Het Hollandsch onder de Bataks.
Gelegenheid om in hun land Hollandsch te leeren hebben de Bataks alleen op de lagere Europeesche gouvernementsschool te Si Bolga (die te Padang Si Dimpoean is opgeheven) en binnenkort misschien op een zendingsschool te Si Poholon, tot oprichting waarvan - naast de kweekschool der zending - reeds besloten is. Bataksche oud-onderwijzers en onderwijzers die Hollandsch kennen - zoo zijn er verscheidenen - hebben dat bijna allen geleerd tijdens hun opleidingstijd aan de voormalige kweekschool te Padang Si Dimpoean of (daarvóór) te Tano Bato (bij het hoofd Willem Iskander) en te Fort de Kock (Padangsche Bovenlanden); aanstaande Bataksche onderwijzers leeren het thans aan de kweekschool te Fort de Kock, waar in 1904 met het geven van onderwijs in onze taal weder werd begonnen. Voor de verbreiding van het Hollandsch dienen dus nog andere wegen dan die van het schoolonderwijs te worden gezocht. De beweging daartoe is uitgegaan van de Bataksche schoolhoofden te Hoeta Nopan, Si Bolga en Padang Si Dimpoean, die een te Leiden studeerend Bataksch onderwijzer in den arm hebben genomen. Blijkens Neerlandia 1908 blz. 210 zijn door de Boeken-Commissie van het Algemeen Nederlandsch Verbond drie kisten met Hollandsche boeken gezonden naar de Bataklanden, waar ze verdeeld zijn over de scholen (schoolboekerijen, zou men dus kunnen gaan zeggen) op de genoemde drie plaatsen. Voorts werden, blijkens Neerlandia 1908 blz. 236, uit Holland drie brieven gezonden naar inlandsche hoofden van scholen, bevattende inlichtingen over het doel, werken en streven der Boeken-Commissie. Het gevolg daarvan was, dat reeds twee inlanders, hoofden der scholen te Hoeta Nopan en te Manambin (residentie Tapanoeli), zich opgaven als lid van het A.N.V., dat drie andere om Hollandsche boeken verzochten, en dat in de Maleische courant ‘Pertja Barat’ van 8 Oct. 1908 een mededeeling verscheen, volgens welke vele hoofden, inlandsche ambtenaren en hoofden van scholen in de Bataklanden het
plan opgevat hebben een afdeeling op te richten van het A.N.V. Een samenkomst zou worden voorbereid; de plaats van bijeenkomst zou zooveel mogelijk in het centrum van het land moeten liggen. De vereeniging zou ten doel hebben de Nederlandsche taal te verbreiden, maar ook elkaar te helpen. In andere deelen der Bataklanden, zooals Angkola, Si Pirok, Toba, Padang Lawas, Si
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd