De nieuwe Directeur van Onderwijs.
De nieuwe Directeur van Onderwijs in Transvaal en Vrijstaat, de heer Sargant, is een beschermeling van Dr. Muir, den Superintendent van Onderwijs in de Kaap-Kolonie. Over dezen loopen de meeningen uiteen. Er zijn er die hem houden voor een eerlijk Engelsch Afrikaner, die het niet slechter meent met de Boeren dan de beste Engelschman uit de Kolonie. Dr. Mansvelt noemt hem in zijn lezing, uitgegeven ten voordeele van de Transvaalsche onderwijzers in de verstrooiing (bladz. 10) een bekwaam man, maar ‘hoe Dr. Muir tegenover het Hollandsch staat’, zegt hij, ‘is ten vorigen jare nog weder duidelijk gebleken uit het, naar ik meen, op zijn aandrang gegeven ontslag aan twee Hollandsche onderwijzeressen, om hun zeker niet verholen Boerengezindheid.
Door dr. Muir is op verzoek der Engelsche overheidspersonen Sargant aangewezen als Directeur van Onderwijs. Kaapsche Hollandsche Afrikaners vonden deze beslissing beter dan zij hadden durven hopen.
Hij heeft reeds bewezen althans in zijn beschouwingen over de Hollandsche taal in de Republieken, bezadigd te zijn. In eene bijeenkomst toch te Johannesburg, waar volgens Engelsche berichten wel 750 onderwijzers en onderwijzeressen tegenwoordig waren, heeft de heer Sargant zijne onderwijs-plannen ontvouwd en aangekondigd dat er vooreerst op groote schaal onderwijzers uit Engeland en uit de Koloniën zullen aangevoerd worden, maar dat, om later in de behoefte aan onderwijskrachten te voorzien, er zoo spoedig mogelijk normaalscholen voor de opleiding zullen opgericht worden, niet alleen in Pretoria, Johannesburg en Bloemfontein, maar ook in kleinere plaatsen. Het plan is drieërlei getuigschriften uit te reiken. De opneming in de normaalscholen zal kosteloos zijn.
Dit alles was te verwachten. Niet echter wat over de taalkwestie volgt, waarover Sargant zich op de volgende wijze uitlaat: ‘Laat mij u zoo krachtig mogelijk waarschuwen, niet te trachten de eene taal te onderwijzen in de andere. Gij weet, dat krachtens de reeds getroffen regeling Engelsch de taal is, die in de regeeringsscholen gebruikt wordt behalve voor godsdienstonderwijs. Hierbij mogen ouders kiezen of zij hun kinderen in den Hollandschen of den Engelschen Bijbel onderwezen willen hebben. Nu is er voor sommigen uwer die goed Hollandsch kennen een groote verleiding in om de leerlingen die met het Engelsch nagenoeg onbekend zijn Engelsch te leeren door middel van het Hollandsch. Die manier is geheel in strijd met de laatste beginselen van taalonderwijs.
Ook moet gij bij het lezen en verklaren van den Bijbel niet van de eene taal in de andere overgaan. Leest gij den Hollandschen Bijbel, laat uw verklaring dan in het Hollandsch weezen. Bovendien moet gij trachten uw Hollandsch te houden op het hooge peil van het boek, dat gij voor u hebt. Gebruik geen gemeenzame uitdrukkingen uit het Afrikaansch, en vooral doorspek uw Hollandsche zinnen niet met Engelsche woorden.’
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd