Neerlandia. Jaargang 4

[p. 93]

Boekbespreking

Geschiedenis van den Vlaamschen Taalstrijd van Maerlant tot op onze dagen, onpartijdig geschetst door Jef Rechts. Prijs 2.00 fr. of f1.00, voor Duimpjes inschrijvers 1.50 fr.

Eindelijk hebben we in 't Nederlandsch eene beknopte geschiedenis, van al wat hier in Vlaanderen onze taal geleden en gestreden heeft, eene samenvatting van vele werken en honderden vlugschriften, een duidelijk panorama van onzen taalslag.

In kernachtigen historiestijl zijn de gebeurtenissen verhaald, maar het werk is, op ver na geene bloote opsomming van feiten; het is een wijsgeerige geschiedenis met lessen uit de daden, vermaningen, woorden tot bezieling en opwekking.

Het werk is volledig in dien zin, dat het voorname, het alleen zeggenswaardige er in vermeld is. Het is onpartijdig; aan vriend en vijand werd de waarheid gezegd.

De schrijver zegt in zijn inleiding: ‘Eene geschiedenis is aanklaagster of lesgeefster.’

Om wille der onpartijdigheid dus, en tot grooter onderricht voor alle tegenwoordige en toekomende ‘Flaminganten’ hebben wij de gebreken der Vlaamsche strijders en hunne misslagen noch verzwegen, noch verontschuldigd, en met Vlaamsche rondborstigheid - ofschoon dikwijls met spijt - over allen en in alles onze gedachte steeds vrij en vrank uitgedrukt; de voorvaderlijke leus indachtig: ‘Doe wel en zie niet om.’

Vooral den Noord-Nederlanders zij het boek warm aanbevolen, het is in tamelijk goede, van Fransche wendingen vrije taal geschreven en er gaat een tocht van symphatie door het werk voor Holland, voor verbroedering, voor één vereenigd rijk der Nederlanden.

Met het Algemeen Nederlandsch Verbond is schrijver blijkbaar ingenomen.

Oorsprong, doel, inrichting worden er in opgegeven,

‘Een nooit genoeg aan te prijzen gevolg van het inrichten van een Algemeen Nederlandsch Verbond is de hulp, die de leden van de Noordergroep de Vlaamsche beweging verleenen.

Onze Noorderbroeders hebben nu eindelijk hunne onverschilligheid voor goed afgeschud, en beginnen ons hun zedelijken en stoffelijken steun te schenken. Eere en dank aan de mannen, die het Hollandsche volk hebben opgeroepen ter uitbreiding onzer taal over den aardbodem, vooral den geleerden Dr. Kern, den onvermoeiden kamper Dr. Kiewiet de Jonge en den in België zoo diep geliefden dichter en redenaar Dr. Schaepman. Aan ons Vlamingen de wereld te toonen, dat het ons ernst is. Is het niet beschamend, dat wij in het Nederlandsch Verbond in getal achter staan; niet alleen bij de Hollandsche maar zelfs bij de Zuid-Afrikaansche groep? Al wie Vlaming heet, tot welke partij hij ook behoore, dient het Verbond in zijn streven te ondersteunen.

Alle Vlaamsche maatschappijen moeten er zich bij aansluiten.’

Die Geschiedenis is een uitmuntend propagandawerk. ‘Eene geschiedenis der Vlaamsche beweging’ zegt schrijver, moet ons erachtens ook hare rechtvaardiging wezen. Onzen strijd rechtvaardigen was eilaas niet moeilijk; we hadden slechts nauwkeurig de omstandigheden af te schilderen, waarin de beweging ontstond, waarin zij haren gang ging; beurtelings werd verslagen en zegevierde.....

‘Wij hebben getracht, in den loop van het werk en op het einde klaar uit een te zetten: ‘Daar waren we, dat hebben we verkregen, dit hoeven we nog te bekomen.

‘Moge ons werkje iets bijbrengen tot den vooruitgang der Vlaamsche beweging.’

Dien wensch kunnen we slechts herhalen.

Flamingant.

Zuid-Afrika.
Schaal 1:1250000, bewerkt door M. ten Bouwhuis en geteekend door J. de Jong Czn. W. de Haan, Utrecht 1900.

Als één wandkaart aanspraak kan maken op actualiteit, dan is het zeker deze, en het ligt in de eerste plaats op den weg van Neerlandia, om op die verschijning de aandacht harer lezers te vestigen. Daarom voldoen wij gaarne aan het verzoek der Redactie, een korte aankondiging daarvan te schrijven.

De geographie van Zuid-Afrika wordt meestal op de scholen nog stiefmoederlijk behandeld, en hetzelfde is met de geschiedenis het geval. Wij zijn er al lang aan gewend geweest de oude geographie van Griekenland, Klein-Azië en Italië nauwkeurig te leeren, de Peloponnenische en andere oorlogen met al de veldslagen in bijzonderheden behandeld te zien, naar de bijstroomen van den Donau, de Taag, de Loire enz. te hooren vragen op examens, en wij zagen zelfs examinatoren voor de hoofdakte, die zenuwachtig het hoofd schudden als een candidaat een der namen uit het rijtje niet kon vinden op het gegeven oogenblik. Maar van den zelfden kant behoefde men er zich niet over te verwonderen, naar een paar steden uit het ‘Kaapland’ te hooren vragen, terwijl aan de kennis van het land in Zuid-Afrika, waar verder de Nederlandsche taal gesproken wordt, nauwelijks de aandacht werd geschonken.

Gelukkig wordt het anders; de geschiedenis heeft ons gedwongen op Zuid-Afrika den blik te slaan, en langzamerhand zullen de scholen en examinatoren wel volgen. Tot een hulpmiddel bij het onderwijs in de kennis van Zuid-Afrika is bovengenoemde kaart uitstekend geschikt. De bewerkers hebben getracht een beeld van dit land te geven, in duidelijk sprekende lijnen en kleuren, zooals dat voor een wandkaart noodzakelijk is, en dat is hun uitnemend gelukt. Ook de uitvoering van de kaart is goed.

Van groot nut is het, dat naast de hoofdkaart Nederland op dezelfde schaal is geteekend; hierdoor wordt het vergelijken gemakkelijk. En een andere bijkaart geeft door sprekende kleuren een overzicht van de staatkundige kaart van Zuid-Afrika op de schaal 1:10.000.000, met een vergelijkingskaartje van Engeland op die zelfde schaal. Het Engelsche gebied hebben de bewerkers hel rood geteekend; of hierin een symbolische bedoeling ligt?

De hoofdvormen van het relief des bodems komen goed uit op deze kaart, de loop der rivieren is sprekend, en bij het plaatsen der namen is ook gelet op de geschiedenis van den laatsten tijd. Hierdoor kan de kaart zoowel bij het onderwijs als in de aardrijkskunde met veel vrucht gebruikt worden; zij stelt ons het tooneel van den laatsten strijd duidelijk voor oogen. Door de geheele geschiedenis der Boeren komt het verbond tusschen het land met zijn reliefvormen en de gebeurtenissen des volks telkens sterk uit, misschien sterker dan bij eenig ander volk. Hierdoor biedt de geschiedenis der Boeren talrijke bouwstoffen voor de anthropogeographie, en bij de behandeling der geschiedenis kunnen die in het licht gesteld worden, om de doode feiten door het aantoonen van het oorzakelijk verband te doen leven.

Moge deze kaart veel gebruikt worden, en moge zij vooral dienen, om bij de beschouwing der vernieuwde ontwikkeling voor de Boerenrepublieken in de toekomst het gesproken woord toe te lichten. Dat hopen wij in naam der gerechtigheid.

Den Haag.

H. Blink.