| |
| |
| |
Kroniek.
In haar nummer van Woensdag 31 Mei vermeldt het Brusselsch dagblad La Gazette, in eene briefwisseling uit Holland, ook den grooten bijval van Nestor De Tière's Belsama in Amsterdam.
***
Verschenen: Laatste Bundel van J.H. Hooyer, met portret van den schrijver, 350 bladz. f 2,50.
Inhoud: Anne's Missie. - Monaco. - Uit het weemoedvolle leven. - Oom en nicht. - Een zomer in Duitschland. - Graaf Leo Tolstoï. - Nederland te München. - Mors et Vita. - Millioenen-Studiën herlezen; een blik op Douwes Dekker. - Miserere. - Schweizeriana. - Een vrouw fin de siècle; Madame du Deffand.
***
Verschenen is de tweede goedkoope druk van Vooruitgang en armoede. Toenemend gebrek bij klimmenden rijkdom. Hoe te verklaren? Hoe te genezen? door Henry George. Uit het Engelsch vertaald door J.W. Straatman, 450 bladz., f 1,50.
***
In de laatste aflevering der Nederlandsche Dicht-en Kunsthalle verscheen een afbrekende recensie van Couperus' Extaze. J.M. Brans gispt vooral in die novelle de ziekelijkheid der personages.
***
De onmisbaarheid van goede afbeeldingen voor het onderwijs in de natuurkunde, op lagere en hoogere scholen, is bekend. In de eerste plaats geldt dat voor die groep der natuurkundige
| |
| |
vakken, welke onder den naam van natuurlijke historie worden samengevat. Het zijn de dier-, plant-, delfstof- en aardkunde, waarbij aanschouwing hoofdzaak is. De natuurvoorwerpen moeten gezien worden, of, bij de onmogelijkheid om aan dezen eisch te voldoen, moeten modellen, teekeningen en platen de aanschouwing ter hulp komen. Een goed plaatwerk over genoemde vakken is voor het middelbaar onderwijs een onontbeerlijk hulpmiddel. De Schoolatlas voor de beoefening der natuurlijke historie, met 72 platen en 1070 houtgravuren en een verklarenden tekst, vijfde druk, geheel opnieuw bewerkt door Dr L.A.J. Burgersdijk, is vóor kort te Leiden bij Sythoff verschenen. Dit degelijk werk meenen wij aan onze Vlaamsche leeraren in de natuurkunde te moeten aanbevelen. Het zal hun de gelegenheid verschaffen tot uiterst verkwikkende aanschouwingslessen, wat de Franschen leçons de choses noemen.
Dr Burgersdijk, de natuurkundige, is de zoo gunstig bekende vertaler van Shakespeare.
***
Verschenen en aanbevolen: Overzicht der algemeene en vaderlandsche geschiedenis, met 20 historische kaarten, voor de lagere klassen aan inrichtingen van hooger- en middelbaar onderwijs en kweekscholen voor onderwijzers, alsmede voor de normaalscholen, door T. Hazewinkel, leeraar aan de hoogere burgerschool te Arnhem. Prijs f 1,50. Een fraai boekdeel, gr. 8o van 180 pag.
***
Als feuilleton der Magdeburger Zeitung verschijnt eene Duitsche vertaling van Couperus' Eline Vere.
***
De Revue des deux Mondes bevat een belangwekkend artikel van den heer E. Michel over Constantijn Huygens.
***
Te Londen werd met veel succes een vertaald Nederlandsch tooneelstuk opgevoerd, onder den naam van Leida. Het is eene Engelsche vertaling van Droomleven van Honna, pseudoniem van Mevr. Browne-Mees.
***
Onder den titel van Bibliotheca Erasmiana hebben de uitgevers der Bibliotheca Belgica eene voorloopige lijst uitgegeven van alle hun bekende uitgaven van Erasmus' werken, met het
| |
| |
doel om uit alle landen verbeteringen en aanvullingen te bekomen.
Deze lijst, die op 800 ex. gedrukt werd, beslaat twee quartodeeltjes van te zamen meer dan 300 blz. Hopen wij, dat die verbazende wetenschappelijke opzoekingen door alle vakgenooten zullen gesteund worden en leiden tot eene volledige biografie van onzen grooten Erasmus, die door geene betere specialisten kan worden geleverd dan door de uitgevers der Biblotheca Belgica, aan wie wij reeds de uitstekende bibliografie van Justus Lipsius, Coornhert, de maartelaarsboeken, de redərijkersprijskampen, enz. te danken hebben.
***
Belangrijke familiepapieren van Rubens werden onlangs in het kasteel van Gaasbeke bij Brussel (eigendom der markiezin Arconati) ontdekt en zullen spoedig het licht zien.
***
Een letterkundig weekblad te New-York liet zijne lezers stemmen over de 10 beste boeken in Amerika verschenen, of door Amerikanen geschreven.
De lezers verklaarden zich voor Emerson' Essays, Hawtorne's Scarlet Letter, Longfellow's gedichten, Stowe's Uncle Tom's Cabin, Holmes' Autocrat, Irving's Sketch Book, Lowell's gedichten, Whittier's gedichten, Wallace's Ben Hur, Motley's Rise of the Dutch Republic.
***
De heer Albert Verwey heeft aan Bredero een boekje gewijd, waarin hij uittreksels mededeelt uit zijne beste liederen. Het zelfde deed hij reeds met goed gevolg voor Vondel en Hooft.
***
Met lof wordt hier en in den vreemde het nieuw boek besproken van prof. Pirenne: Bibliographie de l'histoire de la Belgique.
***
De Almanak voor Nederlandsche katholieken bevat een lezenswaard stuk over de bibliotheken in de Middeleeuwen.
***
Dr Rovers schreef onlangs: ‘Een woord naar aanleiding van Dr Blok's Rede over de Jezuieten’. In enkele bladzijden doet hij uitschijnen dat prof. Block te ongunstig oordeelt over de felste bestrijders der Jezuieten, en dat de argumenten, waarmede prof. Blok de casuistiek der Jezuieten, die verderfelijke moraal, in bescherming neemt, niet zeer steekhoudend zijn.
| |
| |
***
In de Société Nouvelle verscheen Le dialogue japonais van Multatuli, vertaald door A. Cohen. In de Mercure de France zagen drie parabelen van Multatuli, vertaald door E. Van Heurck, het licht.
***
Boekhandel Vues-Vanderbeuren, Turnhout. - Verschenen: Dodonaea, verzameling voordrachten over landbouw en bloemenkweek; 44 bladz. 8o à 2 kolommen. - Inhoud: Ph. Van Elst. De aardappelziekte en middelen om ze te bestrijden; - H. de Lausnay. Het besproeien bij het kweeken van planten in woonkamers; - G. Stacs. De invloed der koude op de planten en middelen tegen de werking van de vorst; - P. de Caluwe. De grondslagen der oordeelkundige bemesting; - E. Van der Heyden. Cultuur en verzorging van vetplanten; -Dr F. Boonroy. De ziekten der graangewassen en middelen ter bestrijding; - Dr J. Mac Leod. Over het veredelen der cultuurplanten; - K. Stijnen. Over het kweeken van voorjaarsbolbloemen;- P. Haeck. Het beschermen van planten, moeskruiden en zaden tegen ongediert. Prijs: 30 centiemen.
***
Te Rotterdam werd op 14 Juni ll., in de societeit ‘Harmonie’ een groot vocaal en instrumentaal concert gegeven, met medewerking van het stedelijk orkest van Utrecht, directeur de heer Wouter Hutschenruyter, en Mej. Thiele, harpiste van Antwerpen.
De groote aantrekkelijkheid van het concert was de uitvoering van Julius De Geyter's Kindercantate: ‘De Waereld in!’ muziek van Peter Benoit. Deze cantate werd uitgevoerd door een koor van 800 kinderen onder leiding van den heer M. Van Leeuwen. Zij voldeed aan de overtalrijke toehoorders zoo bijzonder, dat zij, op het schier eindeloos gejuich, geheel werd herhaald.
Onder levendige toejuichingen werd den heer M. Van Leeuwen door de commissie een lauwerkrans vereerd.
***
De cantate van den heer Hilgé, bestemd om uitgevoerd te worden tijdens de onthulling van het standbeeld Van Duyse, te Dendermonde, is afgewerkt, en zal eerlang ter studie gelegd worden.
***
In de laatste zitting der Koninklijke Vlaamsche Academie
| |
| |
werd het voorstel der commissie van nieuwere taal- en letterkunde goedgekeurd, betreffende de uitgaaf van eenen bundel Dendermondsche rederijkersgedichten der XVIe eeuw, aangeboden door den heer Broeckaert, of althans van het beste der drie aangeboden tooneelstukken, benevens de refereinen en de merkwaardigste liederen, met glossarium.
***
Verschenen: 1. Dr H. Blink, Nederland, Handleiding bij het onderwijs in de aardrijkskunde van Nederland. Met figuren en eene kaart in kleuren, ƒ 1,25.
2. Mr R. Van Boneval Fause, Buys met zijn leerlingen herdacht. Toespraak aan de studenten in de rechtsgeleerde faculteit. Leiden, ƒ 0,50.
3. Gedenkboek der hulde aan de nagedachtenis van Prof. Dr J.A. Alberdingk Thym en der onthulling van den gedenksteen in zijn sterfhuis, op 23 Maart 1893, ƒ 0,60.
4. In Mannen van beteekenis in onze dagen: Gottfried Keller, door W.J. Mansen.
***
Het deel VI der Bijdragen tot de geschiedenis van den Nederlandschen boekhandel bevat een belangrijk werk van den heer A.C. Kruseman, getiteld Aanteekeningen betreffende den boekhandel van Noord-Nederland in de 17e en 18e eeuw.
***
Dezer dagen verscheen te Leiden, door de zorgen van eene commissie der Maatschappij der Nederlandsche letterkunde, het Derde Supplement op het Repertorium der verhandelingen en bijdragen betreffende de geschiedenis des vaderlands, in mengelwerken en tijdschriften tot op 1890 verschenen.
***
Voor iederen beoefenaar der Nederlandsche geschiedenis is het een onmisbaar werk, evenals het laatst verschenen werk van prof. Pirenne, Bibliographie de l'histoire de Belgique.
***
Nog in den loop van dit jaar zal de eerste aflevering verschijnen van een groot Friesch Woordenboek, ontworpen sedert 1809 door Halbertsma, en tot het peil der hedendaagsche wetenschap opgevoerd door de heeren Colmjou, Murray Backer, Waling Dykstra, Buitenrust Hettema en Johan Winkler.
***
Het voorgenomen ‘Orlando di Lassofeest’ te München zal
| |
| |
in het laatst van Mei 1894 gegeven worden. Er zal daar voornamelijk goede oude muziek worden uitgevoerd.
***
In den loop der maand September zal te Lausanne een internationaal congres worden gehouden tegen de onzedelijke letterkunde van den tegenwoordigen tijd.
***
Sedert de werken van den grooten Duitschen componist Richard Wagner in de Groote Opera te Parijs gespeeld worden, komt er bijna geen publiek meer voor de stukken van het oud repertorie.
Het is zoo verre gekomen, dat het bestuur geene nieuwe verbintenis heeft willen aangaan met den fort-tenor, den heer Due, welke enkel in het oud repertorium optrad.
***
Verschenen: Vertelsels uit West-Vlaanderen door A. Vermast, een fraai boek, met talrijke lieve illustraties in den tekst versierd.
***
In het Klassiek Letterkundig Pantheon, dat thans bij W.J. Thieme en Cie, te Zutphen, wordt uitgegeven, verschenen twee nummers: eene Bloemlezing uit de liederen van Jan Jansz. Starter, bijeengebracht en van eene inleidende levensschets en aanteekeningen voorzien door Dr. C.H. Ph. Meijer; en eene nieuwe uitgave van Karel ende Elegast, toegelicht door Dr. J. Bergsma.
***
Verschenen: 1. Grondbegrippen en hoofdzaken van de proefondervindelijke natuurkunde. Een studieboek voor kweekelingen en onderwijzers, door Dr F.C. Groneman. P. Noordhof, Groningen.
2. De Elektriciteit van den dag toegepast op licht, kracht en beweging, vrij bewerkt naar Verity's ‘Electricity up to date’, door H. de Kruyff. Amsterdam.
***
De Fransch-Belgische schrijfster mej. Marguerite van de Wide schreef in de serie der Artistes Célèbres (Paris, Librairie de l'Art) een verhandeling getiteld: Les frères van Ostade. ‘De schrijfster, zegt het jongste nr van den Ned. Spectator, toont vrij wat van het werk der gebroeders gezien te hebben en is van de oudere literatuur over hen vrij wel op de hoogte. Dit blijkt uit den tekst zoowel als uil de bibliographie aan het einde
| |
| |
van 't boekje. Het is echter weer een in 't oog vallend, helaas echt Fransch verschijnsel, dat al de Duitsche literatuur wordt gemist. En hoe kan men heden ten dage over Adriaan van Ostade schrijven zonder kennis te nemen van hetgeen Bode over hem heeft gezegd? Zijn geheele ontwikkeling is door dezen geleerde voor het eerst nagespoord en vastgesteld.’
Het gevolg dier onwetendheid (wat de Duitsche wetenschap betreft) is dat mej. van de Wiele in twijfel verkeert nopens het sterftejaar van Isaack van Ostade, en niet weet dat die begaafde en naast zijn broeder niet altijd gewaardeerde kunstenaar op 28jarigen leeftijd overleed.
Voor het overige oordeelt de Ned. Spectator het boekje ‘onderhoudend geschreven en stellig niet zonder verdienste’.
***
De Société d'Archéologie van Brussel looft drie prijzen van 500 fr. uit (concours Louis Cavens) voor het opmaken van drie kaarten van België, gedurende 1o het voorhistorisch tijdperk, 2o de Romeinsche overheersching, 5o de Frankische overheersching.
***
Van Emanuel Hiel is verschenen: Prudens Van Duyse, feestzang. I. Schoonheid. - Kunst. II. Waarheid. - Godsdienst. III. Liefde. - Vaderland (Gent, A. Siffer).
Daarmede werd verzonden: Marschlied, gedicht van Emanuel Hiel, muziek van G. Antheunis, uitgegeven op last van het Van Duyse's Comiteit te Brussel. Dit is een lied, bestemd om gezongen te worden bij de onthulling van het standbeeld ter eere van Prudens Van Duyse, te Dendermonde, op zondag, 27n Augustus aanstaande.
***
Op nieuw is eene aflevering van Prof. de Vries' groot Woordenboek der Nederlandsche taal verschenen. De dood van den stichter en leider der onderneming heeft geene vertraging in de voortzetting van dit nationaal reuzenwerk gebracht.
Deze aflevering werd door Dr Adriaan Beets, den zoon van Hildebrand, bewerkt. Zij is de vijfde aflevering van het Vijfde deel en omvat de woorden Grauw tot Grillig.
De redactie bestaat thans uit de heeren Cosijn, Kluyver, Beets en Muller, met den heer W. De Vreese als medewerker.
| |
| |
***
C. De Boer Jr. te Helder heeft uitgegeven Ahasveros in Rome van Kamerling, in het Nederlandsch metrisch bewerkt door A. Van Dissel. De vertaling is opperbest geslaagd.
***
De aloude maatschappij der Nederlandsche letterkunde te Leiden benoemt ieder jaar eene reeks binnenlandsche en buitenlandsche leden.
Tot hiertoe waren de vrouwen builen dit letterkundig eerbewijs gesloten. Dit jaar werd voor de eerste maal met dit zonderling stelsel afgebroken.
Onder de dames werden de volgende benoemd:
In Noord-Nederland. Mevr. van Wermerskerken Junius (Johanna van Wande), de bekende schrijfster van Het Hollandsch Binnenhuisje, Tom en ik, enz.; Mevr. Elize van Calcar; Mej. Sloot (Melati van Java); Mevr. van Westhreene; Mej. Johanna Wolters; Mevr. Snijder van Wissekerke, geb. Clant van der Mijl (Constantijn); Mej. Cornelie Huygens; Mevr. Knuttel-Fabius; Mevr. Gelderman-Boddaert (Marie Boddaert); Mej. Louise de Neve.
Buiten Noord-Nederland: Mej. Helene Swarth te Mechelen; Mej. Virginie Loveling te Gent; en Mej. A. de Leeuw (Geertruida Carelsen) te Berlijn.
Onder de talrijke heeren, die tot leden werden benoemd, vermelden wij De W. de Vreese, den Gentschen medewerker van Prof. de Vries' groot Woordenboek, thans te Leiden woonachtig, E. Spanoghe te Antwerpen, en F. van Veerdeghem te Luik.
***
Uit Straatsburg wordt het overlijden bericht van den Duitschen geschiedschrijver Hermann Baumgarten, geboren in 1825. Hij is professor geweest te Karlsruke en te Straatsburg en sinds 1890 had hij zijn emeritaat.
Tot zijne voornaamste werken behooren zijne ‘Geschiedenis van Spanje,’ ‘De dagen van de Fransche omwenteling tot onzen tijd’ en zijne ‘Geschiedenis van Karel V, den beroemden Gentschen Keizer der 16de eeuw. Zijn wensch, dit laatste werk nog te kunnen afmaken, werd niet vervuld; slechts drie van de vijf deelen zijn voltooid.
| |
| |
Proeven van bewerking van het Friesch Woordenboek, door Dr. F. Buitenrust Hettema en Waling Dijkstra (en van de Lijst van Friesche Eigennamen van de hand van Johan Winkler, welk werk van wege de provincie Friesland zal worden uitgegeven), zijn met een Voorbericht, Prospectus en een lijst voor inteekening verzonden. De prijs van het geheele werk (I, 1600 bladz.) is bij inteekening c.a. ƒ 10. Na 1 October wordt de prijs verhoogd. De uitgevers zijn Meyer en Schaafsma, te Leeuwarden.
***
De laatste aflevering van Paul's Grundriss der Germanischen Philologie zag vóor kort het licht. Zoo is dat belangrijk werk thans volledig.
***
De 29e afl. van de Dicht- en Prozawerken van Jan Van Rijswijek bevat de beroemde artikels, verschenen in den Koophandel, die aanleiding gaven van het schandelijk proces door wijlen Jan De Laet legen den schrijver ingespannen.
De uitgevers laten de stukken van dat berucht proces op de bedoelde artikels volgen. Het is eene uiterst belangrijke aflevering.
***
Tijdens het afgeloopen academisch jaar 1892-1893 telde Onze Taal, het welbekende taalminnend studentengezelschap der Luiksche hoogeschool, een vijftigtal leden.
Vijftien voordrachten werden gehouden, d.i. twee meer dan gedurende het voorgaande jaar.
Om over de werkzaamheden van Onze Taal te laten oordeelen, geven wij hier de onderwerpen dier voordrachten op:
1. Over de zee. - 2. De stoom. - 3 De genoegens der verbeelding. - 4. De vergiftigingen. - 5. De dichter Coninx.- 6. De vrouwen op de hoogeschool. - 7. Reinaert de Vos. - 8. De eerste bewoners der Maasvallei. - 9. De oorsprong der wezens. - 10. De strijd om het leven. - 11. Robert de Gentenaar. - 12. Vlamingen, leert uwen stam en uwe rechten kennen. - 13 De vroegere school in mijn dorp.- 14. De bewerkingen van het ijzer. - 13. Over de bastaardwoorden.
In den loop van het jaar werden ook elf lezingen gehouden.
|
|