Neerlandia. Jaargang 12

Zuid-Nederland.

Jaarverslag van Groep België.

Het ledental van onze Groep in 1907 is geweest: 1467. De inkomsten hebben bedragen fr. 8086,07, de uitgaven fr. 8718,77, zoodat we op 31 Dec. 1907 sloten met een nadeelig saldo van fr. 632,70. Het in kas is geslonken tot fr. 889,65.

Dat is bedenkelijk, des te meer, daar 1908 door de uitgave van het verslag der Vlaamsche Hoogeschool-Commissie en ruime verspreiding van een beknopte uitgave van de brieven van Didaskalos in den Standaard, welke wij voor hebben, een jaar zal zijn van zware uitgaven. Het bedrag, dat van iedere jaarlijksche bijdrage in onze Groepskas komt, is klein. De lichte verhooging van de minimumbijdrage tot fr. 3, welke wij voorstellen, zal een kleine verbetering zijn. Beduidende aanwas van onze inkomsten kan alleen het gevolg zijn van groote vermeerdering van ons ledental. We dringen dus aan op dat punt: propaganda. Doch ook die aanwas kan niet dekken voor de onmiddellijke behoeften. Het vraagstuk van de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool moet met kracht aangepakt worden of men moet er niet aan beginnen. Het zal daarom noodig zijn te denken aan de stichting van een Vlaamsche Hoogeschool-fonds, een beroep te doen op de vermogenden voor belangrijke bijdragen en aan de algemeenheid te vragen, wat ze missen kan.

Voor de leiding van onze Groep is 1907 een jaar van groote bedrijvigheid geweest; een belangrijk jaar.

We geven hier een beknopt overzicht van de belangrijkste dingen, die we te behartigen kregen:

Hollandsch Belgische toenadering. Deze quaestie werd hier in de voorgaande Alg. Verg. besproken. Thans heeft de samenstelling van de Cie., die naar nauwer toenadering zal streven haar beslag gekregen; zij heeft hare werkzaamheden aangevat. Wij mogen over onze bemoeiingen thans zooveel zeggen, dat door het optreden van het Verbond - niet in het openbaar - een gunstiger samenstelling in Vlaamschgezind opzicht verkregen werd; dat het hooghouden van Nederland's taal bij de openingsplechtigheid het gevolg van onze bemoeiingen geweest is. Vrees omtrent verkeerde bedoelingen bij de aanstichters der beweging heeft nu slechts nog een historisch belang. Wij kunnen thans gerust verklaren, dat in strijd met hetgeen alle Schwobs en Langlois van deze beweging hebben verwacht, er door middel van de Commissie geen andere doeleinden te bereiken zijn, dan die, die uitsluitend de wederzijdsche belangen van onze beide landen, en geen andere, bevorderen. Wat al moeite de aanstichters zich ook mogen gegeven hebben om de Vlaamschgezinden er buiten te houden, thans moeten zij een goede les geleerd hebben, en hebben de ondervinding kunnen opdoen, dat, hoe ze zich wenden of keeren, ze per slot van rekening in de armen van de Vlaamsche Beweging terugvallen.

Vlaamsche Hoogeschool. De voorgaande Algemeene Vergadering gaf opdracht aan het Groepsbestuur om een Commissie samen te stellen, welke het vraagstuk der vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool opnieuw aan een grondig onderzoek zou onderwerpen en naar een oplossing zou zoeken, welke de algemeene instemming zou kunnen vinden. Het Groepsbestuur heeft zich van zijne taak gekweten. De Cie. werd samengesteld, vulde verder zich zelf aan. De vrucht van hare werkzaamheden zal U straks uit het Verslag daarover bekend gemaakt worden.

Vlaamsche Postmeesters. Deze zaak, die ook op de dagorde stond van de voorgaande Algemeene Vergadering, werd verder door ons behartigt. De heeren Adelfons Hendrikx en Augustijns hebben zich met de verdediging van hunne belangen belast en naar de laatste uitlating van Minister Helleputte te oordeelen zou hun dan uiteindelijk recht wedervaren.

We betuigen onzen dank aan de heeren Hendrikx en Augustijns en aan Minister Helleputte.

Reizen naar Noord-Nederland. Naar aanleiding van de artikelen over verblijf in Holland van den heer Rudelsheim en van mij, zijn aan het secretariaat omtrent dit onderwerp tal van vragen gedaan en is in 't Noorden een beweging ontstaan om dit reizen te bevorderen. In Den Haag is, dank zij het initiatief van Mr. Cohen Stuart een Inlichtingskantoor voor Stamverkeer ontstaan, dat hierover alle gewenschte inlichtingen zal verstrekken. In verband hiermede staat de uitgave door de firma Morks & Geuze van een Reisboek voor het

[p. 85]

Noorden. Door den heer Cohen Stuart werd ook gewenscht een Baedeker voor Vlaamsen België tot bevordering van het reizen door Noordnederlanders naar Vlaanderen. Het is ons echter tot nog toe niet mogen gelukken iemand te vinden, die bereid is om een Vlaamschen Baedeker samen te stellen.

Handelsbetrekkingen met het Noorden. Op het Nederlandsch Congres te Brussel, werd door den heer Leo Meert de gedachte opgeworpen om een Bond van Vlaamsche Handelaars op te richten, die zich zouden verbinden hun eigen handel zooveel mogelijk te vervlaamschen en die hun invloed zouden aanwenden om het gebruik van Nederlandsch in den Zuidnederlandschen handel te bevorderen. Deze Bond zou zich aansluiten bij het Alg. Ned. Verbond en onze Vereeniging zou zijn streven zoo krachtig mogelijk steunen door de medewerking te verzekeren van Noordnederlandsche handelaars. Reeds werd in die richting gewerkt en werd door het Hoofdbestuur aan de Kamers van Koophandel in Holland een rondschrijven gestuurd om deze te verzoeken, dat ze hun leden zouden aanzetten om bij hun betrekkingen met België steeds Nederlandsch te bezigen. Verder heeft onze Groep zegeltjes laten drukken bestemd om geplakt te worden op brievenpapier en omslagen:

BRIEFWISSELING
REKENINGEN
ADRESSEN ENZ. IN
'T NEDERLANDSCH
a.u.b.

Van deze zegeltjes zijn aan aanvragers pakjes gezonden. En zijn er nog een aantal beschikbaar.

Betrekkingen met Zuid-Afrika. In Zuid-Afrika is ook de wensch opgekomen om daar zooveel mogelijk het gebruik van het Nederlandsch in den handel te bevorderen. Door het Perskantoor van het Algemeen Nederlandsch Verbond te Dordrecht werden ons dan inlichtingen gevraagd over den Vlaamchen Bond van handelaren en over het programma van werkzaamheden van de Studentenafdeeling van het Alg. Ned. Verbond aan het H. Handelsinstituut te Antwerpen, waarop o.a. komt: het verzamelen van Fransche reclamebrieven van handelshuizen, het terugzenden van pakken daarvan aan de huizen, die ze rondzonden, met een gedrukt bericht er bij meedeelende hoe weinig menschen te Antwerpen enkel Fransch verstaan, hoeveel honderdduizend daarentegen enkel Nederlandsch verstaan, waardoor die huizen van moeten begrijpen hoe ondoelmatig uitsluitend Fransche reclame is.

Blijkens ons toegezonden knipsels heeft het Perskantoor deze inlichtingen in de Nederlandsche bladen van Zuid-Afrika ruchtbaar gemaakt en zoo kan het voorgaan van Vlaanderen mogelijk in Zuid-Afrika doen volgen.

Betrekkingen met Congo. Het Vlaamsch Genootschap, te Boma opgericht, heeft zich als Afdeeling bij het Alg. Ned. Verbond aangesloten.

Met den heer Hermans uit Boma en den Eerw. heer J. Bouten, Pastoor te Ramsel, werd door den secretaris een bespreking te Antwerpen gehouden met het doel de verbreiding van het Verbond in Congo voor te bereiden. Het gevolg van dit onderhoud is geweest, dat de heer Hermans bij zijn terugkeer een kist boeken gezonden door onze Boeken-Commissie uit Rotterdam heeft meegenomen naar Boma tot oprichting van een bibliotheek van het Alg. Ned. Verbond aldaar.

Spoorwegverkeer tusschen Antwerpen-Gent. Het Secretariaat heeft de betrokken Takken uitgenoodigd om stappen te doen, die tot gevolg zouden hebben verbetering van dat reisverkeer. De Takken Antwerpen, Gent hebben gevolg aan die uitnoodiging gegeven. Tak Antwerpen heeft op een schrijven aan den Minister hierover een ongunstig antwoord bekomen. Van Tak Gent werden de twee ondervoorzitters de heeren Lijbaert en Vercoullie door den Minister in verhoor ontvangen. De Minister erkende de gegrondheid der aangevoerde grieven en beloofde de zaak met de meeste welwillendheid te onderzoeken. Tot heden heeft dat welwillend onderzoek echter tot geen uitslag geleid. Dit punt brengt ons tot de brieven die door het Hoofdbestuur en voornoemd Departement werden geschreven en waarop de ontvangen antwoorden nogal wat opschudding hebben verwekt. Het Hoofdbestuur had, op onze uitnoodiging, aan den Min. van Spw. in België geschreven om hem te verzoeken op de begeleidingsbrieven van postpakketten naar het Buitenland, die nu slechts een Franschen en Duitschen tekst dragen, ook de mededeelingen in 't Nederlandsch te willen doen drukken, een van België's officieele talen. Van het Departement van Spoorwegen ontving het Hoofdbestuur op Nederlandsche brieven, twee afwijzende antwoorden in het Fransch, die zelfs niet al te beleefd mochten heeten. Toen heeft ons Dagelijksch Bestuur de zaak in handen genomen, een stevig gedocumenteerd protest opgesteld, voor de heeren Delpire en Thelen verhoor bij den Minister aangevraagd. Beide heeren werden zeer vriendelijk ontvangen door Min. Helleputte, die verklaringen aflegde, waarmee de Vlamingen zich mogen verheugen. Wellicht wil een van beide heeren daar wat meer over mededeelen.

Overtreding van de Wet van 1878 door het Ministerie van Landbouw. Op uitnoodiging van den Antwerpschen Tak heeft ons Secretariaat een rondschrijven gezonden aan Vlaamsche dokters om deze uit te noodigen de Fransche aanvragen om inlichtingen, die hun door bedoeld Ministerie gezonden worden, oningevuld aan den Minister te willen terugzenden met verzoek om door zijn Departement de taalwet te doen naleven. Het is ons niet bekend welk gevolg ons rondschrijven gehad neeft.

Vacantieleergangen te Leiden. Tot bevordering van het bezoek van die leergangen heeft ons Secretariaat daarover aan de leden van het Verbond en aan leden van het onderwijzend personeel Middelb. Onderwijs een rondschrijven gezonden. De aandacht van de laatsten werd er op gevestigd, dat ze tot het bezoek van de leergangen ook zooals voor Marburg en Oxford eene beurs van fr. 250 konden aanvragen. De Leidsche Studentencommissie werd verder door ons met de gewone jaarlijksche toelage gesteund.

Zeevaartschool Vlissingen. Om van Zuid-Nederland's belangstelling in de verheerlijking van Michiel Adriaenszoon De Ruijter te doen blijken, heeft Uw Bestuur fr. 50 bijgedragen tot de fondsen verzameld tot oprichting van een Zeevaartschool te Vlissingen.

Studentenafdeeling Philadelphia. Ten behoeve van den heer Bierens de Haan, student aan de Pensylvanische Universiteit te Philadelphia, werden inlichtingen ingewonnen en verstrekt betrekkelijk het examen dat een door bedoelde Hoogeschool gediplomeerd tandmeester zou moeten afleggen om in België te mogen praktiseeren.

Coremans Wetsvoorstel. Door het Secretariaat werden de Takken aangezet om meetingen te beleggen ten voordeele van het Wetsvoorstel Coremans. Antwerpen, Gent hebben daaraan gevolg gegeven. Andere Takken hebben stappen gedaan bij Volksv. en Sen. Toen de bespreking in de Kamer aan den gang was, werd, op den dag waarop de stemming voorzien werd, een expresbrief aan ieder Vlaamsch Kamerlid gezonden om het met aandrang aan te zetten om voor het onverminkte Coremansvoorstel te stemmen.

Vlaamsch Programma. Van het Vlaamsch Programma door den Antwerpschen Tak uitgegeven, werd een ex. aan alle Vlaamsche Kamerleden en Senatoren gezonden.

Afdeeling Smyrna. Ten behoeve van P. Ham, leeraar aan het College du Sacré Coeur, werd

[p. 86]

een lijst samengesteld van Fransche werkjes tot aanleeren van het Nederlandsch aan kinderen en volwassenen. Een aantal van die werkjes werden opgezonden. Wij hebben aldus kunden medewerken tot verspreiding van de kennis onzer taal in de Levant.

Jong Vlaanderen. Op het voorbeeld van de Afdeelingen Jong Nederland in 't Noorden opgericht, hebben we thans onze Afdeelingen Jong Vlaanderen in de Vlaamschgezinde kringen van het Middelbaar Onderwijs, die zich bij het Alg. Ned. Verbond hebben aangesloten en waaruit we in de toekomst menig lid onze gelederen hopen te zien versterken.

Takken. In den loop van 1907 kwam een nieuwe Tak Nijvel tot stand.

Bibliotheken. In het Walenland werden twee nieuwe bibliotheken opgericht: te Nijvel en te Doornik.

H. MEERT, Secretaris.

Wegens plaatsgebrek wordt het overzicht van de werkzaamheden der Takken - waarvan trouwens ieder nummer van Neerlandia inlicht - niet geplaatst.