|
| |
Terstont als dese Herders voorby waren, is mij eenen in't ghemoet ghecomen, die voor hem
dreef eenen hoop afgemende mager Ossen, naer een groen-bewassen gras-rijcke weyde, om die in de
selve te laten woonen, ter tijdt toe, datse vet, ende de Menschen tot voedtsel behagelijck
souden wesen. Welcken Osse-drijver, voor tijtverdrijf, in hem selven noch ghedenckende den tijt,
dat de strijdtbare Griecken na 't vermeten Troyen trocken,
om een onrechte daer rechtelijcken te wreken, soo verhaelde hy (soo eyghentlijck of hy daer
tegenwoordigh geweest ware) de redenen, daer Menelaus mede voorderde zijns
broeders dochters offerhande, ende hoe Agamemnon, uyt Vaderlijcke liefde, haer
met reden (hoe wel 't niet helpen mocht) socht t' onschulden ende te bevrijden, ende seyde alsoo:
| |
Redenen van Menelaus ende Agamemnon,
Doen 't Hooft van 't Griecsche heyr, zijn dochters doot ontseyde,
Soo schijnet of zijn Broer aldus hem straft' en vleyde.
HEeft al dat wapen draegt voor 't edel Griecksche lant,
Dy heldig voogt gestelt, tot hun vrydoms voorstant,
Waerom lichtveerdigh vilt, in eersucht onversadigh,
| |
| |
Wilt ghy den tocht dus vroeg en deyrlijc zijn verradigh?
Ghy wetet, oft behoort tot wetenschap verweckt,
Als datter gheen misdaedt den Goden blijft bedeckt,
Veel min soodanigh stuck, bestaen in sulcke tijden,
Wanneer men niet behoort, zijn eyghen lijf te myden.
Betraut, Dian' heeft recht dit kindt van dy gheheyst:
Want siet, wy zijn van huys dus wijd met spoet gereyst,
En nu daer schort yet wat aen yemandt van u derder:
Want wat men doet oft laet, de vloot en wil niet verder,
U dochter, 't wijf, oft ghy zijt vol verwaentheyt snoo,
Gheloov' ick voor ghewis, en siet, dit doet alsoo
De suyverheyts Goddin op haer recht-vordring schaffen,
Sy soeckt u een van drien op deser tijdt te straffen,
Met recht segh ick plat uyt: want ongherechtigh niet
En doet ons eenigh Godt, wanneer ons leedt geschiedt.
Wie ist die niet en denckt, of dees Goddin voorsichtigh
En siet een groot misval in 't meysken onghestichtigh,
En soeckt versoent te zijn met haer reyn maegdigh vett,
Eer sy veroudert sterft, ontschaeckt oft vuyl besmett:
Soo werdt Mijnerv' end' sy tot hulp ons veel behender,
Om schenden ons vyandt, den vrauw' en maegden schender,
Om wiens waernemen ghy hebt eens met hand en mont,
Met al 't Griecx edeldom, ghesworen een verbondt,
Eer ic haer noyt en koos voor mijn Huysvrau gepresen,
Dat ghy beschermen soudt mijn recht in mijn afwesen,
En nu hebdy 't verkerft, oft boerigh swack beschooft:
Want ijdel vind' ick 't huys van haer, en 't goed berooft:
Sal nu Diana doen het weder worden sochter,
Dit landt moet zijn bestort met 't bloed van dees u dochter.
Hoe wel, der Goden raedt is om doorgronden swaer,
En hoogh voor ons begrijp: doch dits nu openbaer
Genoegh bekent gemaeckt, door Calchas wijslijck preken,
Diana eyscht het kindt, ghy hebt verlof gaen spreken,
Nu wachten wy de daedt: oock moetens' hebben wy,
Chyron, noch Aesculaep, noch Pluto maeckt haer vry,
Wat wilt dan dincken ghy, te wederstaen den Goden?
| |
| |
Had ghy een Griecx gemoedt, ghy hads' ons lang geboden.
Maer wat voor groot gewelt wert van Priams geslacht,
Oft van noch vremder volck, op ons niet haest bedacht?
Indien een meyskens lijf, het welck wy sparen meynen,
Veroorsaeckt sulck een heyr te dalen in 't verkleynen.
Waer wort eergierigh stuck, als dit is, oyt ghespoort?
Want ghy wilt Hooftman zijn, en niet doen soo 't behoort.
Heeft arger schelmerije gherust op yemants schouders,
Dan willens dempen d' eer, gekocht met bloet zijns ouders.
Men sprack Vlissy schand', dien hem gheliet ontsindt,
Om blijven uyt den krijgh, die so veel volckx verslindt,
En d' Ouders, die (och arm) hen insghelijckx verliepen,
Dat sy daerom haer soon in Vrau-gewaed verschiepen:
Maer duystmael argher daedt doet ghy, die niet alleen
Onser een, twee oft drie, maer al wenscht in 't gheween:
Want wijcktmen niet van hier, so schapen doen voor wolven,
Wy moeten in den grondt versincken door dit golven:
Maer siet, de grootsicheyt uws staets, en 't volcx geschal,
Bedwingt u vroom te zijn, meer dan yemandt van al.
End' wie acht yemant vroom, soo hy gaet wederstrijden
Der goeder Goden raedt, in Eer end' Eedt te mijden?
Doch soo 't geschieden moet, o! Griecksche vol van druck,
(Roep ick) hoe steeckt ghy nu verstuyckt in 't ongheluck:
Verkiesend' u een Hooft, verwijft, en vol vervaerheyt,
Die u wil maken quijt u oude wijt-vermaertheyt.
Bekommert hem de liefd', is hem dien last te groot,
Ick geef hem groot gelijck, maer 't is noch grooter nood:
Een die staetsuchtig blaect, die moet wat groots beginnen,
Soud' hy verwerven jonst, of wat prijs weerdigs winnen.
Dus overlegt, waerom dat ghy dees dochter gheeft:
'T is om uw's broeders eer, die u al med' aenkleeft:
'T is om verwerven 't Wijf, uw's broeders herten kroone,
Ja 't schoonste vrauwen beeld, dat leeft by Mans persoone:
'T is om te oeff'nen wraeck, op ons vyanden stout:
'T is om versek'ren 't landt, wiens macht nu seer verflout:
'T is om onsterfschen naem, door kloecheyts konst, te krijgen:
| |
| |
'T is om al 's weerelts rom verneerdt voor ons te nijgen:
Maer meest, en boven al, om doen der Goden wil:
Want waerlijck hy verdwaelt, die treedt in haer geschil,
Beschaft ons dan wat nuts, ja gheeft verlof ter saken,
Om uyt dit groot ghevaer des waterstorms te raken,
Beslaeft dijns broeders hulp, tot weder-winst van 't wijf,
Bevestight ons vrijheyt in eendrachtigheyt stijf,
Maect van den nood een deugt, uyt nood-weer, en mitsgaders
Om niet te staen bekent in 't boeck der Landtverraders,
Veroorloft, dat mijn Nicht dan hier mach zijn gehaelt,
Dat sy versoene 't feyl, waer op Diana smaelt,
Laets' in Goddinner dienst gewilligh vroomlijck sterven,
Sy sal onsterfschen prijs, end' eeuwigh lof verwerven:
Want die 't op haer versoeckt, die is doch wel soo vroedt,
Dat sy beschicken kan seer wonderbaer behoedt,
Het zy, oft om haer jonst ons al te saem te wijsen,
Oft om ghehoorsaemheyt ons aldus aen te prijsen,
'T beginsel is de helft, van dat men doet bedught,
End' of ghy wilt, of niet, voor haer en helpt geen vlucht.
Doen s' Agamemnons schip aldus aen zijnen kant boorden,
Hadd' hy (staend' als een klip) also wel mogen antwoorden.
MEn naemt niet recht eergier een Man, die sonder ergh
Verdienstig wort gestelt op 's rechts versorgers bergh,
Noch min verdient dien Man van vrient te zijn bekeven,
Die van de vreemde lief en weerdigh wort verheven:
Ist nu Goddinner lust, dat mijn onschuldigh kindt
Gheoffert wesen moet, om stillen we'er en windt?
Soo wensch ick, dat men lett' op desen Kamers reden,
Hoe wel ick hem acht groot in zijn Godsdienstbaer zeden,
Soo is hy doch een Mensch, naer d' alghemeynen loop,
Het feylt hem wel soo licht, als een uyt onsen hoop:
Want dus mocht zijn gevraegt: zijn Goden goedertierig,
Waerom lust hun dan 't bloet eens dochters reyn manierig?
'T is niet geloovens weert, noch oock 't gesegh van som,
Die seggen, datmen merckt ghebreck in heur maegdom:
| |
| |
Sy zijn doch wel so sterck, om maegdigh haer bevrijden,
Als om soo beulscher wijs haer leven af te snijden.
Men siet oock meest altijt, hoe dat den nausten raedt,
Van Godt, oft vrome lien, in deughdigh recht bestaet,
Waer uyt dan volgen moet dit regels recht verguldigh,
Dat hun geen bloed en lust van eenig Mensch onschuldigh,
Om boeten 't overspel van een onzedigh Wijf,
Het welck veroorsaeckt is, door 's Mans onvroet bedrijf,
Waer toe noyt Grieck, noch ic, in wacht en was verbonden,
Veel min een maegdigh kindt, vry, edel, reyn bevonden.
Ten was oock nood noch nut, te doen soo blijd' onthael
Soo vreemd een Konings soon, tot binnen 't Hof en zael,
Daer ghy met spijs en dranc den lust hem gingt verwecken,
En liet hem oock by haer, ja gingt uytlandigh trecken,
Men kent der Mannen lust, en 't Vraulijck swack bestier,
Ooc dat geen sprietlig werck en dient by 't kruypig vier.
