Neerlandia. Jaargang 10

Oproeping tot deelneming aan het XXIXe Nederlandsche Taal- en Letterkundig Congres te Brussel op 26, 27, 28, 29 en 30 Augustus 1906.

Beschermvrouw: hare majesteit wilhelmina, Koningin der Nederlanden.

Beschermheer: zijne majesteit leopold ii, Koning der Belgen.

Eerevoorzitters:

J. de Trooz, minister van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

Mr. E. de Mot, burgemeester van Brussel.

Eereleden:

Mr. Aug. Beernaert, staatsminister, lid van het Bestendig Scheidsgerechtshof te 's-Gravenhage, lid van de Koninklijke Academie van België,

Karel Buls, oud-burgemeester, te Brussel.

Luitenant-generaal A. Cousebant d'Alkemade, minister van Oorlog.

Z.E. de Meester, minister van Financiën te 's-Gravenhage.

Graaf de Merode Westerloo, voorzitter van den Senaat.

Graaf de Smet de Nayer, minister van Financiën en Openbare werken.

G.N. de Stoppelaar, Voorzitter van de Nederlandsche Kamer van koophandel, te Brussel.

[p. 69]

Aug. Gevaert, Bestuurder van het Koninklijk Conservatorium, te Brussel, lid van de Koninklijke Academie van België.

A. Huart-Hamoir, burgemeester te Schaarbeek-Brussel.

H. La Fontaine, senator, te Brussel.

Mr. Leo Lepage, Schepen van onderwijs en schoone Kunsten, te Brussel.

J. Liebaert, minister van Spoorwegen, Posterijen, Telegrafen en Zeewezen.

A. Mabille, Algemeen Bestuurder van het stedelijk onderwijs en van Schoone Kunsten, te Brussel.

Mr. Ed. Picard, senator, te Brussel.

J.D. Ruys, Consul van Nederland, te Brussel.

F. Schollaert, voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Baron M. van der Bruggen, minister van Landbouw en Schoone Kunsten.

H. van der Dussen de Kestergat, Algemeen Bestuurder van 's Rijks middelbaar onderwijs aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

L. Van der Kindere, hoogleeraar, lid van de Koninklijke Academie van België, burgemeester te Ukkel-Brussel.

Z.E. Jonkheer van der Staal de Piershil, buitengewoon Gezant en gevolmachtigd Minister van Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden, te Brussel.

C. van Overbergh, Algemeen Bestuurder van hooger onderwijs, Letteren en Wetenschappen aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

Den 26n, 27n, 28n, 29n en 30n Augustus 1906 vergadert te Brussel, - voor het eerst sedert 30 jaar, - het Nederlandsch Taal en Letterkundig Congres.

Naar het algemeen gevoelen, zetelt het aanstaande Congres, - het XXXe sedert 1849, - te goeder gelegenheid in de hoofdstad van België: bezuiden en benoorden de Rivieren wordt immers de wensch geuit tot inniger toenadering; de drang tot verbroedering geeft er meer dan ooit aanleiding tot het ernstig bespreken en overwegen van de voordeelen, welke de samenwerking op verstandelijk en stoffelijk gebied, - overal waar deze eenigszins mogelijk is, - voor het welzijn der beide natiën belooft.

De Nederlandsche Congressen zijn eenmaal de brug geweest tot beter verstandhouding; later tot goede nabuurschap; zij hebben den geest van verwantschap opgewekt en gevoed; liefde aangekweekt voor eigen taal en wetenschap; de letterkunde van hier en daar gemaakt tot gemeengoed, en, eindelijk, de beide natiën doordrongen van het besef dat er, voor België en Nederland, mits onderlingen steun en eendracht, nog eene schitterende toekomst te winnen is.

In dien zin, zal het XXIXe Congres veelbeteekenend wezen: in het hart van België, zal het een helder licht laten schijnen op de hooge waarde van het Vlaamsch-Nederlandsch leven, waar dat leven zich gezond-krachtig openbaart in letterkunde, kunst, onderwijs en wetenschap.

Daar zal het stambewustzijn, op heerlijke wijze, gesterkt worden en een spoorslag ontvangen tot nieuwen, taai volgehouden, edelen arbeid.

Allen dus, die dat bewustzijn, zij het dan ook sluimerend soms, in zich omdragen, zullen voorzeker zich gedreven voelen om mede te werken tot het welgelukken van het Congres, opdat het gezegende vruchten kweeke.

