Neerlandia. Jaargang 11

Boeken-Commissie.

Adres van den 1e Secretaris: 206 Mathenesserlaan, Rotterdam.

Adres voor toezending van boeken: Boekenhuis, 63 van der Duynstraat, Rotterdam.

Dezer dagen heeft onze Commissie in alle stilte het feit herdacht, dat zij vijf jaar geleden, op den 10 October 1902, op een vergadering van Groep Nederland te Dordrecht, in het leven geroepen werd. Zij verzond in dien tijd 561 kisten of pakken boeken, de meeste naar Zuid-Afrika, wat dan ook oorspronkelijk uitsluitend tot het veld harer werkzaamheden gekozen was. Het zal niemand verwonderen, dat de blijde teekenen, die sedert eenigen tijd in Zuid-Afrika te bespeuren zijn, waar het de handhaving der Nederlandsche Stambelangen geldt, ook door ons met groote voldoening worden waargenomen.

Mochten wij altoos wijzen op de ondubbelzinnige blijken van belangstelling en van erkentelijkheid, die wij uit Zuid-Afrika ontvingen, het lijkt ons niet onaardig om nu, ter gelegenheid van ons eerste lustrum, opnieuw eenige zinsneden aan te halen uit brieven, die wij de laatste weken van daar ontvingen.

1. ‘In Maart j.l. heb ik nog weer een paar kisten met stichtelijke boeken, traktaatjes en preeken e.d. naar E. gezonden, waar Dr. M. toen het Avondmaal vierde bij de Ned. Herv. Gemeente. Die hebben daar ongeloofelijk veel aftrek gehad. Twee jonge menschen, die ze moesten uitdeelen, vertelden mij, dat alles in tien minuten weg was, en de menschen nog in drommen aankwamen om er van te krijgen’. (Transvaal.)

2. ‘Ik ben en blijf u zeer verplichtend dankbaar voor de gezonden boeken. Ik gebruik ze als een bibliotheek voor oud en jong. Dagelijks komen de menschen bij me halen en brengen de geleende dan weer terug. Zij, zoowel als ik, vinden de boeken zeer aangenaam. Het is me waarlijk een pleizier, te zien hoe leeslustig de menschen zijn en hoeveel ze van mijn bibliotheek houden’. (Transvaal.)

3. ‘De kist boeken, die u zoo mildelik aan mij gezonden heeft ter bevordering van ons boekerij, is veilig aangekomen. Intussen, neem mijn harteliken dank ervoor. Ik kan u de verzekering geven, dat dit gift hoogst gewaardeerd wordt. Ik moet zeggen, dat de leeslust opmerkelik is toegenomen, want Hollandse boeken naar de smaak wordt zelden aangetroffen.

Ik durf zeggen, dat de onderwijs onder onze behoeftige blanken niet 'n al te florerend een is, - b.v. onlangs is 'n arm familie op m'n plaats aangekomen, n.l. 'n vader, moeder en tien kinders, de oudste waarvan vijf-en-twintig is. Deze familie nu was op 'n plaats woonachtig voor twintig jaren en toch waren ze maar schaars drie mijlen van 't dorp, en gedurende die tijd zijn er slechts twee van de kinders die al hul leven lang tien dagen op school waren. Nu mag ik aanvoegen, dat ze allen vijf-en-twintig school-uren per week genieten!

Dat is slechts één geval van honderden in m'n omtrek, dat ik u voordraag, opdat u ook 'n denkbeeld kan vormen hoe het hier met onze behoeftige Hollandse blanken gesteld is.

Daar ik volle vertrouwen in u stel, heb ik het goed gedacht om de keuze der nieuwe verzending aan u over te laten’. (Kaap-Kolonie).

_* * _*

Mogen wij het volgende denkbeeld eens ter overweging aan onze vrienden voorleggen? Wij zijn bereid om giften of exemplaren voor het doel in ontvangst te nemen, om er in Z.-A. zoo goed mogelijk mee te werken. Ook deze aanhaling is ontleend aan een brief uit Transvaal.

‘Zoo goed als overal hebben hier de meiskes schik in vertelseltjes, maar ze moeten kort zijn, héél kort en in een oogwenk gelezen zijn. Zendt nu Christelijke scheurkalenders met verhaaltjes op de achterzijde van elk blaadje, zooals men ze in Holland te kust en te keur kan krijgen. Ik heb er hier een en zag, hoe het werkte. Ik had voor drie maanden lang een Duitsch zestien-jarig meisje in huis. Ze sprak geen Hollandsch, maar kan het vlot lezen, dank zij de goede schoolinspectie onder de oude Boerenregeering, die behoorlijk toezag, dat ook aan particuliere scholen de landstaal onderwezen werd. Nu zag ik op een dag, dat Marietje de kalenderblaadjes, die ik gewoonlijk op tafel liet liggen’ verzamelde en vroeg wat ze daarmee deed. ‘Die lese ich jeden Tag’, zei zij ‘es sind so hübsche Geschichten drauf und wenn Sie es erlauben, will ich sie mitnehmen, dass meine Schwester sie auch lesen kann’. Natuurlijk veroorloofde ik het en sinds ze weg is, spaar ik die blaadjes op om ze haar af en toe te zenden. In dat Duitsche gezin zal het op school geleerde Hollandsch niet verloren gaan en in menig Hollandsch-Afrikaansch gezin kan dus de band worden onderhouden met het ‘Hollandsch van Holland’, zooals men het hier noemt’. - Wij voegen hier aan toe, dat door ons reeds

[p. 172]

een 25-tal takken van Vrouwenvereenigingen in de K.-K., den Vrijstaat en Transvaal gesteund werden of worden.

* _* *

Behalve Z.-A. voorzagen wij in die 5 jaar 54 plaatsen, waar zeelieden of andere Nederlanders vertoeven, in alle werelddeelen, van boeken en - wat de zeelieden betreft - wekelijks van couranten enz. De laatst bijgekomen adressen waren Philadelphia en Winnipeg (Canada). Bij dit getal moeten dan nog gevoegd worden Oost- en West-Indië en België - want ook naar Zuid-Nederland zijn de eerste kisten verzonden ten behoeve van Takken van het A.N.V.

* _* *

Wij zouden voorzeker op dergelijke resultaten niet mogen wijzen, indien wij niet al dien tijd de krachtige medewerking ondervonden hadden, in geld of boeken, van ons Hoofdbestuur, tal van Afdeelingen, andere Vereenigingen en particulieren. Wij brengen hun daarvoor nogmaals openlijk van harte onzen dank! Nog altoos vloeit de stroom!...

Toch treft het ons, dat nog tal van Afdeelingen zich nog nimmer op eenige wijze met ons werk inlieten. Voor die allen zij hier wederom met nadruk verzekerd, dat onze B.-C. niets liever wenscht dan haar werk overal in den lande bekend te maken. Ook hier geldt: onbekend maakt onbemind - en ondergeteekende heeft zich reeds herhaaldelijk bereid verklaard in de Afdeelingen te komen spreken. Moge het getal onzer Contribuanten daarom spoedig wederom met een flink getal vermeerderd worden!...

De 1e Secretaris,

VAN EVERDINGEN.

Rotterdam, 31 Oct. '07.