Nederlandse historische bronnen 10

4

Rome, 12 juni 1517

Swager, Ic seynde u een par bullen met een processe van een der pensien van vier gulden Brabants ewelyck opt capitel van Den Bossche voir den archidiaken van Campelant²². Ghij sult die bullen metten processe verwaren ende nyemants toenen, hoe groeten vrient die sy, ter tyt toe dat ick ten Bossche coemen. Dan nae den ontfanck van den bullen sult ghij mynen heren den deken van Den Bossche spreken, seggende hem met goeden woerden, hoe ick u geschreven hebbe, dat hy u van mynent wegen solde doen betaelen vier gulden Brabants, daer van hy genoich informeert is, nyet hem seggende yet van den bullen. Ic en twyvel nyet hy sal u dese 4 gulden doen betaelen. Waert oeck saeke dat hijt vertrecten, soe en segt hem anders nyet, dan schrijvet my terstont.

Voirt ic seynde een bulle van afflaet voir die kercke van Leende. Ghij moecht, doncket u geraeden, ontbieden heer Michiel²³, priester, die corts by my te Romen is geweest, dat hy die bulle coemen haelen ende doen se met processien yn brengen. Offt hebt ghij den tijt, trect selffs tot Leende metter bullen. Ghij en sult nyet betaelen voir het dragen van desen bullen, het en waer dat van Machlen totten Bossche yet waer te betailen.

Item ic heb corts een bulle gesonden voir uwen soen Wilhem opt die kercke van Lyttoyen. Ick en hadde alsdoen den tyt nyet om u te schrijven. Nochtant hoep ick uyt schrijven van heer Johan Beysier dat die possessie voir Sunt Jansmisse²⁴ genoemen sal syn. Ic helpe van u kyndere sonder dat ghijt my dancke weet. Ick heb oeverlanck geschreven om te weten oft u soen Goyart cruyne heeft, dan ghij slacht der stommen ende ghij en antwordt nyet. Soe en dencke ick oeck myn hoeft dair mede nyet meer te breken.

Oeck ben ic oeverlanck van heer Johan Beysier geaviseert dat ghy myn brieven van myn cleyders oeverlanck gehadt hebt. Dan tot noch toe en weet ick nyet oft ghij dese cleyders met al anderen stucken ontfaen hebt. Dessgelyken ben ick aviseert dat heer Goyart van den Venne²⁵ onse neve saligen van lijve ter doet

22 Vermoedelijk een van de regelingen die hij had moeten treffen om als aartsdiaken erkenning te vinden.

23 Met deze priester, vermoedelijk de pastoor, en de kerk van Leende onderhield Van Enckenvoirt bijzondere betrekkingen.

24 Het feest van Sint-Jan de Doper (24 juni) fungeerde bij allerlei zakelijke transacties als een belangrijke termijn.

25 Een van de neven, wiens exacte familierelatie met de Van Enckenvoirts niet achterhaald kon worden.

[p. 14]

coemen is, dair van onse Here Godt der sielen ontbermen wille. Sijn doet is my van herten leet, dan ghij en schryft nyet, ic en weet nyet hoe ic my uwes verstaen sal. Van der doet saligen heer Wolter Colensoen²⁶ is yegelyck geaviseert geweest sonder ick stalknechs crygen brieven, dan ghij en schryft nyet dan wanneer ghij myns te doen hebt.

Seyndt my van stonden aen doer die bancke die copie van der bullen myns altaers tot Mierle²⁷. Ick solde een placet dair voir expediert hebben. Dan ick en can die copie nyet vijnden, sonder die welcke ick en can nyet goets gedoen.

Als van heer Wilhem van Helden²⁸ syn siect is my van herten leet. Ic wolde wel dat ghij hem deet bidden van mynent wegen dat hij te vreeden waer te resigneeren synen altaer, die ick hem heb doen hebben, voor yemants die myn suster begeert. Ic ben te vreeden hem te geven pensie soe lange hy leeft alsoe voile als den altaer wiert is, stellende die pensie op Schijndel²⁹, ende dit alleen dat yemants van den vrienden hier van mocht versyen blyven. Willet aen hem versoeken ende schrijvet my antwordt.

Ghij schryft dat onse neve Johan de soen van onsen moyen Elsken³⁰ cranck is. Soe solt ghij hem ter handt staen ende gheven hem tgeen hy ter redelyker wyss behoeven sal. Hy is van den bloede, dair om moet hy oeck mede leven van tgeen onse Here Got my verleent heeft. Dit doet als ick schryve.

Als van den huyse in die Peperstraet dair my die paters in graveert hebben, ick denct metten rechte te versoeken tegen Templer ende oeck die paters³¹. Boven trecht en can ick nyet gedoen nocht en begeer oeck te doen. Dan can icker met recht toe geraeken, het en sal aen my nyet gebreken, noch en wilder oeck gheen gelt aen spaeren.

Nyet en vergeet te solliciteeren een eynde te hebben van den tyenden tot Leende teghen tcloester van Keyserbosch³² ende segt heer Seger onsen oem dat hy die hant daer aen helpt halden. Mr. Johan van Loemel heeft voel te doen met groeten heren dat hy qualyck mynder saeken acht mach slaen. Soe moet ick met hem patientie

26 Hij overleed op 14 april 1517 en werd begraven in de Sint-Jan, waar hij vanaf 1500 kanunnik was, Schutjes, Geschiedenis, IV, 248.

27 Mogelijk is hier bedoeld een bul van paus Julius II, die op 18 augustus 1506 zijn goedkeuring verleende aan een door Van Enckenvoirt in de parochiekerk van Mierlo gesticht altaar ter ere van Sint-Jan de Doper, waarover aan hem en na zijn dood aan zijn zuster en haar erfgenamen het patronaatsrecht toekwam; G. Brom, Archivalia in Italië, II ('s-Gravenhage, 1911) nr. 1879.

28 Hij was eigenaar van een huis in de Peperstraat dat genoemd wordt in een transactie van 1536; Sasse van Ysselt, Huizen en gebouwen, II, 471.

29 Van de parochiekerk aldaar was Van Enckenvoirt sinds 1502 persona en hij behield de daaraan verbonden rechten tot aan zijn dood in 1534; Schutjes, Geschiedenis, IV, 248.

30 Zie noot 25.

31 Complicaties rond het huis in de Peperstraat werden veroorzaakt door de paters dominicanen en de hier genoemde Templer, te identificeren als Reinier Tempeler, kanunnik van de Sint-Jan van 1505 tot aan zijn dood in 1518, en eigenaar van verschillende percelen in de stad; Schutjes, Geschiedenis, IV, 248; Sasse van Ysselt, Huizen en gebouwen, II, passim.

32 Deze norbertinessenabdij te Neer in het graafschap Horne, bezat het kerkpatronaat van Leende; Schutjes, Geschiedenis, IV, 680.

[p. 15]

hebben. Hier met syt Goede bevoilen ende gruet my hertelyk die vrienden. Geschreven met haest uyt Romen den XIIsten dach in Junio 1517, U swager W. bekant.

[P.S.]

Soe balde als ghy die indulgentie tot Leende gepresenteert hebt, soe laet die bulle ontfouwen ende oprollen, anders metter tyt die plycken eten den ente ende tschryft vergaet. Voirt voir die kercke tot Sambeeck³³ heb ick oeck alsulken indulgentie doen tekenen, ende solde die bulle gesonden hebben, het ic gewist wat daegen dat sy gestelt willen hebben. Ontbiet van stonden aen den naebueren dat sy u schryven vyff daegen die hen best te passche coemen. Ende die hebbende, ic sal hen terstont die bulle seynden. Ghy moecht hen seynden die copie van den indulgentie van Leende ende sult een yegelyken te kennen geven dat men sulke bulle met vijfftich ducaten nyet eir solde moegen expedieren. Ende dat is soe inder waerheyt.

Item desen brief ontfangen anno XVII XXsten dach in Julio.

33 Ook met deze parochiekerk onderhielden de Van Enckenvoirts betrekkingen, Schutjes, Geschiedenis, V, 628.