‘Dameskaasjes.’
Naar aanleiding van het door u uit De Maasbode overgenomen stukje over ‘dameskaasjes’ (fromages des Dames), het volgende: de Fransche stadsdames in België hebben met de herkomst van het woord ‘dammekaas’ (fromage de dame) niets uit te staan; deze is Vlaamsch. Men noemt Edammerkaas in België tamelijk algemeen ‘Hollandsche kaas’ of ‘bollekes’ (fromage de Hollande of petites boules), terwijl Goudsche kaas, ‘dammekaas’ (fromage de dame) genoemd wordt, naar het model, dat op een damsteen gelijkt; dit wijst op den Vlaamschen oorsprong van het woord. Evenzoo spreken Vlamingen van een ‘meule’ Gruyèrekaas, naar het model dezer kaas, dat veel aan een molensteen doet denken.
Afgaande op den klank, is het zeker verleidelijk ‘fromage de dame’ af te leiden van Edam. Het zal echter dikwijls voorkomen, dat men, sprekende tot kaaskoopers van Edammerkaas (of fromage d'Edam), de opmerking hoort: ‘neen, ik vraag niet naar dammekaas (of fromage de dame), maar naar ‘Hollandsche kaas, bollekes’ (of ‘fromage de Hollande, petites boules’.
Dit geval is wel een aardige bijdrage tot de verklaring der moeielijkheid om steeds de juiste herkomst van woorden aan te wijzen.
Gesteld eens dat het woord ‘dameskaasjes’ van uit Limburg zijn weg vond door Nederland, zou dan over honderd jaar iemand in staat zijn, uit te vinden, dat het woord een Nederlandsche vertaling is van een Fransche verbastering van een Belgisch-Fransche vertaling van een benaming uit den Vlaamschen volksmond voortgekomen?
H. VAN WIJK.
Brussel, 30 April 1907.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd