Nederlandsch Museum. Derde Reeks. Jaargang 2

[p. 222]

Letterkroniek.
Eerste trimester van 1888⁽¹⁾.

Tijdingen.

Den 3^en October '87 overleed schielijk te Brussel de hr. D. Delcroix, afdeelingshoofd aan het Ministerie van Landbouw en Schoone Kunsten, lid der Kon. Vlaamsche Academie; onze letterkunde, onze taal, onze Vlaamsche Beweging hebben hem veel te danken.

Den 2^en October werd J. Vuylsteke gevierd ter gelegenheid van zijn 25-jarig lidmaatschap van het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds. Te dier gelegenheid is de uitgave begonnen van zijn Verzamelde Prozaschriften; twee boekdeelen van de vier zijn verschenen. Het is een reeks vlugschriften en artikels, meesterstukken in hun soort, die een merkwaardige bijdrage vormen tot de geschiedenis van onzen taalstrijd.

In zitting van 16 November 1887 werd de hr. Dodd tot werkend lid van de Kon. Vlaamsche Academie gekozen in vervanging van den hr. Delcroix; buitendien werden 10 briefwisselende en 25 buitenlandsche leden benoemd. De ondervoorzitter Jhr. N. de Pauw werd als opvolger van den hr. voorzitter Willems aangeduid en in zijn waardigheid vervangen door den hr. J. De Laet. In haar zitting van 27 December 1887 heeft de Academie

(1) Wij nemen hier ook eenige feiten van het voorgaande trimester op, waarover het Nederl. Museum geen kroniek gaf.

[p. 223]

uitspraak gedaan over de eerste reeks barer prijsvragen. De gewichtigste uitslag van den prijskamp is, dat wij nu een werk zullen hebben over Middelnederlandsche Bibliographie en dan nog wel van den gekenden bibliograaf Dr. L. Petit van Leiden.

Thans zijn van de Vlaamsche Academie verschenen het 1^e Jaarboek en de eerste jaargang der Verslagen en Mededeelingen.

Langs alle kanten is het Taalverbond vol iever; de plaatselijke afdeelingen vergaderen en werken; op tweeden Paaschdag wordt een algemeene vergadering te Gent gehouden.

Onder de dooden moeten wij noemen den blijspelschrijver Labiche, den apologeet A. Nicolas, den schilder Gallait, den geschiedschrijver A. Siret, den germanist Goedeke en den niet min als germanist dan als romanist bekenden K. Bartsch.

_**_*

Bibliographie.

De Fransche Cercle de la Librairie van Parijs geeft sedert 1887 een driemaandelijksch Bulletin Bibliographique de la Librairie Française uit, dat, ofschoon zeer onvolledig, toch welkom is omdat het meer inlichtingen geeft dan de titels alleen der werken.

De werkzame O. Lorenz heeft nu het IV^de deel voltooid van zijn Catalogue général de la Librairie Française depuis 1840; dit deel gaat van 1876 tot 1885.

In Noord-Nederland bij Berger te Amsterdam kwam sedert September 1887 de Bibliograaf uit, die de lijst der nieuwe boeken uit buiten- en binnenland moest geven; maar sedert Januari d.j. is na vijf nummers die uitgave, zoo het schijnt, gestaakt.

Zeer belangrijk, ook als bijdrage tot de Duitsche beschavingsgeschiedenis van onzen tijd, is het boek van W. Joest: Die auszereuropäische Deutsche Presse, nebst einem Verzeichnis sämtlicher auszerhalb Europas erscheinenden Deutscher Zeitungen und Zeitschriften.

Tijdschriften en Jaarboeken.

- Tusschen de almanakken neemt de 28^ste jaargang van den Gentschen Studentenalmanak,

[p. 224]

uitgegeven door 't Zal wel Gaan, een gewichtige plaats in.

Bij de gewone kerstnummers van Duitsche, Engelsche en Fransche bladen is thans een nieuw gekomen. De Portefeuille van Amsterdam is er in gelukt voor een eerste proef een puik extranummer te leveren, dat veel succes gehad heeft en dat haar de uitvoering zal gemakkelijk maken van de belofte om voortaan alle jaren een Kerstnummer te geven.

Onder de nieuwe tijdschriften munt Volkskunde, opgesteld door de hh. P. de Mont en Aug. Gittée, door eigenaardigheid en degelijkheid uit. Het laat veel van zich verwachten en de opstellers zijn de mannen om aan die verwachtingen te voldoen.

Fraaie Letteren.

- Van de werken van J.J. Cremer is nu ook een frankeneditie begonnen bij Sijthoff, denzelfden uitgever die de frankeneditie van Van Lennep ter markt bracht en thans een groote geïllustreerde uitgave Van Lennep onderneemt. Er is een nieuwe uitgave van de werken van Dr. A. Snieders aangekondigd. Thans is de uitgaaf der Volledige Werken van den Ouden Heer Smits ten einde.

Onder den titel Een bloedig Raadsel gaf H. Keurvels een roman uit die met belangstelling zal gelezen worden; hetzelfde geldt van den bundel novellen, getiteld Sinjoren, van F. van Cuyck, en van de Ruwe Liefde, van R. Stijns. Zeer zonderling is Een koninklijke Misdaad van Cath. Alberdingk Thijm.

Marie Boddaert heeft bij W. Cremer te 's Gravenhage een bundel Aquarellen laten verschijnen. L. Leefson schonk ons een tweede bundeltje fabels onder den titel: Voor de Jeugd.

Niet één Vlaming zal onbekend gebleven zijn met de Geschiedenis mijner Jeugd, nagelaten werk van H. Conscience, sedert eenige weken van pers gekomen.

Het commentaar van Beets op zijn Camera obscura is verschenen onder den titel van Na vijftig jaar. Ook verzamelde de grijze dichter zijne laatste stukken en gaf aan zijn bundel den naam van Winterloof.

[p. 225]

Keizer Karel,

een epos van J. De Geyter, dat bij brokken in onderscheidene Vlaamsche kringen door den dichter voorgelezen werd en er veel opgang maakte, zal weldra van de pers komen bij Roelants te Schiedam.

De Kinderen der Menschen van Pol de Mont werden met veel talent in 't Fransch vertaald door L. Heuvelmans, die als vertaler onzer Vlaamsche dichters reeds gunstig gekend is. Het boek verschijnt bij De Soer te Luik.

Een Vlaamsche Tooneelverzameling in maandelijksche afleveringen verschijnt bij den uitgever L. Janssens te Antwerpen. Voorts kunnen wij op het gebied der tooneelletlerkunde nog melden Een Speler van G. Matton, Den Schouwvager van I. Albert, Annie Brunel van F. Gittens, A dolf van Gelre van Marc. Emants.

De sevende Bliscap van Maria, mysteriespel der XV^e eeuw, werd onlangs uitgegeven door den onvermoeibaren K. Stallaert.

Reeds is de uitgave begonnen van Vondel's Dichtwerken en oorspronkelijke Prozaschriften door J.A. Alberdingk Thijm.

Taalkunde.

- Van het bekende Complete Dictionary of the English Language door Webster verschijnt bij Asher in Berlijn een nieuwe uitgave met talrijke bijvoegsels voor 30 mark. Ook vernemen wij dat Darmesteter een nieuw Fransch woordenboek voorbereidt in den aard van dat van Littré.

The fortune of Words door F. Garlanda (5 sh.), the Philosophy of Words door denzelfden (5 sh.) en Origin of the Greek, Latin and Gothic Roots door J. Byrne (18 sh.) zijn drie degelijke werken over taalkunde bij Trübner te Londen verschenen.

Een derde uitgaaf heeft het licht gezien van A. Scheler's Dictionnaire d'étymologie française.

Sleeckx heeft zijne rijke ondervinding, in het onderwijs en in zijn studien opgedaan, te onzen dienste gesteld in een Nederlandsche Spraakleer ten gebruike der Gestichten van Middelbaar Onderwijs.

Origine et Philosophie du Langage ou Principes de Linguis-

[p. 226]

tique Indo-Européenne door P. Regnaud en Précis de Grammaire comparée du Grec et du Latin door V. Henry behooren tot de zeldzame degelijke werken die in Frankrijk over taalkunde verschijnen. Aan al degenen die iets aan talen of taalstudie doen is verder ten warmste aan te bevelen Einführing in die Englische Philologie mit Rücksicht auf die Anforderungen der Praxis door Dr. W. Vietor.

Folklore.

- Ons goede Vlaamsche Volk in zijne Overleveringen door P. de Mont en K. De Bom wordt aangekondigd; ook is onder pers een Vraagboek voor Folklore door A. Gittée.

Van E. Rolland's Recueil de chansons populaires is reeds het vijfde deel verschenen, terwijl de Collection de Contes et de Chansons populaires als XII^e deel de Contes populaires Berbères geeft door R. Basset.

Lettergeschiedenis.

- Dr. J. ten Brink heeft zijn Hedendaagsche Letterkundigen aangevuld en uitgegeven als een Geschiedenis der Noordnederlandsche Letteren in de 19^de eeuw. Van de Gubernatis' Dizionario internazionale degli scritori viventi is een tweede uitgaaf aanstaande.

In de Koninklijke Academie te Brussel las prof. J. Stecher van Luik een verhandeling: Vondel et la Belgique. Het is een merkwaardig stuk te meer in de litteratuur van 's grooten dichters derde eeuwfeest.

Histoire du Théâtre de Liège depuis son origine jusqu'à nos jours door J. Martiny is een bron van inlichtingen.

Geschiedenis en Hulpwetenschappen.

- Een boek dat aan vele beoefenaars der geschiedenis zal welkom zijn, is de nieuwe uitgaaf van J. Dielitz: Wahl- und Denksprücke, Feldgeschreie, Losungen, Schlacht- und Volksrufe, besonders des Mittelalters und der Neuzeit, waar zij alle leuzen zullen vinden met hunne beteekenis en de aanduiding dergenen die ze in hun schild voeren.

De broeders Heins hebben Le littoral belge beschreven en

[p. 227]

geïllustreerd en P. Claeys gaf een nieuwe reeks uit van zijn geleerde, maar tevens gemoedelijke Pages d'histoire locale gantoise.

Les Euskariens ou Basques door Blanc Saint-Hilaire zal de nieuwsgierigheid gaande maken van al degenen die geen vrede hebben met al het onzekere tot nu toe over dit volk aan den dag gebracht.

A. Coffignon in Paris vivant: L'estomac de Paris beschrijft hoe men het heeft moeten inrichten om de reuzenstad te spijzen.

Kunsten en Wetenschappen.

- De hr. Samijn, leeraar in 't bisschoppelijk kollege te Meenen, heeft uit de nalatenschap van deken De Bo, den schrijver van het Westvlaamsch Idioticon, een Kruidwoordenboek saamgelezen, dat onlangs te Gent bij Siffer en C^ie uitkwam.

J. Vander Poorten te Gent geeft thans een Repertorium van Koren uit voor scholen en maatschappijen: het geniet welverdienden bijval.

Bij G. van Holkema verscheen Oude Kunst in Nederland met prachtige etsen, terwijl Brinkman van Amsterdam een inschrijving opent op een Geïllustreerd Bouwkundig Woordenboek met veel platen, en Quantin van Parijs de uitgave begint van H. Havard's Dictionnaire de l'Ameublement et de la Décoration depuis le XIII^e siècle jusqu'à nos jours.

Opvoedkunde en Methodologie.

- Een belangrijk werk over Port-Royal gaf ons J. Carré in zijn Pedagogues de Port-Royal.

Drie schoolboeken die zeer wel aan hun doel beantwoorden zijn de Kleine (Nederlandsche) Bloemlezing door G. Minnaert, de Chrestomathie française door J. Samyn en de Chreslomatie française door P. Thomas en Ch. Michel; de drie werken hebben deze, alleszins goed te keuren strekking gemeen, dat ze niet meer aan de verouderde klassieke schrijvers het leeuwenaandeel gunnen.

V.