Wien is doch niet bekent, dat eersuchts fel betrachten,
Noch jonge domme liefd', op recht noch Wet en achten:
Oft wien heeft noyt ghevoelt, hoe liefdigh soet fenijn,
Door d' ooghen binnen 't hert, ghesoghen pleeght te zijn,
De schoonheyt deses Wijfs beschaemde roos en kriecken,
Waer door in liefd' ontstack het hert der vroomster Griecken,
En dacht ghy noyt, dat sulckx soud' hebben licht bekuert
Het hert van sulck een wulp, in wellust ghenatuert?
Ghy seght, der Goden raedt is diep verstandig duyster,
Daerom versoeck ick last, verciert met waerheyts luyster,
Eer ick 't gheloove vest' aen sulck een oordeel groen:
Men mocht so licht misdaedt, als weldaedt aldus doen.
Wie seght, dat swijghen sal den woesten winde-blaser?
Niemant, dan slechts den mont van dien uytlantschen raser,
Die eersuchtigh misschien beproeft, of m' op zijn woort,
De reynste Griecksche vrecht, wil sling'ren over boort:
Om rommen, dat hy 't volc, dat noyt en was verwonnen,
Door veel te licht gheloof, soo heeft verleyden konnen.
Dat 't groote Gods versoec betaemt yet groots t' ontfaen,
Dat wort van Menschen niet, maer van 't reyn vee verstaen:
| |
| |
Want vromer Menschen zaedt dat houden sy in eeren,
Het welck aen Nestor blijckt, en noch veel vrome Heeren,
Noch daer en quam noyt goet uyt veel te licht gheloof,
Maer sulcx verdempet recht, en maect den rechters doof:
Daerom en soud' dees daet niet eynden dan in 't quade:
Dan wilt Dyana 't kindt, is sy van sulcken rade,
Sy vindet wel daer 't is, en hoeft noch raedt noch hulp:
Hy mist ooc wijd van 't wit, die my acht sulck een wulp,
Dat ick om een deel winds, onwinlijck goed soud' spillen,
En weten niet voor vast, of strackx de Zee sal stillen,
Al swoer Calchas by 't hooft, dat sulcx soud' zijn gewis,
Soo acht ick 't nochtans niet, want hy 't onweerdigh is,
Hy, die van oudtheyt suft, is nerghens met beperelt,
By haer, wiens edel vrucht noch dwingen mocht dees Werelt.
Den dood van eyghen kindt, en is oock 't middel niet,
Waer door men maken moet, dat ons vremt volc ontsiet:
Als Hooftman, hooft en goedt verpand' ic, sonder beven:
Maer siet, mijn dochters lijf en lust my niet te gheven,
Ghelijck ghy oock niet soudt, al schijnet, soo ghy pocht:
Waer Iphygina niet, maer Hermona versocht:
Achilles noch Vliss' ick smaden wil noch schelden,
Maer wil, en dat met recht, des maegts onschult vermelden,
Die dees moeylijcke moeyt, by hare Moey bestaen,
Noyt dan te spaed' en wist, dies vry behoort te gaen.
De reden, die my dwingt, om groot in daet te wesen,
Leert my, dat wreedigheyt behoort te zijn verknesen:
'T is wreetheyt, alsmen stort onschuldigh dochters bloet:
'T is dolheyt, alsmen sulckx aen eyghen kinders doet.
'T is waer, ic hebt belooft, doch met voordacht versinnen,
Ick sochte rust in 't volck van onsen tocht te winnen,
En tijdt, op dat mijn kindt ghewaerschout vlode sacht,
Dat ghy oock onderwijls te wijser wierdt bedacht,
Ja dat ghy komen soudt, met grondigh vast bewijsen,
Bethoonen my, dat sulckx een saeck is om afgrijsen:
Der Goden hulp ontbreeckt, in 't jonnen van gheluck,
| |
| |
Hem die onrecht bedrijft, gheswijghe sulck een stuck,
Kort om, dits voor besluyt, tot dat my faelt mijn ziele,
En gheef ick geen verlof, dat Mensch de maegt verniele.
Het is ditmael ghenoegh, als mijn manschap bedaeght
Zijns herten lust vergheet, zijn lijf en leven waeght,
Men hoeft geen kinder-bloed so licht te gaen doorboren,
Om soecken een stuck vleesch, onachtsaem'lijck verloren:
Noch ick gheloove niet, dat oprecht' edel lien
Een sulcke kinder-moord begheerlijck souden sien:
Maer dy vertrauw' ick 't wel, die uwen glans ten schijne
Doorluchtigh maken wilt, met blusschen van de mijne.
Met arbeydt heen.
|
|
Auteursrechtvrij