| |
| |
| |
Deel III
Varianten
| |
| |
vv. 1-4, aangehaald uit S:
3[regelnummer]
Vele dinghē indē kalendier
4[regelnummer]
Nv wil ic v vort seggē hier
Varianten uit H en L:
1 | L. | vorwaert; |
| H. | - |
2 | L. | = so - Es - gheopenbaert; |
| H. | gheopenbaert; |
3 | L. | dinghes in dien; |
| H. | dingen; |
4 | L. | voort al hier; |
| H. | Nu - = v; |
| | |
5 | L.o | In verse ende in frayen rime; |
| H.o | In versen e in warē rime; |
| S.o | In versen e in warē rime; |
6 | L. | + E - line; |
| H. | vp sinen lime; |
| S. | vp sinen lime; |
7 | L. | = om - zult; |
| H. | zult; |
| S. | ghiit - zult; |
8 | L. | = en - sijn; |
| H. | = en - sijn; |
| S. | = en - siin; |
W begint met 2 oorspronkelijke verzen:
Ic wil v seggē mit mijnre macht
Van compoten die meeste cracht
9 | L. | = v; |
| H. | - |
| S. | - |
| W. | = segghen; |
10 | L. | al; |
| H. | - |
| S. | - |
| W. | + seggen - = allen; |
11 | L. | Eertrike; |
| H. | Eertrike; |
| S. | Eertrike; |
| W. | Aerdrike; |
12 | L. | - |
| H. | - |
| S. | Siin; |
| W. | gescepen; |
13 | L. | zonne - = oec; |
| H. | = oec - entie mane; |
| S. | = oec - entie mane; |
| W. | Ende hoe - = oec; |
14 | L. | = dat; |
| H. | plegen; |
| S. | - |
| W.o | Bi naturen plegen te gane; |
15 | L. | vijf; |
| H. | vij; |
| S. | .vij.; |
| W. | andre; |
16 | L. | mensch - zijn; |
| H. | = mensche - heuet sine; |
| S. | D' - = mensche - heuet sine; |
| W.o | Waer af elc mensche heuet sede; |
17 | L. | complexie ende zijn; |
| H. | complexie; |
| S. | complexie; |
| W. | Sijn complexie e sijn; |
18 | L. | zeghet - de; |
| H. | - |
| S. | - |
| W. | Want ons seget; |
19 | L. | elc creature - leuet; |
| H. | creature - leuet; |
| S. | creature - leuet; |
| W. | creature - leuet; |
20 | L. | nature - heuet; |
| H. | Sine nature - heuet; |
| S. | Sine nature - heuet; |
| W. | Hoer nature - heuet; |
21 | L. | seluen; |
| |
| |
| H. | - |
| S. | - |
| W. | Algader - seuē; |
22 | L. | zelt weten; |
| H. | sultse; |
| S. | sultse; |
| W. | + noch - hoerē - sij; |
23 | L. | ict; |
| H. | Maerct - ic v - = dit; |
| S. | Maerct - ic v - = dit; |
| W. | Mercket - = dit; |
24 | L. | Verstaet - so moghedi winnen; |
| H. | Verstaet - so mogedi winnen; |
| S. | V'staet - so mogedi winnen; |
| W. | Verstaet - soe muechdi wīnē; |
25 | L. | = emmer; |
| H. | suldi - = emmer - vort; |
| S. | suldi - = emmer - vort; |
| W. | = emmer - + altoes; |
26 | L. | = wel - woerd; |
| H. | = wel - een wort; |
| S. | = wel - v'staet - een wort; |
| W. | = ghi; |
27 | L. | = dat; |
| H. | = dien; |
| S. | = dien; |
| W. | sult hier hoerē; |
28 | L. | dan[ne]Ga naar voetnoot1; |
| H. | V - + al; |
| S. | V - + al - v'loren; |
| W. | + al; |
29 | L. | woerden neit; |
| H. | ne - andren boerdē; |
| S. | ne - andren boerdē; |
| W. | andren; |
30 | L. | woerd - seit; |
| H. | wort; |
| S. | wort; |
| W. | - |
31 | L. | kauwen; |
| H. | Moetmen kennen; |
| S. | Moetmen kennē - v'staen; |
| W. | seker sijn; |
32 | L. | - |
| H. | Eermen vort; |
| S. | Eermen vort; |
| W. | - |
33 | L. | - |
| H. | - |
| S. | aestronomiē; |
| W. | astromien; |
34 | L. | naturen; |
| H. | naturen - seggen; |
| S. | naturē; |
| W. | naturē - seggē; |
| | |
Rubriek | W. | Hier muecht ghii m'kē e v'staē |
| | Hoe die planetē omme gaen |
| | |
279 | M. | - |
| L. | es; |
| U. | = so; |
| H. | es; |
| S. | es; |
| B. | soe es; |
| M'. | - |
| O. | = so; |
| W. | = so; |
280 | M. | Ghescapen - + al - ertrike; |
| L. | + al - eertrike; |
| U. | - |
| H. | + al - erdrike; |
| S. | + al - erdrike; |
| B. | Ghescapē - + al - erterike; |
| M'. | Ghecepen - eertrike; |
| O. | Gescapen - + al - eertrike; |
| W. | Gescepen; |
281 | M.o | E daer toe aldat firmament; |
| L. | - |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| H. | auont - duutsche wort; |
| S. | auont - duutsche wort; |
| B. | auont - dietsch wort; |
| M'. | dietsche; |
| O. | die auontst're - dietsche [of dietscche?]; |
| W. | dietsche; |
302 | M. | - |
| L. | comet voor de zonne voord; |
| U. | comet - der sonnē; |
| H. | na der sonnen vort; |
| S. | na der sonnē vort; |
| B. | vor de - vort; |
| M'. | comē na d' sōnen; |
| O. | - |
| W. | coemt voir; |
303 | M.o | Somtijt so heit si soe; |
| L.o | Somwile so heet si; |
| U.o | Som wile dat heet soe; |
| H.o | Somwile heet si soe; |
| S.o | Somwile heet si soe; |
| B. | Somme - dan heet soe; |
| M'. | wile heit si soe; |
| O.o | Somwilen dan heitse luciferGa naar voetnoot1; |
| W. | dan heet; |
304 | M. | - |
| L. | segget di - = hoe; |
| U. | segghe; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | segge; |
| M'. | segghe; |
| O. | - |
| W. | - |
305 | M. | liecht - manē; |
| L. | deze; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | lichtdrag'e; |
| M'. | liecht - name; |
| O. | lichtdragere - twe; |
| W. | drager dees; |
306 | M. | En - ghen; |
| L. | En heuet - tezamen; |
| U. | En - sij en gheen; |
| H. | heuet - gheenē; |
| S. | heuet - gheenē tiit; |
| B. | En - genē; |
| M'. | En - ghene; |
| O. | En heeftse genē - tsamen; |
| W. | = Ne - ghene; |
307 | M. | sauonts; |
| L. | alsi auonds; |
| U. | sij sauonts; |
| H. | alsi sauons; |
| S. | alsi sauons; |
| B. | alsi sauonts; |
| M'. | sauonts; |
| O. | des auonts; |
| W. | sij auonts west wert staet; |
308 | M. | Eer; |
| L. | voor de zonne; |
| U. | - |
| H. | vor; |
| S. | vor; |
| B. | vor de; |
| M'. | voere; |
| O. | se; |
| W.o | E na der sonnen ghaet; |
309 | M. | heitsi; |
| L. | hiet - latine; |
| U. | sij; |
| H. | int latijn; |
| S. | int latiin; |
| B. | latiin; |
| M'. | heyt; |
| O. | heitse; |
| W. | sij - int; |
310 | M. | - |
| L. | + de - auond - sine; |
| U. | wille auonsterre; |
| H. | + die; |
| S. | + die - siin; |
| B. | wilt - siin; |
| M'. | + die - auonts; |
| O. | die auontsterre; |
| W. | die auontsterre; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| S. | + daghen; |
| B. | xxviij; |
| M.' | + daghē; |
| O. | Bijnnē - dagēGa naar voetnoot1; |
| W. | + dage - = al; |
| | |
Rubriek | L. | In hoe langhe de mane omme gaet tfirmament |
| | |
329 | M.o | E in .viij. daer toe mede; |
| L. | Daghe; |
| U. | Daghe; |
| H. | = Daghen; |
| S. | = Daghen; |
| B. | Dagen; |
| M'. | = Daghen; |
| O. | Dagen - vi; |
| W. | = Daghen - + dair toe; |
| | |
Rubriek | O. | In hoe langhe die sonne om geet |
| | |
330 | M.o | M' die sōne die in so hogher stede; |
| L.o | Waer die sonne in so hoghe stede; |
| U.o | Mar die son die in soe hoghe stede; |
| H.o | Waer die sonne in so hogh' stede; |
| S.o | Waer die sonne in so hogh' stede; |
| B.o | Maer de sōne die ī so hoge stede; |
| M'.o | Wair die sonne in so hoghe stede; |
| O.o | Mar die sonne in die hoge stede; |
| B.o | Die sonne die loept dat waerhede; |
331 | M.o | Loept bouē ons e ertrike; |
| L.o | Loopt bouen ardrike; |
| U.o | Lopet bouen aertriken; |
| H.o | Loopt bouen al erdrike; |
| S. | = Daer si - Loopt - erdrike; |
| B. | = Daer si - = al - erterike; |
| M'.o | Loept bouen al eertrike; |
| O.o | Loept bouē eertrike; |
| W. | [ontbreekt] |
332 | M. | - |
| L. | looptet; |
| U. | om; |
| H. | loopt; |
| S. | loopt; |
| B. | - |
| M'. | zekerlike; |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | [ontbreekt] |
| | |
Rubriek | L. | In hoe langhe de sonne omme gaet |
| | |
333 | M. | drie hond't daghe; |
| L. | - |
| U. | cc[c]c; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | dagen tfiermament; |
| O. | dagen; |
| W. | dage; |
334 | M. | ī vijf e xl. omtrent; |
| L. | + daghe - = al [xlv doorgehaald, en in margine vervangen door lxv]; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | - |
| W. | - |
4, alleen maar in W voorkomende verzen:
334' | E van eenē dage tfierdendeel |
334'' | Dat houdewij stille tes wij geheel |
| |
| |
| |
| |
346 | M. | seiden ten eersten eer; |
| L. | zeide voort; |
| U. | tiersten eer; |
| H. | seide vort; |
| S. | seide vort; |
| B. | seide tierstē eer; |
| O. | seide tirsten eer; |
| W. | [ontbreekt] |
347 | M. | - |
| L. | daen; |
| U. | dane; |
| H. | after; |
| S. | after; |
| B. | - |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | doetmē achter staen; |
348 | M.o | Dade mens niet als ic merken kan; |
| L. | Deed - zaen; |
| U. | Dade - et; |
| H. | Dademens - san; |
| S. | Dademens - san; |
| B. | En dademens; |
| O. | - |
| W. | En daet - noch gaen; |
349 | M.o | Kersdach soude comen sinte johās daghe; |
| L.o | Kersauant tsente ians misse gheuallē; |
| U.o | Korsauont tot sente ians misse uallen; |
| H.o | Karsauont tsint ians misse vallen; |
| S.o | Karsauont tsint ians misse vallē; |
| O. | + te - sunte - mis geuallē; |
| B.o | K'sauont tsente ians misse vallen; |
| W.o | Kersdach in die meeste dage; |
350 | M.o | Also vele sout ou' lanc v'draghe; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | wondrē; |
| S. | wondren; |
| B. | wondrē; |
| O. | - |
| W.o | Dat weet ic wel sonder sage; |
351 | M.o | Ia ten eende van vijfhond't iaren; |
| L. | iaren; |
| U. | .vi[c]j. iaren; |
| H. | Al - iii jaren; |
| S. | Al - iij jaren; |
| B. | Alse - iaren; |
| O.o | Alse in dcc jaren; |
| W. | [ontbreekt] |
352 | M. | + int - xviij - = daer toe; |
| L. | achtentwintich toe in; |
| U. | xviij - = daer; |
| H. | xviij - = daer - te waren; |
| S. | xviij - = daer - te waren; |
| B. | xxxiiij te waren; |
| O. | + in - xxxiij toe te waren; |
| W. | [ontbreekt] |
353 | M. | Hier - heit men - virde iaer; |
| L. | hiet - iaer; |
| U. | heit - iaer; |
| H. | ōme; |
| S. | D'ōme; |
| B. | ōme - iaer; |
| O. | heit; |
| W. | Dair - iaer; |
354 | M. | segt voer waer; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | Lopeliaer; |
| S. | Lopeliaer; |
| B. | segge; |
| O. | Scrickel jaer; |
| W. | Scrickel iair; |
355 | M. | comt tot elkē iiij iaren; |
| L. | het is telken vier iaren; |
| U. | telken vier jaren; |
| H. | es telken iiij jaren; |
| S. | es telken .iiij. jaren; |
| B. | es telkē vier iaren; |
| O. | et is telken vierdē jaren; |
| W. | [ontbreekt] |
356 | M.o | E sulc heiten lopel iaer twaren; |
| L. | ghevaren; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| H. | Wat - meene; |
| S. | Wat - meene; |
| B. | Wat - meine; |
| O. | Want ict meyne e niet el; |
| W. | [ontbreekt] |
375 | M. | Ellic van desen; |
| L. | Elker; |
| U. | Elcker deerre; |
| H. | Elken d'; |
| S. | Elken d'; |
| B. | Elker derre; |
| O. | dierrē; |
| W. | Elker deser; |
376 | M. | Is - coert - is si; |
| L. | - |
| U. | is; |
| H. | - |
| S. | Is; |
| B. | - |
| O. | Is - ofte lanc; |
| W. | Is hij - is hij; |
377 | M. | den west ten oesten waert; |
| L. | westen oost waerd; |
| U. | westen oestwaert; |
| H.o | Ist van westen oestwaert; |
| S.o | Ist van westen oestwaert; |
| B. | westē tē oestē waert; |
| O. | Eest - westē ten oestēwart; |
| W. | weste ten oestē waert; |
378 | M. | ons - name - openbaer; |
| L. | - |
| U. | aen - maen; |
| H. | - |
| S. | openb't; |
| B. | oppēbaert; |
| O. | aen - maen wael apenbaert; |
| W. | = wel; |
379 | M.o | Want als wy sin die nywe mane; |
| L. | alsi heuet; |
| U. | als sij; |
| H. | alsi heuet; |
| S. | als si heuet; |
| B. | alsi; |
| O.o | Want alse heeft ontfaen; |
| W.o | Want als sij is oest ontfaen; |
380 | M.o | Ten ersten auonts bet oestw't an; |
| L. | Des auonds; |
| U. | Sauonts siet mense; |
| H. | Sauons sien; |
| S. | Sauons sien; |
| B. | Sauonts - = dan; |
| O.o | Soe si wise west tsauonds staen; |
| W. | Auonts sien - west wert staen; |
381 | M. | [ontbreekt] |
| L. | auonds - oost; |
| U. | Sanders; |
| H. | Sanders; |
| S. | Sanders; |
| B. | Sanders auons - w't; |
| O. | anderē - aen; |
| W. | aenGa naar voetnoot1; |
382 | M. | [ontbreekt] |
| L. | derden auonds - oost; |
| U. | Sderden - noch oest bet dan; |
| H. | Sanders; |
| S. | Sanders; |
| B. | Des derts auons noch; |
| O. | Sanders; |
| W.o | Dit mach merkē wijf of man; |
383 | M.o | So lanc so meer dus moghē wi v'staen; |
| L. | = wel; |
| U. | bij - = wel; |
| H. | = wel; |
| S. | = wel - v'staen; |
| B. | - |
| O. | = wel; |
| W. | machmē; |
384 | M. | ten oesten wel; |
| L. | + dan - oost waerts willen; |
| |
| |
| U. | + ten - willen; |
| H. | willen; |
| S. | Datsi - w't willen; |
| B. | ten oestē w't willē; |
| O. | ten oestē w't wilt; |
| W. | sij ten oestē willen; |
385 | M. | anderen - + alle; |
| L. | de; |
| U. | Alsoe; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Al soe - andre; |
| O. | Alsoe - ande'; |
| W. | Alsoe - andre; |
386 | M. | - |
| L. | segge deze; |
| U. | af; |
| H. | D' - segge; |
| S. | D'; |
| B. | af segge; |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | Dair ic af segge; |
387 | M. | M'; |
| L. | Waer; |
| U. | Mar; |
| H. | Mer; |
| S. | M'; |
| B. | Maer - fiermament; |
| O.o | Waer dat wil tfirmament; |
| W. | En waer; |
388 | M. | + den - ten; |
| L. | oostwaert ten; |
| U. | oestwaert ten; |
| H. | oestw't ten westē; |
| S. | oestwaert ten; |
| B. | = den - west w't; |
| O. | ten; |
| W. | ten; |
389 | M. | Trectse mit hem tot eenre; |
| L. | hem ter zonnen; |
| U. | mit hem tere sommen; |
| H. | hem ter sonne; |
| S. | hem ter sonne; |
| B. | mit hem tere; |
| O.o | Treckense mit hem teenre sōmen; |
| W. | Het trectse mit hem; |
390 | H. | w'f; |
| L. | ene warf; |
| U. | Elcs - warf; |
| H. | Elker dages ene warf; |
| S. | Elker - ene warf; |
| B. | dages; |
| O. | Elcx dagφ een warff; |
| W. | Elcs daechs; |
391 | M. | Nochtan; |
| L. | Nochtan; |
| U. | Nochtan; |
| H. | Nochtan; |
| S. | Nochtan; |
| B. | Nochtan; |
| O. | Nochtant hoerē; |
| W. | Nochtan haerē - sij; |
392 | M. | wille - v'staen; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | v'staen; |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | - |
393 | M.o | Ghelijc als hy een wieghel rent; |
| L. | wel; |
| U. | Micket daer - wile; |
| H. | Micket; |
| S. | Micket; |
| B. | - |
| O. | wile; |
| W. | - |
394 | M. | zeuē vlighen; |
| L. | DatGa naar voetnoot1; |
| U. | - |
| H. | D' vij vliegen; |
| S. | D' .vij.; |
| B. | vij vliegē; |
| O. | vij vliegen crůpē; |
| W. | Dair - vliegē; |
| |
| |
| |
| |
| W.o | Een hant wile dat wel weet; |
405 | M. | + En - w'elt; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | geduren; |
| S. | geduren; |
| B. | + En - gedurē; |
| O. | + En - werlt - gedurē; |
| W. | geduerē; |
406 | M. | - |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | tfiermament; |
| O. | - |
| W. | - |
407 | M. | dick; |
| L. | Souds; |
| U. | dic - zeer; |
| H. | - |
| S. | dicken; |
| B. | - |
| O. | ducke - ze'; |
| W. | veel te seere; |
408 | M. | Ten waer - alle; |
| L. | En; |
| U. | En waer - wel; |
| H. | Ten - alle; |
| S. | Ten - siit - alle; |
| B. | M' dat; |
| O. | En wart; |
| W. | En; |
409 | M. | Nochtien - = en - sij; |
| L. | Nochtan - + niet; |
| U. | Nochtan - konnen; |
| H. | Nochtan - = en - consi; |
| S.o | Nochtan consi tfiermament; |
| B. | Nochtā - tfiermament; |
| O. | Nochtant - sij niet tfirmament; |
| W. | Nocthan canse; |
410 | M. | = niet - vent; |
| L.o | Also ghehouden en nerent; |
| U. | Soe - behouden et te nietent; |
| H. | = So - Ghehouden niet ten; |
| S. | = So - Ghehouden niet ten; |
| B. | gehoudē - en; |
| O.o | Soe gehouden en rent; |
| W. | Niet soe houdē - en; |
411 | M. | Ou' and' sins eenē; |
| L. | sins; |
| U. | ander sins; |
| H. | andersins; |
| S. | andersins; |
| B. | andersins; |
| O. | andersens ēnigen; |
| W. | sins; |
412 | M. | Binnē hond't; |
| L. | - |
| U. | .c.; |
| H. | C; |
| S. | .C. jaren; |
| B. | .c.; |
| O. | C jaerē; |
| W. | - |
413 | M. | brinct eenē; |
| L. | brenghet - graet; |
| U. | brengt; |
| H. | brinct; |
| S. | brinct; |
| B. | brinct; |
| O. | brengt; |
| W. | Soe brenct die graet; |
414 | M. | + Een - jof; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | Lettel; |
| S. | Lettel; |
| B. | Lettel - lettel; |
| O. | mijnne; |
| W. | - |
| | |
Rubriek | L. | Hoe hooch het is van eertrike tote elker planete |
| U. | Hoe hoeghet es van artrike tot elcker planeten |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
483 | L. | eerde; |
| U. | Tuschen - iupiter; |
| H. | erden - iupit'e; |
| S. | erden - iupit'e; |
| B. | eerdē - iupit're; |
| O. | eerdē - jupit're; |
| W.o | Tusschen der aerden e mars; [: op de plaats van v. 473] |
484 | L.o | Waer dat hi nie noch verre; |
| U. | Mar - hij - ver; |
| H. | W' - is noch niet verre; |
| S. | W' - is noch niet verre; |
| B. | es; |
| O. | mē - v're; |
| W.o | Mer dair hij meest es verre; [: op de plaats van [v. 474] |
| | |
Rubriek | L. | Hoe hooch saturnus ten naesten es |
| U. | Hoe hoghe saturnus ten naesten es |
| O. | Hoe hoge saturn ten naestē eertrijc is |
| | |
485 | L. | coemt; |
| U. | coemt - nasten; |
| H. | D'; |
| S. | D'; |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | coemt; |
486 | L. | = Der - Wilker hoocheit; |
| U. | welcker hoechede; |
| H. | D'; |
| S. | D'; |
| B. | Des welx - es; |
| O. | Den welken; |
| W. | wilker; |
487 | L. | warf - dusentich; |
| U. | Cccc warf - dusentich; |
| H.o | CCCC waerf C dusentich; |
| S.o | .CCCC. waerf .C. dusentich; |
| B. | .CCCC. - .c.; |
| O. | Cccc warff - dusentich; |
| W. | cc. [?] warf .c.; |
488 | L. | lich; |
| U. | sich; |
| H. | lech; |
| S. | d' - lech; |
| B. | lech; |
| O. | lech; |
| W. | dair - lech; |
489 | L. | duzent; |
| U. | Lxix - = hondert; |
| H. | = hondert - m.; |
| S. | = hondert - .m.; |
| B. | c; |
| C. | Lxvij C dusentich; |
| W. | .c. - = dusent; |
490 | L. | [ontbreekt] |
| U. | - |
| H. | m.; |
| S. | .m.; |
| B. | - |
| O. | m; |
| W. | .m.; |
491 | L. | twe; |
| U. | cc.; |
| H. | CC; |
| S. | .CC. - viiftich; |
| B. | .cc. - viftech; |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | .cc.; |
492 | L. | Is - hoocheit - + ende; |
| U. | Dit is - hoechede; |
| H. | hoecheit; |
| S. | hoecheit; |
| B. | hoecheit; |
| O. | hoecheit sech; |
| W. | hoecheit; |
493 | L. | Alsi - ardrike; |
| U. | hi; |
| H. | Alsi - erdrike; |
| S. | Alsi - erdrike; |
| B. | hi tē naestē eerterike; |
| O. | Alsi ten naestē eertrike; |
| W. | Als sij; |
494 | L. | Waer alsi; |
| U. | Mer - hij - hogheste; |
| H. | alsi; |
| |
| |
| S. | alsi; |
| B. | M' |
| O. | alsi; |
| W. | Mer - sij; |
495 | L. | coomt - ant firmament; |
| U. | Soe coemt - aen; |
| H.o | Si comt hi ant firmament; |
| S. | ant firmament; |
| B. | tfiermament; |
| O. | Soe - hij aen; |
| W.o | Soe coemt hij aent firmamēt; |
496 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | D'; |
| B. | D' - st'rē; |
| O. | - |
| W. | Dair; |
| | |
Rubriek | L. | Dit es die hoocheit toten firmamente |
| U. | Dits de hoghede totten firmament |
| O. | Dits hoe hoge dat is tottē firmamēt |
| | |
497 | L. | hoocheit; |
| U. | hoechede; |
| H. | hoecheit; |
| S. | Wiltu - hoecheit; |
| B. | de hoecheit; |
| O. | Wiltu - hoecheit; |
| W.o | Wilt ghi die waerheit wetē des [i.p.v. de initiaal alleen de representante]; |
498 | L. | - |
| U. | tot den firmament; |
| H. | Dat; |
| S. | Dat; |
| B. | firmamente; |
| O. | tottē tfirmamēt [met later (?) bijgeschreven proclitische t] is; |
| W. | Hoe hoege ten; |
499 | L. | de - al; |
499 | L. | de - al; |
| H. | al - gaen; |
| S. | D' - al; |
| B. | = alle; |
| O. | al; |
| W. | Dair - al; |
500 | L. | Nv hoor - segget di zaen; |
| U. | hoer - segt di; |
| H. | Nv hort - = hier - seg v; |
| S. | Nv hort - = hier - seg v; |
| B. | Nv hort ic saelt v seggē; |
| O. | Nv - = hier - ic salt v seggen zaen; |
| W. | Nv - = hier - ic salt v seggē; |
501 | L. | Seshondert warf - duzentich; |
| U. | Seshondertich warf - dusētich; |
| H. | Dc - m.; |
| S. | .Dc. - .m.; |
| B. | .Dc.; |
| O.o | Dc dusentich; |
| W. | D.c. warf .c.; |
502 | L. | lich; |
| U. | lich; |
| H. | lech; |
| S. | lech; |
| B. | lech; |
| O. | lech; |
| W. | dair - lech; |
503 | L. | Drie en vijftich - = dusent; |
| U. | - |
| H. | C - = dusent; |
| S. | .C. - = dusent; |
| B. | .c.; |
| O. | Liiij m; |
| W. | .c. milenGa naar voetnoot1 mede an; |
| |
| |
504 | L. | zeuen ende vijftich; |
| U. | - |
| H. | .m.; |
| S. | .m.; |
| B. | + milē; |
| O. | + milē; |
| W. | .m.; |
505 | L. | - |
| U. | der - = toe - vijftich hondert; |
| H. | d' - .v.; |
| S. | d' - .v.; |
| B. | d'; |
| O. | D.; |
| W. | dair toe sultu doen v; |
506 | L. | wane; |
| U. | al seer; |
| H. | wane v - al gadert; |
| S. | wane v; |
| B. | wane v des sere; |
| O. | weent [weert?] v ze'; |
| W. | v; |
507 | L. | is de hoghe - ardrike; |
| U. | hoeghede is; |
| H. | is hoe hoghe is van erdrike; |
| S. | is hoe hoghe is van erdrike; |
| B.o | Dus hoghe es vā eerterike; |
| O.o | Aldus hoge is van eertrike; |
| W.o | Ende aldus hoege [een alleenstaande letter doorgeschrapt] ist sekerlike; |
508 | L. | zekerlike; |
| U. | Totter - sekerliken; |
| H. | Tot den; |
| S. | Tot den; |
| B. | - |
| O. | Totten; |
| W.o | Tottē sterrē van aertrike; |
509 | L. | No me no - dan trecht; |
| U. | No - no min dat rechte tal; |
| H.o | Meer noch dan recht tgetal; |
| S.o | Meer noch dan recht tghetal; |
| B. | No - no - = na - tgerechte getal; |
| O. | = [eerste] noch - dan recht getal; |
| W. | noch min dan - getal; |
510 | L.o | Heb ic v nv ghezeghet al; |
| U.o | Heb ic v gheseghet hier al; |
| H.o | Heb ic v gheseit hier al; |
| S.o | Heb ic v gheseit hier al; |
| B.o | Hebbic v geseget al; |
| O.o | Heb ic v geseet all; |
| W.o | Heb ic v geseit hier al; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe veel ene mile heuet |
| U. | Hoe vele een mile heeft an |
| O. | Hoe veel een mile heeft an |
| W. | Nv hoert hier dan is gheen ghile
Hoe groet dat wesē mach een mile |
| | |
511 | L. | - |
| U. | - |
| H. | vort cont; |
| S. | vort cont; |
| B. | willic; |
| O. | Nů; |
| W. | - |
512 | L. | ene; |
| U. | vele - heeft; |
| H. | vele ene; |
| S. | uele ene; |
| B. | vele ene; |
| O. | heeft aen; |
| W. | vele - heeft; |
513 | L. | Ene; |
| U. | dats voeten; |
| H. | dats; |
| S. | dats; |
| B. | dats; |
| O. | dats - vijůe; |
| W. | stappe; |
| |
| |
514 | L. | Beide; |
| U. | mannen; |
| H. | Bede; |
| S. | Bede; |
| B. | Beide; |
| O. | Beide - wijue; |
| W. | Beide; |
515 | L. | Tve - ene; |
| U. | Tue - screde dats die; |
| H. | die mile; |
| S. | die mile; |
| B. | Twe - .i.; |
| O. | Twe - dat is; |
| W. | Twe - stappe; |
516 | L. | alle wile; |
| U. | groeten - alle wile; |
| H. | alle wile; |
| S. | alle wile; |
| B. | alle wile; |
| O. | goten - alle wile; |
| W. | groete - alle wile; |
517 | L. | voete zijnt; |
| U. | Groet voet eest - meen; |
| H. | Grote voete ist - meene; |
| S. | Grote voete ist - meene; |
| B. | Gote voete eist; |
| O. | Groete - ist - ict meyne; |
| W. | Groete voete; |
518 | L. | nu ne vint ghene; |
| U. | Diemen nu - gheen; |
| H. | = en; |
| S. | = en - gheene; |
| B. | Dier - = en; |
| O. | vijnt nu en geen; |
| W.o | Van dien en vintmē nv en ghene; |
519 | L. | Mar - van; |
| U. | Mar; |
| H. | wile naest; |
| S. | wile na[est]; |
| B. | M' de; |
| O. | M' - nae astonomiē; |
| W. | Mer - milen nae astromyen; |
520 | L. | ghelouets; |
| U. | ghelouets mi; |
| H. | ghelouets; |
| S. | ghelouets; |
| B. | Nes - gelouets; |
| O. | En is - geloues my; |
| W.o | En sijn aldus niet des wil ic lyen; |
521 | L. | duzent; |
| U. | vierhondert; |
| H. | iiij .m.; |
| S. | .iiij .m.; |
| B. | heu .iiij .m.; |
| O. | iiij m; |
| W. | Lanc sijn sij iiij .m.; |
522 | L. | iaers; |
| U. | iaers; |
| H. | iaers; |
| S. | iaers; |
| B. | iears; |
| O. | maect mēt; |
| W.o | Hier voermaels matmē dus; |
523 | L. | Van den ellen boghe; |
| U. | + Want - totter; |
| H. | Vandien elleboghe |
| S. | Vandien elleboghe; |
| B. | + Wāt - ellēboge; |
| O. | + Want - ellemboge tott'; |
| W. | ellēboge terhant; |
524 | L. | Soe - = een; |
| U. | Soe - = een; |
| H. | ist - = een; |
| S. | ist - = een; |
| B. | es - = een - genant; |
| O. | Soe - = een; |
| W.o | Also ist cubitus genant; |
525 | L. | ander half; |
| U. | hij; |
| H. | houdet een alf; |
| S. | houdet een alf; |
| B. | ond'halue; |
| O. | hoůt and'haluē; |
| W. | e [: vooraan in de marge bijgeschreven door zelfde hand] Hij - iς; |
526 | L. | de letter; |
| U. | - |
| H. | lettre; |
| S. | lettre; |
| B. | de lett'e; |
| O. | Alse - lett'; |
| W. | = mi - lettre; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| H. | es xcv. werf; |
| S. | es .xcv. werf; |
| B. | es viue en twintech w'f; |
| O.o | Iupiter is xv werff; |
| W.o | Iupiter xvj warf es; |
560 | L.o | Es mere dan eerdrike kerf; |
| U.o | Mere dan aertrike kerf; |
| H.o | Meerre dan al erdrike kerf; |
| S.o | Meerre dan al erdrike kerf; |
| B.o | Meerre dan eerterike kerf; |
| O.o | Meerre dan al eertrike kerff; |
| W.o | Meere dan aerdrike geloeft des; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe groot saturnus es |
| U. | Hoe groet saturnus is [in margine] |
| O. | Hoe got sat2nus is |
| | |
561 | L. | neghentich; |
| U. | Elfhondert warf; |
| B. | Xci werf; |
| S. | .Xci. werf; |
| B. | negētich w'f al dus; |
| O. | Xcj werff; |
| W.o | Meere dan aerdrike dit verstaet; |
562 | M. | = oec; |
| L. | is ooc mere; |
| U. | Soe is - mere; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | = So - = oec; |
| O.o | Soe is meerre sat2nus; |
| W.o | Xij warf es saturn die opperst gaet; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe groot elke sterre es |
| U. | Hoe groet elc groet sterre is [in margine] |
| O. | Hoe gote elke grote st're is |
| | |
563 | M. | - |
| L. | - |
| U. | elc groet - is; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | gote - is; |
| W. | groete - + die; |
564 | M. | friGa naar voetnoot1 firmament si; |
| L. | zeker es; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | siit [t]seker; |
| B. | In tfiermament siit; |
| O. | - |
| W. | - |
565 | M. | w'f meere; |
| L. | werue mere; |
| U. | warf mere; |
| H. | c werf; |
| S. | .C. werf; |
| B. | w'f merre; |
| O. | C warff; |
| W. | .C. warf meere; |
566 | M.o | Dan die we'lt heuet an; |
| L. | Als al eerdrike; |
| U. | - |
| H. | eertrike; |
| S. | ertrike; |
| B. | eerterike; |
| O. | eertrike; |
| W. | aerdrike heeft; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe groot elke clene sterre es |
| U. | Hoe groet elc sterre is [in margine] |
| O. | Hoe got vandē mīsten st'ren is tegen al eertrike |
| | |
567 | M. | Van dien minsten sterren; |
| L. | Van den minsten; |
| U.o | Vanden minsten sterren elc; |
| |
| |
| H. | Van dien minsten sterrē; |
| S. | Van dien minsten sterren; |
| B. | Van dē minstē sterrē; |
| O. | Vandē mīsten sterrē; |
| W. | Vanden minsten sterrē is; |
568 | M. | bekinnē mach wilke; |
| L. | mach de; |
| U. | kan - welc; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | bekīnē can de; |
| O. | can die welke; |
| W. | mach; |
569 | M. | Achtien w'f; |
| L. | Achtien warue mere; |
| U. | warf - is; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Achtien w'f; |
| O. | Xiij warff - is; |
| W. | Achtien weruē - meere; |
570 | M. | die w'elt des sijt ghewes; |
| L. | eerdrike zijt zeker; |
| U. | - |
| H. | erdrike; |
| S. | ertrike siit; |
| B. | eerterike siit; |
| O. | eertrike; |
| W. | aerdrike; |
571 | M. | ne gheen; |
| L. | ne is; |
| U. | = en - en gheen; |
| H. | = daer - is - gheene; |
| S. | = daer - is - gheene; |
| B. | = en - nes st're; |
| O. | is - en gheen; |
| W. | het en is - = ne; |
572 | M.o | Die men siet also cleyne; |
| L. | nemmer; |
| U. | nemmer is soe cleen; |
| H. | Datsi nemmer is - cleene; |
| S. | Datsi nemmer is; |
| B. | nember nes; |
| C.o | Datse nūmermeer is soe cleyne; |
| W. | Die hier bouē schijnt soe; |
573 | M. | Dat si viel - = en; |
| L. | Velle - zoude; |
| U. | + al; |
| H. | sine - + al; |
| S. | sine - + al; |
| B. | - |
| O. | Vielse; |
| W. | si su - = en; |
574 | M.o | Al die w'elt e betrecken; |
| L. | Ardrike; |
| U. | e oec om strecken; |
| H. | Erdrike; |
| S. | Erdrike; |
| B. | Al erterike; |
| O. | Al eertrike; |
| W. | Al aerdrike; |
575 | M. | Alfragaen - ptholomeus; |
| L. | Affragaen; |
| U. | Alfragaen - ptholomeus: |
| H. | Affragaen - prolomeus; |
| S. | Affragaen - prolomeus; |
| B. | Alfragaen - ptholomeus; |
| O. | Affraen; |
| W. | Alphagaen - ptholomeus; |
576 | M. | haren latine aldus; |
| L. | haren; |
| U. | + Si - haren; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Seggē - harē; |
| O. | Seggen - harē - aldus; |
| W. | Seggen - hoerē boeckē; |
577 | M. | prouen; |
| L. | is - + ooc; |
| U. | is; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | proeuene; |
| O. | et is - proůene guet; |
| W. | proeuene; |
578 | M. | - |
| L. | is; |
| U. | is; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | siin; |
| O. | Astronomiē sijn; |
| W. | astromyen; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | |
Rubriek | L. | Van den sterren die v dinken scieten |
| U. | Van sterren die v duncken scieten[in margine] |
| O. | Vandē sterren die schieten |
| | |
631 | M.o | Voert van sterren die v dinck scietē; |
| L. | Voort - + die; |
| U. | důncket; |
| H. | Cort - dinct; |
| S. | Cort - dinct; |
| B. | Hort - dunct - st'rē scichte; |
| O. | dunct - st'ren schieten; |
| W. | = Voert - V dŭnct dat; |
632 | M.o | E waendi dat si sciet vallē lietē; |
| L. | Die - ghescut; |
| U. | sterren scotte; |
| H. | sterrē ghescut; |
| S. | sterren ghescut; |
| B. | st'rē gescutte - lichte; |
| O. | st'ren gescutte; |
| W. | sterrē scot; |
633 | M. | Neen te sijn die rechte; |
| L. | sijn; |
| U. | sijn en gheen recht; |
| H. | Ten sijn; |
| S. | Ten siin gerechte; |
| B. | Hen siin gerechte st'rē; |
| O. | Et en sijn gerechte st'ren; |
| W. | Her en sijn rechte; |
634 | M. | - |
| L. | Dat; |
| U. | alsoe; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | aldus; |
| O. | aldus schieten; |
| W. | alsoe; |
635 | M. | is; |
| L. | Her is de - onsteken; |
| U. | Ets - lůcht e - = die; |
| H. | Het es; |
| S. | Het es; |
| B. | = die - locht; |
| O. | Het is locht - is; |
| W. | Het es - onstekē; |
636 | M. | wils - wijs; |
| L. | zal - uroet; |
| U. | sal; |
| H. | sal; |
| S. | sal; |
| B. | sal; |
| O. | sal; |
| W. | sal; |
| | |
Rubriek | L. | Van kersen die v dinken scieten |
| U. | Van keersen die bernen in die lucht [in margine] |
| O. | Van keersē die v dunckē bernē in die locht |
| | |
637 | M.o | Want men siet oec dicwile; |
| L. | ziet - ooc dicke wile; |
| U. | Keersen; |
| H. | Kersen; |
| S. | Kersen; |
| B. | Kerssen - = oec - dic wile; |
| O. | Keersē - = oec - ducwile; |
| W. | Kaerssen - dic wile; |
638 | M. | Ind'; |
| L. | ene; |
| U. | - |
| H. | ene; |
| S. | ene; |
| B. | de locht - ene; |
| O. | locht; |
| W. | - |
639 | M. | blixen; |
| L. | blissem comet ooc; |
| U. | blixeme coemt -wt der; |
| H. | = oec; |
| S. | = oec; |
| B. | blixeme - wt' locht; |
| O.o | Die blixeme comt d' oec vyt; |
| W. | blexeme coempt; |
| |
| |
640 | M. | mensche - = gote; |
| L. | menighen mensce - = gote; |
| U. | menighen mensche - = gote; |
| H. | Den menighen mēsche - = gote - + si; |
| S. | Den menighen mensche - = gote - + si; |
| B. | Dierē sche - menege vrocht; |
| O.o | Die die mīsche seer ontsiet; |
| W. | Die den ludē - groetē ducht; |
641 | M. | wil ic - al; |
| L. | Nv wil ic ooc - = v allen; |
| U. | wil ic - al; |
| H. | Nv wil ic - = allen; |
| S. | Nv wil ic - = allen; |
| B. | Nv - = allen; |
| O. | Nv wil ic - alle gad'; |
| W. | Nv soe wil ic - = allen; |
642 | M. | dese; |
| L. | dezen zaken; |
| U. | dese; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | alle gad'; |
| W. | - |
| | |
Rubriek | L. | Exempel hoe die lucht wort vier |
| U. | Exempel hoe die lucht wert vier [in margine] |
| O. | Exempel hoe die locht wort vuer |
| | |
643 | M. | is haeste; |
| L. | is voor voets; |
| U. | is vorvoets; |
| H. | is vorvoets; |
| S. | is vorvoets; |
| E. | locht es haestelike; |
| O.o | Die locht is haesteliken vuer; |
| W. | is al vier; |
644 | M. | v wil bewisen hier; |
| L. | v toghen zal hier; |
| U. | v nu toghe hier; |
| H. | v toghe hier; |
| S. | v toghe hier; |
| B.o | Alsic v nv toghe hier; |
| O.o | Als ic v nů tone hier; |
| W.o | Als ic v sal toghen hier; |
645 | M. | Boordi zeer - nauegars; |
| L. | Boort zere - nauegaers; |
| U. | = wel - nauegars; |
| H. | Bort seere - naueghers; |
| S. | Bort se'e - naueghers; |
| B. | Boort sere - eggers gat; |
| O. | Baert zeer een effers; |
| W. | = wel - zeer in een auegers; |
646 | M. | Steecti uwen; |
| L. | steket dan int gat; |
| U. | - |
| H. | Jouwen - steict; |
| S. | Jouwen - steict; |
| B. | Wen ving' stect; |
| O. | vinger; |
| W. | - |
647 | M. | - |
| L. | zult - inne; |
| J. | vijnden heette; |
| H. | sullet d'; |
| S. | sullet d'; |
| B. | sel d'; |
| O. | Gij - der - vijndē vuer heet; |
| W. | Ghij - dair - viinden; |
648 | M. | te ontsteken sijn; |
| L. | onsteken ghereet; |
| U. | te ontstekene ghereet; |
| H. | ghereet; |
| S. | ghereet; |
| B. | gereet; |
| O. | gereet; |
| W. | te onstekene ghereet; |
649 | M. | = en - = ne - dinct; |
| L. | = ne; |
| U. | en gheen; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| S. | - |
| B. | de locht; |
| O. | locht; |
| W. | inder; |
670 | M. | Kerssen - het - is; |
| L. | is; |
| U. | Keersen - is; |
| H. | Kersen - = dat; |
| S. | Kersen - = dat; |
| B. | Kerssen - hens el; |
| O. | Keersē en is anders; |
| W. | Kaerssen - = dat - is; |
671 | M. | + die - die bernt; |
| L. | die; |
| U. | die daer bernt; |
| H. | die bornt; |
| S. | die bornt; |
| B. | die locht die b'ret clare; |
| O. | locht die bernt; |
| W. | + die - die bornet; |
672 | M. | ofter kerssen henghen; |
| L. | Alof keersen henghen; |
| U. | Alsoe of keersen; |
| H. | kersen; |
| S. | kersen - d'; |
| B.o | Alse ocht k'sen hingē dare; |
| O. | Alse off keersē hingen; |
| W. | kaerssen hingē dair; |
673 | M. | - |
| L. | - |
| U. | alsoe; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | alsoe; |
| W. | sij soe; |
674 | M. | Zulke harw'ts e; |
| L. | Some harwaert some; |
| U. | Som harwaert som; |
| H. | Some daer some; |
| S. | Some daer some; |
| B. | Some herwaert some; |
| O. | Som harwart som; |
| W.o | Som wijl harwert som wijl wederGa naar voetnoot1; |
675 | M. | parden - gauen si dicke; |
| L. | hebbē si vallē; |
| U. | peerde - hebben si gheuallen; |
| H. | vp graue hebi si geuallē; |
| S. | vp graue heb si geuallē; |
| B. | parde - gaue hebbē si geualē; |
| O. | peerde - hebbē si gevallē; |
| W. | [ontbreekt] |
676 | M. | lede d'; |
| L. | liede; |
| U. | liede die daer wonder af; |
| H. | der of; |
| S. | der of; |
| B. | liede d' af; |
| O. | aff - kallen; |
| W. | [ontbreekt;] |
677 | M. | Vlāme - groet; |
| L. | Walm; |
| U. | groet; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Vlammē - brande groet; |
| O. | Vlāme - brande groet; |
| Wo | [677 en 678 volgen na v. 680:] Walmen e wonder groet; |
678 | M.o | Entie lůcht harde roet; |
| L. | harde; |
| U. | = die - harde roet; |
| H. | h'de; |
| S. | h'de; |
| B. | locht h'de groet; |
| O. | locht - roet; |
| W. | harde roet; |
679 | M. | - |
| L. | ghezien; |
| U. | - |
| H. | gesien; |
| S. | gesien; |
| B. | de locht gesiē; |
| O. | Die - locht gesien; |
| W. | gesien; |
| |
| |
| |
| |
| B. | de locht; |
| O. | Is - locht; |
| W. | - |
690 | M. | kersse - dier; |
| L. | keerse - tot dier; |
| U. | Een keerse - tot dierre; |
| H. | kerse schinet tot dier; |
| S. | kerse schinet tot dier; |
| B. | k'se sciint - dier; |
| O.o | Ene kerse schijnt si ter stont; |
| W. | Een kaersse schijnt t' selve'; |
691 | M. | Es si - = also; |
| L. | Alse; |
| U. | Esse - = also; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | M' essi - = also; |
| C. | Alsoe - alsoe; |
| W.o | E is sij dicke e breet; |
692 | M.o | So is die vlāme ghelijc ghereet; |
| L. | - |
| U.o | Vlamme ghelijcket godweet; |
| H. | Vlamme gelike; |
| S.o | Vlamme gelike godweet; |
| B.o | Vlāmē geliicse godeweet; |
| O.o | Walme gelike got weet; |
| W. | Walme gelike; |
693 | M. | - |
| L. | si; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | vuer; |
| W. | wij - ons; |
694 | M. | Nempt ghescepen [esse]; |
| L. | ghescepnesse; |
| U. | Nemet; |
| H. | ghesceppenesse; |
| S. | ghesceppenesse - hir; |
| B. | Nemt gesceppenisse; |
| O. | gescepenisse; |
| W. | Neempt gesceppenisse; |
695 | M. | sijn; |
| L. | sijn de zaken; |
| U. | Na die - sijn; |
| H. | sijn; |
| S. | siin; |
| B. | siin; |
| O. | Nae - sijn; |
| W. | Nae - sijn; |
696 | M. | wy dit; |
| L. | - |
| U. | af; |
| H. | - |
| S. | D'; |
| B. | af; |
| O. | vuer aff; |
| W. | Dair wij sijn materie; |
| | |
Rubriek | L. | Van sterren de scieten |
| U. | Redene vādē sterrē die v dunckē scieten |
| O. | Van sterren die v dunckē schieten |
| | |
697 | M. | - |
| L. | de; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | de locht; |
| O. | Is - locht - small; |
| W. | Als die lucht is; |
698 | M. | - |
| L. | ieghen; |
| U. | ieghen een; |
| H. | ieghen - st're; |
| S. | ieghen - st're; |
| B. | iegē - st're; |
| O. | tegen; |
| W.o | En een sterre dair ieghen sal; |
699 | M. | Comt; |
| L. | Coomt; |
| U. | soe; |
| H. | Comt - schinet; |
| S. | Comt - schinet; |
| B. | Comt - st're; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | |
Rubriek | L. | Wilc men voren siet |
| | |
753 | M. | Nochtien - = so - tfir; |
| L. | Nochtan - = so; |
| U. | Nochtan sie wi - tevoren; |
| H. | Nochtan - = so - + te; |
| S. | Nochtan - = so - + te; |
| B. | Nochtā sietmē; |
| O. | Nochtant - = so - tvuer voeren; |
| W. | Nochtan zien wi; |
754 | M. | sclach connē; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | die; |
| S. | dien; |
| B. | mogē; |
| O. | mogē hoeren; |
| W. | mogē; |
755 | M. | - |
| L. | = dat - comet; |
| U. | coemt bij; |
| H. | = dat; |
| S. | = dat; |
| B. | = dat - bi die; |
| O. | hoerē - = dat - bedien; |
| W. | = dat - is bi dien; |
756 | M. | Is - scarp als dat; |
| L. | scarp so dat; |
| U. | soe - als; |
| H. | + En - scarp - dat sien; |
| S. | + En - scarp - dat sien; |
| B. | Nes - scarp alse - sie; |
| O. | En sijn - also - alse dat; |
| W. | En is niet soe scarp - ons zien; |
757 | M. | voerd'; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | zien; |
758 | M. | Beide; |
| L. | Beide; |
| U. | - |
| H. | Bede after; |
| S. | Bede after; |
| B. | Beide; |
| O. | Beide - voerē; |
| W. | Bede; |
759 | M. | lucht; |
| L. | Soe; |
| U. | Soe - lucht droegher es; |
| H. | lucht; |
| S. | lucht; |
| B. | locht roder es; |
| O. | Soe - locht droger is; |
| W. | Soe dat die lucht droger; |
760 | M. | blixen is te; |
| L. | is - roeder; |
| U. | blixome - te roeder des; |
| H. | blexem - te; |
| S. | blexem - te; |
| B. | De blixeme - te roder des; |
| O. | blixeme is te - des; |
| W. | Soe die blexeme roder was; |
761 | M. | = dat - blixen valt also; |
| L.o | Daer die blissem valt alsoe; |
| U. | Daer - = dat - blixeme - soe; |
| H. | Daer - = dat - soe; |
| S. | D' - = dat - soe; |
| B.o | Daer die blixeme valt soe; |
| O.o | Daer die blixeme valt soe; |
| W. | Daer die blexeme - zoe; |
762 | M. | Daer valt si toeten; |
| L. | Si uallet; |
| U. | = Hi - totten; |
| H. | Het - tot den; |
| S. | Het - tot den; |
| B. | Valt si; |
| O. | = Hi - Valt totten; |
| W. | = Hi - tottē; |
763 | M. | Dair en can - dinck; |
| L. | - |
| U. | - |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| U. | Alset - blixomet; |
| H. | blexemt; |
| S. | blexemt; |
| B. | dus blixemt; |
| O. | = Alst - blixemt; |
| W. | = Alst - blexemet; |
784 | M. | Soe - noch; |
| L. | en is - noch; |
| U. | en is - no; |
| H. | Sone is noch - no; |
| S. | Sone is noch wiif no; |
| B. | en - + no - no; |
| O. | Soe en is wijff noch; |
| W. | Soe en - nochman; |
785 | M.o | Sine sijn dan ze' v'uaert; |
| L. | wert - = herde; |
| U. | wart dan - = herde; |
| H. | Hine - dan sere veruaert; |
| S. | Hine - dan se'e veruaert; |
| B. | Hine worde sere; |
| O. | Hij - = herde - se' verveert; |
| W. | Hii - = herde - zeer veruaert; |
786 | M. | dorr[en] - opw't; |
| L. | zien; |
| U. | - |
| H. | ne - vp waert; |
| S. | ne - vp w't; |
| B. | - |
| O. | opwart; |
| W. | zien opwart; |
787 | M. | Twisken - besiet; |
| L. | Tusscen; |
| U. | Tuschen; |
| H. | enter mane mē; |
| S. | enter mane mē; |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | nv ziet; |
788 | M. | altoes; |
| L.o | Alle deze dinghe ghesciet; |
| U. | alle; |
| H. | + Dat - al; |
| S. | + Dat - al; |
| B. | al gesciet; |
| O. | dinge al geschiet; |
| W. | al is geschiet; |
| | |
Rubriek | L. | Van den duuelen die in die lucht sijn |
| U. | Van duuelen die sijn in die lucht [in margine] |
| | |
789 | M. | Daer sijn twisken - d' manē; |
| L. | Nu sijn; |
| U. | sijn tuschen - der; |
| H. | sijn - ent'; |
| S. | siin - ent'; |
| B. | siin tussē - de; |
| O. | sijn; |
| W. | sijn - d'; |
790 | M. | duuelen - = als; |
| L. | E die lucht duuelen; |
| U. | duuel dat; |
| H. | dat ic; |
| S. | dat ic; |
| B. | locht - = duuele - dat ic; |
| O. | locht - = duuele - dat ic; |
| W. | Inder - = als; |
791 | M. | alle; |
| L. | alle; |
| U. | = die - natuure; |
| H. | alle; |
| S. | alle; |
| B.o | Duuele die wetē al nature; |
| O.o | Duuelē die wetē alle nature; |
| W. | = wel - alle naturen; |
792 | M. | scrifturē; |
| L. | alle die; |
| U. | = si - konnen al; |
| H. | = si; |
| S. | = si; |
| B. | conē al; |
| O. | - |
| W. | sij - scrifturē; |
793 | M. | luch v'stormet sien; |
| L. | de lucht v'stoort zien; |
| U. | verstormt - = dus; |
| H. | Alsi - v'stormt - = dus; |
| S. | Alsi - v'stormt - = dus; |
| B. | Alsi de locht v'stormt - = dus; |
| |
| |
| |
| |
| U. | Waen donre coemt na ander boeke [in margine] |
| O. | Wan donre comt nae aldē boecken |
| | |
803 | M. | ons gheseit; |
| L. | blissem - = v - gheseit; |
| U. | Vander blixome - gheseghet; |
| H. | Van dien blexem - = v - gheseit; |
| S. | Van dien blexem - = v - gheseit; |
| B. | d' blixemē hebbic - geseit; |
| O. | Vand' blixeme - = v - geseet; |
| W. | Vander blexeme - = v - geseit; |
804 | M. | myn verstaen - waerheit; |
| L. | mine macht - waerheit; |
| U. | macht; |
| H. | mine macht de waerheit; |
| S. | mine macht de waerheit; |
| B. | mine macht - waerheit; |
| O. | Nae mynre macht - waerh[t]; |
| W. | Nae - macht - waerheit; |
805 | M. | M' - wi vinden; |
| L.o | In boeken ooc mede vinde; |
| U. | = Maer - oec ic et vinde; |
| H. | = Maer - oec; |
| S. | = Maer - oec; |
| B. | = Maer - + andrē - mach mē vindē; |
| O. | = Maer - oec ic vijnde; |
| W.o | Dat icker of in boeke vinde; |
806 | M. | [ontbreekt] |
| L. | coomt; |
| J. | wijnde; |
| H. | comt - iiij; |
| B. | comt - iiij; |
| B. | dond' - iiij. winden; |
| O. | comt - iiij dingē; |
| W. | Dat die donre makē vier; |
807 | M. | te samen; |
| L. | Dat; |
| U. | - |
| H. | D'; |
| S. | D'; |
| B. | - |
| O. | gade' - all; |
| W. | Dair - gadre; |
808 | M. | Dats; |
| L. | loghene alsic .v.; |
| U. | = v; |
| H. | Dats - tellen; |
| S. | Dats - tellen; |
| B. | logene - tonē; |
| O. | geen logē - = v - tonē; |
| W. | Dats logene - togē; |
809 | M. | + Want - blixen - drayt; |
| L. | blissem - draien; |
| U. | blixome; |
| H. | blexem dicken drait; |
| S. | blexem dicken drait; |
| B. | Dondre - blixeme - drait; |
| O. | ducke drait; |
| W. | blexeme dicwijl draeyt; |
810 | M. | Als - = an bomen - wayt; |
| L. | de loue der bome niene waghen; |
| U. | = an bomen; |
| H. | Daert - loof - = an bomen - wayt; |
| S. | Daert - loof - = an bomen - wayt; |
| B. | = an bomen - wayt; |
| O. | = an bomen - wait; |
| W.o | Dattet niet een vese waeyt; |
811 | M. | Wair wint machtich; |
| L. | de; |
| U. | wijnt; |
| H. | Ende de - + is; |
| S. | E de - + is; |
| B. | Ware; |
| O. | wijnt; |
| W. | - |
812 | M. | soud; |
| L. | zoudet - wijnter wezen; |
| U. | wijnter; |
| H. | - |
| S. | - |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| O.o | Wast' aff dinc des sijt gewes; |
| W. | = So - zijt; |
863 | M. | = noch [: eerste noch]; |
| L. | = so - = noch - no me; |
| U. | = so - wasset no - no mee; |
| H. | = so - wasset min - mee; |
| S. | = so - wasset min - mee; |
| B. | = so - no min no mee; |
| O. | = so - wasset mijn; |
| W. | = so - no - no mee; |
864 | M. | Ind' - = reghen; |
| L. | sne; |
| U. | = reghen; |
| H. | hagel regen; |
| S. | hagel regen; |
| B.o | In de locht hagel regen snee; |
| O. | locht hagel - = reghen; |
| W. | hagel - = reghen; |
865 | M. | eerden - slaet; |
| L. | slaet; |
| U. | wt der - slaet; |
| H. | vter - slaet; |
| S. | vter - [ga] slaet |
| B. | wt' erdē - slaet; |
| O. | wt' eerden - slaet; |
| W. | uter - ald slaet; |
866 | M. | Wasem - ymmer opw't gaet; |
| L. | Wasem - = vast - gaet; |
| U. | = vast - gaet; |
| H.o | Wasem die vp waert gaet; |
| S.o | Wasem die vp w't gaet; |
| B.o | Wasem die opweert gaet; |
| O.o | Wasem die opwart gaet; |
| W.o | Wasem die der upwart gaet; |
867 | M. | wasem; |
| L. | zonne - ooc wasem; |
| U. | trecket; |
| H. | wasem; |
| S. | wasem; |
| B. | wasem; |
| O. | wasem aen; |
| W. | zonne trect altoes; |
868 | M. | Dien; |
| L. | - |
| U. | kan; |
| H. | v' teeren; |
| S. | v' teeren; |
| B. | = si; |
| O. | Dien - kan; |
| W. | sij - kan; |
869 | M. | In d' - hanghen; |
| L. | In; |
| U. | In - hij hanghede bliuet; |
| H. | In - die hangende bliuet; |
| S. | Indie - die hangende bliuet; |
| B. | In die locht - hangēde; |
| O. | In die locht hij hangēde; |
| W. | In - hangende hij; |
870 | M. | + Also - scrijft; |
| L. | + Also; |
| U. | Alst; |
| H. | ons bescriuet; |
| S. | ons bescriuet; |
| B. | Alse; |
| O. | Alse Aristotiles; |
| W. | - |
871 | M. | Hier oft wast - = reghen; |
| L. | sne; |
| U. | - |
| H. | hagel regen; |
| S. | D' - hagel; |
| B. | af hagel - = reghen; |
| O. | aff hagel regē; |
| W. | Dair - hagel regen - = e; |
872 | M. | + Reghen - = wast - mede; |
| L. | Wast . comet ende - ooc me[de]; |
| U. | Wasset - mee; |
| H. | mee; |
| S. | mee; |
| B. | mee; |
| O. | - |
| W. | Coomt - dingē mee; |
| | |
Rubriek | L. | Waer bi die zonne me sciint Oost jof west dan zuut |
| |
| |
| U. | Waer af die sonne meer scijnt oest of west dan zuut |
| O. | Waer bi die sonne meer schijnt Oest e west dan sůyt |
| | |
873 | M. | sond' waen; |
| L. | zegghen zaen; |
| U. | - |
| H. | seggen; |
| S. | seggen; |
| B. | willic - seggē; |
| O. | willic - seggen; |
| W. | Nu - seggē; |
874 | M. | siet oest op [gae]n; |
| L.o | Alse ghi twe zonnen ziet g[st]aen; |
| U. | = int; |
| H. | = int; |
| S. | = int; |
| B. | = int; |
| O. | gij - siet oest w't; |
| W. | ghij - sonne ziet up gaē; |
875 | M. | dan schijnt ter; |
| L.o | Opt west alse si scijnt daer ter stede; |
| U. | = int - si scijnt tere; |
| H. | = int - datsi schijnt ter; |
| S. | = int - datsi schiint ter; |
| B. | = int - dā sciinse te diere; |
| O. | Off te - dan schijnt si ter; |
| W. | Of westw't si bescinet ter; |
876 | M. | [M]eer - zuden; |
| L. | Meere - zuden; |
| U. | zuden; |
| H. | suden; |
| S. | suden; |
| B. | sudē; |
| O. | Meer - sůyden; |
| W. | zudē; |
877 | M. | wolken wasem al dit; |
| L. | wasem - es al daer nat [:samentrekking van vv. 877 en 879]; |
| U. | wacke; |
| H. | wacke wasem; |
| S. | wacke wasem; |
| B. | v'sche wase; |
| O. | wacke wasem - = dat; |
| W. | wacke wasem dit; |
878 | M. | door; |
| L. | [ontbreekt] |
| U. | - |
| H. | D' - dor; |
| S. | D' - dor; |
| B. | dor; |
| O. | - |
| W. | Dairmen - duer ziē; |
879 | M. | wasem; |
| L. | [cf. 877] |
| U. | es; |
| H. | wasem es; |
| S. | wasem es d'; |
| B. | de wasem es dan; |
| O. | wasem; |
| W. | wasem es dair; |
880 | M. | = an; |
| L. | zonne - = an - omme; |
| U. | trecketen - = an; |
| H. | = an - ōme; |
| S. | = an - ōme; |
| B. | Die de sonne trect - = an; |
| O. | trectene ōme; |
| W. | trectene - = an - omme; |
881 | M. | een dinc - mach; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | - |
| W.o | Dan scijnt die sōne duer die wachede; |
882 | M. | In natheit schijnt het mere; |
| L. | Door tweke so - meere; |
| U. | Doer wasom - meer; |
| H. | D twasem scinet meere; |
| S. | Dor twasem scinet meere; |
| B.o | Dor v'scheide sciint merre dien; |
| O. | Doer wacheit schijnt - = in; |
| |
| |
| W.o | Meerre dan si te voerē dede; |
883 | M. | Dan heet van hem - is; |
| L. | altoos - zeluen; |
| U. | - |
| H. | = haer; |
| S. | = haer; |
| B. | = haer; |
| O. | se - = haer - is; |
| W. | o Jof dan van naturē es; |
884 | M. | waerheit mochdi uen; |
| L. | waerheit moghedi; |
| U. | waerheyde moghe di; |
| H. | wacheit mogedi; |
| S. | wacheit mogedi; |
| B. | De waerheit mogdi uē; |
| O. | waerht - průuē; |
| W. | wairheit - prouē; |
885 | M. | di leghet op ten; |
| L. | leit ī een water gront; |
| U. | leghet - den; |
| H. | leghet - indē; |
| S. | leghet - indē; |
| B. | Enē - = die - legt op dē; |
| O. | = die - ligge in enē; |
| W. | licht indē; |
886 | M. | schijnt merre ī aller; |
| L. | [m]eere daer ter stont; |
| U. | alle stont; |
| H. | scinet meere; |
| S. | scinet meere; |
| B. | sciint merre alle; |
| O. | Hij schijnt - alle; |
| W. | Hij - alle; |
887 | M.o | Dan hi is als hi bouē leit; |
| L. | alse - buten twater leit; |
| U. | Dan hi es als; |
| H. | d' - leit; |
| S. | d' - leit; |
| B. | d' - leit; |
| O.o | Dan hi is als hi butē leet; |
| W.o | Dan hi es als hij es alGa naar voetnoot1 butē leit; |
888 | M. | = so - proeft - waerheit; |
| L.o | Hier bi moghe di zien de waerheit; |
| U. | Hier bi seyde ic di; |
| H.o | Hier bi siedi die waerheit; |
| S.o | Hier bi siedi die waerheit; |
| B.o | Hier bi siedi de waerheit; |
| O.o | Hier bi seg ic die waerheit; |
| W.o | Hier bi [de laatste letters van hier zijn kleiner, als ingelast] toech ic die wairheit; |
| | |
Rubriek | L. | Waer bi dat men uele sonnen siet |
| U. | Hoe men op enē dach vele sonnen euens sach |
| | |
889 | M. | viel - + ens; |
| L. | + ooc; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | geuiel; |
| O. | geuiel; |
| W. | - |
890 | M. | teffens vele sōne; |
| L. | vele; |
| U. | vele; |
| H. | uele - zach; |
| S. | uele - zach; |
| B. | gadre vele; |
| O. | gade'; |
| W. | gadre; |
891 | M. | = al - weit; |
| L. | = al - weit; |
| U. | = al - godweyt; |
| H. | = al - godweit; |
| S. | = al - bidien godweit; |
| B.o | Dat wat' dede dat god weit; |
| O.o | Dat water deedt got weet; |
| W. | = al - bedi got weit; |
| |
| |
| |
| |
| H. | Die reghenboghen; |
| S. | Die reghen boghen; |
| B. | Die regēbode; |
| O. | Die regenboge; |
| W. | Die regēboge - ziet; |
| W' | [D]ie [initiaal niet ingevuld] regēboge - ziet; |
De verzen 901-915 werden in W tweemaal na elkaar gecopieerd. Het eerste afschrift (W') werd door de copiist doorgeschrapt. W en W' vertonen onderling varianten en het is wel interessant te zien welke wijzigingen een klerk aanbrengt bij het overschrijven van de legger, op éénzelfde bladzijde.
902 | M. | [de]r - and's; |
| L. | is; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | locht nes el niet; |
| O. | locht - en is anders; |
| W. | = en; |
| W' | is; |
903 | M. | wolke van sond'lingher; |
| L. | van wonderlik' maniere; |
| U. | = Dan - Wolkene van alrehande; |
| H. | van diuerser maniere; |
| S. | van diuerser maniere; |
| B. | vā diu'sen; |
| O. | van diuers'; |
| W. | walkinge vā meniger - hāde maniere; |
| W' | walkinge vā menicher - hāde; |
904 | M. | Dair - + dan - schijnt schiren; |
| L. | zonne - + wel; |
| U. | - |
| H. | schinet schiere; |
| S. | D' - schinet schiere; |
| B. | sciint; |
| O. | schijnt schier; |
| W. | Dair; |
| W' | Dair; |
905 | M. | reghenboech; |
| L. | + gh'ne; |
| U. | - |
| H. | reghen boghen; |
| S. | reghen boghen; |
| B. | regēbode; |
| O. | regēboge; |
| W. | regēboge; |
| W' | regēboge; |
906 | M. | reghens; |
| L. | zonne; |
| U. | tieghen der sonnen staet; |
| H. | d'; |
| S. | d'; |
| B. | iegē d'; |
| O. | Rechte tegen - = daer; |
| W. | iegē dair; |
| W' | iegē dair; |
907 | M. | so is hi; |
| L. | Essi oost - hi; |
| U. | Es - hi; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Es - so es hi; |
| O.o | Als hi is oest soe is hi west; |
| W. | Es sij - soe es hij; |
| W' | Es sij - soe es hij weest; |
908 | M. | es altoes dat - mist; |
| L. | dat - mist; |
| U. | Dese dinc; |
| H. | Dits - datmen; |
| S. | Dits - datmen; |
| B.o | Dies dat nemb' en gemest; |
| O.o | Dits dat niet en gemest; |
| W. | - |
| W' | es; |
909 | M. | scade; |
| L. | raye - zonnen; |
| U. | raye; |
| H. | raye; |
| S. | raye; |
| B. | de raye; |
| O. | raye; |
| W. | ray; |
| W' | = die - ray; |
910 | M. | - |
| L. | - |
| |
| |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | iegē - geronnē; |
| O. | tegē - geronnē; |
| W.o | Coomter ghaerne toe gerōnē; |
| W'o | Coomter gherne toe gerōnē; |
911 | M. | + Want - waerven sien wi dit; |
| L. | varuen gheuet; |
| U. | varwe gheuet; |
| H. | weruen heuet; |
| S. | waeruē heuet; |
| B. | Viere varwē geeft; |
| O. | varwen geeft; |
| W. | = so; |
| W' | = so - geeft; |
912 | M. | - |
| L. | Root - gelu; |
| U. | gheel; |
| H. | Root groene; |
| S. | Root groene; |
| B. | Root gruene. gelu.; |
| O. | gelu; |
| W. | gheel [met ter verduidelijking een e superscriptum]; |
| W' | Rooet - gheel; |
913 | M. | - |
| L.o | Na dat wolkijn dan s[c]ijn[t]; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | siin; |
| B. | siin; |
| O. | Nae; |
| W. | Nae dien dair; |
| W' | Na dier dair; |
914 | M. | varwe aent sōne schijn; |
| L. | si verwe; |
| U. | Ontfaen si varwe aen der; |
| H. | Ontfaen si varwe - sonneschijn; |
| S. | Ontfaen si varwe sonneschiin; |
| B. | si varwe - sōnesciin; |
| O. | Ontfaē si oec varwē aent - schijn; |
| W. | Ontfaen sij verwe; |
| W' | Ontfaen sij verwe; |
915 | Mo | Te samen reghenboech twie; |
| L. | twe; |
| U. | - |
| H. | reghenboghen; |
| S. | reghenboghen; |
| B. | Tegadre regēbodē; |
| O. | regēbogen twe; |
| W. | gadre regēboge; |
| W' | gadre regēboge; |
916 | M. | mere; |
| L. | zien noch min no me; |
| U. | mee; |
| H. | nemmee; |
| S. | nemmee; |
| B. | nemmee; |
| O. | - |
| W. | ziē - oec nemmee; |
917 | M. | Arestotiles seit' meer: |
| L. | seiter mi vele toe; |
| U. | seit ter meer; |
| H. | seit d'; |
| S. | seit d'; |
| B. | segt d' meer; |
| O. | Aristototiles seet d' meer; |
| W. | zeechter meer; |
918 | M. | dietschen e mach v segghē; |
| L. | dietsce - seggē; |
| U. | duutsche - = en; |
| H. | dietsche machment - seggē soe; |
| S. | dietsche machment - seggē soe; |
| B. | dietsche - = en - n[t] seggē; |
| O. | duytsche - mēt - seggē; |
| W. | dietsche - = en - seggē; |
| | |
Rubriek | L. | Wane comet de ommerinc de om de mane gaet |
| U. | Waen de rinc coemt die om die maen gaet |
| |
| |
| O. | Wan dōmerinc comt die geet om trent die mane sulken tijt |
| | |
919 | M. | = oec - + nv; |
| L. | ooc - een dinc; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | = oec - dese; |
| O. | = oec - desen; |
| W. | - |
920 | M. | Waen oec comt; |
| L. | Wane comet de; |
| U. | Wane - = dat; |
| H. | Wane comt; |
| S. | Wane comt; |
| B. | = dat - comt; |
| O. | Wan comt; |
| W. | Waen coomt; |
921 | M. | schijnt - maen; |
| L. | omme de; |
| U. | om maen; |
| H. | schijnt; |
| S. | schiint; |
| B. | ochti; |
| O. | schijnt off; |
| W. | hij; |
922 | M. | Te sulker - plach - gaen; |
| L. | Sulc - plaech; |
| U. | Sulc - gaen; |
| H. | Som wile - ghane; |
| S. | Somwile - ghane; |
| B. | Selkē - plage; |
| O. | Sulken - plagen te stane; |
| Wo | Zulckē tidē plage te stane; |
923 | M. | schijnt groet; |
| L. | = herde; |
| U. | = herde - groet; |
| H. | schinet - = herde; |
| S. | schinet - = herde - wiit; |
| B. | sciint groet; |
| O. | Hij schijnt groet; |
| W. | Hij - = herde - groet; |
924 | M. | M' - zeker; |
| L. | Maer - zeker zijt; |
| U. | - |
| H. | M'; |
| S. | M' - siit; |
| B. | M' - dies - siit; |
| O. | Want; |
| W. | Maer; |
925 | M. | - |
| L. | mane; |
| U. | - |
| H. | tenden - mane; |
| S. | tenden - mane; |
| B. | mane; |
| O. | is; |
| W. | = hi - mane; |
926 | M. | zake dat vGa naar voetnoot1; |
| Lo | Al ist dat v dunket des; |
| Uo | Als dat v důncket des; |
| Ho | Al ist dat v dinket des; |
| So | Al ist dat v dinket des; |
| Bo | Al es dat v dunct des; |
| Oo | Alsi dat v dunct des; |
| W. | Als hij es al dinct u; |
927 | M. | luch harde; |
| L. | is harde; |
| U. | harde; |
| H. | is; |
| S. | is h'de; |
| B. | de locht - h'de; |
| O. | locht is; |
| W. | harde; |
928 | M. | - |
| L. | aldaer; |
| U. | - |
| H. | mane; |
| S. | mane; |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | mane dair; |
929 | M. | is - renc; |
| L. | Witti - is de; |
| U. | di watt [?] - is; |
| |
| |
| H. | Weet een dan wat; |
| S. | Weet een dan wat; |
| B. | Wetti; |
| O. | Witti wat dat is - rinck; |
| W. | ghij wattet - = dan; |
930 | M. | di d' op ginc; |
| Lo | Dat is wasem die daer op ginc; |
| U. | Nat wasom - = al - om; |
| H. | = al - vp; |
| S. | = al - d' vp; |
| B. | Versch - = al - ginc; |
| O. | dat - = al - ginc; |
| W. | Hets wasem dier op; |
931 | M. | + so - cleuen; |
| L. | cleuen; |
| U. | Die - soe cleuen; |
| H. | Die - samen so cleuen; |
| So | Die d' te samen so cleuen; |
| B. | Die d' - + so - cleuen; |
| Oo | Die daer te gade soe cleuē; |
| W. | dair - + alse; |
932 | M. | gheuen; |
| L. | gheuen; |
| U. | gheuen; |
| H. | die roden - gheuen; |
| S. | dien roden - gheuen; |
| B. | Dat si - geuē; |
| O. | dien - geuen; |
| W. | rinc; |
933 | M. | = gote - natheide; |
| L. | Et en is - grote we[e]chede; |
| U. | Ens el niet - groete; |
| H. | Ten es - grote; |
| S. | Ten es - grote; |
| B. | Hens el niet - nathede; |
| O. | = Het - is anders - = gote - wacheide; |
| W. | en is el - = gote; |
934 | M. | ter selu' stede; |
| L. | hanget an; |
| U. | tot dierre; |
| H. | tot dier; |
| S. | d' - tot dier; |
| B. | d' hang te diere; |
| O. | d' hanct dier; |
| W. | Dier an hanget te dier; |
935 | M. | [...]em na sine nature; |
| L. | Elke dinc - + rechter; |
| U. | Elc dinc; |
| H. | Elke dinc; |
| S. | Elke dinc; |
| B. | Elke dinc; |
| O. | Elke dinc; |
| W. | Elc dinc; |
936 | M. | rond' figure; |
| Lo | Trecket tot eenre ronder figurē; |
| Uo | Trect tot eenre ronder figuren; |
| Ho | Trecket tere roder figuren; |
| So | Trecket tere roder figuren; |
| Bo | Trect te dier rond' figurē; |
| O. | Trect - ronder figurē; |
| Wo | Trect tot eenre ronder figurē; |
937 | M. | = oec dat - schijn; |
| L. | = oec; |
| U. | = oec; |
| H. | = oec - schijn; |
| S. | = oec - schiin; |
| B. | = oec - sciin; |
| O. | = oec - schijn; |
| W. | = oec; |
938 | M. | natheit; |
| L. | weecheit - zijn; |
| U. | Dat doet die wacheyt - = moet; |
| H. | zijn; |
| S. | ziin; |
| B. | natheit - siin; |
| O. | roet; |
| W. | Dooet - wachede; |
939 | M. | - |
| L. | zeluer; |
| U. | maen; |
| H. | es; |
| S. | es; |
| B. | de - es; |
| O. | - |
| W. | es; |
940 | M. | [...] urē ī alre; |
| L. | naturen in alre; |
| |
| |
| U. | naturen alle; |
| H. | naturen alle; |
| S. | naturen alle; |
| B. | naturē alle; |
| O. | naturē alle; |
| W. | naturē alle; |
941 | M. | maect in water haer; |
| Lo | Elke dinc maket na hare; |
| Uo | Elc dinc maect na haer; |
| Ho | Elke dinc maket na hare; |
| So | Elke dinc maket na hare; |
| Bo | Elke dinc maect hare; |
| Oo | Elke dinc maect hare; |
| Wo | Elc dinc maect hare; |
942 | M. | openbaer; |
| L. | dits; |
| U. | Ghelijc dits - openbaer; |
| H. | dits; |
| B. | dits; |
| B. | Gelike. - = wel - oppenbare; |
| Oo | Gelike dat is apenbare; |
| W. | Ghelijc dat; |
943 | M. | schijn - soe; |
| L. | mochte; |
| U. | wesen soe; |
| H. | schijn mochte; |
| S. | schiin mochte siin; |
| B. | sciin mochte siin; |
| O. | schijnt moet - soe; |
| W. | mochte - soe; |
944 | M. | natheit; |
| L. | de weechede wel; |
| U. | Et - wacheyt; |
| H. | deerde - wacheit - = al; |
| S. | deerde - wacheit - = al; |
| B. | de natheit gereet; |
| Oo | Dat sit ere wacheit gereet; |
| W. | Het soude wachede verterē - = al; |
| | |
Rubriek | L. | Wat teken men neemt bi dezen ringhe voorseit |
| O. | Wat teyken men neemt int brekē van desen ōmeringe |
| | |
945 | M. | wart dese; |
| L. | Alse - mate deze; |
| U. | Alse wart te niet die; |
| H. | Alse wort - dese; |
| S. | Alse wort - dese; |
| B. | Alse w't - nieute dese; |
| Oo | Alse te niet wort die rinck; |
| W. | wort - dese; |
946 | M. | - |
| L. | scijnte die om de mane ginc; |
| U. | = hi - maen; |
| H. | schinet - = hi - ōme; |
| S. | schinet - = hi; |
| B. | sciint - de - gīc; |
| O. | = hi - ōme - hinc; |
| W. | scijnt of hij - ginc; |
947 | Mo | [..]ringhe ouer al; |
| Lo | Euen varinghe ende ouer al; |
| Uo | Euen varinghe ouer al; |
| Ho | Ent varinghe ouer al; |
| So | Ent varinghe ouer al; |
| Bo | Euen saen al ouer al; |
| Oo | Euen varinge ouer al; |
| Wo | Euen varinge ouer all; |
948 | Mo | [...]ken dat dan wesē sal; |
| Lo | Dat teken dat daer wezen sal; |
| Uo | Dats teken dat wesen sal; |
| Ho | Dats tekijn dat wesen sal; |
| So | Dats tekiin dat wesen sal; |
| Bo | Dats tekē dat wesen sal; |
| Oo | Dats teyken dat wesen sall; |
| Wo | Dats teken dattet wesē sal; |
949 | M. | + dan; |
| L. | een zoete; |
| U. | soet; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | de locht sute; |
| O. | locht schoen; |
| W. | zoet; |
| |
| |
| |
| |
| O. | - |
| W. | v seggē; |
960 | M. | can; |
| L. | + e - woort; |
| U. | corten; |
| H. | corten wort; |
| S. | cortē wort; |
| B. | can - wort; |
| O. | Soe ict beste - cortφ; |
| W. | Soe - = best - corter; |
961 | M. | is - plach; |
| L. | is - pleghet; |
| U. | is - pleghet - staen; |
| H. | is - pleget; |
| S. | is - pleghet; |
| B. | Wat es dat pleegt; |
| O. | is die pleet; |
| W. | is - pleget; |
962 | M. | in die middel; |
| L. | = in; |
| U. | = in - maen; |
| H. | int; |
| S. | int; |
| B. | - |
| O. | in die mane; |
| W. | = Recht - In die middel; |
963 | M. | dietschen; |
| L. | dietsce hiet ludergheer; |
| U. | duutsche - leudergeer; |
| H. | duutsche - ludergh'; |
| S. | duutsche - ludergh'; |
| B. | dietsch - lodegeer; |
| O. | duytschē heit lodege'; |
| W. | = in dietsche - heit leidergheer; |
964 | M. | = wel - voerw't; |
| L. | voorwaert; |
| U. | voert meer; |
| H. | vor meer; |
| S. | vor meer; |
| B. | vorw't; |
| O. | = wel - voerwert; |
| W. | = dit - voir waeer; |
965 | M. | in ene; |
| L. | in; |
| U. | maen - in; |
| H. | es in eere; |
| S. | es in eere; |
| B. | De - es in ene; |
| O. | in een stede; |
| W. | es in e[e]ene; |
966 | M. | - |
| L. | effene; |
| U. | effene; |
| H. | Slicht; |
| S. | Slicht; |
| B. | effene; |
| O. | - |
| W. | + Al - al effene; |
967 | M. | dand' stede - is; |
| L. | ander stede; |
| U. | ander stede - = so; |
| H. | dander stede - = so; |
| S. | dander stede - = so; |
| B. | dand' side essi rv; |
| O. | dand' stat soe is - růwe; |
| Wo | E in een stedeGa naar voetnoot1 and' stede ru; |
968 | M. | oneffen - seg; |
| L. | oneffene - seg; |
| U. | onneffene - seg; |
| H. | oneffen seg; |
| S. | oneffen seg; |
| B. | oneffene seggic; |
| O. | efGa naar voetnoot2 oneffene - seg; |
| W. | oneffene - seg; |
969 | M. | een dīc dat; |
| L. | Alse - dat; |
| U. | dat; |
| H. | = is - gedaen; |
| S. | = is; |
| B. | roestech es gedaē; |
| O. | Alse dinc - rostich sijnGa naar voetnoot3 is gedaen; |
| W. | dat - es gedaen; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| S. | Hare nature - = si - hir - heuet; |
| B. | Hare nature - af; |
| O. | natuer - aff; |
| W. | nature - = si - heft; |
1011 | M. | Alle tijt cort; |
| L. | Ghetide; |
| U. | cort; |
| H. | cort; |
| S. | cort; |
| B. | De tide oec - lange; |
| O. | cort; |
| W. | cort - = ende - + tide; |
1012 | M. | desen cirkels ganghe; |
| L. | + Die - dezen; |
| U. | bij; |
| H. | Verwanderē - ghange; |
| S. | V'wanderen - ghange; |
| B. | gange; |
| O. | gange; |
| W. | + all - gange; |
Van hier af aan worden in W regelmatig, bij elk teken van de dierenriem, astronomischmeteorologische overwegingen ingelast.
Nvttelic ist na minē wane
Die cunste te wetene hoe die mane
Die tekine loept elc maenscijn du[e]re
Want die mane heft den cuere
Ons te helpene alre naest,
Haren loep mit groter haest
Gaf haer got van hemelrike
Die werelt e datt' in was
E wesē sal als ict 1as
In eenē boec die was fijn
In dietsche maect ict utē latijn
E vant dair in dat sij nochtan
Niet allene gedoen en kan
Maer andere planetē helpē haer
E lettē somwil dat is waer
Mer die werlt int ghemene
Ontfinc sij vā gode allene
Voir alle die andre te bistierrē
Menschen vogelē e dierē
Nature te gheuene e te wesē
E veel meer als wijt lesē
Heeft sij vā gode aldus ontfaen
Hier om soe wil ic ane vaen
Des mi een vrient heft gebeden
Soe heb ic dese lere bescreuē
Wat goet is doē op elkē dach
Of quaet of latē is beghinnē
Watmē verliesē mach of wīnē
Hoet weder is of sal kerē
Beghinne wij in die name ons he'n
Van dit gedicht bestaat een tweede redactie, in het Zutfens-Groningse handschrift (fo XIII-XIV), en uitgegeven door P. Leendertz Jr., (in Ts. XIV, 1897), met de varianten uit W (waarvan Conservator O. von Heinemann hem een afschrift bezorgde).
De tekst, door Leendertz ‘Van der manen zeden’ gedoopt, staat in hs. G (= het Groningse) zonder onderbreking, en werd dus zeer waarschijnlijk in W met opzet in 13 stukken (Inleiding + 12 tekens) ingedeeld.
Rubriek | L. | Welc teerste teiken es |
| U. | Dit is dat yerste teyken |
| | |
1013 | Mo | DatGa naar voetnoot1 eerste teyken [k verbeterd uit b] heit aries; |
| Lo | Teerste teken hiet aries; |
| U. | Tierste teyken - aries; |
| H. | Teerste - het aries; |
| |
| |
| |
| |
| U. | - |
| H. | gegaen; |
| S. | gegaen; |
| B. | gegaen; |
| O. | gegaen; |
| W. | gegaen; |
1025 | M. | is; |
| L. | - |
| U. | hij is; |
| H. | = hi; |
| S. | = hi; |
| B. | starxt; |
| O. | = hi - is sterck voeren; |
| W. | = hi - is; |
1026 | M. | Bachten - = hi - sijn cracht; |
| L. | After - den; |
| U. | After; |
| H. | After - hij; |
| S. | After; |
| B. | - cracht; |
| O. | - cracht; |
| W. | + Mer - heft hij; |
1027 | M. | is; |
| L. | is in; |
| U. | Alsoe is; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | de; |
| O. | Alsoe is; |
| W. | Alsoe is; |
1028 | M. | = die - wasset; |
| L. | die cracht wasset; |
| U. | craft - = die - wasset; |
| H. | hare craft - h'; |
| S. | hare - h'; |
| Bo | Als si loept in den ram; |
| O. | [ontbreekt] |
| W. | = die - = haer - vort an; |
1029 | M. | cleyne; |
| L. | heuet ghehat clenen; |
| U. | craft; |
| H. | heuet ghehat - craft; |
| S. | ghehat; |
| B. | gehadt cleine; |
| O. | gehadt cleyne; |
| W. | Sij heft gehad; |
1030 | M. | In dien; |
| L. | wijnter; |
| U. | wijnter; |
| H. | In dien - ofte; |
| S. | Indien - ofte; |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | In dien; |
1031 | M. | + oec - = threchte - tiaer; |
| L. | die iaer; |
| U. | + oec - = threchte - tiare; |
| H. | + oec - = threchte - tiaer; |
| S. | + oec - = threchte - tiaer; |
| B. | De - + oec - e dat iaer; |
| O. | lijntē oec int jaer; |
| W. | + oec - = threchte - tiaer; |
1032 | M. | ī dGa naar voetnoot1 gaen dair; |
| L. | - |
| U. | gaet; |
| H. | astronomie; |
| S. | astronomie - d'; |
| B. | astronomie; |
| O. | Nae - geet; |
| W. | astromien - dair; |
1033 | M. | dien dach; |
| L. | ooc - te tijt; |
| U. | - |
| H. | vp dien; |
| S. | vp dien tiit; |
| B. | De werelt; |
| O. | werlt - dien; |
| W. | werlt - in; |
1034 | Mo | Ghemaect ic voer waer tellen mach; |
| L. | zeker zijt; |
| U. | Ghemaect; |
| H. | Ghemaect; |
| |
| |
| S. | Ghemaect - siit; |
| B. | Gemaect - + wel - siit; |
| O. | Ghemaect; |
| W. | Ghemaect - + wel; |
1035 | Mo | E bi enē daghe daer omtrent; |
| L. | Enen - is daer omtrint; |
| U. | is daer omtrent; |
| H. | Een - es daer omtrent; |
| S. | Een - es daer omtrent; |
| B. | Euēnachtich - omtrent; |
| O. | [Euen of Enen?] - is daer omtrent; |
| Wo | Te dien tiden omtrent dien gaencGa naar voetnoot1; |
1036 | M. | calende - ons; |
| L. | hem; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De - ons; |
| O. | - |
| Wo | Sijn nacht e dach euē lanc; |
W.
Dan ist goet na minē wane
Wech ten oestē wert bestaen
Want ic wel dat hij wijnt
Die darwarts sinē wech beghint
Met viere is dan werken goet
Dinc die dair mede wesē moet
Die latē wille of gaen badē
Raed ic wel heeft hijs stade
Dat hijs besta wil hij winnē
Hets dan oec goet beghinnē
Wat haestelic wil sijn volmaect
Oec weet dat dan wel spaect
Hets dan quaet hoefde dwaē of nettē
E indē hals ventosen settē
Bloeden ter n ese huwelic leidē
Eens anders mans boetscepe gaē
Wt kerkē lopē wijch bestaē
Karre makē of brieue scriuē
Die op goet sprekende bliuen
Noch ghenē raet en salmē ruerē
Op dingē die lange sellē duerē
Hij keertse weder mit grot' pine
Rubriek | L. | Dit is tander teken |
| O. | Welc dander teyken is |
| | |
1037 | M. | teiken - heit - = een; |
| L. | = dat - hiet; |
| U. | Et tander teyken heyt - = een; |
| H. | tekijn = dat - = een; |
| S. | tekiin - = dat - = een; |
| B. | Dand' - = een; |
| O. | Dander teyken heit - = een; |
| W. | is stier gehetē; |
1038 | M. | hettetGa naar voetnoot4 die hette meeret; |
| L. | = dan - meret al hier; |
| U. | heitte meerret; |
| H. | hitte m'ret; |
| S. | hitte m'ret; |
| B. | de hitte meerert; |
| O. | hitte meerret; |
| Wo | Wair om dit is doe ic v wetē; |
| |
| |
1039 | M. | Doer dat - is; |
| L. | - |
| U. | is starckel; |
| H. | starker uele; |
| S. | starker uele; |
| B. | de - stark'; |
| O. | is sterck'; |
| Wo | Alsoe wel als die stier sterker es; |
1040 | M. | so m ist niet wele [w verbeterd uit v]; |
| L. | seit; |
| U. | soe seytmen; |
| H. | = so - seitmē; |
| S. | = so - seitmē; |
| B. | de - siet; |
| O. | = so - weet mē wael; |
| W. | Dam - ram sijt seker des; |
1041 | M. | = dan; |
| L. | eren ende sayen dal [de laatste 3 woorden zéér verbleekt]; |
| U. | dan Eeren; |
| H. | ere; |
| S. | - |
| B. | eriē; |
| O. | geet; |
| Wo | Soe heeft die sonne crachte meer; |
1042 | M. | Mitten; |
| L. | - |
| U. | Mitten; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | Mittē stiren - all; |
| Wo | Dan sij hadde indē ram eer; |
1043 | M. | die; |
| L. | apelle [aprlle?] - dien; |
| U. | aprille; |
| H. | alf aprijl - die; |
| S. | alf apriil - die; |
| B. | - |
| O. | Nae halff - geet indē; |
| W. | Nae - ap'lle - indē; |
1044 | M. | - |
| L. | zonne; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De; |
| O. | nae den; |
| W. | - |
W.
Taurus es dat ander teken
Die mane scrijf ic hier den lekē
Soe wanneer dat sij dair in gaet
Die dan doen wille minē raet
Sal grauē houē e oec settē
Wijnghaert sond' enich lettē
Want hij sal in corter urē
Wassen e lange duerē
Casteele husen es dan goet
Funderē dat lange duerē moet
Huwelic salmē dan bestaen
Der mensschen halsche e kelē
E wat met haeste wesē moet
Die wolken loopē al onsint
Som wil hebbē wij den neuel vocht
Rubriek | L. | Dit es derde teken |
| O. | Dit is dat derde teyken |
| | |
1045 | M. | deerde teykijn hiet twellinc; |
| Lo | Terde teken hiet twellinc; |
| U. | Et terde teyken; |
| H. | = dat - Darde; |
| S. | = dat - Darde tekiin; |
| B. | tekē - twelinc; |
| O. | teyken is tvelinc; |
| W. | Terde teken; |
| |
| |
1046 | M. | Dats twiuoudoghe; |
| L. | Dats twevoudighe; |
| U. | Dats; |
| H. | Dats een; |
| S. | Dats een; |
| B. | Dats ene tweuoudege; |
| O. | Dats tweerhande; |
| W. | is twiouldige; |
1047 | M. | d'der; |
| L. | es - zonnen; |
| U. | kracht; |
| H. | Dobbel es - = dan; |
| S. | Dobbel es - = dan; |
| B. | Dobbel es; |
| O. | Dobbel; |
| W. | sijn dair - crachtē; |
1048 | M. | Ieghens - = si - ghewarcht; |
| L. | si heuet ghevracht; |
| U. | ghewracht; |
| H. | Ieghens datsi heuet; |
| S. | Ieghens datsi heuet; |
| Bo | Iegē datse heeft gewracht; |
| O. | Tegen - gewracht; |
| W. | sij te voerē wrachte; |
1049 | M. | mey; |
| L. | zonne; |
| U. | mey; |
| H. | alf; |
| S. | alf; |
| B. | de; |
| O. | Nae halff; |
| W. | Nae; |
1050 | M. | twiellīc dit; |
| L. | [ontbreekt] |
| U. | - |
| H. | twilijnc; |
| S. | - |
| B. | twelinc; |
| O. | twelinc; |
| W. | Indie; |
W.
In gemini is goet beghinnē
Die vriēscap makē wille of mīnē
Beghinnē wijch in elkē lande
Pusoen e medicine
Want die arm in desē tiden
Mach qualic [quelic?] enich quetsē lidē
Ic rade dwasē e vroedē
Dat sij hem van latene hoedē
Ende wachtē van wederstoot
Dair mach af comē die doot
Nagele cortē is dan quaet
Wt hauene varē dats mijn raet
Mer enich ander werc beghinnē
Raed ic niemēt die wil wīnē
Want het word ander werf begōnē
Oec scriuē sij ons die de wairheir cōnē
Wanneer dat steruet man of wijf
Dat dair een and' in sciet sijn liif
E gheneest hij sijt seker des
In desen tekene dat hij te dale
Sal vallē in een and' quale
Die oec breect wt yserē bande
Hij wort ghevaen mit grot' scande
Rubriek | L. | Dit is tfierde teken |
| O. | Dit is dat vierde teyken |
| | |
1051 | Mo | Tvierde [i.p.v. de initiaal alleen de representante] teyken dats waer; |
| L. | Tfierde teken; |
| U. | Et - teyken; |
| H. | Tfierde - es; |
| S. | Tfierde tekiin - es w'; |
| B. | Tfierde tekē - es; |
| O. | teyken; |
| W. | Tfierde tekē - es; |
1052 | M. | Heit crabbe - = die sonne - dair; |
| |
| |
| |
| |
1062 | M. | in d'; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De - de; |
| O. | indē; |
| W. | creeft; |
W.
Als die mane gaet in cancro
Indesen soe wil ic wesē vro
Want mē macher of hebbē zeghe
Van comenscappe e vā wege
Hij moet gaen tē noordē waert
Hets dan goed vechtē dies beghaert
E wat dinge datmē dan wille visierē
In watere dat sal wel tierē
Hets medicine dan nemē goet
Si scriuēt dies willē sijn vroet
Dat mē nochtan ter borst niet
Datter ghiemant in en vare
Of gaen besittē enich goet
Das yemās was die hē bestoet
Of eens anders wie hij sij
Oec est dinghē makē die ghi
Bi viere maken of lange duerē
Rubriek | L. | Dat tfijfte teken |
| O. | Dit is tvijfte teyken |
| | |
1063 | No | Twijfte teiken hiet libaert; |
| Lo | Tfijfte teken hiet liebaert; |
| U. | Et - teyken - libaert; |
| H. | Tfijfte - het liebaert; |
| S. | Tfiifte tekiin - liebaert; |
| B. | Tfijfte tekē - liebaert; |
| Oo | Tfijfte teyken heit liebart; |
| W. | Tfijfte teken - libaert; |
1064 | M. | - |
| L. | heuet- staet; |
| U. | heuet; |
| H. | E heuet - staert; |
| S. | Ende - staert; |
| B. | heuet; |
| O. | - |
| W. | staert; |
1065 | M. | Het is si - allen dieren; |
| L. | is - allen dieren; |
| U. | is - allen dier; |
| H. | ist - = hi - allen dieren; |
| S. | ist - = hi - allen dieren; |
| B. | - |
| O. | Het is - = hi; |
| W. | Het is - = hi - alle die diere; |
1066 | M. | + is; |
| L. | onghehieren; |
| U. | onghehier; |
| H. | = E - onghehieren; |
| S. | = E - onghehieren; |
| B. | ongehiere; |
| O. | = E - + ou'dadich - ongehure; |
| Wo | Seer fel e onghiere; |
1067 | M. | = mede; |
| L. | = mede - zonnen; |
| U. | eest - = mede; |
| H. | = mede; |
| S. | = mede; |
| B. | eist - = mede; |
| O. | eest - = mede; |
| W. | Alsoe esset bider; |
1068 | M. | hi; |
| L. | = in - coomt; |
| U. | coemt; |
| H. | Alsi d'; |
| S. | Alsi d'; |
| B. | Alse daer ond' - geronnē; |
| O. | Alse hi - geronnē; |
| W. | Alssi dair - comet gerōnē; |
| |
| |
1069 | M. | w't; |
| L. | woort; |
| U. | wart droeghe; |
| H. | - |
| S. | tiit; |
| B. | De - w't droge; |
| O. | droge; |
| W. | droge; |
1070 | M. | - |
| L. | mensce; |
| U. | menighe; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | menegē; |
| O. | mēnigē mīschen; |
| W. | menigē menssche; |
1071 | M. | Te laten - te nemē pusone; |
| L. | Bloet laten - te nemē pysoene; |
| U. | pusoen; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | - |
| W. | - |
1072 | M. | = al; |
| L. | - |
| U. | doen; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | = al; |
| O. | Is - = al; |
| Wo | Es quaet in dien tidē te done; |
1073 | M. | vallet; |
| L. | Ghelike dat; |
| U. | Ghelike dat; |
| H. | dat twater; |
| S. | Gheliic dat twater; |
| B. | Gelijc dat dat - walt; |
| O. | Gelijc dat; |
| W. | dat dat - vallet; |
1074 | M. | gheůallet; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | geualt; |
| O. | tfuer alsoe gevallet; |
| W. | alsoe geuallet; |
1075 | M. | Datt' liede - vallet; |
| L. | des menscen; |
| U. | menschen; |
| H. | Dat tfirmament wallet; |
| S. | Dat tfirmament bloet wallet [sic]; |
| B. | smenschē; |
| O. | smēschen; |
| W. | des menschē - vallet; |
1076 | M. | hietten - comt; |
| L. | - |
| U. | heytten - coemt; |
| H. | hitten; |
| S. | hitten; |
| B. | hietē - comē; |
| O. | hitten - comt; |
| W. | hittē - comē; |
| | |
Rubriek | L. | Waer of die hondaghe comen |
| O. | Waer aff die hondsdage comē |
| | |
1077 | M. | Hets - d' honden daghen; |
| L. | Hets [i.p.v. de initiaal alleen de representante] - hondaghen; |
| U. | hondaghen; |
| H. | hont daghen; |
| S. | inde hont daghen; |
| B. | Hets - den hont dagen; |
| O. | Dats - indē hondsdagen; |
| W. | sijn - = in - honsdaghē; |
1078 | Mo | Daer af wil ic v oec saghen; |
| Lo | Daer af wilic v oec saghen; |
| Uo | Daer af wil ic u oec saghen; |
| Ho | Daer of wil ic v saghen; |
| So | D' of wil ic v saghen; |
| Bo | Daer af so willic v sagen; |
| |
| |
| Oo | Daer aff wil ic v oec sagen; |
| Wo | Dair of wil ic v sagē; |
1079 | Mo | In dit teiken libaert; |
| Lo | In dit teiken hiet liebaert; |
| Uo | In dit teyken libaert; |
| Ho | In dit tekijn liebaert; |
| So | In dit tekiin liebaert; |
| Bo | In dit teken liebaert; |
| Oo | In dit teyken liebaert; |
| Wo | In dit tekē libaert; |
1080 | M. | = een; |
| L. | ene; |
| U. | - |
| H. | ene - die - = al; |
| S. | ene - die - = al; |
| B. | - |
| O. | Steet ene st're die; |
| W. | - |
1081 | M. | hiet libeart [?]Ga naar voetnoot1 hont; |
| L. | diet hont; |
| U. | + si; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | hetet; |
| O. | heit; |
| W. | - |
1082 | M. | pijnt si ī alre; |
| L. | Sere pijn si in alre; |
| U. | Sere pinct si alle; |
| H. | Sere pijnt si alle; |
| S. | Sere piint si alle; |
| B. | Sere pincse alle; |
| O. | Sere pinsic alle; |
| W. | Sij es seer pijnlic alle; |
1083 | M. | Zwtw't - sulc tijt; |
| L. | Suutwaert - sometijt gaet; |
| U. | Zuutwaert - som tijt; |
| Ho | Suutwaert si ōme gaet; |
| So | Suut waert si ōme gaet; |
| Bo | Selkē tijt si suutw't staet; |
| O. | Sůyt wart - som tijt; |
| W. | Suutwaert sij somwijl; |
1084 | M. | Si pijnt sere - + si; |
| L. | zere pijnt; |
| U. | pinct - = seer; |
| H. | pinet - = seer; |
| S. | pinet - = seer; |
| B. | pinket - = seer; |
| O. | pinct - = seer; |
| W. | = seer; |
1085 | M. | di; |
| L. | zonne; |
| U. | bij; |
| H. | Alse - es; |
| S. | Alse - es; |
| B. | Alse de - es; |
| O. | - |
| W. | es dair; |
1086 | M. | Woren - so; |
| L. | Voer - dat; |
| U. | Vore - after dat segghe wij; |
| H. | Vore oft after dat seggē; |
| S. | Vore oft after dat seggē; |
| B. | Vore - so seggē; |
| O. | Voer off aft' soe seggē; |
| Wo | Achter of voerē dat seggφ wij; |
1087 | M. | Dat - hon daghen is; |
| L. | Dat - hondaghen hebbē si dan; |
| U. | Dat - honde daghe is; |
| H. | Dat - hontdaghe; |
| S. | Dat - hontdaghe; |
| B. | Dat - de hontdage; |
| O. | Dat - hondsdage; |
| W. | Dat het is - honsdage dan; |
1088 | M. | Viertich daghen so heb si; |
| L. | Viertich daghen; |
| U. | Veertich; |
| H. | so hebsi; |
| S. | se hebsi; |
| B. | dage; |
| O. | dagen; |
| W. | dage - sij; |
| |
| |
1089 | M. | Die zeuende; |
| L. | Den - hoymaent; |
| U. | Den seuende - hoymaent; |
| H. | Den vij - hoymaent; |
| S. | Den .vij. - hoymaent; |
| B. | Den vij. - hoymaent; |
| O. | Den souēde - hoymaent; |
| W. | Den - hoeymaent; |
1090 | M. | - |
| L. | alse alse men; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | wael; |
| W. | Ghaen sij; |
1091 | M. | Ghelijc; |
| L. | een v'woet; |
| U. | verwoedde; |
| H. | Ghelijc; |
| S. | Gheliic; |
| B. | Ghelijc - de; |
| O. | Gelijc; |
| W. | Ghelijc dat verwoede; |
1092 | M. | Is venijnt; |
| L. | gheuenijnt; |
| U. | venijn; |
| H. | gheuenijnt; |
| S. | gheueniint; |
| B. | geuenijnt - alle; |
| O. | Is gevenijnt - alle; |
| W. | gheuenijnt alle; |
1093 | M. | = pijnlic - is; |
| L. | = pijnlic; |
| U. | Alsoe - = pijnlic - is; |
| H. | = pijnlic; |
| S. | = pijnlic - tiit; |
| B. | = pijnlic - tiit; |
| O. | Alsoe - = pijnlic - is; |
| W. | Alsoe es - = pijnlic; |
1094 | M. | Bi; |
| L. | Bescreuen wete; |
| U. | Bi scrifture wete; |
| H. | Bi; |
| S. | Bi - wiit; |
| B. | Bi; |
| O. | Bi; |
| W. | Bi scrijfturē; |
1095 | M. | haelf - = dan so; |
| L. | hoymaente metter vaert; |
| U. | hoymaent - = dan so; |
| H. | hoymaent - = dan so; |
| S. | hoymaent - = dan so; |
| B. | hoymaent - = dan so; |
| Oo | Nae halff hoymaent voert; |
| W. | Nae - hoeymaent soe; |
1096 | M. | libaert; |
| L. | So coomt die zonne - liebaert; |
| U. | die libaert; |
| H. | dien liebaert; |
| S. | dien liebaert; |
| B. | De - liebaert; |
| O. | liebart; |
| W. | libaert; |
W.
Wanneer wij die mane sien ke'n
In leone soe est goet he'n
Spreken openbaer e stille
Soe wie met viere werkē wille
Sal heb spoet in desē tiden
Enich werc dats wel mijn raet
Dat hise besta in desē graet
Huse est oec goet e castelle
Funde'n e die ‘heft’ gouts vele
Dat versmede wille beghinnē
Hets dan goet na minē sinnē
Mer hets dan een traysoen
Enē langē wech bestriden [bescriden?]
E oec lange cleder sniden
Ic wil oec datmē medicine hoede
| |
| |
Want mē keerse met bloede
Want herte leuere e mage
Gheert gheen curerē ī desē dage
Noch des mēsschē ingewant
Oec soe ist mi wel becant
Dat die tijt is heet e droege
Som wil gaet die mane soe hoege
In desen teken dat die sterren
Des climmēs hem een luttel errē
E clīmē mede nae harē seden
Des hebbē wij neuel hier benedē
Rubriek | L. | Dit is tseste teken |
| O. | Dit is tseste teyken |
| | |
1097 | M. | Tseste [met alleen de representante voor de initiaal] teiken hiet; |
| L. | Tseste teken heit die; |
| U. | Et tseste teyken heyt; |
| Ho | Tseste tekijn is maget; |
| So | Tseste tekiin is mag; |
| B. | Tseste - = dat - magt; |
| Oo | Tseste teyken heit maget; |
| W. | Tseste - = dat - maecht; |
1098 | M. | Ondadich; |
| L. | - |
| U. | ende niet; |
| H. | e niet - draget; |
| S. | ende niet - dug; |
| B. | niene dragt; |
| O. | draget; |
| Wo | Die en gheenne vrucht en draecht; |
1099 | M. | - |
| L. | Wl; |
| U. | Vůl - gestadicheyden; |
| H. | Vul; |
| S. | Vul; |
| B. | gestadicheden; |
| O. | gestadicheiden; |
| W. | gestadicheden; |
1100 | M. | zeden; |
| L. | ooc; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | rijpen; |
| W. | E dair toe van; |
1101 | M. | is - = rechte; |
| L. | = rechte - de; |
| U. | is - = rechte; |
| H. | is - = rechte; |
| S. | is - = rechte - tiit; |
| B. | = rechte - de; |
| O. | Alsoe is - = rechte; |
| W. | Alsoe is - = rechte - tiit; |
1102 | M. | - |
| L. | wasset mee an; |
| U. | en wasset; |
| H. | en wast nēmer; |
| S. | en wast nēmer; |
| B. | de vrocht wast nēb' vort an; |
| O. | niet en wast an; |
| W. | nēmeer; |
1103 | M. | M'; |
| L. | - |
| U. | Mar; |
| H. | Mer - allen; |
| S. | M' - allen tiit; |
| B. | M' - allē; |
| O. | Mer - geet rijpen; |
| W. | sij; |
1104 | M. | Dus - oghest dies; |
| Lo | Dies ghi na half oghest seker zijt; |
| U. | Dus; |
| H. | alf hoest; |
| S. | alf hoest - siit; |
| B. | oegst; |
| O. | Dats nae halff; |
| W. | = des; |
W.
In virgine is haer nature
Droege e cout seit die scrijfture
| |
| |
Hets dan goet saeyē grauē houe
Te plantē wijngaert e bome
Want sij brēgē grote vrome
Hets oec goet gescutte makē
E dair toe alle sakē
Diemē met aerdē makē wille
Oec soud ic noede swigē stille
In gemi piscib e in desen
Ende ī scorpione als wijt lesē
Dairmē dubbel an will wīnē
Ghene wedue en salmē scuwē
Int noerdē scuwē dan alle sakē
Hets quaet met viere dan makē
Oec en nem gheen medicine
Want die tiit pleecht dan te sine
Cout e droge vā naturen
Die wolkē plegē te scuren
Sonder water in die lucht
E oec est weder sōwijl vocht
Rubriek | L. | Dit is tseuende teken |
| O. | Dit is tsouende teyken |
| | |
1105 | M. | Tseuende [i.p.v. initiaal alleen representante] dat; |
| L. | Tseuende es; |
| U. | Et tseuende is; |
| H. | Tseuende tekijn - = die - waghescale; |
| S. | Tseuende tekiin - = die - waghescale; |
| Bo | Tseuende es de wagescale; |
| O. | Tsouēde - wage; |
| W. | Tseuēde tekē - = die - waghenscale; |
1106 | M. | = altoes; |
| L. | = altoes; |
| U. | = altoes - wael; |
| H. | = altoes; |
| S. | = altoes; |
| B. | = altoes; |
| O. | weet dat wale; |
| W. | = altoes; |
1107 | M. | is; |
| L. | - |
| U. | = die dach - is; |
| H. | eneGa naar voetnoot2 dan euen; |
| S. | + dan; |
| B. | de; |
| O. | is - lanck; |
| W. | - |
1108 | M. | d'nacht; |
| L. | Ieghen; |
| U. | Ieghen; |
| H. | Iegen dien - dien; |
| S. | Iegen dien - dien; |
| B. | Iegē; |
| O. | Tegen die - e enēGa naar voetnoot3 indē; |
| W. | Iegē - dien; |
1109 | M. | = hi - = oec; |
| L. | di dan daer inne; |
| U. | herfts hij gaet daer inne; |
| H. | erefst - = hi - = oec; |
| S. | erefst - = hi - = oec; |
| B. | De - = oec; |
| O. | = hi - geest dan in; |
| W. | = hi - = oec - in; |
1110 | Mo | No astronomine minne; |
| L. | zinne; |
| U. | = der - astronomie mine; |
| H. | = der - astronomie minne; |
| S. | = der - astromie minne; |
| B. | = der - astronomie minne; |
| |
| |
| Oo | Nae astonomie myn; |
| Wo | Na mijn leringe na minē sin; |
1111 | M. | is; |
| L. | E half spellemaente so; |
| U. | spelemant is; |
| H. | alf spelmaent; |
| S. | alf spelmaent; |
| B. | spelmaent; |
| O. | Nae halff speltmaent is - all; |
| W. | Te - piecmaent moet dus geuallē; |
1112 | M. | hier - ghevallen; |
| L. | Dat dit; |
| U. | Dattet; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | geuallē; |
| Oo | Dattet aldus geuallen sall; |
| Wo | Dit wil ic makē cont v allen; |
W.
Wech begīnē goet int westē
Dien wech houd ic ouer dē bestē
Alsoe alst ic bescreuē sach
Wie dan comensceppe bedriuē wille
Dien ist goet lude e stille
Goet est oec die adre latē
Die dinc beghint het sal hē batē
Dat haestelic wil sijn gemaect
Oec weet wel dat dan misraect
Watmē van aerdē wille werkē
Ghescreuē vand ict oec vā clerkē [sic]
Dat die ghene slachtē den dwasē
Die der nierē of der blasē
In desen twee doet medicine
Die tiit pleecht dan oec te sine
Heet e nat e wel gemoet
Hets dan wt hauenē varē goet
Rubriek | L. | Dit es dat achtende teken |
| O. | Dit is dat achtende teyken |
| | |
1113 | M. | Tachtēde [i.p.v. de initiaal alleen de representante] hiet; |
| L. | Tachtende dat hiet; |
| U. | Et - = teken - heet; |
| H. | Tachtende - heet; |
| S. | Tachtende - heet; |
| B. | Dachtēde - = teken - heet; |
| O. | Dachtende teyken heit; |
| W. | Tachtende - heet; |
1114 | M. | = v hier; |
| L. | ic v dat nv; |
| U. | = hier; |
| H. | = hier; |
| S. | = hier; |
| B. | willic - = hier; |
| O. | = hier; |
| W. | = hier dat; |
1115 | M. | Mitten start - gheuet; |
| L. | sterte - et gheuet; |
| U. | sterte - et gheuet; |
| H. | Mitten sterren - heuet; |
| S. | Mitten sterren veniin - heuet; |
| B. | M dē sterte veniin - geeft; |
| O. | Mittē st'te - dat geeft; |
| W. | - |
1116 | M. | nature heuet; |
| L. | tjit ooc - nature heuet; |
| U. | natuur heuet; |
| H. | nature gheuet; |
| S. | tiit - nature gheuet; |
| B. | De - die nature; |
| O. | = oec - nature; |
| W. | = oec - nature; |
| |
| |
1117 | M. | daghe; |
| L. | daghe; |
| U. | eynde - daghe; |
| Ho | Wordet cout dan alle slaghe; |
| So | Wordet cout dan alle slaghe; |
| B. | in dende van dē dage; |
| O. | int dende - dagen; |
| Wo | Dat int eynde vanden dage; |
1118 | M. | Warttet dan cout - slaghe; |
| Lo | Wort het cout alle [d[sl]]aghe; |
| U. | Wart et - slaghe; |
| Ho | Want int ende van dien daghe; |
| So | Want int ende van dien daghe; |
| B. | Werdet - slage; |
| O. | Werdet coůt - = alle - slage; |
| W. | Wort het - = dan - slage; |
1119 | M. | = dan - van dier; |
| L. | Tcoude es - = dan; |
| U. | Et coude - = dan; |
| H. | Tcoude - = dan; |
| S. | Tcoude - = dan; |
| B. | Tcoude es - = dan; |
| O. | Tcoude - = dan - van dierre manierē; |
| Wo | Cont is der naturen; |
1120 | Mo | Dat si gheeft venijn in d' vren; |
| L. | in allen vren; |
| U. | Groet - = tot - alle; |
| H. | Groeit - in allen; |
| S. | Groeit veniin in allen; |
| B. | Groet - ī allē wren; |
| O. | Groet - heuet in allē; |
| W. | Groet - in alle urē; |
1121 | M. | = die - van bames; |
| L. | = die - maente sente bauen misse; |
| U. | = die - sente bamisse; |
| H. | alf - = die - sente bamisse; |
| S. | alf - = die - sente bamisse; |
| B. | = die - sente bamisse; |
| O. | Nae halue - = die - sunte baemisse; |
| Wo | Ter haluer maent na bamesse; |
1122 | Mo | Die scorpioen die sonne is; |
| L. | dan in scorpioen esse; |
| U. | in scorpioen dan; |
| H. | in scorpio sijt gewisse; |
| S. | in scorpio siit gewisse; |
| B. | De - + dan - esse; |
| O. | + dan - isse; |
| Wo | Coomt scorpioen dats waer lesse; |
W.
Als die mane is int scorpioen
Soe en weet ic wat goet es doen
Want dit teken es haer stal
Dair sij in heeft ongheual
Nochtan ist dan goet ontfaen
Inder aerdē is dan pinē quaet
Oec soe dūcket mi goet raet
Te kēnē wat waer enich man
Die berge of bome dan op clomme
Ic duchte hem euel quame dair o e
Der scamelheit salmē niet
Medicine doen wats geschiet
Oec leestmē inden [verbeterd uit: inder] scrijfturē
Dat het cout e nat is bi naturē
Rubriek | L. | Dit is dat neghende teken |
| O. | Dit is tnegende teyken [rubriek niet onderstreept] |
| | |
| |
| |
1123 | Mo | Die [i.p.v. de initiaal alleen de representante] neghende heit sagittarius; |
| L. | = teken - hiet sagittaris; |
| U. | Et - = teken - sagitaris; |
| H. | Tnegende tekijn - sagittari; |
| S. | Tneghende tekiin - sagittariu; |
| B. | Dnegende - = teken - sagitaris; |
| Oo | Dnegende teyken heit sagittarφ; |
| W. | Tnegende - sagitarius; |
1124 | M. | = een - scutre; |
| L. | dietsce; |
| U. | - |
| H. | duutsche - scott' et; |
| S. | duutsche - scott' et; |
| B. | = een - scuttre; |
| O. | duytschen scůtte': |
| W. | duutsche scottre dit; |
1124' | M. | Achter serpent e voeren gheytGa naar voetnoot1; |
1125 | M. | Dan - voer; |
| L. | Dan - voren - wijnters; |
| U. | Dan - vore; |
| H. | Dat - vor swinters; |
| S. | Dat - vor tswinters; |
| B. | Dan - = des - swīters; |
| O. | Dan schiet - = vore des - swijnters; |
| W. | Dat - = vore des - den voirwint'; |
1126 | Mo | Mit snee e haghel [g verbeterd uit h] menichfoude; |
| L. | sne; |
| U. | Mit - mit - alsoe; |
| H. | Mit - mit; |
| S. | Mit - mit; |
| Bo | Met hagle menichuoude; |
| O. | Mit hagle mit - alsoe; |
| W. | Mit hagele mit - alse; |
1127 | M. | heilighemisse; |
| L. | heilighen; |
| U. | alreheylighe; |
| H. | heilighe messe alf; |
| S. | helighen messe alf; |
| B. | ald' heilegē; |
| O. | Nae - heiligē - halue; |
| W. | Nae - heiligemisse twe wekē; |
1128 | Mo | Gaet die sonne in scutters ic waent; |
| L. | Gaet daer de zonne in dat men; |
| U. | Gaet daer die sonne datmen; |
| H. | Gaet - d' in; |
| S. | Gaet - d' in; |
| B. | Gaet de - in dat mē; |
| O. | Geet t' sonnē - datmē; |
| Wo | Coomt die sonne in dit teken; |
W.
Sagitari hier nae steet
In sijnre nature droege e heet
Als die mane coomt dair in
Dunct mi goet in minē sin
Onder viande vriēscap makē
Of die gherechte minne doet wakē
Oec est goet op elkē dach
In desen tekine die adre latē
Die dan laet het sal hem batē
Wie hem met comanscappe gheueert [gheneert?]
Make sinē wech tē oestē weert
Met viere es dan werkē goet
Tot gelt te slane heftmē spoet
Oec ist goet dan wijch bestaen
| |
| |
Mer het sal te niete gaen
Dat hi der aerdē werc dan niet
En besta oec wats geschiet
Oec soud ic mi sijns ontsien
Die medicine dade den dien
Hets droge e heet scrijf ic dē lekē
Want wtē oestē sprinct dit tekē
Rubriek | L. | Dit is dat tiende teken |
| O. | Dit is dat tiende teyken |
| | |
1129 | M. | Tiende [i.p.v. de initiaal alleen de representante] teiken; |
| L. | = Dat; |
| U. | Et - = teken heet; |
| H. | Tiende tekijn het; |
| S. | Tiende tekiin; |
| B. | = Dat - heit cap'cornus; |
| O. | teyken heit cap'cornus; |
| W. | = Dat - heet cap'cornus; |
1130 | L. | hiet; |
| U. | - |
| H. | het; |
| S. | - |
| B. | dier dat heet; |
| O. | heit; |
| W. | Dat is - dier dat; |
1131 | L. | voren - = een; |
| U. | = e - = een - gheyte; |
| H. | After tserpent - voren gheit; |
| S. | After tserpent - voren gheit; |
| B. | vore geet; |
| O. | = e - vore geet; |
| W. | + een - e voir een; |
1132 | L. | Est dat men wel; |
| U. | datmen wel weyt; |
| Ho | Eist datmen wel weit; |
| So | Eist datmen wel weit; |
| B. | Eist want mē dit wel; |
| O. | Eest - wael; |
| W. | Het is dinc diemē wel; |
1133 | L. | Alsi de gheit hieten; |
| U. | Alsi - gheit; |
| H. | Alsi - gheit; |
| S. | Alsi - gheit; |
| B. | Alse de geet eten; |
| Oo | Alse die geite eten sall; |
| W. | = hi - eten; |
1134 | L. | si haer hooft; |
| U. | si hůer; |
| H. | Heffet si hoer - vp; |
| S. | Heffet si hoer - vp; |
| B. | Hefse haer; |
| O. | Hefse haer hoet - all; |
| W. | Heeft sij op hoer - = op; |
1135 | L. | de zonne; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | de; |
| O. | Alsoe; |
| W. | Alsoe; |
1136 | L. | = Want - = vast - voorwaert an; |
| U. | = Want - = vast; |
| H. | = Want - = vast - vort w't an; |
| S. | = Want - = vast - vort w't an; |
| Bo | Si gaet clemmēde opw't dan; |
| O. | = Want - geet - = vast - voerwart; |
| W. | = Want - = vast - clīmende; |
1137 | L. | Mar achter waert - = felle; |
| U. | Mar achter wart - = felle - steert; |
| H. | M' after w't - = felle - stert; |
| S. | M' after w't - = felle - stert; |
| Bo | Acht'w't herē steert; |
| Oo | Mer acht'wart [wort?] harē stert; |
| |
| |
| W. | Mer acht'wert haren [:over een ratuur van meer dan 5 letters geschreven] - = felle; |
1138 | L. | si elken deert; |
| U. | die leken deert; |
| H. | hi elken dert; |
| S. | hi elken dert; |
| B. | hi elkē deert; |
| O. | hi elken deert; |
| W. | elckeGa naar voetnoot1 elc u'vaert; |
1139 | L. | wijnter neem[t]; |
| U. | wijnter; |
| H. | d'; |
| S. | d' siin; |
| B. | De - nemt d' siin begin; |
| O. | wijnter - begin; |
| W. | dair; |
1140 | L. | astronomien; |
| U. | - |
| H. | d'; |
| S. | d'; |
| B. | dan; |
| O. | geet nae astonomien - = daer; |
| W. | astromien dair; |
1141 | L. | Et is ooc dan; |
| U. | Et; |
| H. | Et es d' - corste; |
| S. | Et es d'; |
| B. | es dan oec de; |
| O. | is dan die; |
| W. | Hets dair in oec die couste [corste?]; |
1142 | L. | zien; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | D'; |
| B. | = dat; |
| O. | wael; |
| W. | Vanden iare alst wel sijn; |
1143 | L. | = Dat - ghaen; |
| U. | = Dat; |
| H. | = Dat - beghinnē; |
| S. | = Dat - beginnē d'; |
| B. | = Dat - De dage - lingē; |
| O. | = Dat - dage - lengen; |
| W. | = Dat - dage beghinnē langē dair; |
1144 | L. | nacht maent dats; |
| U. | is; |
| H. | alf - dats; |
| S. | alf - dats w'; |
| B. | dats w'; |
| O. | Nae halff - is; |
| W. | decēber - is; |
1145 | L. | [ontbreekt] |
| U. | - |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| B. | De - vort; |
| O. | [ontbreekt; cf. v. 1148'] |
| Wo | Sal cap'corn in gaen; |
1145' | W. | Dit doe ic v verwaer v'staen; |
W.
Capricorn als ict vant
Es cout e droge wie dē lant
Of houe spit of wille saeyen
Ic hope dat hij ghewin sal meyen
Bome e wijnghaert salmē settē
In desen teken sonder lettē
Die werct inder aerdē ic waē hij wijnt
E die oec sinē wech beghint
Int zudē est met comāscapen
Of anders scriuē ons die papen
Winninghe sal hem dair af comē
Oec weet ic wel het sal hem vromē
Die hem in sulc werc gheueert [gheneert?]
Dies .i. corten e begheert
Hets quaet nemē enich wijf
Of oec beghinnē strijt of kijf
Waert oec dat een werc v' kore
Ic weet wel dat hij dair an v'lore
| |
| |
Noch medicine te nemene dan
Die knien en cureert niet
In desen tiden haer verdriet
Hets cout e droege vā naturē
E die wijnt pleecht te duerē
Die wolkē aendat firmamēt
Die ons den vulen neuel zendē
Rubriek | L. | Dit is telfte teken |
| O. | Dit is dat ylfste teyken |
| | |
1146 | L. | Telfte - + dat - hoort; |
| U. | Et - teyken - nu; |
| Ho | Tellefste tekijn dat es nv hort; |
| So | Tellefste tekiin dat es nv hort; |
| B. | Tellefste - es - hort; |
| O. | ilfste teyken - nů |
| W. | Telfte; |
1147 | L. | dat is in dietsce eenwoort; |
| U. | dat is - waert [de a lijkt verbeterd uit o]; |
| H. | = dats - duutsche wort; |
| S. | = dats - duutsche wort; |
| B. | dietsch wort; |
| O. | dat is - duytsche; |
| W. | dat is; |
1148 | L. | den watere toe behoort; |
| U. | Goet - water; |
| H. | Tote - behort; |
| S. | Tote - behort; |
| B. | hort; |
| O. | te wate'; |
| W. | Ghote - sij; |
1148' | O. | Nv hoert ic sal v seggen voert; |
| W. | Hier af sal ic seggē voert; |
1149 | L. | de zonne; |
| U. | coemt; |
| H. | Alse - comt; |
| S. | Alse - comt; |
| B. | Alse de - comt; |
| O. | Alse - comt; |
| W. | coomt; |
1150 | L. | - |
| U. | Et; |
| H. | E - = Het - is; |
| S. | E - = Het - is; |
| B. | regent - + h; |
| O. | = Het - Regenet g'ne e is; |
| W. | regent - het is; |
1151 | L. | loumaente comet aldus; |
| U. | louwemaent coemt; |
| H. | alf laumaent comet dus; |
| S. | alf laumaent comet dus; |
| B. | loymaent comet dus; |
| O. | Nae - hoymaent comt aldus; |
| W. | = so - coomt aldus; |
1152 | L. | zonne; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De; |
| O. | Aquarius; |
| W. | quarius; |
W.
Aquarius heet huse begīnē
Of dair in varē oec est goet
Dan huwelic doen of latē bloet
Oec soe is die tiit dan waert
Dinge begīnē dat beghaert
Lange te duerē mē niet sal
Indeser tiit gheen ongeual
Datten beennē hoert curerē
Een ander dinc sal ic u lerē
Wat haestelic wil sijn gewracht
Noch lange wech en sultu niet
Bestaen wes dijns lijfs gesciet
Nature es dan heet e nat
Astronomye scrijft ons dat
| |
| |
Want vā ghewoente pleecht te harē
Rubriek | L. | Dit is twaelfte teken |
| O. | Dit is dat twelfte teyken |
| | |
1153 | L. | twaelfte; |
| U. | Et twaelfte teyken - is; |
| H. | = Dat - Twalefste tekijn; |
| S. | = Dat - Twalefste tekiin; |
| B. | tuelefste - vische; |
| O. | twelfte teyken vissche is; |
| W. | = Dat - Twaelfte - is; |
1154 | L. | nu louen; |
| U. | dies; |
| H. | - |
| S. | gelouē; |
| B. | mog mi gelouen; |
| O. | Gij moet my gelouen; |
| W. | Ghij muecht - gelouē; |
1155 | L. | coud sijn; |
| U. | sijn - nat; |
| H. | sijn; |
| S. | siin; |
| B. | siin - nat; |
| O. | sijn - wack; |
| W. | sij cout siin e; |
1156 | L. | ooc den onghemac; |
| U. | + hi - = groet; |
| H. | = groet; |
| S. | tiit - = groet; |
| B. | hi doet v'noy om dat; |
| O. | + hij - = groet - ongemac; |
| W. | = groet - ongemack; |
1157 | L. | - |
| U. | - |
| H. | luden - = van; |
| S. | luden - regē; |
| B. | regene - = van; |
| O. | ludē - regenē - colde; |
| W. | regē; |
1158 | L. | ander; |
| U. | - |
| H. | ander; |
| S. | ander; |
| B. | andre - menichuoude; |
| O. | and' - mēnichfolde; |
| W. | andre; |
1159 | L. | sporkel; |
| U. | sporkel dat verstaet; |
| H. | alf sporkelle - sonne; |
| S. | alf sporkelle - sonne; |
| B. | hal sporkle de sōne; |
| O. | Nae halff sporkele - sonne; |
| W. | Nae - sporcle - sonne; |
1160 | L. | visce; |
| Uo | Die sonne inden vische gaet; |
| H. | Inden visch; |
| S. | Inden visch; |
| B. | de vische; |
| O. | Inden; |
| W. | vische dit wel; |
W.
Alsulc dat dan goet is doen
Huwelic e vriēscap makē
Zuluer smeden sonder lakē
Ghescutte makē is dā goet
Ende wat met watre wordē moet
In watre ist goet scriuē plaen
Ten noerden wert goet wech bestaē
Comenscappe sal hebbē spoet
E oec goet dairmē an wil wīnē
Salmē in deser tiit begīnē
Mer hoeti dan van allē boetē
Den teen te doen e voetē
Hets met viere dan werkē quaet
Die tijt enter naturē staet
Sie ic staen in goets gewout
Ghelijc die wech nat e cout
In dese figure men markē sal
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Alse - nat; |
| O. | Alse - is; |
1196 | L. | Siecheit; |
| U. | Siecheyt wasset; |
| H. | Siecheden; |
| S. | Siecheden; |
| B. | Siecheden - gereet; |
| O. | Siecheiden - gereet; |
1197 | L. | - |
| U. | lentijn; |
| H. | lentijn; |
| S. | lentiin; |
| B. | oppenbaren; |
| O. | lijntē Apenbaerē |
1198 | L. | Meneghen; |
| U. | vervaren; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Menegē - v'varen; |
| O. | Mēnigē; |
| | |
Rubriek | L. | Waer bi een wijnter heet es |
| U. | Waer bi die wijnter cout is [in margine] |
| O. | Waer bi een wijnte' is heet |
| | |
1199 | L. | coud; |
| U. | = v - ghemaect condt; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | hebbic - gemak; |
| O. | Nů - gemaect condt; |
1200 | L. | tiaer werdet - stond; |
| U. | tiaer; |
| H. | tiaer weder; |
| S. | tiaer weder; |
| B. | diaer; |
| O. | diaer wertt [werct?]; |
1201 | L. | Nv moghe di; |
| U. | moghe di; |
| H. | Dus moghedi; |
| S. | Dus moghedi; |
| B. | Nv mogedi - vragē; |
| O. | my vragen; |
1202 | L. | somer - + dan; |
| U. | zoemer; |
| H. | W' - + dan; |
| S. | W' - + dan; |
| B. | .i. som' - + dan; |
| O. | coůt dan is; |
1203 | L. | wijnter; |
| U. | wijnter; |
| H. | bi wilen; |
| S. | bi wilen; |
| B. | - |
| O. | wijnt' somwilen; |
1204 | L. | Dits; |
| U. | Dits; |
| H. | Dits; |
| S. | Dits; |
| B. | Dits - godeweet; |
| O. | Dits contrie got; |
1205 | L. | zeuen; |
| U. | seuen; |
| H. | - |
| S. | - |
| H. | De; |
| O. | souē - all; |
1206 | L. | - |
| U. | nu; |
| H. | + dit; |
| S. | + dit; |
| B. | togen; |
| O. | nů tonē sall; |
1207 | L. | - |
| U. | is; |
| H. | is; |
| S. | is; |
| B. | - |
| O. | is; |
1208 | L. | ī allen uren; |
| U. | Droeghe - coudt alle; |
| H. | in allen; |
| S. | in allen; |
| B. | Droge. - alle wren; |
| O. | Droge - alle; |
1209 | L. | + daer toe; |
| U. | maen; |
| H. | - |
| S. | - |
| |
| |
| |
| |
| S. | sonne; |
| B. | de som'; |
| O. | - |
1223' | U. | Beyde in zullen gaen; |
1224 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | heb; |
1225 | L. | zout - wezen; |
| U. | Mit recht soudt; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | Mit recht soudt; |
1226 | L. | Mer - god weet; |
| U. | Mar - godweet; |
| H. | god weet; |
| S. | godweet; |
| B. | gode weet; |
| Oo | Mer mercuri got weet; |
1227 | L. | harde - inde; |
| U. | harde - coudt; |
| H. | es; |
| S. | h'de - es; |
| B. | h'de droge es; |
| O. | droge - e heetGa naar voetnoot1 coůt; |
1228 | L. | ziere; |
| U. | sijnre ghewoudt; |
| H. | Doet hi dat - sire gewout; |
| S. | Doet hi dat - sire gewout; |
| B. | sire gewout; |
| O. | sijnre gewout; |
1229 | L. | = dan; |
| U. | is - = dan - mit; |
| H. | = dan; |
| S. | tiit - = dan; |
| B. | De - = dan; |
| O. | is - = dan - mit coůden; |
1230 | L. | Mee - het - zoude; |
| U. | si - recht; |
| H. | = hi; |
| S. | = hi; |
| B. | - |
| O. | terecht sijn soůde; |
1231 | L. | mane ooc; |
| U. | - |
| H. | Isser - mane - = oec; |
| S. | Isser - mane - = oec; |
| B. | de mane bi ochte; |
| O. | Isser - mane bi off venůs; |
1232 | L. | Die meere coude - ooc aldus; |
| Uo | Die meerre coude esset aldus; |
| H. | es d'; |
| S. | es d'; |
| B. | couder eist; |
| Oo | Te meerre coude eest aldus; |
1233 | L. | so moeti; |
| U. | moet di; |
| H. | moeti; |
| S. | moeti - siin; |
| B. | mogedi - siin; |
| O. | moet hi; |
1234 | L. | de zonne - teiken; |
| U. | teyken; |
| H. | Alse; |
| S. | Alse; |
| B. | Alse de - tekiin; |
| O. | Alse - teyken is; |
1235 | L. | en ghene - dan bi; |
| U. | enich planeet bij; |
| H. | Isser; |
| S. | Isser; |
| B. | enich der planetē; |
| O. | Isser ēnighe; |
1236 | L. | Die - hebbe; |
| U. | Die - soe hebbe wij; |
| H. | der na; |
| S. | tiit der na; |
| B. | - |
| O. | nae soe het wij; |
1237 | L. | wijnter de - zoude; |
| U. | wijnter - mit recht; |
| |
| |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De; |
| O. | wijnt' - mit; |
1238 | L. | [noot] coude; |
| U. | mit groeter; |
| H. | mit; |
| S. | Siin; |
| B. | Siin - groten; |
| O. | mit groetē; |
1239 | L. | Comet mars - zonne iewer; |
| U. | Coemt mars; |
| H. | mars - iew'; |
| S. | mars - iew'; |
| B. | mars - iewerīc; |
| O. | mars - eygen; |
1240 | L. | wijnter hebbe; |
| U. | wijnter = so; |
| H. | = so; |
| S. | = so; |
| B. | Heetē - = so - hebben; |
| O. | wijnt' hebben wi; |
1241 | L. | Alse - alsi; |
| U. | Alsoe; |
| H. | lange alsi; |
| S. | alsi; |
| B. | lange alsi - staen; |
| O. | Alsoe lange - staen; |
1242 | L. | de tijt; |
| U. | Soe is - alsoe; |
| H. | gedaen; |
| S. | tiit - gedaen; |
| Bo | Dē tijt hebbē wi also gedaen; |
| O. | =So - Is - aldus gedaen; |
| | |
Rubriek | L. | Dit is de reden waer bi een Phisiin moste conen astronomie |
| U. | Waer bi een visiker sal connē astronomi |
| O. | Dits waer bi een phisisijn moet connē astonomien |
| | |
1243 | L. | en staet; |
| U. | Omme dat en gheen planeet; |
| H. | Omme dat gheene - + ne; |
| S. | Omme dat gheene - + ne; |
| B. | ōme - gene; |
| O. | gheen planetē - staē; |
1244 | L. | Waer - wech hene; |
| U. | Mar - ganc wech gaet; |
| H. | M' horen wech henen; |
| S. | M' horen wech henen; |
| B. | Maer elke - wech gaet; |
| O. | M' elke - wech moetgaen; |
1245 | L. | moeten si alle - dezen; |
| U. | = so; |
| H. | = so; |
| S. | D'- = so; |
| B. | Daer ōbe - = so; |
| O. | = so - nae; |
1246 | L. | die dewers [de wers?] wezen; |
| U. | diuers; |
| H. | nader tijt diuers; |
| S. | nader tiit diuers; |
| B. | de - diuers; |
| O. | =Planeten - herde diůeers; |
1247 | L. | = bi - zoude; |
| U. | en gheen meyster; |
| H. | - |
| S. | ne - siin; |
| B. | Hier ōme - = en - geē mest'; |
| O. | = en soude - meisterē en; |
1248 | L. | hi een goet phisicus sijn; |
| U. | hij sijn een - fisijn; |
| Ho | Wildi goet visiker zijn; |
| So | Wildi goet visiker ziin; |
| B. | Woudi - fisicijn; |
| O. | Wil - sijn guet phisisijn; |
1249 | L. | Hine; |
| U. | - |
| H. | Hine - astronomie; |
| S. | Hine - astronomie lee'n; |
| B. | Hine; |
| O. | Hij - astomiē; |
| |
| |
| |
| |
| S. | st' uen; |
| B. | genesen - st'uen; |
| O. | Off - genesen off st'uen; |
1265 | L. | ooc hem - pysoene; |
| U. | pusoen; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | = oec - geuen; |
| O. | geuē; |
1266 | L. | = oec; |
| U. | Soe - = wel oec - tedoen; |
| H. | = oec; |
| S. | = oec; |
| B. | dit oec wel; |
| O. | Soe steet - dit oec wel - doē; |
1267 | L. | de wile - besie; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | de - + oec; |
| O. | hij - wael; |
1268 | L. | + so; |
| U. | planeet; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | Van; |
1269 | L. | Si es de regneret; |
| U. | Si is die regnierde; |
| H. | Si is; |
| S. | Si is; |
| S. | So es die; |
| O. | Soe is die regneert; |
1270 | L. | = so - hi is vroet man; |
| U. | soe; |
| H. | - |
| S. | hiit; |
| B. | .i.; |
| O. | soe is; |
1271 | L. | ghezien; |
| U. | - |
| H. | dickē; |
| S. | dicken - gesien; |
| B. | gesien; |
| O. | wij ducke - gesien; |
1272 | L. | = wel - phisisien; |
| Uo | Dat een fisijn; |
| H. | = wel - groot phisisien; |
| S. | = wel - groot phisisien; |
| B. | = wel - groet; |
| O. | = wel - guet phisisijn; |
1273 | L. | zieken; |
| U. | zieken; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | te; |
| O. | te; |
1274 | L. | daer wel; |
| U. | siecheyt - = herde; |
| H. | siecheit - = herde; |
| S. | siecheit - = herde; |
| B. | De siecheit - = herde wel - + saen; |
| O. | siecheit - = herde - wael; |
1275 | L. | kendihi [hi: latere hand?]; |
| U. | natuur - + wel; |
| H. | kendi; |
| S. | kendi; |
| B. | Sgeens nat2re; |
| O. | =Des - Geens nature - = hi; |
1276 | L. | ziecheit oocde [de; latere hand?]; |
| U. | siecheyt; |
| H. | siecheit; |
| S. | siecheit; |
| B. | siecheit - = oec; |
| O. | ziecheit - = oec; |
1277 | L. | Een recht pysoen hire; |
| U. | Gherechte - hier; |
| H. | hi - d' iegē; |
| S. | hi - d' iegē; |
| B. | Gerecht puson hire iegē; |
| O. | Gerecht - hier tegē gaff; |
1278 | L. | Nochtien v'sloet; |
| U. | versloecht hem niet; |
| H. | halpt; |
| S. | halpt; |
| B. | = en - besloet; |
| O. | Nochtant - besloet; |
1279 | L. | hi ten zieken mee seerde; |
| U. | Mar die; |
| |
| |
| H. | M' die sieke; |
| S. | M' die sieke; |
| B. | M' - siekē; |
| O. | M' - verzeerden; |
1280 | L. | hi daer toe sine siecheit ooc die stede [ooc die stede: zéér verbleekt; uitgewist?]; |
| U. | sine siecheyt; |
| H. | sine siecheit - = hi oec; |
| S. | sine siecheit - = hi oec; |
| B. | sine siecheit; |
| O. | sine ziecheidē - meerdē; |
1281 | L. | sere; |
| U. | zeer u; |
| H. | sere; |
| S. | sere; |
| B. | wondrē sere; |
| O. | Dat - ze'; |
1282 | L. | Dat deze dinghe moghē; |
| U. | = mach; |
| Ho | Hoe dit mach geuallen; |
| S. | Hoe dit mach; |
| B. | = dus - geuallē; |
| O. | = dus - gevallen; |
1283 | L. | Dus dwalē - meester dicke; |
| U. | Dus doelen - dicke; |
| H. | Dus; |
| S. | Dus; |
| B. | Dus - mestre dicke; |
| O. | Aldus - guede meist's ducke; |
1284 | L. | Dat comet - dezen sticke; |
| U. | coemt alle - sticke; |
| H. | Dat; |
| S. | Dat; |
| B. | Dat - sticke; |
| O. | stucken; |
1285 | L. | en; |
| U. | en konnen mercken; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | en; |
| O. | en - mercken; |
1286 | L. | connē; |
| U. | zellen; |
| H. | cēnen w'ken; |
| S. | cēnen w'ken; |
| B. | selē; |
| O. | connē werckē; |
| | |
Rubriek | L. | Die cracht van elker planetē |
| O. | Die cracht van elk' planetē |
| | |
1287 | L. | + v - de; |
| U. | af; |
| H. | af latic; |
| S. | af latic; |
| B. | af latic de; |
| O. | aff; |
1288 | L. | nv voort bescriuen; |
| U. | = noch; |
| H. | = noch - vort bescriuen; |
| S. | = noch - vort bescriuen; |
| B. | willu - = noch - vort bescriuen; |
| O. | = noch - bescriuen; |
1289 | L. | - |
| U. | pla[ne]ten haer craft; |
| H. | Van dien - craft; |
| S. | Van dien - craft; |
| B. | - |
| O. | - |
1290 | L. | doghet; |
| U. | Haer doeghet - haer; |
| H. | doghet; |
| S. | doghet; |
| B. | dogt; |
| O. | doget; |
1291 | L. | si sijn quaet; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | siin; |
| B. | siin; |
| O. | tweGa naar voetnoot1 guet; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
1360 | L. | toe dan heuet; |
| U. | - |
| H. | het d' - heuet; |
| S. | het d' - heuet; |
| B. | heuet; |
| O. | Hij groetē - = hi; |
| | |
Rubriek | L. | Exempel van tween kijnderen die zijn van diuerser naturē |
| U. | Exempel van tween kijn deren van diuerse nature [in margine] |
| O. | Exempel hoe twe kijnd' sijn van diuerser naturen |
| | |
1361 | L. | twe kijnder; |
| U. | twe kijnder - tere; |
| H. | .ij. kind' t' scole; |
| S. | .ij. kind' t' scole; |
| B. | te; |
| O. | twe kijnd'; |
1362 | L. | Teen; |
| U. | - |
| H. | Teen - leerē; |
| S. | Teen - leeren; |
| B. | Deen; |
| O. | = Dat - wael; |
1363 | L. | Tander - sloeghent ter; |
| U. | Tander - terdoet; |
| H. | Tander - slouchment; |
| S. | Tander - slouchment; |
| B. | Dand' - sloege - te; |
| O. | Dand' - doet; |
1364 | L. | ne; |
| U. | Et - cleyne - groet; |
| H. | clene no; |
| S. | clene no; |
| B. | ne lerde cleine no groet; |
| O. | = Het - leerden cleyn - groet; |
1365 | L. | Trecke ment - scolen; |
| U. | Trectment - = dā - scolen; |
| H. | = dā; |
| S. | = dā; |
| B. | mēt; |
| O. | mēt - scolen; |
1366 | L. | Daret - dolen; |
| U. | zere - dolen; |
| H. | seere; |
| S. | D't seere; |
| B. | af; |
| O. | Daer zeer aff - dolen; |
1367 | L. | = een; |
| U. | leer; |
| H. | leert .i. and' ric; |
| S. | leert .i. and' ric; |
| B. | lert .i. - dinc; |
| O. | leert - stuck; |
1368 | L. | selt - des; |
| U. | Et sal - des wed ic; |
| H. | sal - leeren .i. and' stic; |
| S. | sal - leeren .i. and' stic; |
| B. | saelt - sonderlinc; |
| Oo | Het onthoudet des wedde ic; |
1369 | L. | Dragheter zijn; |
| U. | Draghet daer sine natuur; |
| H. | Draghet sine; |
| S. | Draghet sine; |
| B. | sine; |
| O. | Dracht' - natuer aen; |
1370 | L. | Nemen - kijnt ooc; |
| U. | Namen - kijnt - = oec; |
| H. | + men; |
| S. | + men; |
| B. | Naemē tand'; |
| O. | dand' kijnt; |
1371 | L. | Datter nu ter - ginc; |
| U. | nu; |
| H. | Datter nv - scole; |
| S. | Datter nv - scole; |
| B. | Datt' nv - ginc; |
| O. | d' nů - ginc; |
1372 | L. | lere - de dinc; |
| U. | oec die dinc; |
| H. | leere - oec die dinc; |
| S. | leere - oec die dinc; |
| B. | hē lerde oec die dinc; |
| O. | leert - een and' dinc; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
1397 | L. | haest in zijns zelues dood. kicken; |
| U. | sine doot; |
| H. | sine doot; |
| S. | sine doot; |
| B. | sine doot; |
| O. | Mēenich - ducke; |
1398 | L. | Ieghen nature - menighē sticken; |
| U. | Ieghen natuur - enighe; |
| H. | Ieghen nature - enen; |
| S. | Ieghen nature - enen; |
| B. | Iegē nature - enegē; |
| O. | Tegen natuer - ēnigē stucke; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe sdaghes hare name Hadden van den planeten |
| U. | Hoe die daghe heten na den planeten [in margine] |
| O. | Hoe die dage oer namē haddē Vanden souen planeten |
| | |
1399 | L. | staen deze woort; |
| U. | af; |
| H. | af latic - wort; |
| S. | af latic - wort; |
| B. | af latic - wort; |
| O. | = of; |
1400 | L. | ooc seggen voort; |
| U. | - |
| H. | vort; |
| S. | vort; |
| B. | wille - seggē vort; |
| O. | seggen; |
1401 | L. | heidine liede zaghen; |
| U. | = die - lude; |
| H. | heidijn lude; |
| S. | heidiin lude; |
| B. | ōme - de heidine liede sagē; |
| O. | heydene lude sagen; |
1402 | L. | iaers - astronomien plagen; |
| U. | iaers; |
| H. | iaers - plagē; |
| S. | iaers - plagē; |
| B. | iaers de astonomine plagē; |
| O. | jaers - astonomiē plagen; |
1403 | L. | van dien - ī alre; |
| U. | alle; |
| H. | vandien - alle; |
| S. | vandien - alle; |
| B. | alle wre; |
| O. | alle; |
1404 | L. | dinc van hare nature; |
| U. | Elc - sine natuure; |
| H. | hare nature; |
| S. | hare nature; |
| B. | Elc - name sine nature; |
| O. | Elc - hadde - natuer |
1405 | L. | seiden - dattet - goden; |
| U. | seiden - dat; |
| H. | seiden - dat; |
| S. | seiden - dat; |
| B. | seidē - dat; |
| O. | seidē - dat - gade; |
1406 | L. | gheboden; |
| U. | hielden; |
| H. | hilden - gebode; |
| S. | hilden - gebode; |
| B. | hildē - hare gebode; |
| O. | hielden - gebade; |
1407 | L. | makeden; |
| U. | maecten den haerlijc een autaer; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | enē; |
| O. | enē outare; |
1408 | L. | zeer al daer; |
| U. | aenbedense zeer; |
| H. | + sere; |
| S. | + sere; |
| B. | anebeedense sere; |
| O. | aenbedene zeer; |
1409 | L. | Ooc de; |
| U. | oec - weken; |
| H. | oec; |
| S. | oec; |
| B. | De dage oec; |
| O. | dage oec in die; |
| |
| |
| |
| |
| H. | Jeronimus; |
| S. | M' Jeronimus; |
| B. | Maer ieronomus; |
| O. | jeronim; |
1424 | L. | daer; |
| U. | daer; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | sint quamē lāge d' na; |
| O. | sent lange - daer nae; |
1425 | L. | + Si - = alle - deze; |
| U. | + Si - = alle; |
| H. | + Si - verkeerde - = alle; |
| S. | + Si - = alle; |
| B. | + Si - = alle; |
| O. | + Si - = alle; |
1426 | L. | Die doe - heidene - = voertijts; |
| U. | = voertijts; |
| H. | heidenē - = voertijts; |
| S. | heidinē - = voertijts; |
| B. | heidinē - = voertijts; |
| O. | heydene - = voertijts; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe der daghe name warē v'keert |
| O. | Hoe der dage namē warē v'wandelt |
| | |
1427 | L. | zonnendach - [endeleke verbeterd uit endelike]; |
| U. | heten - eyndelike; |
| H. | Dien sondach; |
| S. | Dien sondach; |
| B. | sondach hietēse; |
| O. | saterdage heitē; |
1428 | L. | - |
| U. | yersten; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | ierstē; |
| O. | irstē - weken; |
1429 | L. | - |
| U. | + dach - heten; |
| H. | andren - = hietē si - maendach; |
| S. | andren - = hietē si - maendach; |
| B. | andrē - maendach; |
| O. | + dach; |
1430 | L. | de k'ke - ooc send plach; |
| U. | der kercken mens ye plach; |
| H. | kerke wantmē oit sint plach; |
| S. | kerke wantmen oit sint plach; |
| B. | de kerke ment oit sint plach; |
| O. | kircke - = dies; |
1431 | L. | zalmen - voort; |
| U. | Alsoe; |
| H. | vort dan; |
| S. | vort dan; |
| B. | vort; |
| O. | Alsoe - telken; |
1432 | L. | Des men ten saterdaghe comet; |
| U. | Dus men - coemt; |
| H. | Totmen; |
| S. | Totmen; |
| B. | Tesmē den sat'dage; |
| O. | Des mē - sat'dach gewan; |
1433 | L. | - |
| U. | is; |
| H. | is; |
| S. | is; |
| B. | De - = en; |
| O. | is; |
1434 | L. | - |
| U. | rust; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | raste; |
| O. | M'; |
1435 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | gewracht; |
| O. | got - werlt - gewracht; |
1436 | L. | zijnre; |
| U. | Mit sijnre - kracht; |
| |
| |
| |
| |
| H. | De - gheene claerheit heuet; |
| S. | De - gheene claerheit heuet; |
| B. | De - gene claerheit; |
| O. | en geen claerheit en; |
1450 | L. | de haer die zonne gheuet; |
| U. | gheuet; |
| H. | Dan - gheuet; |
| S. | Dan - h' de - gheuet; |
| B. | hare de - geeft; |
| O. | geeft; |
1451 | L. | Haer en gheen stil; |
| U. | Haer en gheen stille; |
| H. | Haer en gheen stille - = en; |
| S. | Haer ne gheen stille - = en; |
| B. | Har negeen stille; |
| O. | Haer ne gheen stille - steet; |
1452 | L. | = Als - alse de zonne gaet; |
| U. | Die maen als si aen; |
| H. | = Als - + als si - gaet; |
| S. | = Als - + als si - gaet; |
| B. | = Als - De - + alse - de; |
| O. | = Als - alse ane - ontfeet; |
1453 | L. | gaet si wech dan; |
| U. | wech gaet si dan; |
| H. | gaet si vort an; |
| S. | gaet si vort an; |
| O. | wech geetse dan; |
1454 | L. | - |
| U. | - |
| H. | dan; |
| S. | dan; |
| B. | emb'; |
| O. | ōmer; |
1455 | L. | Tusscen - comet; |
| U. | Tuschen - coemt; |
| H. | gerōnē; |
| S. | gerōnē; |
| B. | Tote diē datse - gerōnen; |
| O. | Tot dat - geronnē; |
1456 | L. | Recht - zonnen; |
| U. | Recht - mitter; |
| H. | Recht - = daer; |
| S. | Recht - = daer; |
| B. | dan iegē; |
| Oo | Recht tegen die sonne; |
1457 | L. | is si - zeluer; |
| U. | is si; |
| H. | es si; |
| S. | es si - tiit; |
| B. | essi; |
| O. | issi; |
1458 | L. | = wel - zeker; |
| U. | = wel; |
| H. | = dit - = wel; |
| S. | = dit - ghiis - = wel - siit; |
| B. | = dat - gijs - = wel; |
| O. | gijs - = wel; |
1459 | Lo | Alse tusscen dezen twee[n]; |
| U. | die eerde tuschen; |
| H. | erde; |
| S. | erde; |
| B. | Alse erterike; |
| O. | Alse eertrijc - twe; |
1460 | L. | no min no mee; |
| U. | no min ne mee; |
| H. | = dan - no; |
| S. | = dan; |
| B. | rechte - no; |
| O. | Is - rechte no min no mee; |
1461 | L. | ardrike; |
| U. | Soe; |
| H. | bedect erdrike; |
| S. | bedect erdrike; |
| B. | bedect erterike; |
| O. | Soe bedect eertriken; |
1462 | L. | zonne - sijt - en can; |
| U. | scinen en kan; |
| H. | ghescinē; |
| S. | ghescinē; |
| B. | De - datse gelichtē en can; |
| O. | geschijnē en can; |
1463 | L. | aldus; |
| U. | maen; |
| |
| |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De mane. daer ōme moetsi; |
| O. | + Ane - ald; |
1464 | L. | donkerheit; |
| U. | Mit; |
| H. | Mit - donkerheit; |
| S. | Mit - donkerheit; |
| B. | M g'ter donkerheit; |
| O. | Mit donckerheidē w'den; |
1465 | L. | eerdrike; |
| U. | Inden; |
| H. | dese - erdrike; |
| S. | Indese - erdrike; |
| B. | de - erterike; |
| O. | schadue - eertriken; |
1466 | L. | Tusscen dat - comet; |
| U. | Ont si ontcoem; |
| H. | Tot si vut come; |
| S. | Tot si vut come; |
| B. | Tes; |
| O. | Tot dat; |
1467 | L. | zijn; |
| U. | - |
| H. | stede - tfirmament; |
| S. | D' siin; |
| B. | siin stade in tfirmament; |
| O. | stede aen tfirmamēt; |
1468 | L. | zijn; |
| U. | maen; |
| H. | - |
| S. | D' - siin; |
| B. | D' de - siin; |
| O. | - |
1469 | L. | - |
| U. | - |
| H. | Iof d' - d'; |
| S. | Iof d' - d'; |
| B. | d' in; |
| O. | Ofte - rechte d'; |
1470 | L. | hebsi hebts; |
| U. | Trecket si en hebds; |
| H. | = heten - hebt; |
| S. | = heten - hebt; |
| B. | hetet. hens geen; |
| O. | Draken heitē si v en hebt geē; |
1471 | L. | zijn zal si vervaren; |
| U. | sal vervaren; |
| H. | moet d' - sal si; |
| S. | moet d' - siin sal si; |
| B. | moet d' - siin. salse; |
| O. | sal si; |
1472 | L. | Of het ghevallet - twaren; |
| U. | Of et en - en twaren; |
| H. | OofGa naar voetnoot1 en vallet - twaren; |
| S. | Of en vallet - twaren; |
| B. | Ochte en geualt - twaren; |
| O. | Ofte en geualt - te waren; |
1473 | L. | gheuielt - manenscijn; |
| U. | gheuellet - manen scine; |
| H. | gheuielt - maneschijn; |
| S. | gheuielt - maneschiin; |
| B. | geuielt - maēscijn; |
| O. | geuielt - elkē manēschijn; |
1474 | L. | Ne waer dat niet het ne - zijn; |
| Uo | Mar dat en plach niet te sine; |
| Ho | Mer dat en mach niet sijn; |
| So | M' dat en mach niet siin; |
| Bo | Maer dat ne mach niet siin; |
| Oo | Mer dat en mach niet sijn; |
1475 | L. | Alsi dan - vervaert; |
| U. | Als si dan; |
| H. | Alsi danne; |
| S. | Alsi danne; |
| B. | Als dus dan de; |
| O. | Alse; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| H. | = oec - = oec; |
| S. | = oec - = oec; |
| B. | Stade an tfirmament - = oec; |
| O. | = oec - aent - = oec; |
1530 | L. | de zonne - ieghen; |
| U. | ieghen; |
| H. | iegen; |
| S. | D' - iegen; |
| B. | de - iegē; |
| O. | tegē; |
1531 | L. | sine; |
| U. | - |
| H. | sine; |
| S. | sine; |
| B. | Ochte si ne; |
| O. | Ofte; |
1532 | L. | E also ghevielt; |
| U. | = so - gheuelt; |
| Ho | Els so ghemet twaren; |
| So | Els so gheniet twaren; |
| Bo | Els so geuielt tewaren; |
| Oo | Els so gevielt te warē; |
1533 | L. | - |
| U. | - |
| H. | maneschijn; |
| S. | maneschiem; |
| B. | maensciin; |
| O. | maneschijn; |
1534 | Lo | Ne ware dat. sone mach niet sijn; |
| U. | Mar - = d'om; |
| Ho | M' dan mach niet ghescien; |
| So | M' dan mach niet ghescien; |
| B. | M' - ne mach niet siin; |
| O. | M' - = d'om; |
1535 | L. | seit - = wel - zaen; |
| U. | seide - = wel; |
| H. | Van dien - seid - = wel; |
| S. | Vandien - seidic - = wel; |
| B. | seidic - = wel; |
| O. | seide - = wel - zaen; |
1536 | L. | Maer ghine; |
| U. | Mar; |
| H. | M' ghine soudes; |
| S. | M' ghine soudets; |
| B. | M' gine soudes; |
| O. | gi - soudes; |
1537 | L. | si es so swaer; |
| U. | si - soe swaer; |
| H. | si is swaer; |
| S. | si is swaer; |
| B. | = die - es so swaer; |
| O. | = die - soe swaer; |
1538 | L. | - |
| U. | - |
| H. | d'; |
| S. | d'; |
| B. | - |
| O. | sprict; |
1539 | L. | = oec; |
| U. | = niet wel; |
| H. | = wel - luden; |
| S. | = wel - luden; |
| B. | = wel - leikē; |
| O. | Mē en mach - = wel - ludē; |
1540 | L. | dietsce enich; |
| U. | duutsche; |
| H. | duutsche gheene - bedudē; |
| S. | duutsche gheene - bedudē; |
| B. | gene; |
| O. | duytschen ne - = dinc - bedudē; |
1541 | L. | - |
| U. | mitten; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | mochse; |
| O. | mocht se - mittē; |
1542 | L. | Nochtan soudē sise v' staen; |
| U. | Nochtan sullent - verstaen; |
| H. | Nochtan v'staen sijt; |
| S. | Nochtan v'staen siit; |
| B. | Nochtā selen - v'staen; |
| O. | Nochtant sullen - v' staen cůme; |
1543 | L. | Nv - + hier; |
| U. | - |
| H. | Nv; |
| S. | Nv; |
| |
| |
| B. | Nv hebbic - geoppenbaert; |
| O. | Nv - geapenbaert; |
1544 | L. | zonne dicke v'vaert; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | ueruaert; |
| B. | de; |
| O. | - |
1545 | L. | zake - = dit; |
| U. | is dat zake dat dat; |
| H. | dat dat; |
| S. | dat dat; |
| B. | dat dat gesciet; |
| O. | is - = dit - geschiet; |
1546 | L. | zonne en wart - = selue; |
| U. | wart - doncker; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | De - w't; |
| O. | seluer donck'; |
1547 | L. | Maer; |
| U. | Mar; |
| H. | euen daer; |
| S. | M' - euen daer; |
| B. | Maer; |
| O. | blijft; |
1548 | L. | = hier; |
| U. | = hier; |
| H. | = hier - toghen sal; |
| S. | = hier - toghen sal openb'; |
| B. | = hier - toge oppenbaer; |
| O. | = hier - tone apenbare; |
1549 | L. | kerke; |
| U. | een keerse nu; |
| H. | Stoede - kerse; |
| S. | Stoede - kerse; |
| B. | kerse; |
| O. | een keerse nu; |
1550 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | + oec; |
| O. | my lůchtē; |
1551 | L. | + daer - iet voren; |
| Uo | Het si dat i[e]t [sic] daer voer quaem; |
| H. | Si dat iet d' voren; |
| S. | Si dat iet d' voren; |
| B. | Si dat iet daer vore; |
| O. | In dien dat iet daer bouē; |
1552 | L. | E ons dan licht; |
| Uo | Onse licht et ons bename; |
| Ho | Onse licht et ons bename; |
| So | Onse licht et ons bename; |
| Bo | Onse licht h ons bename; |
| O. | Die ons dat - = scone; |
1553 | L. | Nochtan bleue de kerke; |
| Uo | Nochtan bleue die keerse claer; |
| H. | Nochtan bleue die kerse; |
| So | Nochtan bleue die kerse d'; |
| Bo | Nochtā bleue de k'se claer; |
| Oo | Nochtant bleue die keerse claer; |
1554 | L. | Elre; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | w'; |
| B. | Elder; |
| O. | Elder - is; |
1555 | Lo | Also est van der zonnen; |
| U. | Also eest - = mede; |
| H. | Also - = mede; |
| S. | Also - = mede; |
| B. | Also eist - = mede; |
| O. | Alsoe eest - = mede; |
1556 | L. | af - beghonnē; |
| U. | beghonnen; |
| H. | D' - beghonnen; |
| S. | D' - beghonnen; |
| B. | af; |
| O. | = dit - aff heb; |
1557 | L. | zonne si - iet; |
| U. | = die - licht si oyt; |
| H. | si - oit; |
| |
| |
| |
| |
1570 | L. | manenscijn; |
| Uo; | Want der manen scijn; |
| H. | mane maneschijn; |
| S. | mane maneschiin; |
| B. | maensciin; |
| O. | Vand' - maenschijn; |
1571 | L. | = En - maes .xiiij. - oud; |
| U. | = En - mar xiiij; |
| H. | = En - maer xiiij - hout; |
| S. | = En - maer .xiiij. - hout |
| B. | = En - maer .xiiij. dage; |
| O. | Si en waes niet xxiij dage; |
1572 | L. | hi; |
| U. | Hi hadde wonder; |
| H. | haddi wonder; |
| S. | haddi wonder; |
| Bo | Dies haddi wond' menichuout; |
| O. | had hi - mēnichfout; |
1573 | L. | seide - van der naturen; |
| U. | seyde - vander naturen; |
| H. | seidi - vander naturen; |
| S. | seidi - vander naturen; |
| B. | seidi - van d' naturen; |
| Oo | Hi seide got nů bi naturē; |
1574 | L. | Ghedoghet nu - uren; |
| U. | Ghedoghet nu; |
| H. | Ghodoghet; |
| S. | Ghodoghet; |
| B. | Doeget - te derre wren; |
| O. | Doget ter seluer; |
1575 | L. | eerdrike; |
| U. | eertrike; |
| H. | Sijn - eerdrike; |
| S. | Siin - eerdrike; |
| B. | = al - erterike; |
| O. | ofte - eertrike; |
1576 | Lo | Worde te storet zekerlike; |
| U. | Wart nu testort; |
| H. | Wort - stort; |
| S. | Wort - stort; |
| B. | testoert; |
| O. | Wort nů gestoert; |
1577 | L. | - |
| U. | een waer; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | - |
1578 | L. | - |
| U. | = en; |
| H. | ne kendi; |
| S. | ne kendi; |
| B. | = en - kendi; |
| O. | Nonchtant - gade; |
1579 | L. | Want - + hem; |
| U. | Want - + hen [later (?) verbeterd in hem] ; |
| H. | Want - + hem; |
| S. | Want - + hem - bekerde; |
| B. | - |
| O. | Want - + hine - bekeerden; |
1580 | L. | + hi; |
| U. | + hi; |
| H. | tgeloue bi; |
| S. | + bi; |
| B. | + hi; |
| O. | tgeloue - + hi - leerden; |
1581 | L. | Nv; |
| U. | - |
| H. | Nv; |
| S. | Nv; |
| B. | Nv hebbic - geoppenbaert; |
| O. | Nv - geapenbaert; |
1582 | L. | Alse - zonne - v'vaert; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | Alse de; |
| O. | - |
1583 | L. | elre gheuet; |
| U. | elre gheuet; |
| H. | ellewer gheuet; |
| S. | ellew' gheuet; |
| B. | Datse - elre geuet; |
| O. | se nochtant elder geeft; |
| |
| |
| |
| |
| B. | brusele; |
| O. | ghint; |
1599 | L. | Stoede - tezamen; |
| U. | Stoenden - tegader - een; |
| H. | Stont si te gader; |
| S. | Stont si te gader; |
| B. | Stodens te gadre; |
| O. | Stondense te gad' - een; |
1600 | L. | rome - hoochede mede; |
| U. | Romen had - hoecheyt mede; |
| H. | roma - hoecheit mede; |
| S. | roma - hoecheit mede; |
| B. | rome - de hoecheit mede; |
| O. | romē - hoecheide; |
1601 | L. | Die theuet - nu; |
| U. | heeft - nu; |
| H. | - |
| S. | - |
| S. | - |
| B. | brusele; |
| O. | heeft - ghint nu; |
1602 | L. | - |
| U. | Nyemen - segghe; |
| H. | Nieman; |
| S. | Nieman; |
| B. | Nieman - seggic; |
| O. | Nyemant; |
1603 | L. | zien; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | vpwaert; |
| B. | opw't mogē; |
| O. | + En - opwart; |
1604 | L. | zoude; |
| U. | Romen - důncken; |
| H. | roma - dinken; |
| S. | roma - dinkē; |
| B. | - |
| O. | romē - dunckē; |
1605 | L. | - |
| U. | Dat et - den; |
| H. | Dat het; |
| S. | Dat het; |
| B. | Dat het - de locht hinge; |
| O. | Dat aen - locht hinge; |
1606 | L. | hemel; |
| U. | tot den; |
| H. | hemel; |
| S. | - |
| B. | ginge; |
| O. | totten hemel ginge; |
1607 | L. | moghedi - voort; |
| U. | mogheei; |
| H. | moghedi - vort; |
| S. | moghedi - vort; |
| B. | mogedi - vort; |
| O. | mogedijt; |
1608 | L. | enighe and'e poort; |
| U. | enich ander poerte; |
| H. | enighe ander port; |
| S. | enighe and' port; |
| B. | [ene] ene andre port; |
| O. | ene ande'; |
1609 | L. | neder waert ieghen; |
| U. | nederwaert ieghen; |
| H. | neder waert ieghen; |
| S. | neder waert ieghen; |
| Bo | Bat nederw't. iegē brabant; |
| Oo | Bat nederwart tegen ghint; |
1610 | L. | Dit - daer; |
| U. | Dit - wart .v. daer; |
| H. | Dit - daer; |
| S. | Dit - daer; |
| B. | w't daer becant; |
| O. | daer; |
1611 | L. | comet bi dien et es v kont; |
| U. | Dit coemt bi dien; |
| H. | Ende comt; |
| S. | Ende comt; |
| B. | Dit comt bi diē; |
| O. | Dit - bedien - = si; |
1612 | L. | eerdrike es puur ront; |
| U. | - |
| H. | erdrike es; |
| S. | erdrike es; |
| B. | erterike es; |
| O. | eertrike - puer; |
1613 | Lo | An een ront dinc en mach ghien staen; |
| U. | ront; |
| |
| |
| H. | An - = en - mach gheē dinc staen; |
| S. | An - = en - mach gheē dinc staē; |
| B. | An - = en - mach geē dīc staē; |
| O. | Een ront dinc; |
1614 | L. | Dat ene - tander; |
| U. | Dat een - tander; |
| H. | Deen - mochte - dand'; |
| S. | Deen - mochte - dand'; |
| B. | Deen - = en - dand'; |
| O. | Deen - dande'; |
1615 | Lo | Dat ene lantscap also staet; |
| Uo | Teen lantscap alsoe staet; |
| Ho | Deen lantscap also staet; |
| So | Deen lantscap also staet; |
| Bo | Deen lantscap also staet; |
| Oo | Deen lantscap alsoet steet; |
1616 | L. | Onder; |
| U. | anderen; |
| H. | Onder dander - + also. |
| S. | Onder dander - + also; |
| B. | Ond' dander; |
| O. | Onder dander - geet; |
1617 | L. | dalende neder waert; |
| U. | climmede; |
| H. | dalende neder waert; |
| S. | dalende neder waert; |
| Bo | Emb' dalende nederwaert; |
| Oo | Ommer dalende nederwart; |
1618 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | guede; |
1619 | Lo | Die al omme gaen eerdrike; |
| U. | om; |
| H. | erdrike; |
| S. | erdrike; |
| B. | erterike; |
| O. | Hij - eertrike; |
1620 | L. | iaren zekerlike; |
| U. | iaren; |
| H. | v iaren; |
| S. | .v. iaren; |
| B. | binnē .v. iarē; |
| O. | v; |
1621 | L. | achtien ende twe; |
| U. | xv e twehondert; |
| H. | .ij C.; |
| S. | ij.C.; |
| B. | .ij.; |
| O. | e in drie[twe]Ga naar voetnoot1 hondert; |
1622 | L. | Daghe; |
| U. | Daghe ic - + zeer; |
| H. | Daghe - wane; |
| S. | Daghe - wane; |
| B. | Dagen. ic wane - des; |
| O. | Dagen - wane - + seer; |
1623 | L. | Tien - de dach vaerde; |
| U. | Tien - dachuaert; |
| H. | dachuaert; |
| S. | dachuaert; |
| B. | de dach vaert; |
| O. | een dachuaert; |
1624 | Lo | Wildi te voete wildi te peerde; |
| U. | voete; |
| H. | Wildi - wildi te paert; |
| S. | Wildi - wildi te paert; |
| B. | Wildi - wildi op paert; |
| Oo | Wildi te voet off te peerde; |
1625 | L. | ghien weder stoot; |
| U. | - |
| H. | wederstoot; |
| S. | wederstoot; |
| B. | geen; |
| O. | geen; |
1626 | L. | ne; |
| U. | - |
| H. | no groot; |
| |
| |
| |
| |
| H. | lude; |
| S. | lude - hir; |
| B. | De; |
| O. | lude; |
1642 | L. | Een ander; |
| U. | - |
| H. | Ene - is; |
| S. | Ene - is; |
| B. | Ene; |
| O. | werlt is - heeft hem wond'; |
1643 | L. | - |
| U. | Et - een; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | is een werlt all; |
1644 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | dall; |
1645 | L. | Maer si zijn menigher; |
| U. | Mar si sijn menigher; |
| Ho | M' si sijn menigh' maniere; |
| So | M' si siin menigh' maniere; |
| Bo | M' si siin menegerande manire; |
| O. | Mer si is van mēnig' hand; |
1646 | L. | In menscen - in; |
| U. | Daer in den mensche e in die; |
| Ho | D' in mensche ende diere; |
| So | D' in mensche ende diere; |
| Bo | Daer in de mēschē en de diere; |
| Oo | Daer in mīschen woenē e dierē; |
1647 | L. | liede - woenen; |
| U. | woenen; |
| H. | Want; |
| S. | Want; |
| B. | liede; |
| O. | woenē; |
1648 | Lo | Daer ne wete wi niet toe te coemen; |
| U. | - |
| H. | + dat - ne; |
| S. | + dat - ne; |
| Bo | Ne wete wi niet noch ne conē; |
| O. | Geweten wi; |
1649 | L. | Maer - zegghen; |
| U. | Mar alsoe - + soe; |
| H. | Maer - seggen; |
| S. | Maer - seggen; |
| B. | Maer - seggē; |
| Oo | Mer alsoe wael soe seggen wijGa naar voetnoot1 sij; |
1650 | L. | hare voete sijn; |
| U. | voet si wi; |
| H. | hare voete sijn - = wi; |
| S. | hare voete siin - = wi; |
| B. | hare voete siin; |
| O. | oer voete woenē wij; |
1651 | L. | Alse - seggen; |
| U. | = lieden; |
| H. | wi - ludē; |
| S. | wi - ludē; |
| B. | wi - seggen; |
| O. | vandē ludē seggen; |
1652 | Lo | Want voet ieghen voet wi leggen; |
| Uo | Want voet ieghen wi legghen; |
| H. | Want voet - wi leggē; |
| S. | Want voet - wi leggē; |
| Bo | Want voet iegē voet wi leggē; |
| Oo | Want voete soneghen [soueghen?] voete hebben; |
1653 | L. | - |
| U. | Alsoe; |
| H. | wi; |
| |
| |
| |
| |
1667 | L. | firmament; |
| U. | firmament - = al; |
| H. | Vandien; |
| S. | Vandien; |
| B. | - |
| Oo | E tfirmamēt al ōme; |
1668 | L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | Eůen; |
1669 | L. | hanghet - zeluen; |
| U. | - |
| H. | |
| S. | - |
| B. | hangt; |
| O. | hangt - all; |
1670 | L. | ghetoghen zal; |
| U. | Alsoe - .v; |
| H. | = Also; |
| S. | = Also; |
| B. | seggē; |
| O. | Alsoe - tonen sall; |
1671 | Lo | Ghelijc dat die seil stien; |
| Uo | Ghelike dat die zeghelsteen; |
| Ho | Ghelike dat die zeilsteen; |
| So | Ghelike dat die zeilsteen |
| Bo | Gelijc dat de zeilsteen; |
| Oo | Gelike dat die toghe steen; |
1672 | L. | = an hem - trecket al in een; |
| U. | = an hem - trecket al in een; |
| H. | = an hem - in een; |
| S. | = an hem - in een; |
| B. | De - = an hem - in een; |
| O. | = an hem - in een; |
1673 | L. | trecket - = oec - tfirmament; |
| U. | Alsoe - = oec - tfirmament; |
| H. | = oec - tfirmament; |
| S. | = oec - tfirmament; |
| B. | treck - = oec - tfirmament; |
| O. | Alsoe - = oec - tfirmament; |
1674 | L. | Toten eerdrike; |
| U. | = hem; |
| H. | = hem - erdrike; |
| S. | = hem - erdrike; |
| B. | Tote hē erterike; |
| O. | eertrike - = al; |
1675 | L. | moet; |
| U. | moet; |
| H. | moet - = in; |
| S. | moet - = in; |
| B. | moet; |
| O. | Aldus moetē; |
1676 | L. | = Het; |
| U. | = Het; |
| H. | Ten - uallen; |
| S. | Ten - uallen; |
| B. | = Het; |
| O. | = Het; |
| | |
Rubriek | L. | Te weten hoe menighe mile Ardrike heuet omme gancs |
| U. | Hoe menighe mile artrike heeft omgans |
| O. | Hoe mēnige mile heeft eertrike ōgaēs |
| | |
1677 | L. | nu - tot eenre sōme; |
| U. | nu - tot eenre somme; |
| H. | tere somme; |
| S. | tere somme; |
| B. | = nv - tere somme; |
| O. | = nv - in een somme; |
1678 | L. | ōme; |
| U. | omme; |
| H. | heuet - ōme; |
| S. | heuet - ōme; |
| B. | menege - heuet ōm |
| O. | mēnige - ōme; |
| |
| |
| |
| |
1693 | L. | woorde; |
| U. | redene proeueden - haer; |
| H. | redenē proeuē - wort; |
| S. | redenē proeuē - wort; |
| B. | redenē uedē - h' wort; |
| O. | redene - alle haer wort; |
1694 | L. | hier voor hoorde; |
| U. | - |
| H. | = hier - ghehort; |
| S. | = hier - ghehort; |
| B. | gehort; |
| O. | allet dat gi - gehoert; |
1695 | L. | Al dat si - = oec; |
| U. | Al dat si - = oec; |
| Ho | Al dat consten si meet; |
| So | Al dat consten si meest; |
| B. | Al dat si - = oec; |
| O. | Want al dat - = oec; |
1696 | L. | + Dat - heilighē geest; |
| U. | heylighen; |
| H. | Si haddent - helighē; |
| So | Si haddent vandē heligē geest; |
| B. | heilegē geest; |
| O. | heiligen geest; |
1697 | L. | Et wondert - = licht - tghedi[o]chte; |
| U.o | Et wondert v int ghedocht; |
| Ho | Ende wondert v int gedochte; |
| So | Ende wondert v int gedochte; |
| B. | wondert v in v gedochte; |
| O. | wondert in v gedochte; |
1698 | L. | - |
| U. | dat weten mocht; |
| H. | Hoemen; |
| S. | Hoemen; |
| B. | Hoe mē al dit gewetē; |
| O. | dat weten; |
1699 | L. | es - harde; |
| U. | prouene harde; |
| H. | es - harde; |
| S. | es - harde; |
| B. | es hen - proeuene - = herde; |
| O. | průenē - guet; |
1700 | L. | Diere yet of zijn; |
| U. | Dier yet af sijn; |
| H. | Den ghonen diere of; |
| S. | Den ghonen diere of siin; |
| B. | Diere iet af siin; |
| O. | Diere iet aff; |
| | |
Rubriek | L. | Hier machmen vinden waer
Dat die helle state ende es |
| | |
1701 | L. | - |
| U. | Nu - = v - een ghewach; |
| H. | ic vdoen [sic]; |
| S. | - |
| B. | willic - gewach; |
| O. | gewach; |
1702 | L. | wezen; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | + die; |
| B. | de; |
| O. | sijn; |
1703 | L. | proeft men; |
| U. | = so - proeftment; |
| H. | = so - proef men; |
| S. | = so - proefmen; |
| B. | = so - uement; |
| O. | = so - proeftmē wael; |
1704 | L. | si es ende niewer; |
| U. | Dat es; |
| Ho | Datsi is niewel el; |
| So | Datsi is niewel el; |
| B. | es niewerinc el; |
| O. | Datse is nergent; |
1705 | L. | in den - eerdrike; |
| U. | in midden; |
| H. | in midden - ertrike; |
| S. | in midden - ertrike; |
| B. | in middē - erterike; |
| O. | in midden eertrike; |
1706 | L. | Dat es; |
| U. | - |
| H. | cancro; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| Ho | Droghe wasem es vā ij maniere; |
| So | Droghe wasem es van .ij. maniere; |
| Bo | Droge es van tween manirē; |
| O. | Droge - twe; |
1730 | L. | Die ene climmet - = herde; |
| U. | Die een - opwart - = herde; |
| H. | Deen climmet op w't - = herde; |
| S. | Deen climmet op w't - = herde; |
| Bo | Die ene clemmet opw't sciren; |
| Oo | Deen hi clymt opwart scieren; |
1731 | L. | = so; |
| U. | = so - groet wijnt; |
| H. | D' of dicken wast; |
| S. | D' of dicken wast; |
| B. | af dicke wast got; |
| O. | aff wast ducke groet wijnt; |
1732 | L. | maniere si en; |
| U. | maniere si en; |
| H. | maniere en clemt niet .i.; |
| S. | maniere en clemt niet .i.; |
| B. | manire ne clemm; |
| O. | si en clemt twijnt; |
1733 | L. | Maer - de aerde; |
| U. | Weder - die eerde; |
| H. | M' - deerde; |
| S. | M' - indeerde; |
| B. | Maer - derde; |
| O. | int derde; |
1734 | L. | loopt gens; |
| U. | lopet haer; |
| H. | loopt d' ende; |
| S. | loopt d' ende; |
| B. | herw't; |
| O. | herwert; |
1735 | L. | Hollachtich is eertrike; |
| U. | Hoelachtich is; |
| H. | Hollachtich - erdrike; |
| S. | Hollachtich - erdrike; |
| B. | erterike; |
| Oo | Hole heeft eertrike bijnnē; |
1736 | L. | loopter in allen zinnē; |
| U. | loepet daer - sinnē; |
| H. | loopt d' in allē sinnē; |
| S. | loopt d' in allē sinnē; |
| B. | De - d' - sinnen; |
| O. | loept' - = dan - sijnnē; |
1737 | L. | Sleprich word - = dan - = in - zaen; |
| U. | Slebbrich wart - = daer in; |
| Ho | Slobbrich w't hi d' saen; |
| So | Slobbrich w't hi d' saen; |
| B. | Clebbrech w't - = dan - = in; |
| O. | Slabberechtich soe - = dan daer in - zaen; |
1738 | L. | = Om - niet en mach wed' wt; |
| U. | = Om - wt weder; |
| H. | = Om - vut; |
| S. | = Om - vut; |
| B. | = Om; |
| O. | hi niet weder [sic] vte; |
1739 | L. | bliuet - die eerde ghevaen; |
| U. | die eerde alsoe; |
| H. | deerde - geuaen; |
| S. | bliift - deerde - geuaen; |
| B. | derde also geuaen; |
| O. | die eerde alsoe gevaen; |
1740 | L. | + Bi - doe ict v verstaen; |
| U. | moghe di - = of; |
| Ho | Exemple wilt hier verstaen; |
| So | Exemple wilt hir v' staen; |
| B. | so vant hier v'staen; |
| O. | moechdi - = hier of; |
1741 | L. | doet; |
| U. | een oeuen; |
| H. | een ouen leit; |
| |
| |
| S. | een ouen leit; |
| B. | Alse - leit; |
| O. | leet; |
1742 | L. | Drooch - daer wt gaen moet; |
| U. | Droeghe - gaet daer wt ghereit; |
| H. | gaet d' - gereit; |
| S. | gaet d' - gereit; |
| B. | Droge - gaet d' - gereit; |
| O. | Droge - geet d' - gereet; |
1743 | L. | Sleprich wert - = dan - meed inne; |
| U. | Slebbrich wart - = dan; |
| H. | Slobbrich w't - = dan - d'; |
| S. | Slobbrich w't - = dan - d'; |
| B. | Clebbrech w't; |
| O. | Slabberechtich - = dan - ynne; |
1744 | Lo | Bi denne en mach hi niet wt de minne; |
| Uo | Bi dien en mach hi niet wt minen [?]; |
| H. | = Want - vte mīne; |
| S. | = Want - vte mīne; |
| Bo | Bedie mach hi niet wte minne; |
| Oo | Bedi hi en mach vte noch ynne; |
1745 | L. | gaet si in toe me; |
| U. | - |
| H. | gater in toe mee; |
| S. | gater in toe mee; |
| B. | ember - daer inne; |
| O. | ōmer geetser in toe mee; |
1746 | L. | drent - dat breket ontwe; |
| U. | dringhet soe breket ontwe; |
| H. | drenct - dat breict; |
| S. | drenct - dat breict; |
| O. | drenct se dat brect ontwe; |
| B. | drent - dat hi clieft; |
1747 | L. | me - eerste - [in margine: a]; |
| U. | Warmen gaettet yerste; |
| H. | M' - + in - teerste; |
| S. | M' - + in - teerste; |
| B. | tierstē; |
| O. | Mer men gatet tierstē; |
1748 | Lo | El zoudet werpen grote clouen - [in margine: c]; |
| U. | = dat - oeuen; |
| H. | = dat - indien; |
| S. | = dat - indien; |
| Bo | Els soud w'pē grote clouen; |
| O. | Eert men leet; |
1749 | Lo | Eer ment doet in den ouen - [in margine: b]; |
| U. | Elcsoude - groet cloeuen; |
| H. | And's so - w'pen; |
| S. | And's so - w'pen; |
| Bo | Beide onder ende bouenGa naar voetnoot1; |
| O. | Anders solt - gote; |
1750 | L. | moochdijs - [in margine: d]; |
| U. | Vraghet soe moghe dijs; |
| H. | moghedijs gelouē; |
| S | moghediis gelouen; |
| B. | Vragets - mogedijs gelouen; |
| O. | Vrages soe - gelouen; |
| | |
Rubriek | L. | Dit es ooc van wasem |
| U. | Hoe elc dinc heeft clene gatekijn; |
| | |
1751 | L. | Ghi moghet - = v; |
| U. | Ghi moghets - = v; |
| |
| |
| H. | Ghi moghet - = v; |
| S. | Ghi moghet - = v; |
| B. | V mach wondrē in wen; |
| O. | V mach - sijnne; |
1752 | L. | Hoe die wasem comet daer; |
| U. | Hoe die wasom coemt daer; |
| H. | Hoe die wasem comt; |
| S. | Hoe die wasem comt; |
| B. | Hoe de wasem comtdaer; |
| Oo | Hoe die wasem comt daer ijnne; |
1753 | L. | Elc - heuet; |
| U. | Elc - gaet; |
| H. | heuet grote; |
| S. | heuet grote subtiile; |
| B. | Elc - heuet - suptile; |
| O. | Elc; |
1754 | Lo | Daer in gaet wasem alle wile; |
| Uo | Daer in gaet wasem al wile; |
| Ho | D' in gaet wasem somwile; |
| So | D' in gaet wasem somwile; |
| Bo | Daer in gaet wasem alle wile; |
| Oo | Daer in geet wasem alle wile; |
1755 | L. | + dicke [verbeterd uit dictee]; |
| U. | - |
| H. | Exemple sien; |
| S. | Exemple sien; |
| B. | - |
| O. | sien; |
1756 | L. | door; |
| U. | - |
| H. | twater - dor dien; |
| S. | twater - dor diē; |
| B. | dor; |
| O. | geet wael; |
1757 | L.o | Al gheheelre huut so commt wel sweet; |
| Uo | Alse vol is soe coemt ghereet; |
| H. | Vut heelre vut comet - = oec - sweet; |
| S. | Vut heelre vut comet - = oec - sweet; |
| Bo | Wt geheelre huut comt gereet; |
| Oo | Al geheelre hůyt soe comt gereet; |
1758 | L. | Daer toe dringhende - = al; |
| Uo | Doe ghedronghen dicke sweet; |
| H. | Dore; |
| S. | Dore; |
| Bo | Dore gedronken dicke sweet; |
| Oo | Doer geronnē dicke suet; |
| | |
Rubriek | L. | Hoe de wasem neder slaet |
| U. | Hoe aertrike is vol hoele |
| O. | Waer aff eertbeuīgen comt |
| | |
1759 | L. | ardrike; |
| U. | + is; |
| H. | erdrike; |
| S. | erdrike; |
| B. | De - erterike; |
| O. | eertrike; |
1760 | L. | elker; |
| U. | elker; |
| H. | elk'; |
| S. | elk'; |
| B. | = elke - dagelike; |
| O. | sleet elker dagelike; |
1761 | L. | Ardrike es; |
| U. | is - hoele; |
| H. | Eerdrike is - vul; |
| S. | Eerdrike es - vul; |
| B. | Erterike es - vol van; |
| O. | Eertrike is; |
1762 | L. | loopt - groten; |
| U. | mit groter scoele; |
| H. | D' in loopt hi mit grotē; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| O. | moeste allegader - versincken; |
1796 | M. | weel liede sijn - = noch - ghedincken; |
| L. | sijn; |
| U. | Wat lude sijn - ghedincken; |
| H. | lude sijn - gedinkē; |
| S. | lude siin - gedinkē; |
| B. | siin - gedīkē; |
| O. | lude sijn noch dies gedinckē; |
1797 | M. | Wair; |
| L. | Waer - dinghe sijn; |
| U. | Waer; |
| H. | Dat - es geuallen; |
| S. | Dat - es; |
| B. | Waer - es geuallen; |
| O. | geuallen; |
1798 | Mo | Dies bescerme ons god allen; |
| Lo | Daer ons god of bescarm ons allen; |
| U. | Des scerme god - = of; |
| H. | Des bescerme god - = of; |
| S. | Des bescherme god hir - = of; |
| B. | Hier af scerme god; |
| O. | Daer aff behoede got; |
1799 | M. | + Wair - eertbeuighe comt meest; |
| L. | + Waer - aerdbeuinghe es si end; |
| U. | + Mar - aertbeuinghe - eent; |
| H. | + M' - eertbeuinghe; |
| S. | + M' - eertbeuinghe; |
| B. | Maer dertbeuinge sie es; |
| Oo | Mer eertbeuīge si is tmeest; |
1800 | M. | maecht'; |
| L. | maket - = d'; |
| U. | daer; |
| H. | d' in tempest; |
| S. | d' in; |
| B. | de; |
| O. | = d'; |
1801 | M.o | Die wint die soe ī deerde leit; |
| L. | [ontbreekt] |
| Uo | Die wijnt die soe in die aerde liep; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| Bo | Die wint die so in derde liep; |
| Oo | Die wijnt die alsoe in die eerde liep; |
1802 | Mo | In d' zee ist diep als men siet; |
| L. | [ontbreekt] |
| Uo | In die zee eest harde diep; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| Bo | In de zee eist herde diep; |
| Oo | In die zee soe eest herde diep; |
1803 | M. | eerde - is dair; |
| L. | is; |
| U. | eerde - is; |
| H. | erde - is onder wel; |
| S. | erde - is onder wel; |
| B. | erde es; |
| O. | eerde is - wael důnne; |
1804 | M. | brect dair - = si d'; |
| L. | Bedi si breket daer dic; |
| U. | brect - = si - daer; |
| H. | Bedi breket - = si - dicken; |
| S. | Bedi breket - = si - dicken; |
| B. | Bedie brek; - = si - daer; |
| Oo | Bedi brectse ducke ynne; |
1805 | M. | Groten - waster; |
| L. | Groot - waster af; |
| U. | wasset daer af al; |
| H. | Groot - = d' of; |
| B. | Groot - = d' of; |
| B. | af; |
| O. | storen waster aff; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| S. | = Daer - Slater vut; |
| B. | = Daer - Slater wte; |
| Oo | Die wijnt e wasem groff; |
1858 | M. | - |
| L. | zonne heuet die wolkijn; |
| U. | - |
| H. | D' - zonne heuet; |
| S. | D' - zonne heuet; |
| B. | de - wollic [?]; |
| O. | aff; |
| | |
Rubriek | L. | Te verstane van der zonnē hoe dat si veruaert; |
| U. | Waer bi artbeuinghe gheualt somtijt als die sonne veruaert |
| O. | Hoe eerdbeuīgen comt |
| | |
1859 | M. | - |
| Lo | Soemtijt alse de zonne v'vaert; |
| U. | - |
| H. | Some tijt alse; |
| S. | Some tiit alse; |
| B. | Weltijt alse de; |
| O. | Sōme tijt; |
1860 | M. | Eertbeuinghe; |
| L. | Aerdbeuinghe; |
| U. | - |
| H. | Ertbeuīghe; |
| S. | Ertbeuinghe - openb't; |
| B. | Ertbeuinge - oppenbaert; |
| Oo | Eertbeuīge daer apenbaert; |
1861 | M. | v'deGa naar voetnoot1 [?] vād'; |
| L. | zonnen; |
| U. | hitte; |
| H. | hitte; |
| S. | hitte - zonnē; |
| B. | de hitte; |
| O. | hitte; |
1862 | M. | eerden; |
| L. | Niet comet toter aerden; |
| U. | eerden niet en coemt; |
| H. | erden; |
| S. | erden; |
| B. | erdē - nien - gerōnen; |
| O.o | Tott' eerden comt geronnē; |
1863 | M. | isser twiskē; |
| L. | tusscen; |
| U. | maen - tuschen; |
| H. | es daer; |
| S. | es daer; |
| B. | de; |
| O. | isser; |
1864 | M. | = doet - e can; |
| L. | zonne - = niet - en; |
| U. | en; |
| H. | en; |
| S. | en; |
| B. | de - = niet; |
| O. | en; |
1865 | M. | wasem [verbeterd uit: wasen] - enten; |
| L. | wasen; |
| U. | - |
| H. | V' teeren die - entiē; |
| S. | V' teeren dien - entiē; |
| B. | entē; |
| O. | wijnt; |
1866 | M. | Dair eertbeuīghe; |
| L. | aar[d]beuinghe [sic] - ghinc; |
| U. | = die - af; |
| H. | ertbeuīghe vte ghinc; |
| S. | D' - eertbeuinghe vte ghinc; |
| B. | = die - ertbeuinge af begint; |
| L. | deerdbeuīgen aff begijnt; |
1867 | M. | dade - soudet; |
| L. | Waert door de mane - souden; |
| U. | Waer doer die maen - licken; |
| H. | En ware - vpleckē; |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| U. | = hier - dese; |
| H. | - |
| S. | - |
| B. | - |
| O. | = in - figuer zaen; |
1888' | M. | Hier mede ist ghedaen |
| H. | Beneden dit scrift ter goed' vre |
| S. | Beneden dit scrift ter goed' vre |
| B. | Die ic hier niet en wille scriuē |
1888'' | M. | Die loep van eertrike aen; |
| H. | D' vintstu staende die scrifture |
| S. | D' vintstu staende die scrifture |
| B. | Ic hebber so vele laten bliuen |
Hierna volgt in O (fo 184c-187c) een versie van het astrologische gedicht, bekend onder de naam ‘Die Cracht der Mane’ (uitg. N. De Pauw, Mnl. Ged. Fr. I, pp. 203-218).
Deze titel is misleidend, want hij dekt in feite 3 totaal verschillende werken;
1) Het bovenvermelde gedicht in O, over de invloed van de maan, naargelang van haar ouderdom (1, 2, 3, ... tot 30 dagen);
2) Een soortgelijk werk, maar zéér verschillend behandeld, en waarin alleen maar de essentiële punten overeenkomen, in Hs. nr 697 (Serrure nr 17), Universiteitsbibliotheek Gent, fo 73-83, eveneens uitgegeven door De Pauw (ib. pp. 219-233);
3) Het gedicht dat volgt op de Natuurkunde in Hss. H en S, over de invloed van de maan, naargelang van haar stand in de dierenriem. Hierin komt voor de naam van Heynric van Hollant. Het werd uitgegeven door M. De Vries (Versl. en Berigten, vierde jrg., pp. 5-22), en interesseert ons verder niet, daar het zeer duidelijk als een apart werk wordt beschouwd. De aanhef zelf laat geen twijfel over:
‘Ic bidde gode dat hi minen sin
Verlichten moete dat miin begin
Te goeden ende moete vromē
So dat hiis moete worden vroet
D' dit dicht omme bestoet.’
(geciteerd uit S.)
Dit is echter niet het geval met O: het astrologische gedicht is ingelast in de Natuurkunde, en hoewel het toevallig op een nieuwe bladzijde begint (de tekening van het heelal beslaat de vorige, fo 184 ro), komen na het einde, zonder merkbare onderbreking, de verzen 37-278 van de Natuurkunde.
De bedoeling is helemaal niet te beweren dat Die Cracht der Mane een oorspronkelijk deel is van onze tekst. Ik ben overtuigd van het tegendeel. Maar ik ben er even sterk van overtuigd dat het door de copiist van O (en diens Vorlage?) wèl werd beschouwd als behorende tot het Natuurkundegedicht.
| |
| |
Een afschrift ervan is dan ook op zijn plaats in dit varianten - apparaat Des te meer, daar de editie van De Pauw wemelt van de foutenGa naar voetnoot1, en totaal aangepast werd (soms zeer onvoorzichtig) wat de hoofdletters betreft, de interpunctie, de spelling (u en n, i en j) en de afkortingen.
Seet ons dese redene wael
Salomon eest dies orcondt
Dat hi nye mit sinē monde
Hij seide nae der waerheide
Dat droem e visione
Van liue van dade apenbare
Hij seet Als die mane prime si
Tallen dingē esse guet si
Tkijnt dat dan wort geboren
Is ten gueden wercke vercoren
Lange salt leuē e sijn vroet
Hij vijndet gescreuē dat waer sijn moet
Hij sal sijn guet coepman
E landt te wijnnē guet ack'man
Guet te wijnnē e geradich
E te durne lange gestadich
Eest oec dattet si een meysken
Soe salt suuer e schoen sijn
Dien dan comt an ongesonde
Si sal gedurē lange stonde
Meer dan ēnigen tijt altoes
Dat in die werlt heeft geual
E wildijs nemē waer
Hier moechdi g ote virtute horē
Een kijnt dat wort geboeren
Die dan geboeren wort als wi lesē
Dies en ontsie cleyn noch groet
Hij sal steruē schoenre doet
| |
| |
Dingē die dan sijn gestolen
Wil men der om pinē tien stondē
Hij geneest in cort' stont
Alse tertie is die mane
Dan doet ons dit boec v'staen
Dat tott' prime tijt is guet
Dan sal mē huedē van comēscape
E vand' zee te vaerē mit scepen
Eeren sayen copen vercopen
Daer aff datmē luttel hopen
E si doer gads wille allene
E doer ande' w nīge en gheen
Hij sal die w nīge hebben smal
Dan salmē peerde telden leren
E fel beestē van quadē sedē leren
Neghen dagen blijft se soe
Optē tiendē dach mach opstaen
Tkijnt dat dan geborē sal sijn
Stout e fier e quaet fijn
Saelt steruē e armeliken
Salt doen [ d verbeterd uit s] e keytiueliken
Ofte aen galgen hangen zaen
Alse vier dage heeft die mane
Elc man vang coenliken ane
Alrehande werc e begijnne
Het sal hem comē te gewijnne
Die dan geboerē w't eest wijff of mā
Dat verstolen is tien stondē
Dat wort vo[b]nden we[a]der
| |
| |
Bijnnē souē dagen noemdijs goem
Die mane opten vijften dach
Beteykent ons quaet beiach
Tkijnt dat dā w't geborē sal onlāge leuē
E leuet lange et sal sneuē
En hebben veel pijnlicheiden
E die dan wort mit siecheidē
Hij sal steruē in grote pine
Nyemant en v'telle den droē sijn
Bedi si beteikent quaet e guet
E eest quaet dies is onspoet
Dmeisken dat dan wort geboren
Het sal quellikē steruē alse wi horē
E het sal ter dolheit trecken
E guet te quade verwecken
Die seste mane brengt ons guet
E ten guedē dingen spoet
Die iet verliest hij vijndet zaen
E die mit ziecheide wort beuaē
Hij geneest zaen sond' toren
Tkijnt dat dan wort geboren
Sal sijn liuech e w'achtich
E schoen e berechtich
Dmeisken dat dan lijff gewijnt
Elc man sal dan ond'vijndē dies goemt
Dat hem dan bi nachte droemt
Die souēde maent Als wi v'staen
Si is guet al sonder waen
Beide vroech e spade
Die dan sieck wort hi mach bi rade
Bijnnē den vijften dach genesē
Die dan geboeren sal wesen
Coene e guet vā orloge wort hi
Eest oec datmē hem clerc maect
In guedē leuē wort hi geraect
Hi wort bisscop e in guedē doen
Ofte groet mā van religioene
Wort hi coman guet hi wijnnet
In enē dage sinē droē hi ond'vijndet
Die achtende maent is guet
Dingē te vijndene geet si spoet
Die dan siecheit heeft e toren
Hij sal zaen sijn genesen
| |
| |
In cortē tijdē ofte doet wesen
Die dan ter werlt wort genesen
Vroet sal hij sijn e lange leuen
E eest oec een meisken
Het sal vroet e suuer sijn
Bijnnē x dagē ond'vijndt hi hē neēt hijs goem
Alse die mane heeft ix dage
Want dinc die verstolen si
Sal haesteliken sijn vonden
Tkijnt die geboerē w't tien stondē
Verborrē off verdrōckē of v'slegē
Wordet ald is sijn doet gelegen
Drome werden dan ondervondē
Bijnnē iij dagē e ontbonden
Bernēde sijnne sal hebbē dmeiskē
Dat dan geboeren sal sijn
Lichteliken salmēt mogē brengē
Die tiende maent is quaet apēbaere
Waert dat dan geboeren waere
Een meysken et soude quaet bliuē
Tottē eynde van sinē liue
Eest een knechtken et sal dolle
Sijn e van pilicheiden voll
Geerne salt vechten e striden
E mit pilicheidē sinē tijt lidē
Die xjste maent is haert
Dat kijnt dat dan geboerē wort
Dat en mach nūmerme' w'den rike
Wat pijnē dat doet yemās gelike
Eest een meysken van sinē liue
Saelt quaet sijn ōmermeer
Droē en duden dan min no meer
Alse die mane xij dage heeft
Hij sal sijn guet werck man
Vroet e wael gemijnt dan
Rike e tot allen dingē guet
Eest een meysken et sal sijn vroet
| |
| |
Schoen e luxurie vlien
Suuerheit mijnnē dat moet geschien
Niet wael en mach hijs ontgangen
Bijnnē xx dagē salmen geware
Alse xiij dage heeft die mane
Dat doet ons dit boec te verstane
Dat hij niet wael en is v'coren
Hij sal steruen quader doet
E hebben mēnigen noet
Drome salmen dan verstaen
Inden derdē dage sond' wane
Van hare sal veel quaets comen
Die dan steelt et wort v'nomen
E die gene wort in cort' tijt
Verhangē eer jaer getide lijdt
Die xiiij mane is alsoe gedane
Dat doet ons dit boec te v'stane
Dan dan doet guet werc begijnnē
Tkijnt dat ter werlt comt bijnnē
Sal rike sijn van groeten guede
E fier van groeten moede
Gheern salt vechten e pijnlic wesen
Eest oec een meisken als wi lesen
Het sal sijn lichtuoerech e drome
Ond'vijntmē in ix dagē dies neēt gome
Die xv maene nů verstaet
Tkijnt dat dan w't geborē sal quellikē steruē
V' bernē hangē off int wat' v'deruē
Eest dat si hem niet en vergeet
In xx dagen doet blijft hij
Droem en duedet niet die dan si
Die dieff die dan sal stelen
Hij en sal sijn diefte niet mogē helen
Vliet hi hi is zaen gehangen
Men vertene ofte men doet hē hangē
| |
| |
Arm wort hi die dan w't geboeren
In die kijntscheit mer comt hi te vorē
Dat hi leeft hij wort rike
Eest een meisken Ic seg v w'liken
Dat si onsalich sal sijn e keytiue
E gemeyne van hoerē liue
Die dan siecheiden ontfaen
Sie bliuē lange daer in gonnē
Dat sal in souē dagen toe comen
Die xvij mane guet is
Tallen dingē wāt tkijnt dat dan is
Geboeren sal guet werc mā wesen
Eest oec een meisken et sal sijn vroet
Suuer reyn e wael gemoet
Die dan diefte doet sond' waen
Hij sal lichteliken ontgaen
Die siec wort het sal hē duren
Lange stont e lange vren
Sunte daniel doet ons v'staen
Alse xviij dage heeft die maen
Tkijnt dat dan w't geboerē
Dat seg ic v wael te voeren
Dat sal quaet ōmer werden
Stelen rouē e moerdeneren
Mer int deynde salt daer tegen
Eest dat si oec een meisken
Het sal quaet van sinē liue sijn
Onsuu'heit mīnen suuerht latē
Dat rade ic v hem vtermaten
Dat gijt heelt e niet en beroemt
Alse die mane is out negentiene
Tkijnt dat wort geboren dan
Dal sal sijn een rike man
Lange leuē e hoge mā werden
E wel te leuene met verden
En sal niet herde scone sijn
| |
| |
Mit grot' pinē sal hi genesen
Vwen droem en suldi niet tellen
Si mogē beide guet e quaet spellē
Alse die mane xx doet
Dan issi heilich e guet
Dan doet guet alle dinc begijnnē
Tkijnt dat comt ter werlt bijnnē
Sal guet werc man sijn e rike
Lange sal hi leuē eerlike
Wordet ridder het sal sijn fier
E wordet clerc dat seg ic hier
Het sal een hoge man sijn
Soe salt schone sijn vā lichame licht
E vroet dat seget tgedichte
Die dan steelt hi wort geuangē
E bi sijnre kelen sal hi hangen
Dat seg ic v allen apenbaer
Want dan altoes quaet doet
E die dan vecht mit ōmijnnē
Soe wie die dan wort gewont
Hij en geneest niet in cort' stont
Die drome kerē dan te quade
Dat seg ic v in guedē rade
Die xxijste mane is guet
Tkijnt dat dan wort geborē gad't got guet
Te wat ambocht dat hem doet
Eest oec een clerc et sal vroet sijn
E eest dattet si een meiskijn
Vroet e licht saelt wesen
Suu'heit mīnē eest alsoe wij lesen
Saen sal hi genesen die is ongesont
E drome sijn guet talre stont
Alse die mane is xxiij out
Soe isse guet in mēnichfout [mēnichfaut?]
