Nederlandse historische bronnen 6

40
Den Haag, 10 december 1934

Een dezer dagen lunchte bij mij eene oude bekende uit Peking¹⁵⁴, die daar sinds 30 en meer jaren als particuliere verpleegster gevestigd is. Wij kennen haar doordat zij indertijd in Tokio mijne vrouw assisteerde bij de geboorte van mijn zoon. Zij is eene vrouw op leeftijd (± 60 jaar), gaat op in haar werk en bemoeit zich met de menschheid niet verder dan voor haar werk noodig is.

In den loop van het gesprek vroeg ik haar naar de Nederlandsche kolonie te Peking, waarop zij mij antwoordde dat die niet van eenige beteekenis is, maar dat het zoo jammer was dat het compound van onze legatie zoo'n slechten naam had. De Britsche minister bijvoorbeeld had haar gezegd, toen zij een tijd daar als verpleegster fungeerde, dat de verhoudingen in het corps diplomatique te Peking zoo goed waren met ééne uitzondering, namelijk de Nederlandsche legatie waar ‘eigenlijk geen fatsoenlijk mensch een voet in huis kon zetten’. Dat gold de losheid van zeden van Thorbecke zelf, wangedrag van Bosch van Drakenstein, die inmiddels het voorbeeld van zijn chef heeft gevolgd en gescheiden is¹⁵⁵, en den tolk Abell, die gehuwd is met eene Russin van verdachte zeden!

Ge begrijpt hoe ellendig ik het vind, dat op deze wijze ons gezantschap te Peking in opspraak is en dat zelfs op eene behoorlijke legatie als de Engelsche op die wijze over onze vertegenwoordiging wordt gesproken. Het is echter niet zoo eenvoudig te beoordeelen of er inderdaad reden is om in te grijpen, en nog minder om te bepalen hoe dat zou moeten geschieden. Bosch van Drakenstein staat op de nominatie om overgeplaatst te worden, maar den tolk, die alleen te Peking bruikbaar is, kunnen wij zoo gemakkelijk niet kwijt en voor Thorbecke weet ik voorshands ook geen uitweg. Maar vóór alles zou ik gaarne eenige meerdere zekerheid over de huidige verhoudingen aan onze legatie hebben. Mijn vraag is nu, of gij wellicht over relaties beschikt die objectieve en betrouwbare inlichtingen zouden kunnen geven? Zelf weet ik momenteel geen goed kanaal. Ik heb over Pabst gedacht, maar hij is persoonlijk zéér met Thorbecke gelieerd

154 Zuster M. Kranenburg.

155 Van de Zweedse A.H. Ekelund; hij hertrouwde op 6 november 1934 met de Amerikaanse A.L. Eastman.

[p. 78]

14 Nederlands gezantschap in Peking
Collectie-Van Hemert tot Dingshof (Bronbeek)

[p. 79]

en zou het vermoedelijk zeer onaangenaam vinden om over hem te rapporteeren.

Wat de vervanging van Van Weede betreft, ge hebt er natuurlijk aanspraak op, dat met uwe wenschen zoo eenigszins mogelijk rekening wordt gehouden. Ik heb dan ook geen bezwaar, als ge dat bepaald wenscht, u Star Busmann te geven, maar ik zie vooralsnog nog niet hoe ik dat tegenover John Loudon kan motiveeren, die erg op het behoud van Busmann is gesteld. Daarbij komt dat, als de Busmann's weggaan uit Parijs, daar aan het gezantschap geen enkele Nederlandsche vrouw meer bescheiden zal zijn, terwijl te Berlijn althans de chieffesse van onvervalst Hollandsch bloed is! Van Snouck Hurgronje jr. hoor ik dat men vroeger op hem tegen had, dat hij zoo kletsen kon en altijd vervuld was van potin's. Maar men zegt mij dat hij dat euvel overwonnen heeft.

Jan Visser dreigt den diplomatieken dienst te zullen verlaten, indien hem niet gegarandeerd kan worden dat hij nooit over zee gezonden zal worden. Dat heeft hij aan zijn moeder moeten beloven. Ge begrijpt echter dat ik zulk soort garanties niet kan en mag geven.