Nederlandsche Pers in de Z.A.R.
Een jaar of zes, geleden, was de Hollandsche pers angstig zwak in vergelijking met de Engelsche. De Volksstem en de Potchefstroomer waren zoowat de eenige vertegenwoordigers der Hollandsche pers, terwijl Pretoria drie krachtige Engelsche organen bezat (Observer, Transvaal Advertiser en Press). Op den Witwatersrand bestonden enkel Engelsche couranten in grooten getale. Niemand dacht, dat er plaats zou zijn voor organen in de landstaal. Gaandeweg komt daarin verandering. De courant in de taal geschreven worden talrijker niet alleen, maar krachtiger, beter ook. In Preroria is de Volksstem thans zonder twijfel in alle opzichten het eerste en best geredigeerde orgaan; de Engelsche couranten kwijnen aan bloedarmoede weg! de Observer van Stathem, is gegaan, de Press is in vergelijking met haar Hollandsche collega sterk achteruitgegaan, en thans is ook de Transvaal Advertiser, het eertijds groote jingo-orgaan, overleden. In de buitendistrikten bestaat thans een goede verdienstelijke en over het algemeen eerlijk geredigeerde kleine Hollandsche pers - wij noemen slechts De Republikein en De Echo. In het ‘Engelsche kamp’ zijn of komen de voorposten bepaald in bezit der Hollandsche pers (de Voortrekker), terwijl in Johannesburg zelf, waar Engelsche couranten even snel te gronde gaan als zij worden geboren, thans het kerkblad, de Vereeniging en de Randpost in de landstaal het licht zien. Uit deze pers-geschiedenis is wel bemoediging te putten voor den strijd tegen de Engelsche overheersching.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd