Nederlandse historische bronnen 10

10

Rome, 13 oktober 1519

Bemynde weerde swager ende suster, Ic heb twee u brieven ontfaen geschreven den XXVIIIsten Augusto ende den XIIIIsten dach Septembris voirleden, my gepresenteert den yersten ende den achsten van deser maent Octobris. Als van der doet saligen heer Wilhem Schenarts⁷², die had ick oeverlanck verstaen, eer ic u brieven ontfynck, ende soe Godt wolde, die coadiutorie wass oever twee maenden geexpediert voer uwen soen Goertken, eer heer Wilhem gestorven is. Welck my met groeter gratien gecost heeft boven hondert ducaten met der compositie ende den annaet, die ick betaelt hebbe, waer van ick die bulle gesonden hebbe den yersten dach des selver maent Octobris, in den handen van mr. Johan Loemel, ende schreeff hem ende mr. Wilhem⁷³, uwen soen, want ick gheenen tyt en hadde aen u te schryven, dat sy y solden helpen ende weghen om die possessie te neemen voir den selven uwen soen Goertken. Eest dat die possessie noch nyet en is genoemen, soe doet diligentie om die te hebben. Ende waert saeke dat het capittel enich swaerheyt maecten, want ic verstaen hebbe, dat sy eenen anderen die provende gegeven hebben, soe laet my terstont dat weeten ende schryft my den naem ende toenaeme van den gheenen, die in der possessie is, oeck hoe alt hy is van jaren. Ic sallen balde dair uyt gestelt hebben metten rechten, ende wil oeck nyet concordeeren noch ter tyt, uyt sommige redene die my moveren. Hier ynne doet diligentie.

Ghij syet wel, oft ic slaepe voir u kynderen ofte gelt spaere, hoepende dat sy mannen weerden mochten. Dan ick besorge dat ick mynen tijt verliesen sal, twelck ick balde mercken sall, als ick ynt lant coemen sal metter hulpen Gots, dair ick groet begerte toe hebbe, meer dan om bisscop oft cardinael te weerden⁷⁴, dat my soe naede is als u, ende my gheeft wonder, dat ghij van sulker ghecksmeere schryft. Laet ons bidden dat ick gebruyken mach tgeen my onse Here God verleent heeft ende dair van Hem dancken. Speeck ende moess hoep ick op syn Kempens en sal ons nyet gebreeken, met bons bier, ende dair sal myn suster haer deel van hebben, gespaert my Godt. Doet diligentie dat die beckers die reste betaelen, anders sal men seynden die excommunicatie.

Nyet en vergheet te doen diligentie om te weten die vruchten van den kercken van Oyen ende Tefelen, want het en is nyet moegelyck sy en syn beter dan XX gulden.

72 Behoorde waarschijnlijk tot de familie van de adressaat van de eerste hier gepubliceerde brief.

73 Hij had dus eindelijk evenals zijn broer Michiel zijn studies in Leuven beëindigd en de meestertitel behaald.

74 De eerste droom zou niet in vervullling gaan, de tweede wel. Hij werd zowel kardinaal als bisschop.

[p. 26]

My gheeft wonder dat myn offitialen den persoen van Vucht nyet met vreeden en laeten ende verbeyden myn affcoempst, gelyck ic laetsmael schreeff. Segt den procuratoer fiscael dat hyt aen laet staen. Anders ic en sal van hem nyet te vreeden syn.

Ick verbeyde Philippo⁷⁵ van den banck van daege tot daege, Als hy coemen sal syn weerde ick hem examineren, hoe die jouffrouwen van Den Bossche hem getracteert hebben, ende dat hy die bedrogen heeft, beloevende weeder te coemen, ende is sonder adeu te seggen ghevloeden. Ick hoep met hem van deser feesten te lachgen by der gratien Gods.

Ick heb het doeck van den susteren van Orten ontfaen, ende onse heylige vader die lachten als ic voir die susteren een absolutie eyschden de pena et culpa. Ick hoep se te moegen dienen, voir eenen dach soe balde onse heylige vader, die buyten Romen is, weeder coemen sal syn.

Nyet en laet ghij en doet gedencken heer Gerardt Naets heeft hy die executie nyet ghesonden van het brachio seculair op die dekenye tot Uytricht, dat hy my die terstont seynde, want ick daer groet schaede by lyden⁷⁶.

Ic ben qualyck te vreeden van die siecte mr. Wilhems, u soen. Hy ende syn broider hebben op hen lijff VIII^m Brabants gulden. Donct u dat pericule solde syn van synen leven, dat schryft my van stonden aen, opdat ick synen persoen ende het offitium tot eender reysen nyet en verliese. Dessgelycken schryft my wat u donct van Michielen. Ic heb dit jaer voill wederspoets gehadt, dat ic al neem in patientie, hoepende dat onse Here Godt doet opdat ick myn sonden beeteren solde.

Ghij sult weeten dat ick nyet sonder groet saeke begheeren die hoeve op Steenberghe, wat u die cost, al soldt ghij hondert gulden meer dair voir gheven dan sy weert is, soe begheer ick dat ghij se coept. Ic en twijvel nyet myn suster, ghij ende allen die vrienden sullen te vreeden syn van tgeen ick hoep dair mede te doen. Ghodt help my dat ick mynen wille volbrengen mach ter hulpen van armen menschen. My gheeft wonder dat ghij metten yersten dese hoeve nyet en hebt gecoft.

Als van den armen vrienden tot Helmont, ic ben wel te vreeden tgeen myn suster hen heeft doen gheven ende gheven hair oerloff. En is een mudde roggen nyet genoich, dat sy hen gheven twee mudde. Het is wel redene dat die vrienden vordell van my hebben, hoewel ick noyt van hen een placke gehadt hebbe. Godt heb loff dat ick hens nyet behoeft en hebbe. Segt vryelyck mynder suster als sy wat om Goits wille gheven wil dat ick dair mede te vreeden sall syn. Dan schryft op myn rekenscappe wyen ghy dat gheeft.

Een van mynen dienairs, geheyten Lambertus Raets⁷⁷ saligen, geboiren tot Woensel by Eyndoven, is gestorven den lesten dach van Julio voirleden ende heeft syn testament gemaect, tegeen ick u seynde hier by gebonden. Ghij sullet an der

75 Bedoeld is hier Philips van Ophem, zijn dienaar en vriend.

76 De jarenlang gevoerde strijd over het bezit van deze dekenij was kennelijk nog niet met succes bekroond.

77 Verder onbekend.

[p. 27]

moeder oft den vrienden oever seynden, opdat sy synen lesten wille volbrengen. God heb die siele, het wass een goet dienair. Mathys van Boextel is oeck cranck, dan ick hoep dat hy balde genesen sal syn. Te begynnen van uwen neven Gerardo⁷⁸, die oeck van Napels geloepen is, ende heeft meer met hem gedraegen dan hem toe behoerden, heb ic dit jaer vijff knechten gehadt. Oft sy syn gestorven, oft sy en hebben nyet willen bedyen. Got verlene my voirdaen beter gelucks met mynen dienairs.

Hier mede syt Goede bevoilen. Ende nyet en vergeet onse nichten tot Mierle, ende betaelt hen haer jaerlixs pensie. Ghij en hebt my in langens van hen nyet geschreven, hoe dat met hen staet. Geschreven uyt Romen den XIIIsten dach Octobris 1519, U broider bekant.

[P.S.]

Eer ic desen brieff sloet heb ick van u ontfaen eenen brieff geschreven den XXIIIsten dach Septembris, dair by ghy my schryft van den joncker tot Loen⁷⁹, hoe dat hy gestoert is, omdat ick der kercken recht dencke te beschermen. Hy heeft groet ongelyck. Ick en heb den tyt nu nyet om heer Anthonis Buxs⁸⁰ te schryven. Dat metten yersten sall ick hem schryven, ende oeck aen mr. Johan van Loemel, opdat sy begynnen te procedeeren, want ick en mach der kercken recht nyet vergheeten.

Schryft my metten yersten, hoe den altaer heyt oft wat heyligen die invocatie heeft van der broederscappe Sunt Katheryn ende Sunt Barbaren tot Mierlen. Alsdan sall ick terstont hen placet seynden, opdat sy misse moegen doen lesen.

Als van den benefitium tot Meerl voir den soen van Michiel Berten⁸¹, ick sorghe dat verloeft is. Wanneer ick ynt lant coemen sal, weerde ick besyen, wat in mynden macht sall syn. Ende hier mede blyft gesont. Geschreven ut supra.

Ontfangen van Loeven anno XIX den XIIIsten dach in Novembris.

78 Ook deze neef kon niet geïdentificeerd worden.

79 Onbekend personnage.

80 Idem.

81 Idem.