Logo DBNL
Neerlandia. Jaargang 5 (1901)

Neerlandia. Jaargang 5

(1901)– [tijdschrift] Neerlandia–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Uit Vlaanderen.

De groote gebeurtenis van de maand is geweest het Studenten-Congres tot vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool op 24 Maart te Gent.

Uitvoerige verslagen zijn daarover verschenen, zoodat we er niet behoeven over uit te weiden. We kunnen er ons over verheugen, dat het zoo schitterend is meegevallen dank zij... de krachtige medewerking der Vulgarisateurs, die thans de eer van het bondgenootschap van professor Van Hamel genieten. Acht dagen voor het Congres waren ze begonnen met aanplakbiljetten te laten uitplakken, waardoor ze de overtuiging trachtten te doen ingang vinden, dat de heele beweging tot vervlaamsching van de Hoogeschool niets anders is, dan een kuiperij van katholieken en jesuieten om de Gentsche Hoogeschool in den grond te boren ten voordeele van de katholieke Hoogeschool van Leuven. Een van die aanplakbiljetten sluit met de woorden: Weg met de Vlaamsche Boxers! Weg met de Jezuieten! Weg met de Leuvensche Snotbekken! En 't volk werd opgehitst om die Jesuieten en Boxers te gaan uitjouwen, met andere woorden, om de meeting onmogelijk te maken.

Professor Van Hamel kan trotsch zijn op zijn mede-vulgarisateurs en op de middelen door hen gebruikt om de Vlaamsche Beweging te bestrijden: het Verslag van professor Mac Leod tot vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool is onderteekend o.a. door namen als Mr. Jan Van Rijswijck, burgemeester van Antwerpen, Dr. Max Rooses, Pol De Mont, Julius Sabbe, Leonard Willems, Ma Leod zelf, die voorzeker in den lande bekend zijn als vermomde jesuieten, er op uit om de Gentsche Hoogeschool ten bate van die van Leuven ten onder te brengen.

Professor Van Hamel schreef in zijn verweer tegen Dr. Kuyper, die in de Standaard zijn optreden naar behooren heeft beoordeeld, dat, kon men hem bewijzen, dat de Association-met-den-langen-naam een ander doel had dan alleen de bevordering van de kennis van het Fransch, hij niet aarzelen zou zijn lidmaatschap neer te leggen.

Ons is het dood onverschillig of hij al dan niet volhardt in de boosheid: de algemeene afkeuring in Noord-Nederland door zijn optreden gewekt; de brieven door ons van Hollandsche Hoogleeraars ontvangen, waarin dat optreden in de scherpste bewoordingen gegispt wordt, geven ons ruim voldoening. Het eenige, wat wij hier wilden zeggen is, dat een man van eer en fatsoen kieskeurig is betrekkelijk het gezelschap waarmede hij verkeert. Acht professor Van Hamel praktijken als die hierboven geschetst niet onvereenigbaar met het ophouden van zijn fatsoen, dan kunnen we niet anders dan zeggen: wel bekome 't hem. Andere personen zullen bij zich zelf de overweging maken: menschen, die niet wars zijn van zulke middelen, kunnen geen zuivere bedoelingen hebben.

Van die praktijken hebben de vulgarisateurs niet veel wil gehad: het volk is werkelijk komen toestroomen naar de meeting; maar het heeft niet gejouwd, niet gefloten; het was heelemaal en geestdriftig op de hand van de beleggers van de meeting en zijn stemming gaf overweldigend te kennen, dat het wenschte, dat de Vlaamsche Hoogeschool er kwam.

Wat 'n lange gezichten de vulgarisateurs hadden, die in de overgroote, stampvolle zaal van Valentino gedrongen waren, dat was lachverwekkend: letterlijk verbouwereerd. Immers ze verkondigen altijd in hun blad, de Taalkwestie, dat de Flaminganten of Vlaamsche Boksers slechts een klein troepje uitbuiters (sic) zijn, op niets anders uit dan op het veroveren van vetbetaalde plaatsen (nu weer in de te Vervlaamschen Hoogeschool), en daar bevonden ze zich, verspreid zwemmende in die menschenzee van instemmenden met de flaminganten. Wat hebben ze beteuterd op hun neus gekeken! Het volk heeft maar al te klaar gezien in hun spel, toen het daar brieven van instemming hoorde voorlezen van den heer Buls, oud-burgemeester van Brussel, Jan Van Rijswijck, Senator Picard, Verheyen, volksvertegenwoordiger voor Antwerpen, Buyl, volksvertegenwoordiger voor Oostende, en toen het telegram van instemming toekwam van den Liberalen Vlaamschen Bond, juist op 'tzelfde oogenblik vergaderd te Antwerpen.

Op de meeting werd dan ook het woord gevoerd door mannen van alle partijen: Lijbaert, Wannijn, Gottigny, De Munnick, De Backer, De Swarte, Heuvelmans, Lefévre, Reinhard, Pauwels. Het volk is uiteengegaan met den indruk, dat de zaak van de vervlaamsching van de Hoogeschool geen partijzaak is en dat degenen, die haar met zulke ellendige middelen bestrijden, het niet goed voorhebben met de zedelijke welvaart van het volk.

Het eigenlijke studentencongres, dat 's namiddags plaatsgreep, heeft het bewijs geleverd van den ernst, waarmede onze studen-

ten de zaak weten aan te pakken. Verschillende praktische maatregelen zijn daar genomen geworden, die de propaganda ten voordeele van de vervlaamsching bevorderen zullen.

* * *

De laatste maand heeft de positie van onze taal in de Kamer weer verstrekt. Met 92 stemmen tegen 15 en 2 onthoudingen, heeft de Kamer besloten, dat voortaan alle verslagen van de commissies en de memories van toelichting bij de wetsontwerpen en begrootingen in de twee talen zullen gesteld worden. Het voorstel werd neergelegd door den heer Buyl en aangenomen naar de wijziging voorgesteld door den heer Helleputte. Onder de tegenstemmers heeft men met teleurstelling den heer Schollaert, ondervoorzitter van het David-fonds opgemerkt.

* * *

Met groote voldoening hebben de Vlamingen gezien dat Dr. Kuyper openlijk in de Standaard Prof. Van Hamel's optreden te Gent heeft gelaakt en dat hij het zeer zwakke verweer van den Hoogleeraar in een uitgebreid artikel heeft te niet gedaan. Ze blijven hem dankbaar voor dit bewijs van sympathie.1)

* * *

Officiëel mag thans aangekondigd worden, dat Mgr. Stillemans, Bisschop van Gent, van wiens naam ook al door de vulgarisateurs gebruik gemaakt werd, niet langer meer lid is van de Association-met-den-langen naam. Een oogenblik misleid omtrent hare bedoelingen, heeft hij eindelijk klaar gezien en alle solidariteit met haar drijven verloochend.

* * *

 

Brusselsche Tak. Op de algemeene vergadering van 17 Februari werd het bestuur samengesteld als volgt: E.H.C. T'Sjoen, voorzitter; J. Kesler, ondervoorzitter; F. De Smaele en F. van Wersch, schrijvers; E. D'Artois, penningmeester; mevr. Cortebeeck, mej. van der Straeten, H. van der Seypen en C. van Lancker, leden. In den loop van 1900 klom het aantal leden tot 210. Voor 1901 traden een twintigtal nieuwe leden toe maar een grooter aantal vielen af; de tak zal zich beijveren zooveel mogelijk dat verlies aan te vullen. Verschillende belangrijke punten voor de Vlaamsche beweging, o.a. het herdenken van den Guldensporenslag in 1902, het voortzetten der propaganda voor de Vlaamsche Hoogeschool, gaven aanleiding tot bespreking.

De heer Joh. Kesler hield eene pittige en humoristische voordracht over eigenaardige samenstellingen en woordspelingen in onze taal. Zijn ‘Kijkje in den Nederlandschen taalschat’ verwierf levendigen bijval.

Op de andere bijeenkomsten sprak de voorzitter over de ontwikkeling van het Alg. Nederl. Verbond en de toestanden in Zuid-Afrika, en over het leven en streven van wijlen Baron de Maere van Aertrijke, den betreurden voorzitter van groep B.

Vermelden wij vooral de voordracht van 18 Maart 1900 over de droogmaking der Zuiderzee, door kapitein van der Veur, (Willemstad). De geachte spreker wist zijn onderwerp aanschouwelijk en hoogst bevattelijk te ontwikkelen en verwierf buitengewonen bijval.

* * *

Het Bestuur der Brusselsche damesafdeeling is voor 1901 aldus samengesteld: Voorzitster: mevr. Cortebeeck; ondervoorzitster: mevr. Peeters; schrijfsters: de dames M. De Froy, B. Cortebeeck en M. Delpire; kashoudster: mej. A.C. T'Sjoen; lid: mej. J. De Mol.

De damesafdeeling arbeidde zeer druk in 1900. Over haar Pol De Mont's feest werd in het Januari-nummer van ‘Neerlandia’ met veel lof gesproken; ze wijdde letterkundige feesten aan Van Droogenbroek en nog verschillende andere schrijvers. De leden oefenden zich, ten minste eenmaal per week, in letterkunde, voordracht en zang. Op het einde van 1900, stelde zij een gemengd koor samen, dat veel belooft voor de toekomst.

Voor het groote feest door het Transvaal-comiteit op 3 Maart met zooveel bijval gegeven, voor het bezoek van zijne afgevaardigden bij President Kruger, te Utrecht, leende zij hare welwillende en gewaardeerde medewerking.

Den 1en April richt zij in de Erardzaal een puik muzikaal feest in, uitsluitend gewijd aan Vlaamsche muziek, onder leiding van den toondichter Wilford.

Voor de Algemeene Vergadering.
Bestaand reglement voor Groep A van het Alg. Ned. Verbond.

Artikel 1.
Groep A van het Algemeen Nederlandsch Verbond omvat Nederland met alles wat buiten de groepen B (België en Fransch Vlaanderen) en C (Zuid-Afrika) valt.
Buiten Nederland worden gerekend tot groep A te behooren: alle streken waar Nederlanders zich gevestigd hebben.
Artikel 2.
Groep A kent kerkelijke noch staatkundige partij; doel en middelen zijn uitgedrukt in art, 2 en 3 der statuten.
Artikel 3.
Het groepsbestuur bestaat uit minstens 9 leden, die uit hun midden een voorzitter, een onder-voorzitter, een secretaris en een penningmeester kiezen en hunne werkzaamheden onderling verdeelen. Zij treden af in Mei, volgens rooster, doch zijn herkiesbaar.
Artikel 4.
De leden van het groepsbestuur worden voor den tijd van 3 jaren gekozen door de Afdeelingen in Nederland, elk uit een dubbeltal door het Hoofdbestuur voorgesteld. Dit dubbeltal moet minstens 14 dagen voor den verkiezingsdag in het Orgaan van het verbond aan de leden worden bekend gemaakt. De keuze geschiedt bij meerderheid van stemmen; bij staking beslist het lot.
Artikel 5.
De bestuursleden vaardigen uit hun midden voor den tijd van drie jaren, vier leden af naar het Hoofdbestuur. Dezen treden jaarlijks in Mei volgens rooster af, doch zijn herkiesbaar. De keuze geschiedt bij meerderheid van stemmen; bij staking beslist het lot.
Artikel 6.
De voorzitter van het groepsbestuur belegt jaarlijks in Mei eene Algemeene Vergadering van het groepsbestuur, de Afgevaardigden der Afdeelingen en de Correspondenten.
Die vergadering wordt minstens veertien dagen te voren in het Orgaan van het Verbond, ter kennis van de leden gebracht. Zij is toegankelijk voor alle leden van het Verbond.
Artikel 7.
Er bestaat een Raad van Bijstand. De keuze van zijne leden wordt aan het groepsbestuur overgelaten.
Artikel 8.
De voorzitter van het Hoofdbestuur is voorzitter van den Raad van Bijstand. De Raad regelt zijne eigen aangelegenheden.
Artikel 9.
De Raad van Bijstand is gerechtigd tot het doen van voorstellen aan het groepsbestuur, dat zoo noodig deze doorzendt naar het Hoofdbestuur.
Artikel 10.
De Voorzitter van het Hoofdbestuur heeft het recht de leden van den Raad van Bijstand bijeen te roepen, ten einde in moeilijke gevallen hunne zienswijze te vernemen.
Artikel 11.
In elke plaats met twintig of meer leden van het Verbond, kunnen deze eene afdeeling vormen met een eigen bestuur en huishoudelijk reglement. Dit reglement behoeft de goedkeuring van het groepsbestuur.
Artikel 12.
Het Afdeelingsbestuur wijst uit zijn midden iemand aan, die in overleg met den Algemeenen Penningmeester, in zijne Afdeeling de geldelijke belangen van het Verbond behartigt.
Artikel 13.
Het Afdeelingsbestuur heeft het recht behalve verdere onvermijdelijke kleine uitgaven, aan den Algemeenen Penningmeester in rekening te brengen, de kosten voor briefwisseling en voor inning en overmaking van gelden. Voor alle andere uitgaven wordt, na opgave van doel en raming van kosten, de toestemming van het groepsbestuur vereischt.
Artikel 14.
Het Afdeelingsbestuur kiest de middelen tot bevordering der plaatselijke belangen van het Verbond.
Artikel 15.
Elke Afdeeling houdt eene vergadering van hare leden met het oog op de punten van beschrijving voor de jaarlijksche Algemeene Vergadering. Zij heeft ten allen tijde het recht voorstellen te doen aan het groepsbestuur.
Artikel 16.
Afdeelingen met minder dan 50 leden, brengen ter Algemeene Vergadering slechts ééne stem uit. Elk volgend vijftigtal geeft recht op telkens ééne stem meer, onder dien verstande dat geen Afdeeling meer dan vijf stemmen kan uitbrengen.
Artikel 17.
In plaatsen waar geene Afdeeling is gevestigd, kan door het groepsbestuur een Correspondent worden benoemd. Deze vervult de hem door het groepsbestuur opgedragen taak, en heeft ter Alg. Verg. gelijke rechten als de vertegenwoordigers der Afdeelingen. Hij brengt ééne stem uit.
Artikel 18.
Het groepsbestuur onderhoudt, behoudens uitzonderingen die het zelf bepaalt, zijne officiëele betrekkingen met de Afdeelingen en Correspondenten door middel van het Orgaan van het Verbond.
Artikel 19.
Geene verandering in dit reglement kan geschieden dan volgens besluit van de Algemeene Vergadering. Zij moet minstens 14 dagen te voren in het Orgaan zijn voorgesteld. Aanneming of verwerping geschiedt bij meerderheid van stemmen; bij staking beslist de voorzitter van het groepsbestuur.
Artikel 20.
Bij verschil van meening omtrent opvatting en uitvoering van dit reglement, beslist het groepsbestuur.

Vorige Volgende