Neerlandia. Jaargang 10

Noord-Nederland.

Alg. Verg. van Groep Nederland op 24 Maart te Dordrecht.

Meer dan vorige Alg. Vergaderingen heeft deze zich mogen verheugen in groote belangstelling.

Vertegenwoordigd waren de Burger-afd. Amsterdam, de Stud.-afd. Amsterdam, Arnhem, Alkmaar, Dordrecht, 's-Gravenhage, Haarlem, Hoorn, Burger-afd. Leiden, Stud.-afd. Leiden, Rotterdam, Schiedam, Burger-afd. Utrecht, Stud.-afd. Utrecht.

Van de bestuursleden waren aanwezig Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, Voorzitter, mej. E. Baelde, prof. J. te Winkel, Dr. J. Schepers, Dr. P.V. Somani, Th. Nolen, P.J. de Kanter en C. van Son.

Afwezig met kennisgeving: mej. Cath. van Rennes, prof. P.J. Blok en Jhr. O. van Nispen tot Sevenaer.

In zijn openingswoord wierp de Voorzitter een terugblik op het afgeloopen jaar¹⁾ en eindigde met een krachtige aanbeveling der plannen voor de stoomvaartlijn Java - Zuid.-Afr. - Nederland.

De rekening en verantwoording van den groepspenningmeester, den heer P.J. de Kanter, bedragende in ontvangst en uitgaaf f 7247,89½ werd goedgekeurd. Het batig saldo f 5739,03 wordt volgens de Statuten gestort in de kas van 't Hoofdbestuur.

Ook de begrooting, omvattende een bedrag van f 7562,07½ met een geraamd batig saldo van

1) Zie het hieronder volgend jaarverslag, dat vóór de verg. aan de Afd.-besturen was rondgezonden en niet werd voorgelezen.

[p. 79]

f 4662,07½ verwierf de goedkeuring der vergadering.

De Voorzitter bracht alsnu de Voorstellen der Afd. in bespreking.

Dat van Utrecht: ‘Het bestuur neme maatregelen om te bewerken dat bij de onderwijzersexamens meer gelet worde op een beschaafde uitspraak’, werd afgevoerd, omdat men van oordeel was dat een vergadering als deze niet kon uitmaken wat een beschaafde uitspraak was en de afwezigheid van een toelichting de bespreking van het voorstel ook moeilijk maakte.

Voortaan zal bij de voorstellen een toelichting worden gevraagd.

Over het voorstel der Stud.-afd. Leiden om in het groepsreglement een bepaling op te nemen waarin leden van eenige groep of afd. het recht wordt toegekend op bijeenkomsten van alle groepen en afdeelingen te verschijnen (zonder stemrecht) ontspon zich een gedachtenwisseling tusschen verschillende afgevaardigden. Men was het er over eens dat huishoudelijke verg. dienden te worden uitgesloten.

Aan het groepsbestuur werd opgedragen een artikel in den geest van het voorstel aan het Groepsreglement toe te voegen.

Vermelding verdient nog dat het reglement der Afd. 's-Gravenhage reeds een artikel als werd voorgesteld, bevat.

De vergadering liep warm bij de behandeling van het voorstel Amsterdam, beoogende een verhoogde bijdrage voor de Afdeelingen.

Het werd verdedigd door de heeren S. van Lier Ezn, secretaris, en Mr. H. Wertheim, penningmeester der Afd. Amsterdam. Zij protesteerden tegen het rondschrijven van den groepspenningmeester, waarin op de besprekingen werd vooruitgeloopen en daardoor invloed werd uitgeoefend op de stemming der afgevaardigden. Zij betoogden dat de Afdn. meer geld moeten hebben om den leden in den vorm van kunstavonden e.d. iets aan te bieden en meer tot elkaar te brengen. De verhoogde bloei der Afd. zou de Groep ten goede komen door een verhooging van het aantal leden. Niet aanneming van het voorstel zou de Afd. Amsterdam noodlottig worden.

Het voor en tegen werd door verschillende afgevaardigden overwogen. De Leidsche Stud.-Afd. wou ook graag meer hebben voor haar arbeid in Vlaanderen en Z.-A. Haarlem was tegen versnippering der geldmiddelen aan de Afdn. en noemde ze de kleine steentjes-wegen die naar den hoofdweg voeren, welke in de eerste plaats moet worden onderhouden. Prof. Te Winkel daarentegen noemde de Afdn. de grondslagen van het Verbond. Kol. Verhey brak een lans voor het Bestuur en den bekwamen groepspenningmeester.

Eindelijk kreeg de heer De Kanter het woord om allereerst het rondschrijven te verdedigen als een maatregel om te verhinderen dat de afgevaardigden met een bepaald mandaat ter vergadering zouden komen.

Verder herinnerde hij aan de uitvoerige besprekingen twee jaar geleden, welke geleid hadden tot de thans geldende regeling der bijdragen aan de Afdn. Waarom nu weer aan die beslissing te tornen? Voor bizondere doeleinden is aan de Afdn. steeds steun verleend. Elke gulden meer in Nederland uitgegeven wordt onthouden aan de algemeene kas, welke thans over een bedrag van ruim 13000 gld. beschikt om alle uitgaven te bestrijden. Wat blijft daarvan over voor de grootsche taak van het Verbond naar buiten. Spr. wees o.m. op de roepstem om steun die komt van de Holl. kolonie te Buenos Ayres, Smyrna, Noord-Amerika enz. In dien arbeid ligt het zwaartepunt van het Verbond. Uit welk oord der wereld hulp voor Nederlandsche belangen wordt gevraagd, ze moet kunnen worden verleend en daarvoor is zeer veel geld noodig. En waar nu uit de rek. en verantw. der Afd. Amsterdam, waarvan spr. enkele uitgaven opsomde, blijkt dat ze nog een batig saldo heeft, ontraadde spr. aanneming van het voorstel A'dam.

Die raad werd opgevolgd, want slechts 2 afd. Amsterdam en Utrecht, stemden voor.

Luit. Werner (Zutphen) verhoogde staande de vergadering zijne bedrage van f 1,50 tot f 25. Hij hoopte dat zijn voorbeeld navolging zou vinden, opdat het Hoofdbestuur over wat meer middelen zou kunnen beschikken.¹⁾

Aan Amsterdam werd nog in overweging gegeven door bemiddeling van onzen ijverigen propagandist, den heer Jac. Post, het ledental uit te breiden, dan zijn zoowel de Afd.- als de alg. kas gebaat.

Gedurende de rust, waarin de afgevaardigden gelegenheid hadden de 50 reclameplaten te bezichtigen, welke ingekomen zijn als antwoord op de prijsvraag, werd gestemd over twee vertegenwoordigers van Groep Nederland in het Hoofdbestuur.

Herkozen werden: Prof. mr. W. v. de Vlugt en Jhr. O. van Nispen tot Sevenaer.

Als bestuursleden werden herkozen: mej. E. Baelde, Dr. J. Aleida Nijland, Dr. J.B. Schepers en Dr. P.V. Sormani.

Gekozen werd voor de vacature-Luit. Eekhout, Mr. A.H. Brandt (Velp) met 53 stemmen tegen 15 op Mr. A.B. Cohen Stuart.

Allen hebben hunne benoeming aangenomen.

De Voorzitter verwelkomde bij heropening der verg. den heer Abendanon, oud-bestuurslid van Groep Ned.-Indië, die het Hoofdbestuur openlijk dank wenschte te brengen voor zijn pogingen om de Ned. Taal in Indië te bevorderen.

Naar aanleiding van het voorstel Dordrecht om steun te verleenen aan de Stoomvaartlijn Java - Z.-A. - Nederland, wordt het Bestuur opgedragen alles in het werk te stellen wat dienstig kan zijn om het plan te bevorderen. Van de jongste Afd., ‘Zaanstreek’, was een telegram ingekomen om daartoe aan te sporen.

1) Reeds kwamen bij het Bestuur enkele opgaven van verhoogde bijdragen in. 't Is ongetwijfeld een uitstekend middel om zoowel de algemeene kas als die der Afd. te stijven.

