Nederlandse historische bronnen 10

8

Rome, 13 mei 1519

Bemynde swager ende weerde suster, Ic heb corts twee brieven van u ontfaen met sommighe informatie. Soe seynde ick u voir die broderscappe tot Mierle een altare portatile, twelck cost drye ducaten ende wenich meer. Doch ghy en sult hen mer drye ducaten doen betaelen, ende die drageloen schencke ick hen ter eeren van de broderscappe. Sy begheren een confirmatie die sy nyet en behoeven, ende sy solde oeck te voile gelts costen, twelck ic raede sy spaeren.

Ic heb oeck ontfaen die informatie voir die prekers ende die Baseldonck⁵⁰. My gheeft wonder dat sy begheren hair vryheyt te verliesen. Het en donct my nyet geraeden, doch willent sy hebben, ick geloeve wel dat onse heylige vader hen verleenen sal. Dan wat costen sal, en canne ic hen nyet certificeren. Wollent sy verworven hebben, sy mosten breder informatie seynden ende schrijven, wat last dat sy lijden dorch die gheen die hen lijff beschermen willen oevermits hen vrijheyden. Ic wil geerne helpen tgeen ick vermach, dat moecht ghij den convente te kennen gheven.

Voirt ick seynde een par bullen met eenen processe, dair voir geschreven heeft heer Gerardt Naets, die sal betaelen ducaten dertyen ende dair boven het drageloen. Voir my op die dekenye tot Uytrecht synde ick het brachium seculare. Ghy sult by heer Gerardt Naets solliciteeren dat tot Uytricht⁵¹ gepubliceert weerde, opdat ick eens ten eynde mach coemen. Die drageloen gaet oeck francke, want een myn groet vrient, geheyten Philippo van Ophem⁵², ende is factoir inder bancke tot Romen voir die hereden van Wilhem Peters⁵³, die brenget tgeheel packe.

Ick heb hem bevoilen dat hy nyet en laet hy en besoeke u in die kermisse ten

50 Bedoeld is hier een klooster van de baselaars of wilhelmieten bij Den Bosch; zie Schutjes, Geschiedenis, IV, 391-397. De wat vreemde benaming ontleenden zij aan hun stichter Winand van Basel.

51 Niet nader genoemde conflicten over het bezit van de dekenij aan de Dom te Utrecht hadden hem genoodzaakt een beroep te doen op de wereldlijke arm. Zijn voornaamste rivaal was een zekere Jacob van Appeltern; enkele stukken daarover in het RAU, Dom-archief, inv. nr. 2483.

52 Volgens Vaticaanse gegevens was hij afkomstig uit het bisdom Kamerijk en in dienst bij Van Enckenvoirt; zie mijn artikel: ‘Nederlandse curialen en hofbeambten onder het pontificaat van Adriaan VI’, Mededelingen van het Nederlands Historisch Instituut te Rome, X (1959) 214.

53 De erven Petri waren een bekend bankiershuis in Mechelen met vestigingen op verschillende plaatsen in Europa; zie A. Schulte, Die Fugger in Rom, I (Leipzig, 1904) 20-21.

[p. 20]

Bosch. Ic en twijvel nyet hy sal dair coemen om u te besoeken. Ghy sult hem met synen geselscappe met peerden ende knechten ontfaen by u in huys ende leggen hem in der cameren dair ghy my nen persoen leggen soldt. En doet hem die eer ende goede scyere aen, die ghy my doen soldt, nyet van hem oft syn peerden neemende, oft oeck van den wijn sy dryncken, noch oeck drynckgelt. Het is een eedel gheest als is hy cleyn. Wair ick ynt lant, ic solde hem helpen dat hy een rycke huysvrouwe kreech, want hy die wel weert is. Hy is vrolyck van verkeeren. Dair om doet hem vroude aen, ende gaet ghy by eynighe vrienden te gast, dair schoen jouffrouwen syn, leyt hem mede dat hy die jouffrouwen van Den Bossche leer kennen ende segt mynder suster dat sy hem terstont doen maeken een par hemden van fynen doeck, die properlyck gewrocht syn, al costen sy wel twee pont groet. Die schryft my op myn rekenscappe, hy heeftsche wel verdient. Ende dese hemden segt hem dat myn suster hem schenct, van my gheen mentioen makende. Hier ynne en laet gheen gebreke vallen.

Item ic seynde een bulle voir den soen van Wilhem van Achelen⁵⁴ op een andere provende tot Sunt Bartolomees tot Luyck⁵⁵. Hij sal betaelen ducaten elve ende eenen halven gulden voir die poort. Dese ducaten XI sal hy weeder hebben van der wederparte op die andere provende, dair op ic een sententie gehadt hebbe voir synen soen. Dese wederpartye sal allen den cost betaelen ende dair boven een pensie van twelff golden gulden, die ick op my genoemen heb van wegen der voirs. provende, dair van ic die bulle nu seynde, ter tijt toe dat dese wederpartye dese pensie stelt op een ander benefitie. Ende dit niet doende sal ick van der provende disponeeren, soe my dat believen sal. Ick en hebbe den tijt nyet den voirs. Wilhem te schryven.

Dese voirs. Philippo van Ophem heeft hem onderwijlen dienst gedaen, al en weet hyt nyet. Doncket hem hy mach hem eens te gast noeden, ende schencken hem den wijn. Ende wair dat hy eynigen goeden huwelyck vernaem voir desen Philippo, dat hy dair op dencke, want hy salder eer van hebben.

Segt u dochter, sy moet noch patientie hebben sommige maenden⁵⁶. Alsdan hoep ic haer ter eeren bestaeden in sulker manieren datter die vrienden van te vreeden sullen syn, gespaert my Got. Bynnen desen maenden, segt mynder suster, dat syse thuys halde, ende wacht haer dat syse nergens ter kermisse oft ten aventspoel en leyde, want het is een broese waere.

Item noch seynde ic voir myn suster oft hair dochter Lysbet, ic heb verstaen dat myn suster voele gelts heeft ende ick heb voil budels ende wenich dairynne, eenen

54 Volgens Sasse van Ysselt, Huizen en gebouwen, II, 357, was ook hij kanunnik van de Sint-Jan. Zijn naam komt echter niet voor op de door Schutjes gepubliceerde lijst van kanunniken.

55 Ook voor deze prebende zal de bemiddeling van Van Enckenvoirt, die zelf vanaf 1515 verbonden was aan dit kapittel, de doorslag hebben gegeven; J. Hergenröter, Leonis X pontificis maximi regesta (Freiburg, 1884-1891) nr. 18043.

56 De hier bedoelde dochter Liesbeth zou later in het huwelijk treden met Jan Lombaerts, schepen en een vooraanstaand man in Den Bosch.

[p. 21]

budel ende dair bynnen een Agnus Dei⁵⁷ met een ander gemaect als een herte ende met twee bendekens om te bynden die hemsmawen, die mach sy geven hairre dochter voir een gedachtenisse. Die perlen ende steenkens van den Agnus Dei en syn nyet fyn, het is goet voir die kyndere. Sy syn my soe gegeven ende alsoe seynde ick se tot her. Sy moeghent yn dancke neemen. Het beter geweest, ic hedt hen beter gesonden.

Hier mede syt Goede bevoilen. Geschreven tot Romen den XIIIsten dach Meye 1519. Den achsten dach van desen maent heb ick gesonden by Adam den boede een par hosen voir u ende een ander voir myn suster met drye pont sofferaens. Got geve dat sy secure oever coemen, U broider bekant.

Item ontfangen per banckam anno XIX den XXVIIsten dach in Junio.

57 Een door de paus gezegend medaillon in was met de afbeelding van het Lam Gods, waaraan het kleinood zijn naam ontleent.