Neerlandia. Jaargang 10

Een stoomvaartlijn op Zuid-Afrika.

Weinig dachten wij, toen wij kort geleden in Neerlandia bij een bericht over Zweedsche stoomvaartlijnen op Zuid-Afrika de vraag deden, of men in Nederland nog altijd zoo'n onderneming niet aan dorst, dat er zoo spoedig een plan voor openbaar gemaakt zou worden.

Aan den minister van landbouw, nijverheid en handel en dien van koloniën is een adres gericht, om hun steun te krijgen voor een maandelijkschen stoomvaartdienst ‘tusschen Java en Zuid-Afrika eenerzijds en Nederland anderzijds.’ Voor die lijn wordt rijkssubsidie gevraagd, want daarbuiten, zoo heet 't, kan zij 't niet stellen.

De commisie, die het plan ontworpen en het adres onderteekend heeft, bestaat uit de heeren C. Beelaerts van Blokland te Zeist, H.P. Dekker te Wormerveer, J. van Delden in den Haag, G. van de Gevel te Rotterdam, J.P. Havelaar in den Haag, A. Hendrichs (oud-voorzitter van de kamer van koophandel te Amsterdam) te Luik, A.G. Kroller te Scheveningen, W.F. Leemans in den Haag, G. van der Pot te Rotterdam en J.H. Zeeman in den Haag. Het denkbeeld is, volgens het adres, van den heer van de Gevel uitgegaan.

Maar is het denkbeeld van een stoomvaartlijn van hier naar Zuid-Afrika en verder naar Java niet al jaren geleden opgeworpen? Misschien was 't echter ook toen al van den heer van de Gevel afkomstig. Hoe dit zij, alle eer aan hem, dat hij het plan nu een stap verder heeft gebracht, er een flinke commissie voor heeft kunnen vormen en de gegevens verzameld heeft, waardoor het adres met zoo sterke klem van argumenten het nut en de uitvoerbaarheid van deze lijn kon uiteenzetten.

Een naam missen wij in de commissie, en die moge hier wel genoemd worden, de heer S. van Reesema te Rotterdam. Hij heeft indertijd hard gewerkt om een lijn op Zuid-Afrika tot stand te bren-

[p. 55]

gen. Het is hem niet gelukt, maar zeker mag men 't hem danken, dat er voor deze zaak in den lande grooter belangstelling is gekomen.

De beperkte ruimte verbiedt het uitvoerige adres hier weer te geven. Wij kunnen volstaan met te vermelden, dat het in het licht stelt, van hoeveel belang een geregelde, eigen stoomvaartlijn zou wezen voor den uitvoer van Java's hout naar Zuid-Afrika en Java's suiker naar Zuid-Afrika en West-Europa, voor den algemeenen handel van Nederland op Zuid-Afrika en voor de markt van Zuid-Afrikaansche wol in Nederland.

Ook voor ‘de groote algemeene belangen van ons volksbestaan’, voor het ‘hoogere, algemeene belang, dat het Nederlandsche volk heeft bij alles, wat den band met zijn stamverwanten in Zuid-Afrika nauwer kan toehalen,’ zou een stoomvaartlijn onder Nederlandsche vlag tusschen ons land en Zuid-Afrika dienstig zijn, maar het adres laat dat buiten beschouwing; het bepaalt zich ‘tot de zuiver oeconomische- en handelsbelangen, die voor Nederland en zijne Oost-Indische koloniën bij de ontworpen verbinding betrokken zijn’. En daar doet het wijs aan. Zoo heeft de commissie meer kans om van regeering en Staten-Generaal den noodigen geldelijken steun te krijgen. Een zaak, die belooft te slagen, die oeconomische en financiëele winst in uitzicht stelt, wordt eerder geholpen dan een, waarbij alleen of hoofdzakelijk een ‘hooger, algemeen belang’ gemoeid is.

Neerlandia wenscht de kloeke mannen, die de handen aan de riemen hebben gelegd, allen voorspoed op hun schoone onderneming, zoowel om de bizondere als de algemeene belangen. Mogen spoedig als in de roemvolle dagen van weleer schepen onder de Nederlandsche vlag om de Kaap naar Oost-Inje varen en weerom!