[p. 80]

Bij het punt: Liederavonden voor 't Volk pleitte Dr. Schepers voor samenwerking met Toynbeevereenigingen, terwijl de heer Coers meer heil verwacht van de uitvoeringen van zijn koor.

De Voorzitter zegde toe, dat het Bestuur bij de voortdurende bevordering der Liederavonden voor 't volk de wenken der spr. in acht zal nemen.

Bij de besprekingen der houding van Groep Ned. in zake een Belgisch-Nederlandsche overeenkomst (zaak Baie) stelde Mr. Van Meurs namens Den Haag de volgende motie voor:

‘De Gr. Ned. van 't A.N.V. op hoogen prijs stellende en instemmende met de gevoelens die de pogingen tot toenadering met België in het leven hebben geroepen, is tot haar leedwezen van meening, dat de eer van den Ned. stam in deze zaak haar verplicht, een voorloopig afwijzende houding aan te nemen.’

De Voorzitter betreurde dat de heeren Jan van Rijswijk en Dr. Max Rooses, beiden aangezocht om het punt ter verg. in te leiden, niet aanwezig konden zijn, en ontried de aanneming der motie die, hoe goed ook bedoeld, verkeerd zou worden uitgelegd.

Ondanks de toevoeging door den voorsteller ‘dat de behandeling van de Vlamingen en het Vlaamsch het voor de eer enz.’ verwierp de vergadering, na verschillende sprekers gehoord te hebben, de motie met 56 tegen 15 stemmen.

In de namiddagzitting werd nog het woord gevoerd door prof. Kalff, die een rede hield over Volksweerbaarheid¹⁾ met het doel samenwerking tusschen deze vereeniging en het A.N.V. tot stand te brengen, daar het laatste ook poogt om

1e. vaderlandsliefde en nationaliteitsgevoel op te wekken,

2e. zorg te dragen dat door de opvoeding, de zedelijke grondslag worde gelegd voor een krachtig zelfbewust volksbestaan,

twee punten van de werkzaamheid op zedelijk gebied der ver. Volksweerbaarheid.

Over de huwelijksvoorwaarden wilde spr. 't nog niet hebben maar hij hoopte dat V. en A.N.V. elkaar zullen willen hebben.

De voorzitter dankte prof. Kalff en gen. Seyffardt voor hun overkomst om de gemeenschappelijke belangen hier te bepleiten en achtte grondslag voor samenwerking aanwezig.

Hiermede was de dagorde afgewerkt.

De heer Everdingen, die in de vergaderzaal eenige biljetten en kartons betrekking hebbende op de werkzaamheden der Boeken-Commissie had tentoongesteld en belangstellenden daarover inlichtte, sprak nog den wensch uit dat de afdeelingen subcommissies zouden benoemen om voortdurend voeling te houden met Rotterdam.

De heer Van Lier bracht nog ter sprake de huldiging van Rembrandt en Bilderdijk, waarbij het Bestuur niet mag achterblijven.

De Voorzitter achtte een gepaste deelneming niet gemakkelijk, maar 't Bestuur zou den wenk ter harte nemen.

De heeren Van Duinen en Verhey brachten het Bestuur dank voor haar krachtige werkzaamheid en den voorzitter voor zijn flinke leiding. De bijeenkomst, door verscheidene dames bijgewoond, had dan ook een prettig verloop gehad.

Te 5 uur vereenigden zich verscheidene bestuurders en afgevaardigden aan een gezelligen gemeenschappelijken maaltijd, waarbij de voorzitter een dronk instelde op H.M. de Koningin, aan wie een telegram van eerbiedige hulde en dank voor ondervonden steun werd gezonden.

De strijdende partijen van 's morgens knoopten op nieuw den band van samenwerking.

's Avonds bood de Afd. Dordrecht haar leden en de afgevaardigden een voordracht aan over Benoit, welke, gehouden door de Vlaamsche stambroeders Hullebroeck en De Vos, met belangstelling werd aangehoord.

De liedjes van Hullebroeck zelf vielen bizonder in den smaak.

1) De rede verscheen in Allen Weerbaar.