Neerlandia. Jaargang 14

De eigen taal in de lucht.

Zooals wij er opgesteld zijn, dat men de dingen der luchtvaart zal noemen met Nederlandsche namen, zijn er in andere landen die er van gesproken willen hebben in de taal van hun land.

In de Times maakte dezer dagen iemand bezwaar tegen het ‘barbaarsche en stumperachtige woord’ aviator of aviateur, zooals men bij ons wel zegt. Het beste woord dat men in Engeland tot nog toe gebruikt, vindt hij flying-man (vliegmensch) of, een woord van de Times (man-flyer letterlijk mensch-vlieger).

Flyer (vlieger) alleen gebruikt de Times niet, waarschijnlijk omdat het woord in het Engelsche spraakgebruik reeds verschillende beteekenissen heeft. Dit pleit in het Nederlandsch ook tegen het gebruik van het woord vlieger, maar desondanks schijnt het meer en meer in zwang te komen voor wat de Franschman aviateur noemt, aangezien hem het spraakgebruik verbiedt van voleur te spreken, dat nu eenmaal dief beteekent.

Maar de Engelschman, die in de Times schrijft,

[p. 113]

verkiest een ander woord nog boven flying-man of man-flyer, en dat is airman (luchtman). Dat is aangewezen, schrijft hij. Men spreekt immers van seaman (zeeman), landsman (landman) townsman (stadsmensch), countryman (landman en landsman) en vele andere.

Hij voorziet echter een tegenwerping: aan het woord luchtman, zegt hij, kan men niet zien of iemand bedoeld is, die met een luchtschip, of iemand, die met een vliegtuig opstijgt. Maar, voert hij daartegen aan, kan men aan een zeeman zien of hij op een zeilschip dan wel op een stoomschip vaart?

Regelde het spraakgebruik zich naar de logica, dan zou de schrijver groote kans hebben, dat zijn luchtman opging, maar dat is nu eenmaal niet zoo. Hoe weinig b.v. ziet men in ons land voor het Fransche aëroplane het goede Nederlandsche woord vliegtuig gebruikt, en toch schijnt dat aangewezen, naast rijtuig, vaartuig, werptuig, speeltuig en andere. En monoplane en biplane winnen het in onze kranten nog steeds van eendekker en tweedekker.

Men kan niet meer doen dan de spraakmakende gemeente iets aanbieden en zoo bevelen wij haar nogmaals vliegtuig (een- of tweedekker) en nu ook luchtman aan.