Neerlandia. Jaargang 6

Zwakke Zenuwen.

In het Nieuws van den Dag van 27 Juni schrijft prof. P.J. Blok onder bovenstaand opschrift een kloek, bemoedigend hoofdartikel.

Het volgende is er aan ontleend:

Er is in de stemming van velen hier te lande in de laatste weken iets wat mij - en velen met mij - hindert. De geestdrift voor de Boeren, voor de dappere strijders en lijders van Zuid-Afrika, is, zoo niet zeer bekoeld, dan toch vrij wat gedaald: er zijn er zelfs, die wel onder een kopje thee rustig thuis durven spreken van ‘diepe teleurstelling’, van ‘tegenvallen’, wanneer zij spreken van het Boerenvolk! Maar er zijn ook anderen, die diep gebogen gaan onder den indruk van het oogenblik, allen moed verloren hebben, alle hoop op de toekomst van den Nederlandschen stam hebben laten varen en in doffe moedeloosheid en berusting den dag zien naderen, waarop ook ons Nederland voor een machtigen roofstaat het hoofd zal moeten buigen.

Beide gevoelens acht ik in hooge mate nadeelig voor onze werkelijke toekomst en ook in hooge mate onwaar en onbillijk. Zij zijn de uiting van eene overgevoeligheid, van eene zenuwzwakte, waartegen niet ernstig genoeg kan gewaarschuwd worden in het belang van Zuid-Afrika en Nederland beiden.

Wat weten wij thans nog van de dingen, die voor drie of vier weken in Zuid-Afrika zijn voorgevallen? Wat weten wij van de redenen, die Steyn en Reitz, De Wet en Botha, De la Rey en Smuts hebben bewogen, toen zij het verdrag van overgave sloten? Wat weten wij van de voorwaarden van dat verdrag?

Ik wil alleen wijzen op wat wij aan de mannen en vrouwen van Zuid-Afrika in deze omstandigheden verplicht zijn. En dat is: geen gejammer, geen haastig oordeel, geen overdreven optimisme, geen mismoedig pessimisme, maar eenvoudig en vast vertrouwen. Vertrouwen op de mannen, die twee en een half jaar lang de zwaarste beproevingen hebben ondergaan, de bewondering der gansche wereld hebben gewekt door hunne energie en hun

[p. 78]

edelen moed, Wat die mannen hebben gedaan, kan niet onwaardig, kan niet een daad van wanhoop zijn. Het stuk, dat zij hebben geteekend, kan niet de bezegeling zijn van den ondergang van hun volksbetaan; integendeel, het moet het begin zijn van nieuwe ontwikkeling, in welke richting dan ook, van dat volksbestaan zelf. Vertrouwen ook op de toekomst van onze taal, van onzen stam in Zuid-Afrika. Een volk, dat voor die taal, voor zijn stamleven zooveel heeft ten offer gebracht, dat voor die taal en dat leven zooveel leed heeft geleden, kan die taal, kan dat stamleven niet op eenmaal opgeven, kan niet moedeloos neerzitten bij de wateren van de Vaal en Oranje-rivier.

Blijkt het, dat de tot ons gekomen berichten in vele en voorname opzichten onjuist zijn, welnu, laat ons dan de handen ineenslaan om de vruchten te helpen plukken van het behaalde voordeel. Blijkt het daarentegen, dat de vrede van 1 Juni werkelijk eene nederlaag, eene droevig noodzakelijke nederlaag beteekent, laat ons dan nog krachtiger medewerken om te redden wat te redden valt, de taal, het onderwijs, het stamleven in de eerste plaats In beide gevallen past het ons, Nederlanders, niet toe te geven aan de gevoelens van ontmoediging en zwakheid, maar met sterke hand de mannen en vrouwen in Zuid-Afrika van onzen stam te helpen in den bezwaarvollen wederopbouw van de verwoeste Maatschappij daarginds. De omstandigheden, waar onder dit kan geschieden, kunnen gunstiger of ongunstiger zijn, maar wat er in de laatste jaren is gebeurd, geeft moed op de toekomst van den Nederlandschen stam, ook in Zuid-Afrika, en geen Engelsch opperbestuur, geen Engelsche vlag, geen Engelsch geld, geen Engelsche intrigue kan verwoesten, wat geheiligd is door het bloed van zooveel helden, van zooveel onschuldige vrouwen en kinderen: het stamleven van het Nederlansche element in Zuid-Afrika! Daar ligt een deel ook van onze toekomst!