Neerlandia. Jaargang 13

De Tentoonstelling van het Nederlandsch koloniaal boek te Antwerpen.

Telkens als de Vlaamsche Beweging aan haar tegenstrevers of aan degenen die, zoo zij haar niet met vijandschap bejegenen, er dan toch onverschillig tegenover staan, kan bewijzen dat het Nederlandsch een kultuurtaal is, even goed, maar niet zoo uitgebreid als het Engelsch, het Duitsch of het Fransch, mag men zeggen dat zij een overwinning behaald heeft.

En zoo een overwinning kan het Vlaamsch Handelsverbond op zijn baten schrijven, nu het te Antwerpen, ter gelegenheid van de terugkomst van Prins Albrecht uit Kongo, een tentoonstelling van het Nederlandsch koloniaal boek heeft ingericht.

Er kon geen geschikter oogenblik worden gekozen om aan het groote publiek te laten zien hoe uitgebreid de Nederlandsche koloniale litteratuur is en dat men met het Nederlandsch nog wat verder kan komen dan tot Noord-Nederland en Vlaamsch-België, dat het een levende taal is, die niet alleen in Europa, maar ook in Amerika, Afrika en Azië gesproken wordt, waar het zijn dag-, weekbladen en tijdschriften heeft.

Het was dan ook voor velen een openbaring, toen ze op die tentoonstelling de zoo uiterst belangwekkende verzameling van Nederlandsche, buiten Europa verschijnende bladen zagen, door de heeren Fr. Claes en H. Meert welwillend ter leen gegeven, een openbaring ook toen zij op een wereldkaart de verschillende plekken zagen aangestipt waar Nederlandsch gesproken wordt; een openbaring eveneens toen zij daar die talrijke boeken, waaronder er zich van zeer groote waarde bevonden, rijk geïllustreerd, in oogen-

[p. 203]

schouw konden nemen, die uitsluitend over koloniale onderwerpen handelden.

Die openbaring verwekte bewondering en verwondering bij de overheden die zoo welwillend de tentoonstelling onder haar bescherming hadden genomen, bij die Fransch schrijvende pers zelf, welke anders de Vlaamsche Beweging niet in het hart draagt.

Indien deze tentoonstelling zoo prachtig kon slagen, dan was dat niet alleen te danken aan de werkzaamheid door het Vlaamsch Handelsverbond aan den dag gelegd, maar ook aan de medewerking van verschillende personen en instellingen, van het Gemeentebestuur van Antwerpen en vooral van het Koninklijk Instituut voor de taal-, land- en volkenkunde van Nederlandsch-Indië en het Indisch Genootschap te 's Gravenhage. Zonder deze vereenigingen, waarvan Prof. Dr. H. Kern de hoog gewaardeerde voorzitter is, zonder den welwillenden steun van Dr. E.B. Kielstra en vooral zonder de belanglooze medewerking van den heer H.C. Muller, die uit de rijke Koloniale Bibliotheek alles ter beschikking van de inrichters had gesteld wat hij meende dat voor het beoogde doel van belang kon zijn, zou de tentoonstelling niet de uitbreiding hebben kunnen nemen, die zij gehad heeft en zou ze stellig het belang niet hebben verkregen, dat haar, nu als het ware, aan de aandacht van het publiek heeft opgedrongen.

Er ligt in deze tentoonstelling een vingerwijzing voor het Algemeen Nederlandsch Verbond. Ze toont aan wat het het volgende jaar op de Wereldtentoonstelling te Brussel te doen zal hebben, te Brussel, de verfranschte hoofdstad van België, die dan niet alleen door veel personen, tot alle volkeren behoorende zal worden bezocht, maar ook door veel Walen, Franschen, verfranschte Vlamingen. Het A.N.V. zal daar, hetzij door eigen optreden, hetzij door bemiddeling van anderen, aan die allen, en ook aan de vele Vlamingen en Noord-Nederlanders die naar Brussel zullen komen, de uitgebreidheid van ons taalgebied moeten laten zien en dat op een in het oog vallende wijze; het zal moeten aantoonen dat het Nederlandsch een kultuurtaal is en dat er een hoogstaande Nederl. beschaving bestaat.

Dat zal óók een openbaring zijn voor velen, zooals de tentoonstelling van het Nederl. koloniaal boek te Antwerpen er een was.