Neerlandia. Jaargang 3

Handteekeningen.

Het waarnemen van het secretarisschap van een vereeniging als het A.N.V. geeft aanleiding tot tal van opmerkingen. Niet alleen leert de uitgebreide briefwisseling met stamgenooten heinde en verre over de wereld verspreid, letten op verschil in opvatten en voelen, waardoor zich over 't algemeen de groepen onderscheiden waarin een stam als de onze gesplitst is; ze geeft ook stof tot karakterstudie van individuën. We bedoelen nu niet zoozeer, het afleiden van het karakter uit den vorm van het schrift; we hebben meer de uitdrukking van gedachten en gevoelens op het oog. De Zuidnederlander, de Zuidafrikaan is veel losser, hartelijker in zijn schrijven dan de Noordnederlander, die steeds deftig, afgemeten blijft; zoo deftig, zoo afgemeten, dat men zich wel eens omtrent zijn gevoelens vergist en zich inbeeldt, dat hij uit de hoogte spreekt, wanneer hij eenvoudig zakenstijl bedoelt te schrijven. Men zou zich soms ergeren aan zijn toon en toch meent hij het, heusch, hartelijk, hij drukt het alleen onhartelijk uit. Overgevoeligheid is zijn minste zwak. De Nederlander, die onder Insulinde's zonnigen hemel geboren is of die in deze bekoorlijke oorden leeft, is weer heel anders. Hij ook laat meer zijn gevoel spreken.

Maar niet alleen verschillen we in uiting van gevoel en gedachten, - wat wederzijdsche waardeering geens zins in den weg moet staan, - er is ook verschil in ons schrift en hieromtrent wilden we een paar opmerkingen maken, die praktisch nut kunnen hebben. Mogelijk zijn er in 't schrift van den Vlaming eigenaardigheden, die 't lezen voor den Noordnederlander bemoeilijken. Dat weten we niet. We zouden het belangwekkend vinden hiervan op de hoogte gebracht te worden. Voor den Zuidnederlander biedt het schrift van den Noorderbroer stellig enkele eigenaardige moeilijkheden. Dat schrift heeft o.m. voor den Zuidnederlander een zeer onpraktische T en J. Het verschil zit hierin, dat de onderste krul van de T door ons naar achteren gemaakt wordt, door den Noordnederlander evenwel naar voren, zoodat ze niet van de F verschilt als het middenkrulletje vergeten is of onduidelijk gemaakt. Geregeld wordt dan ook de T door den Zuidnederlander in eigennamen als J gelezen en door den Vlaamschen zetter, dien men niet op de hoogte gebracht heeft, als J gezet. We noemen daarom de Hollandsche T een zeer onpraktische. We kunnen spreken bij ondervinding: ze geeft ons heel wat te doen bij de verbetering van drukproeven en gedrukte adressen. We wenschten daarom den Noorderbroer te vragen of er overwegende reden bestaat om aan den nu eenmaal nationalen, toch onpraktischen vorm van zijn T vast te houden en haar niet te schrijven zooals wij het doen, met de onderste krul naar achteren?

Een verkorting is zeer onpraktisch: men schrijft f 2 en leest twee gulden. De Zuidnederlander, die nog niet op de hoogte is - en alleen zij, die door drukke betrekkingen met Holland, het raadplegen van prijscouranten aan de f gewoon zijn, zijn op de hoogte - leest onvermijdelijk twee frank en moet door eigen schade wijs worden, daar hij tot de onpleizierige ontdekking komt, dat hetgeen hij zich voor twee frank meende aan te schaffen hem op meer dan het dubbel te staan komt. Allen zijn we langs dezen weg moeten wijs worden. Van ons standpunt ware het wenschelijk, dat we die wijsheid niet behoefden op te doen, wat het geval zou zijn indien de Noorderbroer schreef 2 g in plaats f 2.

[p. 9]

Veel ergernis en tijdverlies - bleef dan ook - den drukproeflezer gespaard. Maar kan dat? Indien het niet kan, zouden we het eigenaardig vinden, op de hoogte gebracht te worden van de redenen, die 't beletten.

Maar wat wél kan, is dat een mensch zijn naam op een leesbare wijze schrijve. Vereenvoudiging is aan de orde. Vereenvoudiging in Nederlandsche spelling en verbuiging. Vereenvoudiging in de vrouwelijke kleederdracht. Wij wenschen nog een andere vereenvoudiging aan de orde te brengen: vereenvoudiging in de handteekening. Het ligt toch zoo voor de hand, dat men zijn naam schrijft opdat hij gelezen worde. Ongelukkig schijnen zeer vele menschen er werk van te maken hem zóó te schrijven dat men hem met al de hulpmiddelen van de techniek nog niet ontcijferen kan. In elkaar gevlochten voornaamletters en aanvangsletters van familienamen, allerlei soorten van krullen onder, door, boven, óm de handteekening, maken het ongelukkig slachtoffer, dat zulke hieroglyphen onteijferen moet, radeloos! Wat kan toch het praktisch nut zijn van al die krullenmakerij? Beletten dat men onze handteekening zal namaken? Kom, de vrees daarvoor zal voor 999 personen op de 1000 wel niet bestaan.

Maar wat een last, wat een arbeid die onduidelijke handteekeningen veroorzaken, kan hij getuigen, die duizenden namen heeft te boeken, voor het drukken van die namen heeft te zorgen! Gewoon schrift, hoe grillig, hoe zenuwachtig, leert men ontcijferen; onduidelijk geschreven woorden kan men veelal door den bijtekst raden. Maar eigennamen! Een onduidelijk gevormde letter maakt den naam onleesbaar. En hielp een uitgebreide kennis van familienamen, die een secretaris v.h.A.N.V. vanzelf opdoet, maar altijd! Er bestaan soms zooveel wisselvormen van een familienaam, dat ook die kennis niet helpt, en dat de ongelukkige secretaris, na een kwartier studie, met behulp van een lens, het toch op moet geven en toch zijn toevlucht moet nemen tot hetgeen hij zoo gaarne vermeed: het schrijven van een kaart of een brief. Kon het antwoord dan altijd na een dag of wat verwacht worden! Maar het antwoord uit Zuid-Afrika moet twee maand uitblijven, als antwoord mogelijk is.

Waarlijk, krullenmakerij bij handteekeningen is de meest onpraktische liefhebberij die een mensch er op nahouden kan. Wat de taak van ons secretariaat niet vergemakkelijkt, is de gewoonte bestaande bij de Noordnederlanders om hun familienaam te laten voorafgaan door de aanvangletters van al de voornamen, waarmee ze bij hunne geboorte begiftigd werden. Als een onduidelijke letter al zooveel last veroorzaakt, wat moet het dan zijn, wanneer de familienaam voorafgegaan is van een heelen stoet voornaamletters? Geen wonder dat zoo goed als iedere mail uit Z.A. verbeteringen zendt van namen, die in Neerlandia verschenen, van verkeerd gedrukte adressen. Kan een mensch niet Piet of Jan heeten, kortweg? Alleen in 't geval dat men een veel voorkomenden naam draagt, is het doelmatig twee voornaamletters te gebruiken. Veel krullen rondom den naam, veel voornaamletters, onduidelijke handteekening veroorzaken onvermijdelijk vergissingen, veel nuttelooze tijdverspilling en onkosten. Indien ons ledental nog met enkele duizenden toeneemt, mag de Vereeniging er een klerkje op nahouden om het werk af te doen veroorzaakt door onduidelijke handteekeningen. Daarom Nederlanders over de wereld, laat ons het u op het hart drukken: vereenvoudig uw handteekening en schrijf ze duidelijk: gij zult den dank verdienen van het boekhoudende menschdom; maar in 't bijzonder zult ge gezegend worden door de secretarissen van het Algemeen Nederlandsch Verbond.