Nederlandsche Regeering in overweging te geven, waar geen geschikte Nederlanders voor een consulaire betrekking te vinden zijn, de Nederlandsche belangen, waar dit mogelijk is aan den Belgischen (Vlaamsch-sprekenden) consul op te dragen. In het algemeen toch zullen de Belgische en Nederlandsche belangen daardoor niet in strijd komen.

Door den vertegenwoordiger te Charkof zijn stappen gedaan om voor de panama-hoeden van Curaçao een afzetgebied in Rusland te openen.

De vertegenwoordigster te Claremont (Australië) heeft bericht gezonden, dat zij het volgend jaar naar Holland komt.

De heer Lanser heeft zijn benoeming als vertegenwoordiger te Rosario aangenomen en de zaken onmiddellijk goed aangepakt.

Tot vertegenwoordiger te Singapore wordt benoemd Dr. A.P. van Rijn.

Punt X. Aanstoot gevende advertentiën in Neerlandia.

De voorzitter deelt mee, dat er door vacantie-omstandigheden een advertentie is doorgeglipt, waaraan leden aanstoot hebben genomen. In Neerlandia heeft de Redactie een opheldering geplaatst.

De meerderheid oordeelt ook dat de advertentie beter achterwege ware gebleven en keurt de houding der Redactie goed.

Punt XI. Verkeerscommissie.

Medegedeeld wordt, dat er klachten ingekomen zijn over de termen, waarin het niet doorgaan der Verbondsreis dezen zomer door Vlaanderen werd gemotiveerd.

De Vlaamsche afgevaardigden betoogen, dat er een uitvoerige briefwisseling is gevoerd en dat het afspringen der reis niet de schuld der Vlamingen is.

Punt XII. Duitsche invloed.

Een der Hoofdbestuurders brengt rapport uit over zijn onderzoek inzake den Duitschen invloed. Er is een plaatselijken en algemeenen invloed. De eerste bestaat in de grensplaatsen maar is niet zoo groot, omdat het onvermijdelijk is, dat daar de taal van het naburige land, waarmee men dagelijks betrekking onderhoudt, naast het Nederlandsch wordt gesproken. Dit doet niet veel afbreuk aan het Nederlandsch besef. Aan de Afdeeling Maastricht zou eens gevraagd kunnen worden een onderzoek in te stellen naar de feiten en naar de middelen om den vreemden taalinvloed tegen te gaan.

De vergadering keurt dit goed.

Van meer belang is de algemeene kwestie. Er zijn werkelijk Duitsche invloeden, wat met voorbeelden wordt toegelicht. Neerlandia wees er meer dan eens op.

De vergadering komt tot de slotsom, dat de plaatselijke invloed wèl, de algemeene invloed weinig kan worden tegengegaan, doch dat er niet van gevaar kan worden gesproken.

Toch blijft het gewenscht waakzaam te zijn.

Punt XIII. De instandhouding der Vacantieleergangen.

Medegedeeld wordt, dat er gevaar bestaat, dat de Vacantieleergangen door gebrek aan deelneming niet meer zullen worden voortgezet. Dat zou zeer te bejammeren zijn. Misschien kan er verbetering in de deelneming gebracht worden wanneer Hoofd- en Groepsbesturen zich er voor spannen. Besloten wordt dat het Dagel. Bestuur een samenspreking zal hebben met de voormannen der Vacantieleergangen.

Nog wordt medegedeeld, dat in Leiden een Commissie uit de Professoren is gevormd, met het doel de Leergangen beter te regelen.

De Algemeene Secretaris

Mr. W. DICKE.