Uit Vlaanderen.
DE uitslag van de verkiezingen voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 27 Mei is, van een Vlaamschgezind standpunt beschouwd, zeer bevredigend.
Zooals we in het vorige no. zeiden, ontvallen ons, aan de rechterzijde, twee trouwe strijders, de HH. Heuvelmans en De Vriendt. De rechterzijde behoudt evenwel nog een viertal goede Vlaamsch-gezinden, de HH. Coremans (Antwerpen), Van der Linden (Brussel), Begeren, Gent) De Brabander (Brugge).
Aan den liberalen kant kwamen, door de toepassing van de evenredige vertegenwoordiging in de Kamer de HH. Jan Van Rijswijck, Verheijen (Antwerpen), De Vigne (Gent), Van de Walle (Mechelen), Buyl (Oostende-Veurne), Termote (Brugge). Deze laatste spreekt Fransch in den Brugschen gemeenteraad, doch heeft aldaar verklaard, dat hij dit alleen doet tengevolge van zijn verfranschte opvoeding, die hem het spreken van de volkstaal moeielijk maakt. Overigens schijnt hij de Vlaamsche zaak genegen te zijn. Wat er van zij, hij zal in de Kamer gelegenheid te over hebben om zijn gevoelens te doen blijken.
De eenige christendemocraat, die een zetel in de Kamer veroverde, de Heer De Backer (Aalst) is een bekend Vlaamschgezinde.
Minder bekend tot nog toe is de Heer Van den Bogaerde (Thielt), die naar het schijnt, beloofd heeft Nederlandsch te spreken.
Zullen we, nu er in de Kamer een groep is van een 12-tal Vlaamschgezinden, meer Nederlandsche redevoeringen hooren? De tijd zal het moeten uitwijzen. Vroeger werd er af en toe wel Nederlandsch gesproken, doch er werd zeer weinig naar de Nederlandsche redevoeringen geluisterd. Thans zijn de toestanden gewijzigd. Een groep van 12 Vlaamschgezinden heeft het in zijn macht om een heelen ommekeer teweeg te brengen. Worden nu, inplaats van redevoerinkjes om het groudbeginsel te handhaven, l belangrijke redevoeringen in 't Nederlandsch gehouden, dan zal men wel luisteren. Jan Van Rijswijck, De Vigne, Van de Walle, Coremans, Begeren zijn mannen naar wie men luistert. Gaan zij voor, dan zullen anderen volgen. Zij hebben het thans in hun macht om den tijd voor te bereiden, dat het niet meer mogelijk zal zijn deel uit te maken van en een rol te spelen in de Belgische Kamer zonder een grondige kennis van het Nederlandsch te bezitten. Het Vlaamsche volk verwacht van hen, dat ze hun plicht zullen doen.
* * *
Een van de quaestiën, die in de nieuwe kamer het eerst aan de orde zullen moeten komen, zal de toepassing zijn van de wet op het gebruik van het Nederlandsch bij de Burgerwacht.
Te Gent gaat het kommandeeren in 't Fransch bij het artilleriekorps voort. We weten thans, dat het niet de Minister is, die aan Majoor Stassinet toeliet in 't Fransch te bevelen. Dat blijkt uit een interview van bestuursleden van de Association flamande pour la vulgarisation de la langue française met Majoor Stassinet, die een van de adhérents de la première heure is van bewuste Vereeniging.
Majoor Stassinet heeft verklaard, dat het artilleriekorps thans tweeërlei oefeningen te verrichten heeft: infanterieoefeningen en artillerieoefeningen (met kanon) wat voorheen niet het geval was. Voor de laatste oefeningen bestaan de kommando's in 't Nederlandsch niet. Het gebruik van twee verschillende talen voor de bevelen der infanterie en der artillerie was niet bevorderlijk voor de goede onderrichting der artilleristen. Dan zijn er onder de Vlaamsche bevelen, die verkeerd kunnen opgevat worden; nog andere, die doen lachen. Om deze redenen vroeg Majoor Stassinet den 12 Maart en kreeg reeds den 15 van Generaal Busine de toelating om uitsluitend gebruik te maken van de Fransche taal voor de onderrichting (dus niet voor het kommandeeren) van het artilleriekorps, totdat het Nederlansch reglement op de oefeningen voor de artillerie zou verschenen zijn. Aldus te lezen in het Bulletin no. 6 de l' Association flamande enz. van 21 Mei.
Het staat nu vast, dat Generaal Busine verantwoordelijk is voor de wetsverkrachting en dat het Ministerie schuld heeft, daar het, drie jaar na de afkondiging van de wet, de reglementen, noodig om haar uit te voeren niet heeft bezorgd. Deze vaststelling te vergelijken met 's Ministers woorden in de kamer.
Ondertusschen wordt de protestbeweging tegen de wetsverkrachting volgehouden: nog twee andere artilleristen weigerden den 20 Mei, tijdens de oefeningen, hun medewerking aan de wetsovertreding. De hoogleeraar Scharpé deed te Leuven hetzelfde.
* * *
In 't zelfde Bulletin lezen we:
Cyriel Buysse, le très-distingué littérateur néerlandais, - qui est un des fondateurs de notre Association, - publie actuellement dans la revue Nederland un roman intitulé: Een Leeuw van Vlaanderen - Cet ouvrage commancé en mai sera terminé dans la livraison du mois de juillet - Nous en donnerons prochainement quelques extraits.
* * *
Den 27 Mei nam Mevr. M. Coeling-Vorderman, verbonden aan de Nederlandsche tooneeltroep van Gent, afscheid van ons met een feestavond. Willem Van Zuylen, die in 't Zuiden altijd een welkome gast is, verleende zijn medewerking. Een talrijk en uitgelezen publiek was opgekomen, om de sympathieke kunstenares voor het laatst te zien optreden en gaf er ondubbelzinnig blijk van, dat het haar met leedwezen zag weggaan.
* * *
Beoefenaars van Nederlandsche letterkunde zijn vanwege de Belgische Regeering nooit verwend geworden door onderscheidingen, die hun te beurt vielen. Voor de laatste verkiezingen viel een ware ‘kruiskensregen’ en daarvan ook enkele droppels op Vlaamsche letterkundigen. Onder onze leden werden benoemd tot ridder in de Leopoldsorde: Mejuffrouwen Virginie Loveling Hilda Ram, de HH. Jan Bols, Julius Vuylsteke, Nestor De Tière, Sermon. We wenschen hun van harte geluk.
* * *
In de Hollandsche Club te Gent, hield de Heer De Bruyn, laatst directeur van de industrieschool te Bloemfontein, en die, bij de bezetting van die stad door de Engelschen, een paar uren in den tronk werd gesloten, een zeer boeiende voordracht over Zuidafr. toestanden, den oorlog, het leven te velde, de toekomst van het Afrikaansche Volk: de Boeren konden tijdelijk overwonnen worden, voor goed onderworpen nooit.
Eug. Boute.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd