Neerlandia. Jaargang 8

Mededeelingen.

Het Vlaanderen-nummer.

Het Nieuws van den Dag gaf kort na het verschijnen een zeer waardeerende beschouwing over het Vlaanderen-nummer van Neerlandia, eindigend met deze woorden:

‘Wij kunnen hier slechts eenige algemeenheden zeggen over de zeer eigenaardige en overvloedig geïllustreerde uitgave van het A.N.V. Ze moge goed onthaal vinden: niet alleen bij de Vlamingen zelf, omdat het ook voor hen veel nieuws en wetenswaardigs bevat omtrent de renaissance (lees: herleving, Red.) van Vlaanderen; nog meer echter bij de overige Nederlanders, welke het zeker zal aansporen eens in dit onbekende Zuiden een kijkje te gaan nemen.

Aldus verrichtte het A.N.V. niet alleen goed werk, het verrichtte tevens nationaal werk, en daardoor maakte het zich verdienstelijk tegenover den geheelen stam.’

De Belgische briefschrijver, van wiens hand het artikel is, staat in het bijzonder stil bij het ‘vreemd-tegen-over-elkaar-staan van de twee broederstammen’, wat hij betreurt, maar verklaart uit de stroefheid en den ernst van den Noordnederlander (voor hem deugden) en het luchtiger karakter van de Vlamingen, beide persoonlijkheden onder den invloed van bodem en lucht, waaraan een volk zich niet kan onttrekken.

De Vlaming: een vroolijk opgeruimd druk wezen in de eerste plaats; een wezen vol enthusiasme (waarom niet geestdrift? Red.) voor het schoone, doch onstandvastig en veranderlijk, willoos in vele zaken waarin hij behoorde te handelen en zich overgevend aan de omstandigheden.

Den koppigen Noord-Nederlander wordt veel meer wilskracht toegedicht, wat hij tot heil van den stam in den loop der eeuwen bewezen heeft.

En dan wordt het voornaamste aangestipt uit het Vlaanderennummer, dat het Noorden zoo zaakkundig inlicht over het Zuiden.

Sprekers voor de Afdeelingen.

Mej. Ph. Belder en de heer M. Meunier.

Onderwerp: Voordrachtavond, verzen en tooneelstukjes of fragmenten. Men berinnere zich hun succesvol optreden in Indië. Mej.

[p. 138]

Belder treedt ook alleen op, adres: Van Eeghenstraat 24, Amsterdam.

C.C.A. Croin, Leeraar in Geschiedenis te Dordrecht.

Onderwerp: O.a. Onze handelsbetrekkingen in vroeger tijd; De Verspreiding van den Ned. Stam over de wereld vroeger en nu.

Coers' Zangkoor: Uitvoering van Liederen uit het Liederboek van Groot-Nederland. Adres F.R. Coers F.Rzn., Oude Gracht, Utrecht.

Adolf Herckenrath, Ledeberg bij Gent.

Onderwerp: Gudrun, drama in 5 bedrijven, van Albrecht Rodenbach, jong gestorven Vlaamsch dichter.

Dr. J.B. Schepers, Haarlem.

Onderwerp: Fragmenten uit zijn gedichten Wodan en Loki of Bragi met of zonder mythologische inleiding; Taalonderwijs en vereenvoudiging van onze schrijftaal; of een ander letterkundig onderwerp.

Luit. Albert Vogel, Spoorsingel, Delft.

Onderwerp: O.a. Starkadd, drama in 5 bedrijven, van den Vlaamschen dichter Alfr. Hegenscheidt.

Mej. Sjouk Tigler Wybrandi, 15 Noordvliet, Leeuwarden.

Onderwerp: Lioba, van Fr. van Eeden; Mei, van Herman Gorter; Verzen van verschillende dichters; Novellen.

Ook voor 't volgend nummer worden opgaven als bovenstaande nog ingewacht bij de Redactie.

Uit Vlaanderen.

De Tak Gent is aan 't verzamelen van boeken voor ‘Ons Spreekuur’ te Stellenbosch en verder voor de Zuidatrikaansche Bibliotheken.

Te Gent laat men aan huis de boeken afhalen, welke leden voor dit doel beschikbaar stellen. Aldus zijn reeds enkele honderden boeken binnengekomen. In Neerlandia hebben onze leden kunnen lezen wat goeds de Boekencommissie van Groep A van het Verbond in die richting reeds heeft gedaan. Het past, dat Vlaanderen zich niet onbetuigd late. We noodigen daarom onze Takken uit, maatregelen te willen nemen opdat hunne leden ook gelegenheid vinden om de boeken, welke ze voor dat doel willen afstaan, te laten afhalen, of wel om ze zelf op een bepaalde plaats te kunnen brengen. De verzamelde boeken worden dan door het Secretariaat ingewacht. Van onze leden, die tot geene takken behooren, zullen we gaarne rechtstreeks toezendingen ontvangen aan 't Secretariaat Spiegelstraat 20, Gent.

Wetsvoorstel Coremans. Het A.N.V. Groep B. heeft besloten te doen, wat in zijn macht ligt, ten voordeele van het wetsvoorstel Coremans. Te Gent zal de Tak in den loop van de maand November een Openbare Vergadering beleggen, waar het wetsvoorstel zal besproken, de argumenten er tegen weerlegd zullen worden. Onze andere Takken worden uitgenoodigd in den zelfden geest te werken en 't zij zelf, 't zij in samenwerking met andere strijdorganismen dergelijke vergaderingen te beleggen.

Liederenavonden voor het volk.

Uit Antwerpen werd d.d. 14 Sept. geschreven:

Gisterenavond had hier een uitstekend geslaagd propagandafeest in de Beurs plaats van de ‘Liederenavonden voor het Volk.’

Zooals gij weet werden deze hier ingericht onder de vlag van het Algemeen Nederlandsch Verbond.

Naast een 400-tal zingende vrouwen en meisjes, schat ik dat er nog wel een duizend (misschien meer, daar de Beurs nog al groot is en vrijwel vol was) toehoorders waren.

Het is verblijdend te zien hoe die Liederenavonden pakken. Ik zend U met dezen een boekje, dat aan al de aanwezigen gratis werd uitgereikt.^*)

Hoewel de onkosten of liever gezegd inrichtingskosten 500 frs. bedragen komt hiervan niets ten laste van onzen tak, daar een lid van het Verbond op zich genomen heeft het te kort van dit feest te dekken.

*) Het boekje bevat: Zeg kwezelken, wilde gij dansen? Lentelied, Roosjen uit de dalen, Zoodra de Mei het dal begroet. Te gemoet gaan, Avondgroet, Heeft het roosje milde geuren, In 't Zomersche Hoveken, Ik zat te spinnen voor mijn deur, Het looze Visschertje, Ik moet de minne dragen, Het klooster van Sint Arjaan, De liefde op het ijs, Een trommelaar met rooden mond.
Het muziekkorps van de firma De Beukelaer & Co luisterde het feest op.
Red.

Vlamingen in Deventer.

(Ingezonden.)

Een Vlaamse dame vertelde me dezer dagen het volgende: Eind Augustus met een vriendin naar het Congres te Deventer getogen kwamen ze aan 't Bureau daar inlichtingen vragen over hun logies. Een der aanwezige heren vroeg hun in 't Nederlands of ze Belgiese leden van het Congres waren, en op 't bevestigend antwoord in 't Nederlands, ging de Nederlander dadelik voort in 't Frans: ‘alors vous êtes des femmes savantes!’

Grote verwondering van de beide Vlaamsen, die bovendien de bedoeling van die ietwat zonderlinge woorden niet begrepen. In 't Frans werden ze nu naar de Secretaris, Mr. Kronenberg verwezen, met de voor hen zeer nodige aanbeveling: ‘il parle aussi bien le français!’

Heel begrijpelik, dat er wat ontstemd geantwoord werd: ‘maar dat is niet nodig, wij begrijpen heel goed Nederlands.’ Was 't dan ook niet grievend voor hen, hoe goed misschien ook bedoeld? Met mr. K. werd 't gesprek verder in 't Nederlands voortgezet.

Toen de Vlaamse dame verontwaardigd 't mij vertelde, dacht ik dadelik met iets van droefheid: alweer een bewijs, hoe weinig in Noord-Nederland de Vlaamse Beweging wordt begrepen, laat staan meegevoeld.

De strijd daar geldt toch onze moedertaal en een ons zo nauw verwant volk, waaraan wij histories zo veel te danken hebben, dat ons onze Vondel heeft gegeven, Vondel en - Gezelle!

Laten wij dat toch nooit vergeten!

Dr. J. Aleida Nijland.

* _* *

De Wet op het Nederlanderschap.

De heer H.J. Boelen is 6 Oct. aan de Hoogeschool te Amsterdam bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap na verdediging van Stellingen, waaronder deze:

- Art. 7. 5^o van de Wet op het Nederlanderschap en Ingezetenschap (12 December 1892 Stbl. No. 268) behoort als volgt te worden gewijzigd: ‘door kennisgeving van hem, die minstens tien jaar woonplaats heeft gehad buiten het Rijk en zijne koloniën of bezittingen in andere werelddeelen, dat hij het Nederlanderschap wenscht te verliezen’. Het voorlaatste lid van art. 7 behoorde dan te vervallen.

- Het laatste lid van art. 7 der wet van 12 Dec. 1892 (Stbl. No. 268) worde in dien zin gewijzigd, ‘dat in het buitenland geboren en woonachtige kinderen van Nederlanders, welke eveneens in den vreemde wonen, om Nederlander te blijven binnen een jaar na hunne meerderjarigheid in den zin van de Nederlandsche wet, eene verklaring moeten afleggen als bedoeld in 't tegenwoordige art. 7 5^o.’

* _* *

Prijsvraag Reclameplaat.

Als derde lid van den Beoordeelingraad voor deze prijsvraag is benoemd de heer Alfred van Neste, leeraar aan de Academie van Schoone kunsten te Antwerpen, welk benoeming welwillend is aanvaard.

* _* *

Verhoogde geldelijke steun van 't Rijk.

Op de Begrooting van Binnenlandsche Zaken voor 1905 is de geldelijke steun aan het A, N.V. verhoogd van f 3000. - tot f 3600. - ‘onder voorwaarde met die verhooging de instandhouding te steunen van een cursus te Smyrna in de Ned. taal.

* _* *

Bericht.

De leden worden herinnerd aan de Algemeene Vergadering te houden op Zaterdag 26 November in het Hotel Ponsen te Dordrecht, waarin de ontbinding en wederoprichting van het Alg. Ned. Verbond zal worden voorgesteld.

Zie de dagorde in het Augustus-nummer, blz. 115.

De Vergadering begint niet om twee uur, maar HALF TWEE.

Eenige stukken, waaronder de lijst der Nieuwe Leden, moeten wegens plaatsgebrek tot een volgend nummer blijven liggen.

Red.

[p. 139]

Rekening en verantwoording van den penningmeester der Groep Nederlandsch-Indië van het Algemeen Nederlandsch Verbond over het jaar 1903.

ONTVANGSTEN.
Saldo op 1 Januari 1903	f 1372.93
Contributie over 1901 en 1902	f 244.50
idem over 1903	f 2059.65
idem over 1904	f 5.50
Bijdrage van de Afdeeling Batavia over het 1e, 2e en 3e kwartaal 1903	f 557.42
Bijdrage van de Afdeeling Bandjermasin over 1902	f 10.33^5
Bijdrage van de Afdeeling Kedoe over het 4e kwartaal 1903 (voorloopige afbetaling)	f 21.87
Van het hoofdbestuur ontvangen op de aan het Groepsbestuur toegekende subsidie ad f 400	f 2.50
Van de Afdeeling Batavia terugontvangen contributie, welke ten onrechte aan die afdeeling was betaald	f 1.50
Terugontvangen van de Afdeeling Batavia het bedrag van een voor die afdeeling betaalde rekening	f 12.60
Gekweekte rente over 1902	f 10.81
	_____
Totaal	f 4299.61^5

UITGAVEN.
Een rekening betaald voor de Afdeeling Batavia	f 12.60
Aan de liefdadigheidsinrichtingen van Joh. v.d. Steur	f 6. -
Aan een boekenrek voor den penningmeester	f 9.44
Aan een Regeerings-almanak voor den Secretaris	f 5, -
Aan kleine onkosten volgens Rekening-Courant van de Ned. Ind. Escompto Maatschappij	f 0.31
Aan bijdrage aan het Hoofdbestuur	f 645.55
Aan 16 abonnementen Bintang-Hindia	f 48. -
Aan het Fröbelfonds de helft der subsidie ad f 400	f 200. -
Aan Nederlandsche Spraakkunst voor Inlanders	f 3.50
Aan terugbet. ten onrechte ingevorderde contributie	f 3.10
Aan een kast voor den Secretaris	f 18.10
Aan post- en plakzgl. voor invordering contributie enz.	f 66.97
Aan het Post- en Telegraafkantoor voor frankeering van door den Secretaris verzonden stukken	f 73.08^5
Aan gedrukten	f 61.60
Aan advertentiekosten (w.o. voor de prijsvraag)	f 176.53
Aan schrijfloonen ten behoeve van den Secretaris	f 104.33^5
Aan schrijfbehoeften	f 15.25
Aan diverse kleine onkosten	f 12.65^5
Aan Saldo op 31 December 1903	f 2837.68
	_____
Totaal	f 4299.61^5

Weltevreden, 4 Februari 1904.

Rekening en Verantwoording van het Fröbelfonds der Groep Nederlandsch-Indië van het Algemeen Nederlandsch Verbond over 1903.

ONTVANGSTEN.
Saldo op 1 Januari 1903	f 3556.63
Gedurende 1903 ontvangen bijdragen	f 2012.55
De helft van de subsidie van het Hoofdbestuur aan de Groep Nederlandsch-Indië	f 200. -
Gekweekte rente over 1902	f 7.01
	_____
Totaal	f 5776.19

UITGAVEN.
Ondersteuning aan de Fröbelschool te Magelang over de maanden^1) Maart tot en met December, f 50. - per maand	f 500. -
Idem aan de Fröbelschool te Banda Neira over Maart tot en met December, f 25. - per maand	f 250. -
Idem aan de Fröbelschool te Bandoeng over Maart tot en met December, f 50. - per maand	f 500. -
Idem aan de Fröbelschool te Palembang over April tot en met December, f 50. - per maand	f 450. -
Idem aan de Fröbelschool te Makasser over Mei tot en met December, f 25. - per maand	f 200. -
Idem aan de Fröbelschool te Bandjermasin over October tot en met December, f 50. - per maand	f 150. -
Onkosten op de geldverzendingen^2)	f 3.70
Kleine kosten van de Escompto-Maatschappij	f 0.14
Saldo op 31 December 1903^3)	f 3722.35
	_____
Totaal	f 5776.19

Weltevreden, 9 Februari 1904.

1) De toelage over Januari en Februari 1903 was reeds in December 1902 betaald.

2) Op een paar gevallen na werden de kosten steeds van de toe lage afgetrokken.

3) Daar er f 250. - per maand noodig is, is de subsidie, als er geen scholen meer bijkomen, bijna voldoende om de thans ondersteunde scholen tegemoet te komen tot en met Maart 1905.

[p. 140]

[p. 141]

[p. 142]

[p. 143]

[p. 144]