menigte Vlaamsche liederen en ook den volgenden Zondag en Maandag werden de feestelijkheden voortgezet; eindelijk te Brussel, waar de bijval die van de vorige jaren nog verre overtrof en Frans Reinhard, met zijne gewone medesleepende kracht de feestrede hield.
Maandag 22 Juli, werd op de Groenplaats te Antwerpen de Rubenscantate uitgevoerd. Niet alleen op de markt, maar in al de straten, die haar omringen, krioelde het volk, dat bij Benoit's heerlijk werk zijne geestdrift voelde klimmen tot ongekende hoogte. Zulke uitvoeringen geven den Vlamingen die fierheid en die liefde voor taal en landaard, die ons eindelijk over alle moeielijkheden en tegenkantingen moet doen zegevieren.
Toch zijn die moeielijkheden en tegenkantingen niet luttel. Een paar voorbeelden slechts.
Hier moeten een paar plaatsen van leeraar voor fluit, viool, basviool begeven worden. De bestuurraad had een candidaat voorgesteld, een Gentenaar, die door het Ministerie niet aangenomen werd onder voorwendsel, dat hij te oud was, niettegenstaande dat kort te voren aan 't Conservatorium te Luik, de heer Seguin benoemd werd, die ouder is dan bedoelde Gentenaar. Het Ministerie schreef een prijskamp voor, waaraan geen candidaten ouder dan 35 jaar mogen deelnemen. Die prijskamp en de omstandigheden, waaronder hij gehouden werd, heeft al den schijn door de bureelratten van 't Mnisterie uitgedacht te zijn om de benoeming van een Nederlandsch-onkundigen Waal, Radoux, mogelijk te maken, die onbekwaam bleek te zijn een proefles te geven aan twee leerlingen, die geen Fransch verstonden; wat niet belet, dat die Waal tóch zou benoemd worden indien de Vlaamschgezinden er al weer niet bij waren. Zij hebben hunne volksvertegenwoordigers verzocht er bij den Minister op aan te dringen dat geen leeraar zou benoemd worden, die geen Nederlandsch kent. We zijn benieuwd te zien, wat zekere volksvertegenwoordigers zullen doen, die voor de verkiezing o zoo Vlaamschgezind zijn, en voor wier candidatuur de flaminganten zich dan moeten inspannen.
Te Brugge heeft de benoeming van een Nederlandsch-onkundigen statiemeester en dito onderstatiemeester aanleiding gegeven tot klachten bij 't publiek, waarvoor de Brugsche Volksvertegenwoordiger de tolk geweest is in de Kamer. De Minister van Spoorwegen heeft geantwoord, dat zulks te Brugge maar een voorloopige toestand was. Maar waarom toch zulk een toestand scheppen?
Als de Vlaamschgezinden zich nu beijveren om in dergelijke toestanden verandering te brengen, zal Prof. Van Hamel van oordeel zijn, dat hun strijd een ‘levée de boucliers’ is tegen het Fransch, ‘qui paraîtrait grotesque à ses compatriotes’ en M. Van Hall zal vinden, dat die beruchte redevoering onrechtvaardig aangevochten werd! Wat weten in Holland, ondanks het Alg. Ned. Verbond vele beschaafden toch nog weinig omtrent onze taaltoestanden!
In de Tuinbouwschool te Gent mogen de intredende leerlingen bepalen of zij de Nederlandsche of de Fransche leergangen zullen volgen. Het Nederlandsch stelsel telt geen enkelen leerling. Wel een bewijs, zouden de Vulgarisateurs zeggen, dat de Vlaamsche jongens beseffen hoeveel verder zij het in de wereld zullen brengen met Fransch dan met hunne moedertaal, en hoeveel beter dan het Nederlandsch het Fransch geschikt is tot voertaal van het onderwijs.
Maar, ja wel! Na onderzoek blijkt onbetwistbaar, dat die abnormale toestand niet voortkomt uit den vrijen wil der leerlingen, meest zonen van landlieden, die het Fransch niet of slechts zeer gebrekkig kennen; maar uit de behendige en partijdige handelwijze der oversten, die geen middel verwaarloozen, om de jongens tot het Fransche stelsel aan te lokken en daarbij van hunne voorliefde voor het Fransch zoo duidelijk blijk geven, dat de leerlingen liever het Fransche stelsel verduren, dan hunnen leeraar een doorn in het oog te zijn, wat niet alleen gedurende het schooljaar, maar vooral op de examens minder raadzaam zou kunnen wezen.
Een nieuwe bestuurder moet aan dat gesticht benoemd worden. Weet gij wie, zoo het schijnt, veel kans heeft om benoemd te worden? Een Vlaamsch-onkundige Waal, die zich aan een andere Vlaamsche? tuinbouwschool bij de leeraren en leerlingen totaal onmogelijk heeft gemaakt. Vele Vlaamschgezinde Gentsche kringen hebben het plan opgevat, dien nieuwen kaakslag in het aangezicht van het Vlaamsche Volk zoo mogelijk af te weren.
In ons Conservatorium zijn het weer andere middeltjes, die het Fransch moeten doen zegepralen.
* * *
Er is spraak van dat dat de heer Hendrikx, bestuurder van den Vlaamschen schouwburg van Brussel, het bekroonde stuk der heeren Minnaert ‘Siddharta’ in het volgend tooneelseizoen voor het voetlicht zal brengen. Zoo dit nieuws waar is, kunnen wij den heer Hendrikx hierover slechts warm geluk wenschen en de hoop uitdrukken dat ook de heer Wannijn aan de Gentenaren dit kunstwerk te genieten zal geven.
De Vlamingen hebben met ware droefheid het bericht ontvangen van het afsterven van Prof. Dr. Jan ten Brink, en brengen innig ontroerd hulde aan de nagedachtenis van dezen talentvollen schrijver, dien zij op het laatste Congres te Gent nog in hun midden hebben gezien.
De zoogezegde uitdrijving van Andries de Wet uit België, waarover in het vorig nummer van Neerlandia verslag werd gegeven, bracht er de Gentsche socialisten toe eene protestmeeting aan te kondigen voor Maandag, 8 Juli, waarop - zoo schreven zij - sprekers van alle politieke denkwijze het woord zouden voeren. Vele bekende Vlaamschgezinden woonden deze meeting bij, die dreigde te ontaarden in eene politieke vergadering, daar sprekers van alle politieke denkwijze noch zich hadden aangegeven, noch uitgenoodigd waren geworden; wat de heer Anseele niet noopte verontschuldigingen te maken voor de verkeerde voorstelling in den aanplakbrief, maar te beweren, dat alleen de socialisten werken voor de Boeren, wat eene nieuwe verdraaiing van de waarheid was. Ja, hij waagde het zelfs de Vlaamschgezinden gemis aan ijver te verwijten voor de Boerenzaak, terwijl hij toch wist, dat zij het eerst en het best voor onze Transvaalsche broeders hebben geijverd en het nog immer doen.
Doch een bestuurslid van den Gentschen Tak van het A.N.V. wees den heer Anseele zoo goed terecht, dat de gansche vergadering zijne woorden toejuichte. Hij slaagde er ook in de meeting weer op het rechte spoor te brengen, zoodat de vergadering eindigde met de stemming eener motie van afkeuring voor de handelwijze der regeering tegenover Andries de Wet. De heer Anseele stelde voor dat socialisten en Vlaamschgezinden eene tegensprekelijke meeting zouden houden, om uit te maken of het al dan niet op den weg der socialisten ligt, de Vlaamsche Beweging te steunen. Deze meeting zal plaats hebben na de sluiting der Kamerzittingen.
Ook de Liberale Vlaamsche Bond van Antwerpen zond aan de leden der Kamer van Volkvertegenwoordigers een protest tegen de maatregelen door de regeering genomen ten opzichte van Andries de Wet.
De algemeene vergadering van groep B van het A.N.V. gehouden op 7 Juli en in het voorgaand nummer van Neerlandia aangekondigd, werd voorafgegaan door eene Algemeene vergadering van den Gentschen Tak. Daar werd verslag uitgebracht over de werkzaamheden van het verloopen half jaar, waaruit blijkt dat het Bestuur onverpoosd de Vlaamschgezinde belangen behartigt. De voorgestelde wijziging van het reglement werd niet aangenomen, daar het bestaande reglement genoeg macht verleent om te handelen, als het noodig is. Inlichtingen werden verschaft over de reis naar Nijmegen gedurende de congresdagen. In de algemeene vergadering van groep B werden de volgende wijzigingen aan het reglement gebracht.
Elk jaar treedt een derde van het bestuur uit en is niet herkiesbaar, met uitzondering van secretaris en penningmeester.
Op de algemeene vergaderingen hebben alleen de afgevaardigden der verschillende takken stemrecht, éen op twintig leden.
De algemeene vergaderingen zullen beurtelings in de verschillende steden gehouden worden, waar de takken van het Verbond bestaan. Het dagelijksch bestuur is gevestigd in de plaats waar zich het Secretariaat bevindt.
Daarna werd de motie van den heer Prayon Van Zuylen aangenomen, waarover verslag is gedaan in het vorig nummer van Neerlandia.
Een verheugend feit voor het Vlaamsche Volk is het, dat dit jaar de vier laureaten van al de Hoogescholen des lands Vlamingen zijn en alle de Vlaamsche Beweging toegenegen.
Een hunner, de heer Lodewijckx, is bestuurslid van den Gentschen Tak van het A.N.V., een andere is de dochter van onzen wakkeren vriend Lodewijk De Vriese, Mejuffer Bertha de Vriese.
Aan alle vier onze innige gelukwenschen. Wij hebben de vaste overtuiging dat hunne werkkracht in alle opzichten het Vlaamsche Volk ten goede zal komen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd