Neerlandia. Jaargang 6

Ingezonden

Brief van het Gentsch Propagandacomiteit van het Algemeen Nederlandsch Verbond.

Aan de Redactie van Neerlandia te Dordrecht.

Mijnheer de Redacteur!

In het hoofdartikel van het laatst verschenen nummer van Neerlandia staat te lezen dat de steun uit Nederland voor een Vlaamsche Hoogeschool na aanvrage niet zal uitblijven, mits de ontwikkeling van het Verbond het mogelijk maakt en de Vlamingen zelf dit ingeuikkelde vraagstuk hebben voorbereid.

Neerlandia een blad zijnde dat openstaat voor al de leden, die iets te zeggen of te vragen hebben, zijn we zoo vrij U een klein plaatsje in dit ons orgaan te vragen.

Het Gentsch Propagandacomiteit van het Algemeen Nederlandsch Verbond vindt het hoogst zonderling en ook wel merkwaardig, dat de broeders uit het Noorden zoo welwillend zullen zijn aan de Vlamingen hunne zeer hooggeschatte hulp enkel na aanvrage re verleenen, en acht dit een zeer bijzondere soort van broederlijkheid.

Of dit ingewikkelde vraagstuk degelijk voorbereid is, zal men in Noord-Nederland wel moeilijk kunnen oordeelen, en we zijn zoo vrij te meenen dat de zaak wèl rijp is in Vlaanderen.

Wel zijn er hier en daar enkele Vlamingen, die een zekere faam van Vlaamschgezindheid genieten, en door hun naam nog een tamelijk grooten invloed oefenen, maar het nieuwe beginsel schijnen te huldigen: ‘In Vlaanderen moest het Vlaamsch zijn, maar laat het ons uit beleefdheid Fransch laten.’ Dat deze gewezen Flaminganten nu een nieuw plannetje uitvinden om het stelsel der Commissie tegen te houden, het zij dan zoo, maar dat Neerlandia beweren komt dat de zaak nog niet voorbereid is, nadat Groep B zich aangesloten heeft bij het zooeven genoemde stelsel, na de vijf studentencongressen, die gehouden zijn en waar honderden studenten aan deelnamen, na de zes schitterende wetenschappelijke congressen, na de meer dan honderd meetings door ons Propagandacomiteit ten voordeele der Vlaamsche Hoogeschool gehouden, nadat gansch het Land van Waas, zonder ééne uitzondering, zich voor de vervlaamsching heeft verklaard, na het petitionnement naar de Kamers van duizenden en duizenden Vlamingen, dat na dit alles Neerlandia zeggen komt: ‘de zaak moet eerst degelijk voorbereid worden,’ dit brengt ons ten einde raad.

Daarom zijn we oo vrij aan de redactie van Neerlandia te vragen om de middelen aan te duiden, om de zaak wèl rijp te maken, haar verzekerende dat wij hare wenken met de grootste dankbaarheid zullen aauvaarden.

Intusschen meenen wij uit al onze krachten te moeten protesteeren tegen het orgaan van alle Nederlandsch-zich-voelenden en te moeten verklaren dat de zaak wèl rijp is en dat het enkel te wijten is aan het onderduimsch tegenwerken van enkele Vlamingen dat de zaak nog niet in de Kamers werd behandeld.

Ontvang, mijnheer de Redacteur, met de verzekering onzer hoogachting onzen Vlaamschen groet.

Namens het Gentsch Propagandacomiteit van het Algemeen Nederlandsch Verbond:

Julius Obrie, Voorzitter.

Johan Lefevre, Secretaris.

Gent, 6 November 1902.

Naschrift.

De redactie van Neerlandia mag als Hoofdbestuur van Groep A gerekend worden niet geheel onbekend te zijn met Vlaamsche toestanden. Voor haar zijn er twee stroomingen in Vlaanderen op Hooger Onderwijsgebied. De groote meerderheid staat geheele vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool voor; de minderheid, die tweetaligheid beoogt, omdat ze vreest, dat een radicale oplossing nooit van een minister of van de Kamers verkregen zou worden, telt o.a. de algemeen geachte professoren Fredericq en Vercoullie. Van een derde partij, bestaande uit ‘gewezen Flaminganten’, die ‘een nieuw plannetje uitvinden om het stelsel der Commissie tegen te houden,’ was aan Neerlandia's redactie echter niets bekend.

Evenmin kon zij weten dat Groep B zich officieel bij de meerderheid heeft gevoegd en daardoor het verbondsstempel heeft gedrukt op de eentaligheid. Nu dit zoo is, mag twijfel aan voldoende voorbereiding van het Hoogeschoolvraagstuk niet langer worden volgehouden, al rijst de vraag of aan het Hoofdbestuur in Nederland de mededeeling van zulk een gewichtig feit niet had moeten worden medegedeeld. Dan toch zou niet alleen in dezen de onmiskenbare werkzaamheid en toewijding van de Vlamingen zijn erkend, die trouwens nooit zijn betwijfeld, maar ook de voldoende voorbereiding, welke thans nog slechts een laatsten stap eischt, het brengen van de kwestie in de Kamers. Het vraagstuk is nu in een tijdperk van rust, van afwachting der gunstige gelegenheid. Dat in het verleden van dezen strijd uit Nederland geen steun is ontvangen, kan geen bevreemding wekken. Belangstelling ontbreekt zeer zeker niet, ook niet de overtuiging dat Vlaanderen recht heeft op vervulling van zijn levensvoorwaarde, vervlaamsching van niet alleen Hooger, maar ook van Middelbaar en Lager Onderwijs. Zonder hervorming daarvan zal de strijd voor de moedertaal en de Nederlandsche beschaving niet worden gedoofd, maar tot nadeel van het geheele Belgische land, worden verlengd en verbitterd.

De reden waarom Nederland Vlaanderen tot nu toe niet heeft geholpen, is, dat het al zijn krachten heeft moeten inspannen voor een Groep, die oneindig meer steun behoeft. En het Hoofdbestuur van Groep A is overtuigd, dat niemand in Vlaanderen, dat ondanks eigen nooden zoo krachtig heeft meegewerkt voor de Boeren en dat nog doet, de werkzaamheid der Nederlanders voor Zuid-Afrika heeft afgekeurd. Het is een strenge plicht voor Nederland Vlaanderen te steunen voor zijn academie; het is een strenge plicht ook Z.A. bij te staan. En niemand kan tegelijk twee strenge meesters dienen.

Werden de gevoelens in den brief van het Gentsche Comiteit uitgedrukt, algemeen in Vlaanderen gedeeld, dan zou het er treurig uitzien met de verstandhouding tusschen Vlaanderen en Nederland over en weer. Maar wij hebben gelukkig de overtuiging dat in het Zuiden tal van mannen staan, bereid om met die van het Noorden samen te werken tot instandhouding van stam en taal; dat in Nederland ook vele oprechte vrienden der Vlamingen wonen, bereid niet alleen hun bewondering te uiten voor de taaie volharding der Vlaamsche strijders, maar ook om, wanneer het noodig is en het doelmatig blijkt, door daden hun vriendschap te toonen.

Nog eens: wenscht iemand in Vlaanderen het af te keuren, dat het A.N.V. in Nederland het zwaarste ook het zwaarst heeft laten wegen en onder den drang der omstandigheden al zijn aandacht tot Zuid-Afrika heeft gewend?