Laat dan deze oproeping tot bijtreding en medewerking gehoord worden door

Allen die de aloude Dietsche tale spreken van Duinkerke tot den Dollard;

Alle leden van het Algemeen Nederlandsch Verbond in Europa en in de landen van over zee;

Alle taal- en stamgenooten in Amerika, Zuid-Afrika en Oost-Indië;

Alle leden van vereenigingen, die werkzaam zijn ten bate van of belang stellen in den bloei van den Nederlandschen stam: taal- en letterkundige genootschappen, tooneelmaatschappijen, wetenschappelijke kringen;

Alle denkers en dichters; alle kunstenaars met het woord of de pen, met den beitel of het penseel; alle toonkundigen en toonkunstenaars;

Alle geleerden en opleiders der jeugd;

Allen, met één woord, wier hart niet koud blijft voor wat België en Nederland, - staatkundig gescheiden, maar broederlijk vereenigd in streven en strijd, - groot kan maken in de rij der volkeren!....

Namens de Regelings-commissie:

Het Hoofd comiteit.

Voorzitters: Mr. Juliaan van der Linden, lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Mr. H. de Hoon, advocaat-generaal aan het Hof van Beroep te Brussel.

Algemeen Secretaris: Th. Coopman,

Werkend lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie.

Penningmeester: Em. T'Sjoen,

Leeraar bij het Middelbaar onderwijs.

Leden: Edw. Coremans, afdeelingshoofd aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar onderwijs;

Mr. Em. de Winde, Voorzitter van het Vlaamsch Pleitgenootschap te Brussel;

Mr. L. Joly, lid van den Raad van Mijnen;

Mr. W. Thelen, Voorzitter van het Algemeen Nederlandsch Verbond (Brusselsche Tak))

Dr. A. Willems, hoogleeraar en lid van de Koninklijke Academie van België.

Secretarissen: Dr. J. Boonen, hulp-bibliothecaris van de Kamer van Volksvertegenwoordigers;

A. de Jaegher, ambtenaar aan het Ministerie van Nijverheid en Arbeid;

Niko Gunzburg, student in de rechten;

J. Hoste Jr. student in de rechten;

J. Mennekens, dienstoverste ter gemeente-secretarie te Molenbeek-Brussel;

Mej. Schakewits, Secretaresse van het kunstgenootschap De Distel;

Dr. van Fraechem, ambtenaar aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

[p. 70]

Inrichting van het XXIXe Congres.

Het Congres zal zetelen in de prachtige zalen van het Paleis der Koninklijke Academiën van België, door deze geleerde Genootschappen bereidwillig ten dienste gesteld van de Regelings-commissie.

Het zal bestaan uit vijf afdeelingen, te weten:

1e Afdeeling:	Nederlandsche Taal- en Letterkunde.
2e Afdeeling:	Nederlandsche Geschiedenis, Oudheidkunde, Folklore.
3e Afdeeling:	Nederlandsche Boekhandel, Bibliographie, Tooneel, Beeldende kunst, Toonkunde, met eene Onderafdeeling: Belangen van de Vlaamsche Tooneelmaatschappijen.
4e Afdeeling:	Onderwijs en Opvoeding.
5e Afdeeling:	Nederlandsche Stambelangen.

De werkzaamheid geschiedt in de afdeelingen.

De algemeene vergaderingen zijn hoofdzakelijk gewijd aan het bespreken van de voorstellen of conclusiën der afdeelingen en aan het nemen van besluiten daaromtrent.

Het Congres zij in ieders gewaardeerde medewerking aanbevolen.

Opgaaf van punten ter bespreking van aan het oordeel der vergadering te onderwerpen voorstellen, vragen, stellingen, verhandelingen enz., wordt ingewacht (Algemeen Secretariaat, Daillylaan 129, Brussel) voor 1 Juni 1906.

Opdat het XXIXe Congres practisch nut oplevere, worden inzonderheid practisch uitvoerbare voorstellen verlangd.

Wie eenig onderwerp of voorstel enz. opgeeft, gelieve daarover, schriftelijk, hetzij de conclusiën, hetzij eene korte toelichting, hetzij den beknopten inhoud van de verhandeling enz. in te dienen ten uiterste 1 Juni t.k., aan voormeld adres.

Opdat elk Lid vooraf en in tijds wete wat op het Congres zal behandeld worden, en opdat het met kennis van zaken en met vrucht aan de bespreking en stemming zou kunnen deelnemen, worden de bedoelde beknopte toelichtingen, conclusiën, inhoudsopgaven enz. gedrukt, en hem toegestuurd vóór 1 Augustus t.k. met het Algemeen Programma der Congres-werkzaamheid.

Die gedrukte stukken vormen het 1e deel van de Handelingen van het XXIXe Congres.

Geene vraagstukken worden behandeld die niet in verband staan met het doel der Nederlandsche Congressen of met de belangen van den Nederlandschen stam.

In zake godsdienst of staatkunde, wordt strenge eerbiediging der overtuiging van andersdenkenden vereischt.

Geene geschreven redevoeringen of verhandelingen worden toegelaten, waarvan de voordracht meer dan éen kwartuurs zou duren.

Het regelen van de spreekbeurten behoort tot de bevoegdheid van de Heeren Voorzitters.

Lidmaatschap.

Wie als Begunstiger van het XXIXe Congres verlangt ingeschreven te worden betaalt 20 frank (10 Gld. voor Nederland); als gewoon Lid 5 frank 2.50 Gld. voor Nederland).

Het eerste Deel der Handelingen kan enkel dien Begunstigers en Leden worden toegestuurd die zich vóór 10 Juli e.k. laten inschrijven.

De Leden van het Congres hebben vrijen toegang tot de algemeene vergaderingen, afdeelingszittingen, gezellige bijeenkomsten en tot de op het programma aangewezen feestelijkheden.

Voor de Congresleden zal de Regelings-commissie vermindering van vervoerprijzen op de spoorwegen trachten te verkrijgen.

Voor alle nadere inlichtingen, gelieven belangstellenden zich te wenden tot het Algemeen Secretariaat, Daillylaan 129, Brussel, of, tijdens de Congres-dagen, tot het Bestendig Bureel, Paleis der Academiën.

Voorloopig Programma

opgemaakt en aangeboden door de Commissiën tot voorbereiding van de Congres-werkzaamheid en dienende tot leiddraad bij het kiezen of voorstellen van een onderwerp.

I. Voor de afdeeling Nederlandsche Taal- en Letterkunde.

1.	Verslag over den toestand van het Woordenboek der Nederlandsche taal.
2.	Welke middelen kunnen beproefd worden tot ruimere ondersteuning en verspreiding van het Woordenboek der Nederlansche taal in Vlaamsch-België.
3.	Wat kan er gedaan worden om een met zorg bewerkt en volledig Woordenboek der Nederlandsche synoniemen tot stand te brengen?
4.	Practische middelen tot loutering: a) van de Nederlandsche rechtstaal, b) van de Nederlandsche taal in het notariaat.
5.	Het bastaardwoord, het gallicisme en het germanisme in de pers van Noord en Zuid. Middelen tot geleidelijke loutering.
6.	Over loutering van dagbladstijl en -litteratuur.
7.	Over het doorgaand gebruik van gewestspraken in de letterkunde
8.	In welke richting zal de dialectstudie zich in de naaste toekomst moeten bewegen?
9.	Wat heeft de experimenteele phonetiek ons reeds geleerd en wat hebben wij van haar nog te verwachten?
10.	Wat kan er gedaan worden voor het bespoedigen der uitgave van vele nog onuitgegeven handschriften?
11.	Indië en de Nederlandsche lexicographie. Indië als Nederlandsch literair wingewest. Hoe het staat met de letterkunde in Indië.
12	Verbond der Nederlandsche schrijvers. Wat werd tot heden beproefd tot het stichten van dat verbond? Wat heeft tot heden dat verbond onmogelijk gemaakt? Welke middelen dienen beproefd om het tot stand te brengen?
13.	Moet in de litteraire kunst meer waarde gehecht worden aan den vorm, m a. w aan de ‘woordkunst’, dan aan den inhoud? Geldt dit zoo voor het proza als voor de poëzie?
14.	Is het huldigen van een bepaalde wereldbeschouwing in een litterair kunstwerk aan te prijzen?
15.	De invloed der taal op de wijsgeerige begrippen. Bestaat er een verband tusschen de nationale richting in de wijsbegeerte en de taal van het land?

[p. 71]

16.	Over navolging en plagiaat. Hoe is plagiaat te beschouwen? Als een misdrijf op zedekundige gronden te veroordeelen, of als een bewijs van kunstonmacht?

Namens de Commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: Prosper van Langendonck, letterkundige.

Edw. Coremans, afdeelingshoofd aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

De Secretarissen: Jef Mennekens, dienstoverste ter gemeente-secretarie van Molenbeek-Brussel.

Fern. Tonssaint, ambtenaar aan het Ministerie van Justitie.

Willem Gijssels, letterkundige.

Van Fraechem, ambtenaar aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

II. Voor de afdeeling Nederlandsche Geschiedenis, Oudheidkunde, Folklore.

A. Geschiedenis.

1.	De economische opvatting van de Geschiedenis.
2.	De sociale strijd in vroegere tijden in de Nederlandsche gewesten.
3.	De parochiale registers en de demographie.
4.	De ontwikkeling van de grondrente in de Nederlanden. Wat kan en dient ambtshalve of door bijzonderen gedaan om de waarde der perceelen door de tijden heen zooveel doenlijk vast te stellen en door middel eener geregelde uitgave bekend te maken?
5.	Het opmaken van lijsten van plaatsnamen in geschiedkundige volgorde met opgave der bronnen, met het oog o.a. op de mogelijke opklaring van de overplanting der Germaansche stammen.
6.	De geschiedenis der spotnamen van plaatsen in de Nederlanden.
7.	Welken invloed hebben de Nederlandsche denkers en kunstenaars uitgeoefend op de Europeesche beschaving (Muziek, kunsten, letteren, wetenschappen, wijsbegeerte).
8.	De uitwijking der Brabantsche rederijkers naar Holland en hun invloed aldaar.
9.	Welke wettelijke en bestuurlijke maatregelen dienen getroffen om gemeenten en particulieren te dwingen tot het afstaan aan den Staat van oude handvesten die met het oog op de geschiedenis van algemeen belang zijn.
10.	Het gebruik der talen te Brussel door de eeuwen heen.
11.	Een historische Atlas der Nederlanden.
12.	Over de wenschelijkheid van eene gemeenschappelijke officieele regeling van de spelling der plaatsnamen in Noord en Zuid.
13.	In hoeverre kunnen de opzoekingen en opgravingen tot nog toe in de Nederlanden gedaan, bijdragen tot het vaststellen der nederzettingen van Frankische en Saksische volksplantingen, hunnen voortgang en hunne verspreiding in en over de Nederlanden?
14.	Welke wetenschappelijke voorbereiding is er noodig voor den Archivaris, de juridische of de historische?
15.	De wenschelijkheid van een nauwkeurig onderzoek en beschrijving van het kerkelijk archief.
16.	Hoe staat het met de toepassing van de thans nog geldende wetten der Fransche Republiek, waarbij bevolen werd dat alle archivalia voortkomende van door de Fransche omwenteling opgeheven inrichtingen en instellingen aan het bestuur der districten dienen overgemaakt? Welke maatregelen kunnen getroffen worden om die wetten doelmatigheid en kracht bij te zetten?

B. Folklore.

1.	Voor de stelselmatige verzameling van onze folkloristische bouwstoffen ware 't noodzakelijk in Noord- en Zuid-Nederland, een algemeene vereeniging te stichten, die haar vertakkingen zou hebben in al de gewesten.
2.	Voor de nadere kennis van ons volk ware 't van het hoogste belang de Nederlandsche Volksspelen te verzamelen.
3.	Het is hoogst wenschelijk de reeds bestaande verzamelingen van Nederlandsche volksliedjes, Nederlandsche sprookjes en vertelsels, en Nederlandsche voorschriften van volksgeneeskunde zoo spoedig en zoo volledig mogelijk te zien aanvullen.
4.	Het opmaken van de algemeene bibliographie der Nederlandsche folklore is een zeer nuttig werk.
5.	In een folkloristisch en taalkundig opzicht, ware het zeer wenschelijk de Nederlandsche volksnamen van planten en dieren met nauwkeurigheid te verzamelen,
6.	Het daemonisch element in onze folklore.
7.	De plant in de tooverwereld.
8	Over de waarde van het sprookje als middel tot vorming van geest en hart bij het kind.
9.	Welke practische middelen kunnen aangewend om systematisch de overblijfselen van graphische en plastische kunst in de Nederlanden te doen onderzoeken met het oog op de geschiedenis van zeden, gebruiken, gewoonten, enz

Namens de Commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: J, Bols, pastoor te Alsemberg (Brussel), werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

A. De Cock, letterkundige, te Schaarbeek.

Secretarissen: Dr. J. Boonen.

