Nederlandsche Volkskunde.
Nu de lange winteravonden weer komen, zal het vele lezers van Neerlandia wellicht genoegen doen te weten dat er over bovengenoemd onderwerp een groot, dik boek is uitgekomen: Volksgeloof en Volksleven, door H.W. Heuvel, met platen van G. Prop en uitgegeven door W.J. Thieme & Co. te Zutphen. Maar ook die lezers van Dietschen bloede, voor wie het steeds zomert, zij, die in Oost-of West-Indië, in Zuid-Afrika of elders wonen, zullen waarschijnlijk met belangstelling van deze uitgave kennis nemen. De stof die behandeld wordt is toch uitsluitend ontleend aan het geloof en het leven van het Nederlandsche volk, zooals dat voorkomt niet in de groote steden, maar op het platteland. De schrijver bestudeerde wat er om gaat in dat volk, hoe het zich uit en daarbij vond hij een schat van zaken afkomstig uit de grijze oudheid. Allerlei wat betrekking heeft op het oude geesten- en godengeloof der voorvaderen ontmoet hij nog in zijn omgeving. Verhalen van elven en reuzen, van goden en godinnen worden gevolgd door aanteekeningen over den eersten tijd van het Christendom hier te lande. De christelijke vierdagen, de hemel en zijn lichten, weer en wind, veld en woud worden behandeld. Eenige afzonderlijke hoofdstukken worden gewijd aan Volksdierkunde, -plantkunde en -geneeskunde. De beschrijving van toovermiddelen en geheimzinnige invloeden vormt een overgang tot eenige beschouwingen over de huidige denkbeelden omtrent gezichten en droomen, voorspellingen, suggestie en hypnose en het spiritisme. Het tweede gedeelte van het boek behandelt het Volksleven. We worden rondgeleid in het boerenhuis en omgeving, bestudeeren met den schrijver het Saksische boerenhuis, volgen den boer een geheel jaar lang in zijne werkzaamheden.
Ten slotte wonen we de groote levens-gebeurtenissen ten platten lande bij; huwelijk, geboorte, overlijden. De ambachten op het land en de spelen der jeugd zijn niet vergeten. De schrijver had gemeend een volledig werk te leveren, maar de ruimte liet het niet toe. Een goede 400 bladzijden schreef hij reeds vol en de uitgever biedt het werk aan voor den luttelen prijs van f 2.75.
De rest van de aanteekeningen, over Kerk en School, over Volksboeken, Volkslied en Volkstaal zullen misschien naderhand verschijnen.
Deze schrijver verzamelde zijn stof voornamelijk in Nederland, in den omtrek van zijn woonplaats Borculo.
Voor de Belgische Volkskunde bestaan eveneens schoone verzamelingen, heerlijke winteravond-leesstof, maar evenals het bovengenoemde werk belangrijk voor allen van Dietschen stam. Ik bedoel de oude jaargangen van het tijdschrift Ons Volksleven, een tijdschrift dat ophield te bestaan, maar waarvan thans nog de jaargangen van 1892 tot en met 1900 te verkrijgen zijn, voor 1 franc per jaargang.
(Het adres is: J. Cornelissen te Sint-Antonius bij Schilde (Antwerpen).
Dit tijdschrift stond onder leiding van Joz. Cornelissen en J.B. Vervliet. Verschillende Vlaamsche en Brabantsche Sagen leveren hier wel den hoofdschotel, maar deze worden afgewisseld door aanteekeningen en opstellen over Volksgeloof en Volksgebruiken, Spotnamen en Spotzegsels, Volksliedjes en Kinderspelen, terwijl een kleiner gedeelte over taalkunde en oudheidkunde handelt.
‘De Volkskunde, zoolang de Asschepoester der wetenschappen, begint in eere te komen’, aldus vangt Heuvel de inleiding van zijn werk aan. Zoo zij het, ook onder de leden van het A.N.V.!
Amsterdam.
J. RASCH.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd