Neerlandia. Jaargang 4

Oost-en-West

Mededeelingen uit Curaçao.

II.
De Rechtspraak.

VOLGENS een algemeen rechtsbeginsel is ieder, die de strafwet schendt en dus aanleiding geeft tot de kosten van onderzoek en toepassing, gehouden deze te vergoeden (van Deinse, § 464). Aan eenige rechtsvragen, wanneer geen veroordeeling in de kosten plaats heeft, is door art. 184 van het Curaçaosche Wetboek van Strafvordering een einde gemaakt door de bepaling, dat elk veroordeelde tot straf verwezen wordt in de kosten van het geding. De billijkheid van zulk een bepaling in twijfel te trekken op grond van bestaande toestanden mag vreemd schijnen, doch bijzondere toestanden billijken bijzondere gevolgtrekkingen.

Klaagt men er, met het oog op de benedenwindsche eilanden, niet zonder eenig recht over dat, terwijl men van den rechterlijken ambtenaar, bestemd voor Oost-Indië, kennis van het Maleisch en Javaansch vergt, van den Curaçaoschen rechter geen kennis wordt geëischt van de landstaal - de eenige, die de overgroote meerderheid der bevolking spreekt - of van het Spaansch - dat op die eilanden veel gesproken en nog meer wordt verstaan - zoodat de vertolkingskosten ten laste van den veroordeelde komen¹⁾ - erger staan de zaken op de bovenwindsche eilanden.

Bij de verordening van 15 Juli 1875, N^o. 6, werd bepaald: ‘dat de Raden van Justitie en de Kantongerechten ep St. Martin, St. Eustatius en Saba bevoegd zouden zijn om bij de behandeling van rechtszaken, in stede der Nederlandsche, desnoods van de Engelsche taal gebruik te maken’.

Wellicht werd die maatregel door de omstandigheden geëischt, maar met het oog op het bevorderen van de kennis der Hollandsche taal, was hij zeker zeer te betreuren. Vóórdat hij werd ingevoerd, gaf een enkel ingezetene zich nu en dan de moeite om Hollandsch te leeren, teneinde voor het eerebaantje van kantonrechter of lid van den raad van justitie in aanmerking te kunnen komen, maar toen daarvoor kennis van het Hollandsch niet meer noodig was, bekreunde zich niemand meer over die taal en dat het ‘desnoods’ der verordening dus weldra regel werd, zal wel geen betoog behoeven.

Tot welke resultaten kan dit nu leiden?

Een Hollander, die voor een der raden van justitie terecht staat, zal, als hij de Engelsche taal niet machtig is, bij veroordeeling tot straf in de kosten van een tolk worden verwezen. Dit brengt ons dus voor het feit, dat een Hollander, die in een Hollandsche kolonie door een rechtscollege, door een Hollandsch bestuur aangesteld, wordt veroordeeld, extra kosten moet betalen, omdat hij wel Hollandsch doch geen Engelsch kent!

Maar erger nog wordt de zaak, indien er in hooger beroep wordt gekomen van een vonnis door en raad van justitie of een kantonrechter op de bovenwindsche eilanden geveld.

Bij verordening van 17 April 1872, n^o. 17, werd bepaald, dat in hooger beroep de stukken van het geding, indien zij in de Engelsche taal zijn gesteld, vergezeld moeten zijn van een door een beëedigden tolk vervaardigde vertaling en dat de kosten daarvan zullen komen ten laste van den appellant. Verzuimt de belanghebbende om voor deze vertaling te zorgen, dan worden de stukken eenvoudig ter griffie van het hof van justitie gedeponeerd en, nadat de bij de wet bepaalde termijn voor het hooger beroep is verstreken, wordt de appellant daarvan vervalien verklaard en schiet hem niets anders over dan zich aan het tegen hem geveld vonnis te onderwerpen.

Nu bestaat een raad van justitie uit één ambtenaar, voorzitter, en drie leden, in den regel ingezetenen van de eilanden en meestal

1) Men leert het Papiameentoe echter gauw verstaan en goed genoeg spreken om door den inboorling te worden verstaan, zoodat b.v. een tot lid van het hof van justitie benoemd Nederlander, als hij er zich de moeite voor wil geven, in ongeveer een jaar tijds de hulp van een tolk niet meer zal behoeven.

[p. 37]

menschen, die niet meer dan een gewone lagere school hebben afgeloopen (waar in het Engelsch onderwijs werd gegeven), daarna zich op het een of ander vak of beroep hebben toegelegd en zich een broodwinning hebben verschaft. Eerlijke en rechtschapen menschen als zij mogen zijn, hebben zij toch nooit eenig onderricht ontvangen in de rechtwetenschappen en bovendien verstaan zij in den oorspronkelijken text de wetten niet, volgens welke zij recht moeten doen, en evenmin de commentaren daarop. Waar het de Curaçaosche wetboeken van burgerlijk- en strafrechterlijk recht betreft, spreken de raden recht naar de officieuse vertaling, die er van die wetboeken bestaat, eene vertaling, die niet steeds den oorspronkelijken tekst juist weergeeft en soms tot geschillen aanleiding zou kunnen geven.¹⁾ Waar het koloniale verordeningen aangaat, doen zij recht op de vertaling, die den voorzitter of iemand anders er hun van geeft.

Dat hooger beroep van vonnissen, door zulke rechtscollege's gewezen, wel eens noodig moet zijn, zal wel niet behoeven aangetoond. Om ons tot het strafrecht te bepalen, kan dit eerstens noodig zijn in het belang van den veroordeelde en tweedens in het belang van een goede justitie. Wel is waar worden de strafvonnissen van de raden van justitie en der kantonrechters op de bovenwindsche eilanden niet ten uitvoer gelegd, dan nadat de procureur-generaal der kolonie (gegradueerd) tien weken heeft laten verstrijken zonder er van in hooger beroep te komen of voor dien tijd heeft te kennen gegeven, dat door hem geen hooger beroep zal worden aangeteekend, doch de beslissing over het wettige of onwettige, het billijke of onbillijke van die vonnissen is dan toch overgelaten aan de beslissing van één persoon, een ambtenaar van het openbaar ministerie.

Voordat een veroordeelde zelf van het recht van hooger beroep gebruik kan maken, moet hij vermogend genoeg zijn om de soms hooge vertaalkosten te betalen, kosten, die hem zelfs bij opvolgende vrijspraak nimmer vergoed zullen worden. Zorgt hij niet voor die vertaling, dan komt er, zooals wij reeds zeiden, van zijn hooger beroep niets. Is overal elders het recht van hooger beroep een algemeen recht, waarvan zelfs de armste onderdaan gebruik kan maken, op de bovenwindsche eilanden is het dat niet: eerstens kunnen alleen personen van zekere middelen zich er van bedienen, en tweedens is het voor die personen nog slechts een recht, waarvan nooit dan met geldelijke opoffering gebruik kan worden gemaakt.

Ten slotte het geval, dat de rechtscollege's op de bovenwindsche eilanden de wet verkeerd toepassen en dat hooger beroep noodig is ter verzekering van een goede justitie.

Zulk een geval heeft zich niet lang geleden op St. Martin voorgedaan, in zake het openbaar ministerie bij den raad van justitie aldaar tegen J.F.J. Rijnenberg, een geboren Nederlander, aan wien een overtreding van de wet op de afgifte van zeebrieven werd ten laste gelegd. De raad sprak hem vrij, doch de procureur-generaal kwam in appèl en blijkbaar had de raad een artikel der wet verkeerd uitgelegd, daar het hof van justitie alhier - het hoogste rechterlijk college in de kolonie en voor ¾ uit meesters in de rechten bestaande - Rijnenberg veroordeelde. Van bedoelde wet bestond ook geen vertaling in het Engelsch en de raad heeft dus af moeten gaan op de vertaling hem er van gegeven. Maar intusschen is Rijnenberg het kind van de rekening, want op hem zullen de vertaalkosten der stukken van het proces, door het openbaar ministerie voorgeschoten, worden verhaald, desnoods bij lijfsdwang. Is hij dus niet vermogend genoeg om die kosten te betalen - hier een kleine honderd gulden - dan zal hij er voor moeten ‘zitten’.

En zulk een toestand bestaat niet sinds korten tijd. Integendeel, zij bestaat nu reeds vijf en twintig jaar en het is ook niet de eerste maal, dat op het onbillijke en onrechtvaardige van dien toestand wordt gewezen. Dat is meermalen, ook in de Kamers, geschied en meer dan één Minister heeft van verbetering gesproken. Maar zeer bekend schijnt dat toch niet te zijn, waar men thans nog vraagt of het waar is, dat op Saba de rechtspraak in het Engelsch geschiedt - en of dit dan alleen op Saba en ook niet op St. Eustatius en St. Martin zou geschieden!²⁾

T.H.J. Hamelberg.

1) O.a. in art. 138 van het W.v.S.V., waar de termijn van hooger beroep in den Hollandschen tekst is bepaald op ‘binnen tweemaal vier en twintig uren’, hetgeen door den vertaler is weergegeven door ‘within twenty-four hours’.

2) Ik maak niemand een verwijt van zijn onbekendheid met onze koloniale toestanden. Integendeel, ik zie het gaarne, dat men zich door vragen op de hoogte dier toestanden tracht te brengen. Reeds vroeger heb ik er op gewezen, dat er uit de kolonie zelf slechts zelden stemmen zijn opgegaan om hare toestanden beter bekend te maken en de schuld aan de bestaande onbekendheid ligt dus niet geheel bij het moederland.