Em. Van der Mijnsbrugge, dr. in geschiedenis en staatsarchivaris.

III. Voor de afdeeling: Nederlandsche Boekhandel, Bibliographie, Tooneel, Beeldende Kunst, Toonkunde.

A.

1.	Geschikte en goedkoope prijsboeken voor Vlaamsch-België.
2.	Middelen tot verspreiding van het Noord-Nederlandsche boek in Vlaamsch-België.
3.	De Allgemeine Deutsche Sprachverein geeft sedert eenigen tijd een reeks werkjes onder den titel Verdeutschungsbücher uit, om het gebruik van bastaardwoorden te bestrijden. Zij zijn naar vakken verdeeld. Zoo verschenen o.a. reeds Die Amtsprache, Der Handel, Die Heilkunde. Die Schule enz. Zou de uitgave van soortgelijke boekjes, voor de zuivering der Nederlandsche taal niet gewenscht zijn?
4.	Vermindering of afschaffing van Belgische invoerrechten op prentenboeken.
5.	Over de mogelijkheid van het stichten van een pensioenfonds voor de Nederlandsche tooneelisten.
6.	Welke middelen kunnen aangewend worden om den smaak- en den kunstzin van het publiek door het tooneel te louteren.
7.	Middelen tot bevordering van het Nederlandsch lyrisch tooneel in Noord en Zuid.
8.	Hoe te geraken tot de stichting en het onderhoud in Zuid-Nederland, niet van enkele leergangen voor tooneelspeelkunst, maar eener volledige tooneelschool? En zou die tooneelschool geen rijke vruchten kunnen opleveren én voor Noord én voor Zuid, indien men daaraan het stelsel verbond, om de leerlingen der eene school, die een zekeren graad van ontwikkeling hebben bereikt, gedurende eenigen tijd de andere inrichtingen te doen bezoeken?
9.	Over een Belgisch-Nederlandsch zangverbond onder de koormaatschappijen van Noord en Zuid en het beurtelings in Noord- en Zuid-Nederland inrichten van jaarlijksche Nederlandsche muziekfeesten.
10.	Over het inrichten van tentoonstellingen van levende Nederlandsche en Vlaamsche kunstenaars in Noord- en Zuid-Nederland.

[p. 72]

11.	Over de middelen aan te wenden tot het handhaven en ontwikkelen der Vlaamsche beeldende kunst.
12.	Over de middelen in de Nederlanden aan te wenden om de nationale kunstnijverheid te ontwikkelen en te bevorderen.
13.	Over de toetreding van Noord-Nederland tot de Berner-Conventie.
14.	De noodzakelijkheid om de Belgisch-Nederlandsche overeenkomst van 1858 aan te vullen in den zin van ruimere inachtneming van Belgische auteursrechten.

Namens de Commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: M. Van Lee, afdeelingshoofd aan het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs.

Paul Gilson, toonkundige.

De Ondervoorzitters: Edm. Hendrickx, bestuurder van den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg.

Alfons van Houcke, bouwkundig-ingenieur, eerstaanwezend bouwmeester aan het Ministerie van Spoorwegen, Posterijen en Telegrafen.

De Secretarissen: H. Coopman Thzn., ambtenaar aan het Ministerie van Justitie.

Hector Halsband, tooneelkundige.

Leo J. Krijn, boekhandelaar en uitgever.

Jan Meuwissen, boekhandelaar.

Edm. Roeland, tooneelschrijver.

Voor de onderafdeeling: Belangen der Vlaamsche Tooneel-Maatschappijen.

1.	Schoolplicht in verband met het vaderlandsch tooneel.
2.	Eenheid en zuiverheid van uitspraak.
3.	Het zelfbestaan en de toekomst der Tooneelmaatschappijen. Repertorium. Keus en opvoering der stukken,
4.	Tooneelprijskampen.
5.	Premiënstelsel.
6.	Schrijversrechten.

Namens de Commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: J. Wouters, voorzitter van den Bond der Tooneelmaatschappijen van Brussel en voorsteden.

P. de Freyn, voorzitter van de Koninklijke Tooneelmaatschappij de Noordstar.

De Secretarissen: H. Colassin, voorzitter van de Koninklijke Tooneelmaatschappij de Morgenstar.

C. Vandenberghe, leeraar.

IV. Voor de afdeeling: Onderwijs en Opvoeding.

1.	Kinderlitteratuur voor jongens en meisjes.
2.	Is het waar, dat de meeste Noordnederlandsche leerboeken niet geschikt zijn voor het middelbaar onderwijs in België?
3.	Over doeltreffender inrichting van de bibliotheken der middelbare scholen in Vlaamsch-België met het oog op Nederlandsche taal- en letterkunde.
4.	Inrichting in de hoogste klassen der Athenea van een leergang in de Geschiedenis der Vlaamsche en Hollandsche kunst.
5.	Middelbaar onderwijs: Studie der Germaansche Goden- en Heldenleer.
6.	Inrichting van vacantieleergangen in Nederland voor Vlaamsche kweekelingen, regenten en regentessen van 't Middelbaar onderwijs.
7.	Vacantie- en schoolreizen in Noord en Zuid wederzijds.
8.	Uitwisseling van kinderen tusschen Noord en Zuid gedurende de vacantiemaanden.
9.	Vaster en beter inrichting van ‘Universiteitsuitbreiding’ tusschen Noord- en Zuid-Nederland.
10.	Hoe kan het stichten en instandhouden van school-, volks- en rondreizende boekerijen bevorderd worden?
11.	Over het nut van een keurcatalogus dier boekerijen, bevattende de titels der boeken die daarin niet mogen ontbreken.
12.	Over onderwijs eener tweede taal op de lagere school.
13.	Over opwekking van stambewustzijn door middel van het lager onderwijs.
14.	Vervlaamsching van het Staats- en vrij middelbaar onderwijs in Vlaamsch België.
15.	Vervlaamsching van het hooger onderwijs in Vlaamsch-België.
16.	De Nederlandsche taal bij het turnen.
17.	Wat er gedaan kan worden voor eenheid en zuiverheid van uitspraak in Noord- en Zuid-Nederland.
18.	Hoe komen wij er toe een Vlaamsch hooger landbouwonderwijs in te richten?
19.	Waarom zouden de Vlamingen geen aanvang maken met een Nederlandsch hooger onderwijs door het oprichten van eene school voor Hoogere Studiën, zooals de ‘Ecole des Hautes Etudes’ te Brussel?
20.	Elk volk streeft er naar zijn hooger technisch onderwijs uit te breiden en te volmaken, zooals onlangs nog Nederland. In hoever en waarom is zulk een degelijk onderricht met het Nederlandsch als voertaal in Vlaamsch-België onontbeerlijk, met het oog op: a. de vorming van bekwame leeraars voor het lager en middelbaar technisch onderwijs, b. de vorming van geleerde (skilled) arbeiders. c. de beschaving van het gansche volk (de sociale ingenieurs).
21.	Toepassing der wet van 1895 op het lager onderwijs inzake ‘Voertaal’.
22.	Staat, esthetisch, ons onderwijs, vooral in de oude letterkunde, niet te veel in het teeken der Erasmiaansche litteratuurbeschouwing en in hoeverre is breken met deze overlevering noodzakelijk.

Namens de commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: E. Allegaert, Opziener van 's Rijks Normaalscholen, te Brussel;

J.M. Brans, Leeraar bij het Middelbaar Onderwijs te Brussel.

De Secretarissen: Bellen, Leeraar aan het St.-Aloysiusgesticht;

Juffr. Defroy, Onderwijzeres;

Delpire, Leeraar bij het Middelbaar Onderwijs;

Verheggen, Leeraar.

V. Voor de afdeeling: Nederlandsche Stambelangen.

A. Toenadering tusschen Noord en Zuid.

1.	Is een economisch verbond tusschen Nederland en België wenschelijk en mogelijk?
2.	Verlaging der spoorwegtarieven voor de betrekkingen tusschen Nederland en België.
3.	Gelijke tarieven voor Post, Telegraaf en Telephoon tusschen Nederland en België.
4.	Verlaging van het posttarief: a) tusschen Nederlandsche bezittingen eenerzijds en Nederland en België, anderzijds; b) tusschen Congo en België en Nederland.
5.	Inrichting van goedkoope pleiziertreinen enz. tusschen Noord en Zuid.
6.	Wederzijdsche uitvoerbaarheid van vonnissen.
7.	Het Nederlandsch in het Belgisch Zeewezen Treffen van maatregelen om Nederlandsche stuurlieden in de Belgische koopvaardij toe te laten, en omgekeerd.
8.	Samenwerking op ficancieel- en nijverheidsgebied van Nederlandsch en Belgisch kapitaal vooral in de Nederlandsche koloniën en verder in de Buiten-Europeesche gewesten.

[p. 73]

9.	Belgische en Nederlandsche handelsbetrekkingen met Zuid-Afrika.
10.	Over landbouw in Noord en Zuid en mogelijke samenwerking op vreemde markten.
11.	Wederkeerigheid ten opzichte van uitheemsche mededingers bij aanbestedingen door openbare diensten uitgeschreven.

B.

12.	Groepeering, samenwerking en onderlinge bescherming van Nederlanders en Vlamingen in de overzeesche landen.
13.	Consulwezen: a) verplichte kennis van het Nederlansch en Fransch voor de Belgische consuls, zoowel onbezoldigde als bezoldigde; b) bij gebrek aan Belgen die kunnen in aanmerking komen als consul, de voorkeur aan Nederlanders geven, en wederkeerig c) bij ontstentenis

	van Belgische consuls, behartigt de Nederlandsche consul de Belgische belangen en omgekeerd.
14.	Gebruik van de Nederlandsch taal voor verdragen, overeenkomsten en alle diplomatieke betrekkingen tusschen Nederland en België.
15	Gebruik, door Nederland, van de Nederlandsche taal voor het sluiten van verdragen met landen waar de Fransche taal niet uitsluitend als diplomatieke taal geldt.
16.	Ondersteuning van de Nederlandsche pers in andere werelddeelen.
17.	Over de beste middelen om het Nederlandsch geestesleven te doen waardeeren en de kennis van het Nederlandsch te verspreiden in landen zonder Nederlandsch taalgebied.
18.	Oprichting van een Belgisch-Nederlandsch bureel ter inzameling en verstrekking van inlichtingen over Belgisch Nederlandsche toestanden in het buitenland.
19.	Over de beste middelen om het gebruik der Nederlandsche taal te bevorderen: a) in Insulinde; b) in Congo-Vrijstaat.
20.	Ondersteuining van Nederlandsche scholen, boekerijen en vereenigingen in steden buiten België en Nederland, waar talrijke Nederlandsch-sprekenden gevestigd zijn.
21.	Ondersteuning van de Nederlandsche scholen en boekerijen in Zuid-Afrika.
22.	Vlamingen en Hollanders in de Waalsche provinciën van België en in Fransch-Vlaanderen.

C.

23.	Het gebruik van het Nederlandsch in den Belgischen handel en in de handelsbetrekkingen tusschen Noord en Zuid.
24.	Het belang van een Nederlandsch hooger technisch onderwijs in Vlaamsch-België met oog op: 1e. de vorming van ambtenaars (uitvoering der Vlaamsche wetten in de openbare diensten); 2e. de aanstaande ontginning der kolenmijnen in de Belgische Kempen en de vestiging der groot-industrie aldaar.
25.	Over het belang van een hooger onderricht in het Nederlandsch voor den Vlaamschen landbouw.
26.	Bevolkingscijfer en stambelangen: 1e het geboortecijfer in de Vlaamsche en in de Waalsche gemeenten; 2e. de uittocht der plattelandsbevolking, de stedengroei en de verfransching.
27.	De toestand der Vlaamsche werklieden, die tijdelijk naar Frankrijk trekken (de zoogenaamde Franschmans).

Namens de Commissie tot voorbereiding:

De Voorzitters: Dr. Borginon, geneesheer, gemeenteraadslid, te Schaarbeek-Brussel.

G.J. Hooijer, handelaar, Brussel

De Onder-Voorzitters: De Raet, ingenieur, bureelhoofd aan het Ministerie van Nijverheid en Arbeid.

C. Henny, handelaar, te Sint-Gillis-op-Brussel.

De Secretarissen: Fassotte, te Boschvoorde.

J. Hoste, Jr., student in de rechten.

J. Sleypen, ambtenaar.

Troosters, ambtenaar.