Werc te begijnnē esse guet
Tkijnt dies mē dan sal genesen
Sal al sijn leuen dorper wesen
| |
| |
Hij sal werden herde rike
Sonder vroetscap sekerlike
Licht saelt sijn eest een meiskijn
E sine wille doende saelt sijn
E dan hem hout sijn die drome
E die ziec wort dies neem goem
Hij sal mit pinē genesen;
Die vechtē wil hi sal verwonnē wesen
Die xxiiijste mane
Beide te guede e te quade
Totter tijt p'me dats gestade
E acht' dien datmē p'me lůyt
Tkijnt dat dan wort geboerē
Sal hebben pilicheit e toren
Achter lande sal hi loepen
Se' sal hi sine sotheit becopen
Eest dat oec si een meiskijn
Dol e quaet salt sijn
E die dan sieck sal wesen
E dien dan iet sal dromē
Het sal hem te voeren comē
Want tkijnt dat dan lijff ontfaet
Nochtan wordet nūm'me' rike
Eest een meiskē et sal hebbē lichte h'te
E der quaetheit dogen smerte
E die vechten wil dan
Hij wort v'wonnē vā elken man
E die dan iet geet stelen
Hij moet hangē bi sijnre kelen
Die xxvj mane is guet
Si geeft te veel dingē spoet
Tkijnt dat dan wort geboeren
Guet werc mā salt sijn v'coren
Lange salt leuē e sijn blide
E licht van sijnne tallen tide
Wort hi coepmā hi sal sijn rike
E wort hi clerc waerlike
Hij sal vroet sijn van sijnne
Soe wort hi fier e coene
| |
| |
E die besteet te doene
Stelingen hi moet v'hangē sijn
Eest oec dat si een meisken
Het sal sijn gestade e vroet
Van haer altoes tallen keere
Die dan wort ziec hi sal genesē
E gesont bijnnē drie dagē wesē
Bijnnē ix dagē neemt hijs goem
Sal elc mā vijndē sinē droem
Die xxvijste mane
Wort een knechtkē geborē in diē dage
Dat sal sijn van hogen name
Al die werlt sals hebben ghere
Hem te doene lieff e ere
E hij sal vorderen al guet
Eest een meisken et sal sijn vroet
Quaetht latē suuerheit mīnen
E die dan ziecheidē gewijnnē
Hij en mach der niet aff steruē
Die mach niet sijn gevaen
Drome sullen te guede v'gaen
Die xxviijste maen dat is waer
Beide auont e morgen
Gefse pinē e sorgen
Tkijnt dat dā w't geboerē sek'like
Dat en mach nūmermeer w'dē rike
Ic seg v oec vanden meiskijne
E luxuriē volgē den tijt sijn
Vader eren en salt niet roeken
Die dan diefte sal besoeken
Hij moet ōmer doen quadē fijn
E dan siec sal sijn macht vij dagē liden
Hij en sterft niet te diē tiden
Die xxixste mane die is
Te veel dingē guet des sijt gewijs
Tkijnt dat dan geborē w't t' stont
Sal lijffachtich sijn e gesont
Eest dat wort een coepman
Soe sal hij sijn een rike man
| |
| |
Wort hi ridder hi sal sijn coene
E besteet hi hē ter clerregiē te doē
Hij sal vroet sijn e veel connē
Het sal sijn licht e dol
E loi seden vol
Hij sal doen al sinē wille
Die dieff die dan stelen wil
Hij wort geuaen al w't lanc
E wort gehangē sond' wanck
Die xxxste mane is guet
Tkijnt dat dan comt wort vroet
Gesont sal sijn e lange leuen
Sine kijnsche dagē lidē sond' sneuē
Wort hi mā hi wort gestade
Van sijnne e van rade
Dsmeiskē dat dan w't geboerē
Sal sijn schone e wtu'coren
Houesch wijs e vroet
Die dromē die mē dan doet
Sullē in x dagē w'den ond'vondē
Hij mach op sulke vre w'dē geboerē
Dit boec seet dat gijt moget horē
Dat hij sal hebben pine groet
E steruē quader doet
Hij sal sijn v'hangen schier
Off v'slegē of verbornē in viere
E hij mach geborē sijn in sulk' vre
Hij sal weeldich sijn ter cure
Lange leuē e hebben ere
E ōmer in lanc soe meer
Schoenre doet moet hi steruē
Anders en mach hi niet bederuē
Aldus in dit buc nů bidt alle
Dat ons got verre van ongeualle
Dies gonne ons die hemelsche vad'
Rubriek | L. | Te soekene paeschen inden kalendier na toude ghetal vander mane
Dat in aldien kalendieren staet wāt paeschen wasser na gheset al est nu verlopen |
| U. | Want paeschen wart daer na gheset al esset nu verlopen [in margine |
| | |
161 | M. | paeschen si[j]t d[e]s; |
| |
| |
| L. | vindene paeschen dies wille; |
| U. | vijnden paeschen; |
| H. | paesschē dies - sij; |
| S. | paesschē dies - sij; |
| O. | Die van paeschen wil; |
162 | M. | ghi; |
| L. | hi; |
| U. | Wet di - hi; |
| H. | Weet hoe een; |
| S. | Weet hoe een; |
| O. | Weet di - hij begijnnē; |
163 | M. | Soect - marte - snime; |
| L. | marte - snm[i]e [? sic]; |
| U. | meerte - scine; |
| H. | Soec - sine; |
| S. | Soec - marte - sine; |
| O. | Soeken in merte - snieme; |
164 | M. | - |
| L. | - |
| U. | maen es; |
| H. | D' - es; |
| S. | D' - es; |
| O. | nae dieGa naar voetnoot1 - = is - seme; |
165 | M. | nach tellet dan; |
| L. | Viertienachte - = so; |
| U. | Veertinnacht - = so - + dan; |
| H. | = so; |
| S. | = so - d'; |
| Oo | Tellen xiiij dage daer nae; |
166 | M. | dit; |
| L. | zonendach; |
| U. | sonnedach; |
| H. | sondach; |
| S. | sondach; |
| O. | Dirste; |
167 | M. | So is paeschen in; |
| L. | Is; |
| U. | + Soe - paeschen - + in [ik zou eerder geneigd zijn ni te lezen]; |
| H. | paeschdach - + in; |
| S. | paeschdach - + in; |
| O. | Is paeschdach in; |
168 | M. | segt ic; |
| L. | allen; |
| U. | .v.; |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | apenbaer; |
169 | M. | salmen - wGa naar voetnoot2 vijftien; |
| L. | - |
| U. | Soe salmen - drie; |
| H. | salmen; |
| S. | salmen; |
| O. | Soe salmē - dagen; |
170 | M. | = oec; |
| L. | en is en ghene zaghe; |
| U. | en is en gheen zaghe; |
| H. | is gheene sage; |
| S. | = oec - gheene; |
| O. | is gheen sage; |
171 | M. | - |
| L. | Ghevalt; |
| U. | + dat; |
| H. | Gheuallet - afterste; |
| S. | Gheuallet - afterste; |
| O. | Geualt - achterste de dach; |
172 | M. | Die - opten sondach; |
| L. | den zonnendach; |
| U. | den; |
| H. | vp den sondach; |
| S. | vp den sondach; |
| O. | rekenīgen - enē; |
173 | Mo | So suldi den sonēdach mit haesten; |
| Lo | Dan zaltu den zonnendach met haesten; |
| Uo | Dan saltu den sonnēdach mit haesten; |
| Ho | Dan saltu dien sondach haesten; |
| So | Dan saltu dien sondach haestē; |
| |
| |
| Oo | Soe suldi nemē mit haesten; |
174 | M. | die daer - naesten; |
| L. | [?]iemen [hoofdletter niet ingevuld] - naesten; |
| U. | die daer coemt ten naesten; |
| Ho | Neemen dire comt naesten; |
| S. | dire comt naesten; |
| Oo | Den sonnēdach die comt tē naestē; |
174' | M. | Raem [i.p.v. initiaal alleen de representante] recht op epyphanie; |
174'' | M. | Hier na drie mane nye; |
174'' ' | M. | Daerna opten derden sōnendach; |
174'' '' | M. | Hebdi altoes paesche dach; |
175 | Mo | Daer na ou' seuen weken; |
| L. | = na - twe; |
| U. | twe weken; |
| H. | - |
| S. | D' - viif; |
| O. | = na - v - twe; |
176 | Mo | So hebdi pinxtē d' ic of spr[eke]; |
| L. | Est - no min no me; |
| Uo | Esset pinxteren no min no mee; |
| H. | Es piinxer - no mee; |
| S. | Es piinxer - no mee; |
| O. | = Ist - Pinxtdach no - no; |
| | |
Rubriek | L. | Te weten den aduent |
| | |
79 | M. | Regt [i.p.v. initiaal alleen de representante] te weten die; |
| L. | wille; |
| H. | wille - dien auent; |
| S. | wille - dien auent; |
| O. | Auont; |
80 | M. | Wl ic v leren e doen; |
| Lo | Hoor hier ic doet hem bekent; |
| Ho | Hore na mi ic doet hem bekent; |
| So | Hore na mi ic doet hem bekent; |
| Oo | Hore ic make hem bekent; |
81 | M. | = hi; |
| L. | Sente - = hi - dan besie; |
| H. | = hi; |
| S. | = hi; |
| O. | Sunte Andries misse - = hi; |
82 | M. | Die - = dat; |
| L. | Die naeste zonnendach; |
| H. | Die naeste; |
| S. | Die naeste; |
| O. | Die naeste - = dat; |
83 | M. | After - wilt; |
| L. | ofte; |
| H. | After - vant verstaen; |
| S. | After - vant v'staen; |
| O. | ofte voert doe ic v; |
84 | M. | - |
| L. | de - zal; |
| H. | auent; |
| S. | D' - auent; |
| O. | Dat daer Auent; |
85 | M. | = oec; |
| L. | Ghevalt de - = oec - op sente; |
| H. | S' andries; |
| S. | .S'. andries; |
| O. | Geualt oec die auēt[dach]Ga naar voetnoot1 sunte; |
86 | M. | Ssōnendach en; |
| L. | Tsonendaghes ne twiuel; |
| H. | Tsonnēdaghes ne; |
| |
| |
| S. | Tsonnendaghes ne twifelt; |
| O. | Tsonnēdagø; |
87 | M. | daer na; |
| L. | zal; |
| H. | - |
| S. | d' ghaen; |
| O. | auont - in gaen; |
88 | M. | dit wel; |
| L. | dat; |
| H. | vasto - dinē; |
| S. | vaste [met zeer gesloten e, die haast op o lijkt] - dinē; |
| Oo | Hout die doe ic v verstaen; |
| | |
Rubriek | L. | Te weten scrickel iare |
| U. | Te weten scrickeliaer [in margine] |
| | |
89 | L. | + dat; |
| U. | - |
| H. | weten wille lopeliaer; |
| S. | weten wille lopeliaer; |
| O. | - |
90 | L. | hore; |
| U. | hoer; |
| H. | hore hier; |
| S. | hore hir; |
| O. | Onthout - hoert hier; |
91 | L. | in carnatio; |
| Uo | Alsmen incarnatio; |
| Ho | Alsmen int carnacio; |
| So | Alsmen int carnatio; |
| Oo | Als mē ons herē in carnacio [carnatio ?]; |
92 | L. | - |
| U. | deylen soe; |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | deilen soe; |
93 | L. | si so ist - = en; |
| U. | effene si soe eest - = en; |
| H. | si so ist - = en; |
| S. | si so ist - = en; |
| O. | effene - soe esset te warē; |
94 | L. | Tcrickeliaer dat[s]; |
| U. | - |
| H. | Lopel iaer - jaren; |
| S. | Lopel iaer; |
| Oo | Scrickel iaer ten vierdē iarē; |
95 | L. | tot elken - iaren; |
| U. | tot elcken - iaren; |
| H. | iiij iaren; |
| S. | .iiij. iaren; |
| O. | vierdē jaer het is; |
96 | L. | Tcrickel iaer - zijt; |
| U. | ghelouet des; |
| Ho | Lopel iaer gheloeft mi des; |
| So | Lopeliaer gheloeft mi des; |
| Oo | Scrickel iaer geloeft mi des; |
| |
| |
v.v. 97-160, aangehaald uit S:
Rubriek | L. | Te weten bi enen woerde de weken Tusschen kersauonde ende vasten auonde |
| U. | Te weten bi enen woerde die weken tuschen kersauont e groet uastelauont e die sonnendach letter ende Scrickeliaer e waer op die maen loept op wat dach kersdach is |
97[regelnummer]
Wiltu die weken van karsauont
Weten tote grote vastelauont
100[regelnummer]
Die hier nv sullen volgen an
Elc wort dient van enē iare
Ende deerste wort dat ghi vint dare
In allen kerken screef also
105[regelnummer]
Van dane telle dan e besich
.m. cc. ende .l x x. iii.
Op siin wort daert toe behort
Telle alle die lettren diet in heuet
Varianten uit H, U en L.
97 | H. | - |
| U. | kersauont; |
| L. | de - kersauond; |
98 | H. | - |
| U. | = grote; |
| L. | tot - vastenauond; |
99 | H. | - |
| U. | woerde saltu onthouden; |
| L. | Dieze woorde moet hi onthouden; |
100 | H. | - |
| U. | nu - volghen; |
| L. | in zullen volghen; |
101 | H. | iare; |
| U. | woert - iaer; |
| L. | woort deelt - iare; |
102 | H. | - |
| U. | tierste woert - daer; |
| L. | teerste woort; |
103 | H. | - |
| U. | incarnatio; |
| L. | doe men incarnatio; |
104 | H. | - |
| U. | alsoe; |
| L. | scrijft; |
105 | H. | = dan; |
| Uo | Dusent twehondert e drieetseuētich; |
| Lo | Millesīo. ducentesīo. ende drie e tseuentich [de t werd er nadien bijgeschreven]; |
106 | H. | - |
| Uo | Van dane telle e besich; |
| Lo | Van dane telle ende bezich; |
107 | H. | - |
| U. | woert; |
| L. | woordt [de t werd er nadien bijgeschreven]; |
108 | H. | sijn; |
| U. | sijn iaer daer - behoert; |
| L. | zijn woordGa naar voetnoot1 daer - behoort; |
109 | H. | - |
| U. | al - letteren - heeft; |
| L. | al - lett'en; |
| |
| |
110[regelnummer]
Also menich alst di gheuet
Tusschen kersauont e d't vte gaet
Die besloten tiit dit wel v'staet
Vort siin weken altoes drie
Tote grote uastelauont sie
115[regelnummer]
Ende elc wort dat in O. d' ent
Doet ons tlopeliaer bekent
Die eerste lettre in elc wort
Es sondach lettre dat iaer vort
E also diep alsi in .a.b.c. staet
120[regelnummer]
Ende also menighe lettere hier vorē ga[et]
Also menighē dach ten weken tel
So hebdi daghe e wekē wel
E vandien sondaghe aft' waert
Die daghe telle dan tervaert
110 | H. | - |
| U. | menighe weke et di gheeft; |
| L. | menighe weke het di; |
111 | H. | - |
| U. | Tuschen - daer wt; |
| L. | kersauond - daer wt; |
112 | H. | tijt; |
| U. | huweltijt; |
| L. | huweltijt; |
113 | H. | sijn; |
| U. | Voert sijn; |
| L. | Voort zijn - altoos; |
114 | H. | - |
| Uo | Tot groet vastelauont see; |
| L. | Te - vastenauond;
E vandien sondaghe aft' waert
Die daghe telle dan tervaert |
115 | H. | daer; |
| U. | woert - daer eyndt; |
| L. | woort - daer; |
116 | H. | - |
| U. | scrickeliaer; |
| L. | scrickeliaer; |
117 | H. | lettere; |
| U. | Dierste letter - woert; |
| L. | letter - woort; |
118 | H. | jaer; |
| U. | letter in dat - voert; |
| L. | sonendach letter tiaer voort; |
119 | H. | - |
| U. | alsoe diep in sijt a b c; |
| L. | diepe - int; |
120 | H. | menige lrē; |
| U. | alsoe - letter haer voer; |
| L. | alse haer voor; |
121 | H. | ter; |
| U. | Alsoe - weke telle; |
| L. | - |
122 | H. | - |
| U. | Soe - die weken e daghe; |
| L. | weken ende daghe; |
123 | H. | - |
| U. | dan den sonnēdach; |
| L. | van den zōnendaghe achter; |
124 | H. | - |
| U. | daer ter vaert; |
| L. | - |
125 | H. | - |
| U. | tghetal; |
| L. | tghetal - vorder en; |
126 | H. | Daer; |
| U. | Daer op soe coemt; |
| L. | Daer op comet deGa naar voetnoot1; |
| |
| |
125[regelnummer]
E daer getal niet vord' mach
E als het es scrickeliaer
So siin twee sondach letterē daer
D' sondach lettre d' gheuet
130[regelnummer]
Deerste lettre die andre silbe heu
Mit deser minc dan oec die daghe
W' den karsdach men dan vort
In deerste lettre in tselue wort
135[regelnummer]
Vort moghedi niet wetē meer
D' manē loep e horen keer
Ene hooft lettre die mane dor gaet
140[regelnummer]
Dat gaet dus wetic oec die mane
Noch and' vroescepen vele
Weetmen bi desen wordē wele
127 | H. | - |
| U. | alset is; |
| L. | alset is; |
128 | H. | sijn; |
| U. | Soe sijn twe - letter; |
| L. | sijn twe zonnendaghe; |
129 | H. | daer; |
| U. | Dander sonnedach - daer gheeft; |
| L. | Dander sonnendach letter daer; |
130 | H. | - |
| U. | Dierste letter - dander sillabe heeft; |
| L. | Die eerste letter - dander [g]heuet; |
131 | H. | dage; |
| U. | menich oec; |
| L. | dezer nim - = oec; |
132 | H. | slage; |
| U. | Na; |
| L. | Na; |
133 | H. | - |
| U. | Mar dien kersdach neemt - voert; |
| L. | Waer - kersdach nem dat voort; |
134 | H. | - |
| Uo | Aent dierste lettere int selue woert; |
| Lo | An die eerste lettere dat selue woort; |
135 | H. | - |
| U. | Voer moghe di hier mede weten; |
| L. | Voort; |
136 | H. | loop; |
| U. | haren; |
| L. | Dat manen loop ende haren; |
137 | H. | daer; |
| U. | woert daert; |
| L. | woort daer; |
138 | H. | - |
| U. | hoeft letter - maen daer; |
| L. | Een - letter de - daer; |
139 | H. | - |
| U. | Op; |
| L. | Op ene - neghentien; |
140 | H. | - |
| U. | Dit - weet een - maen; |
| L. | oec dus weti de; |
141 | H. | vroetscepen; |
| U. | vroetscap; |
| L. | vroetscap; |
142 | H. | - |
| U. | Wetemen - woerden wel; |
| L. | dezen woordē; |
143 | H. | lien hout; |
| U. | [ontbreekt] |
| L. | leenhoute gheraerde; |
144 | H. | - |
| U. | [ontbreekt] |
| L. | Iv - openbaerd; |
| |
| |
145[regelnummer]
Beter vers ne vant nie sin
Want een wort brenct algader in
145 | H. | ne sin; |
| U. | veerse en van; |
| L. | Betre verse - sijn sin; |
146 | H. | - |
| U. | woert brenghet; |
| L. | woort brenghet; |
| |
| |
a[regelnummer]
Lustragule. fremit. edilo. trux
b[regelnummer]
batrat. arduo. glinfo. Effert
c[regelnummer]
Crepans. bliaro. gog. frater. eorum
d[regelnummer]
Duco. breues. apros. genibus
e[regelnummer]
uero. data. cassis. belus. agro. fluit
f[regelnummer]
Extra diuersa. cubabo. astra. gra
g[regelnummer]
uans. fugit. edro. crepans. bonus
h[regelnummer]
arte. gufeno. Ecce docente. arens
i[regelnummer]
brao. gresse. fleuit. eue. discro. bo
j[regelnummer]
ues. anguilla. grues fieo. daciani
k[regelnummer]
Castra. beas. angendo. fores. est.
l[regelnummer]
dextra. cibro. austrica laus flat.
m[regelnummer]
Edastro. capud. beat. ascecla. gefo.
n[regelnummer]
Expelli. deciis. ciui bliagro. graue
o[regelnummer]
fiat. errans. dico. beat. adulans
p[regelnummer]
grex. flietro. ouans. clam. bonitas
g[regelnummer]
algendo. fit extra digna clebando.
r[regelnummer]
algens. grex. fugitat. edoco. cane
s[regelnummer]
blandus. amans. gfo. Effert. dog.
t[regelnummer]
ma. cremans. liarus. grex. fastus eorum
a | H. | Lustra gule; |
| U. | Avstra gule - edulo crux; |
| L. | Austragule - crux; |
b | H. | - |
| U. | blatrat. ardus. glinifro; |
| L. | bacta. ardua - Effre; |
c | H. | - |
| U. | + dira; |
| L. | + dira - vliaro; |
d | H. | - |
| U. | - |
| L. | - |
e | H. | nero; |
| U. | fuero - crassis; |
| L. | nero; |
f | H. | - |
| U. | - |
| L. | - |
g | H. | - |
| U. | fugis; |
| L. | fugis; |
h | H. | areus; |
| U. | carens; |
| L. | - |
i | H. | - |
| U. | blao. gressu fuit; |
| L. | bino. gressu; |
j | H. | fleo; |
| U. | houes. enguilla - datiani; |
| L. | - |
k | H. | - |
| U. | augendo; |
| L. | augendo; |
l | H. | - |
| U. | cibeo - slaus; |
| L. | cibeo; |
m | H. | = beat; |
| U. | assecla; |
| L. | caput - assecla; |
n | H. | decijs; |
| U. | decijs - bliaro; |
| L. | detijs; |
o | H. | - |
| U. | - |
| L. | - |
p | H. | - |
| U. | donans. claui; |
| L. | flietio; |
q | H. | - |
| U. | algeto - dingna clibando; |
| L. | clibando; |
r | H. | - |
| U. | edito; |
| L. | edito. claue; |
s | H. | - |
| U. | bladus; |
| L. | glo. Offert; |
t | H. | - |
| U. | Bliaro - eorem; |
| L. | liaro; |
| |
| |
Rubriek | L. | Te weten hoe out de mane si
Iof wert dander iaer op desen
dach jof op derde iaer |
| U. | Te weten die maen hoe out si was tand' iaer op desen dach of op terde iaer |
| | |
193 | M. | Te [i.p.v. de initiaal alleen de representante] weten; |
| L. | Wiltu; |
| U. | Wiltu - outhede; |
| H. | Wiltu; |
| S. | Wiltu; |
| O. | Wildi wetē - outheide; |
194 | M. | tiden - gheleden; |
| L. | iare - zijn; |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | siin; |
| O. | Van tijden; |
195 | Mo | Dat te verstane op [+ drie onleesbare doorgeschrapte letters] ene tijt; |
| L. | - |
| U. | oGa naar voetnoot1 enighe; |
| H. | - |
| S. | tiit; |
| Oo | Wildi wetē op enigē tijt; |
196 | M. | Alto[es] haer oude ghiGa naar voetnoot2; |
| L. | Der outheit de; |
| U. | Ter hoechede die; |
| H. | D' outheit; |
| S. | D' outheit - siit; |
| O. | outheide des gi; |
197 | M. | - |
| L. | daghen; |
| U. | Doet daer; |
| H. | xix; |
| S. | .xix.; |
| Oo | Doe d' negentien dan toe; |
198 | M. | al hier hoe; |
| L. | - |
| U. | .v. - toeghe; |
| H. | + ende; |
| S. | hir ende hoe; |
| O. | lere; |
199 | M. | heb[t]; |
| L. | - |
| U. | hebt; |
| H. | hebt; |
| S. | hebt; |
| O. | Dan soe hebdi - outheide; |
200 | M. | iaers te dier; |
| L. | sanders - = Iaers; |
| U. | Diese - ande'n iaers tere; |
| H. | tsander iaers; |
| S. | tsander iaers; |
| O. | = des - iaers ter; |
201 | M. | - |
| L. | alse - alse; |
| U. | = e - .alsoe; |
| H. | dicken; |
| S. | dicken; |
| O. | alsoe ducke - gij; |
202 | M. | - |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | xix; |
| S. | .xix.; |
| O. | Negentien; |
203 | M. | ∧hebdi∧ iaer [sic]; |
| L. | - |
| U. | menighe iaer; |
| H. | - |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
231 | M. | suldi haer; |
| L. | suldi haer; |
| U. | Soe suldi haer; |
| H. | suldi - houthede; |
| S. | suldi - houthede; |
| O. | Soe suldi dan - outheide; |
232 | Mo | Micken wair ghi sijt te steden; |
| L. | = Altoes - voor voets; |
| U. | = Altoes - voeruoets tere stede; |
| H. | = Altoes - te hans daer mede; |
| S. | = Altoes - te hans d' mede; |
| Oo | Mercken al daer ter stede; |
233 | M. | dertich; |
| L. | dertich; |
| Uo | E dat dan so is min; |
| H. | = dat - xxx.; |
| S. | = dat - .xxx.; |
| O. | xxx dagen; |
234 | M. | passen; |
| L. | merken - zin; |
| U. | mercken; |
| H. | merken; |
| S. | merken; |
| O. | mercken - sijnne; |
235 | M. | Driw'f; |
| L. | - |
| U. | alsoe; |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | Driewarff alsoe voel; |
236 | M. | Suldire - doen toe; |
| L. | Suldiere toe mede; |
| U. | Sůldi daer meer; |
| H. | Suldire - = toe; |
| S. | Suldire - = toe; |
| O. | Suldi der - = mede - dGa naar voetnoot1 an; |
237 | M. | + dan; |
| L. | voort; |
| U. | deylent; |
| H. | deelen - .v.; |
| S. | deelen - .v. vort; |
| O. | deilen - v.; |
238 | M. | - |
| L. | Alse - ghehoort; |
| U. | in; |
| H. | gehort; |
| S. | gehort; |
| O. | gijt - wassende - gehoert; |
239 | M. | ī v ghedacht; |
| L. | moghedi - nacht; |
| U. | moghe di - nacht; |
| H. | - |
| S. | moghedi; |
| O. | Aldus mogedi - nacht; |
240 | M. | sien bi daghe oft [o verbeterd uit e] nacht; |
| L. | sien - vwn ghedacht; |
| U. | sien - uwen ghedacht; |
| H. | sien - gedachte; |
| S. | sien; |
| Oo | Bi v seluē in v. gedachte; |
241 | M. | = Oec - ghiGa naar voetnoot2 dat ghi sijt; |
| L. | Waer so ghi sijt; |
| U. | = Oec - = dat - sijt; |
| H. | = Oec - = dat - sijt; |
| S. | = Oec - = dat - siit; |
| Oo | Waer gij sijt over all; |
242 | M. | Ho; |
| L. | - |
| U. | maen; |
| H. | lanc; |
| S. | lanc; |
| O. | lange - schijnē sall; |
243 | M. | daer of gheuē; |
| L. | heb ic .v.; |
| U. | [bescreuen verbeterd uit: bescriuen]; |
| H. | Exemple; |
| S. | Exemple; |
| O. | Exemple - bescriuē; |
| |
| |
244 | Mo | Dat ghijt vinden moghet bescreuē; |
| L. | dezen beiden; |
| U. | - |
| H. | beden; |
| S. | beden; |
| Oo | Hier nae van desen luden; |
245 | Mo | Want wāner si .viij. daghe is out; |
| M' | Quā sijs si is viij; |
| L. | Quansijs si is achte; |
| U. | Quansijs si is viij; |
| H. | Quansis sis viij - hout; |
| S. | Quansis sis .viij. - hout; |
| Oo | Quansijs si is viij dage oůt; |
246 | Mo | Doeter toe dat drieuout; |
| M'o | Doe oec dair toe drie vout; |
| Lo | Doet daer toe driuoud; |
| Uo | Doeter toe dat drieuout; |
| Ho | Doe oec der toe drieuout; |
| So | Doe oec d' toe drieuout; |
| Oo | Doet der dan toe drieuout; |
247 | Mo | So hewi twe e dertich dan; |
| M'o | So hewiGa naar voetnoot1 hebdi xxxij. dan; |
| Lo | So heb di twe ende dertich dan; |
| Uo | Soe heb dise dan; |
| Ho | So hebdi xxxij dan; |
| So | So hebdi .xxxij. dan; |
| Oo | Soe hebdi xxxij dan; |
248 | M. | + Daer; |
| M' | hewē; |
| L. | .vi.; |
| U. | = ses - dan; |
| H. | vi v.; |
| S. | vi. v.; |
| O. | vuwilen; |
249 | M. | Dat sijn; |
| M' | Dat sijn seuē; |
| L. | Dat sijn; |
| U. | Dat sijn vi; |
| H. | Dat sijn vi; |
| S. | Dat siin .vi.; |
| Oo | Dan sijn vuwilen daer; |
250 | M. | twie - siin; |
| M' | ii diere - sijn; |
| L. | twe diere - sijn; |
| U. | twe dierre - sijn; |
| H. | ij dire - sijn; |
| S. | .ij. dire - siin; |
| O. | twe dierre ou' sijn daer; |
251 | M. | + e; |
| M' | - |
| L. | Ene - een luttel; |
| U. | Ene - lettel; |
| H. | alue; |
| S. | alue; |
| Oo | Eene al is die wile allettel min; |
252 | M. | lere brenct; |
| M' | brinct sij; |
| L. | brenghet; |
| U. | = v - leer brinct; |
| H. | brinc; |
| S. | brinc; |
| O. | brencse; |
253 | Mo | Recht als si twintich daghe heeft an; |
| M'o | Qaem sij[s] sij heeft xxx daghen; |
| L. | Quansijs si hevet .xxij. |
| U. | Quansijs - dertien; |
| H. | Quansijs - heuet xx.; |
| S. | Quansiis - heuet .xx. dage; |
| O. | Quansijs - xx an; |
254 | M. | So beghint si te; |
| M' | Soe - sij int breken; |
| L. | int breken; |
| U. | Soe - = haer - saen; |
| H. | int breken; |
| |
| |
| S. | int breken; |
| O. | Soe - int breken; |
255 | M. | v'staet - = wel; |
| M' | Hijr - sijne; |
| L. | ziene; |
| U. | sien; |
| H. | vp - v.; |
| S. | vp; |
| O. | steet - wael; |
256 | M. | An dertich ghebreect nv; |
| M' | xxx ghelicke [...]; |
| L. | .xxx. gheberste; |
| U. | dertien ghebarster tien; |
| H. | xxx. gebreecter; |
| S. | .xxx.; |
| O. | xx gebrecter; |
257 | Mo | Tien doet' driew'f tiene toe; |
| M'o | Ten x doet drie[...]f toe; |
| L. | Ten tienen - drienuarue; |
| U. | Ten tienen - driewarf; |
| H. | Ten x - iij warf; |
| S. | Ten .x. - .iij. warf; |
| Oo | Tiene doet' driew'f toe; |
258 | M. | veel; |
| M' | Soe voele; |
| L. | = als; |
| U. | Soe; |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | Soe - = v - lere; |
259 | M. | ve[i]rtich [sic]; |
| M' | Dan [Dair?] soe - xl daghe; |
| L. | viertich; |
| U. | soe hebbe di dertien; |
| H. | xl daghe; |
| S. | .xl. daghe; |
| O. | soe - l.; |
260 | M. | + so - = voert; |
| M' | [ontbreekt] |
| L. | Die so dielt - vijf; |
| U. | Die soe deylt - = voert; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| O. | Die soe deilic ic in v.; |
261 | M. | - |
| M' | [ontbreekt] |
| L. | zaen; |
| U. | Soe hebbe di; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| O. | Soe - zaen; |
262 | M. | Wilt dit herde wa[e]l [sic]; |
| M' | [ontbreekt] |
| L. | Nv - di; |
| U. | zuldi - = wel; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| Oo | Nv mogedi lerē e verstaen; |
263 | M. | + Want - te .xv. daghen; |
| M' | [ontbreekt] |
| L. | te vijftien; |
| U. | maen; |
| H. | [ontbreekt] |
| S. | [ontbreekt] |
| O. | xv dage; |
264 | M. | Staet gaet si te brekē; |
| M' | Soe gheet si - allē daghe; |
| L. | - |
| U. | - |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | Geet - slage; |
| | |
Rubriek | L. | Welc tijt het ebbet ende vloyt |
| U. | Welc tijt ebbet e vloyt [in margine] |
| | |
265 | M. | - |
| M' | [A]lse - maene Int; |
| L. | Alse de - in zuden; |
| U. | Alse - maen - zuden; |
| H. | Alse; |
| S. | Alse; |
| O. | Alse - suyden steet; |
266 | M. | altoes vloyen; |
| M' | Dan die zee vloyen; |
| |
| |
| L. | danne vloyen; |
| U. | + si - vloyen; |
| H. | see - vloeien; |
| S. | see - vloeien; |
| O. | + altoes - vloyen geet; |
267 | M. | is; |
| M' | sij es - oft; |
| L. | alse si is oost ende west; |
| U. | is; |
| H. | es; |
| S. | es; |
| O. | alsi is - ofte; |
268 | M. | mist; |
| M' | mist; |
| L. | mist; |
| Uo | Daer ebbet si dan meest; |
| H. | hebbe - niene; |
| S. | hebbe - niene; |
| Oo | Dier hebben si niene gemest; |
269 | M. | Twew'f; |
| M' | Twewerf; |
| L. | Twe warue; |
| U. | Twewarf; |
| H. | - |
| S. | - |
| Oo | Twewarff dagelike; |
270 | M. | Gheualt - al ertrike; |
| M' | Gheualt decke - ertrijke; |
| L. | Ghevallet; |
| U. | Gheualt; |
| H. | Gheualt - = dit - erdrike; |
| S. | Gheualt - erdrike; |
| O. | Geualt - eertrike; |
| |
| |
V.V 271-278 aangehaald uit S.
271[regelnummer]
Het wassen alle daghe dinghe
273[regelnummer]
E alle die wacke dinghe wanen
275[regelnummer]
Men mach in hooft dootwonde ontfaē
276[regelnummer]
Int wassen der mane harde saen
277[regelnummer]
Want int wassen die hersen drentē
278[regelnummer]
Ende int wanen si weder prenten
Varianten uit H, U, L, W (271-274); O, M en M':
271 | H. | - |
| Uo | E wassen alle vochte dinghe; |
| L. | - |
| W. | alle wacke dinghe; |
| O. | alle waeken dingē; |
| M. | alle weke dinghen; |
| M' | Et - allen - dinghē; |
272 | H. | - |
| Mo | Mitten manen sunderlinghe; |
| L. | Mitter mannen; |
| Wo | Mitter manen sonderlinge; |
| Oo | Mitt' manē sunderlingen; |
| Mo | Mitter manē sond'linghen; |
| M'o | Mitter maene sonderlinghen; |
273 | H. | = die; |
| U. | = die - vocht dinghe; |
| L. | = die - weke; |
| W. | = die - dinghen; |
| O. | = die - wake dingē; |
| M. | = die - weke; |
| M' | = die - weycke dinghen; |
274 | H. | - |
| U. | dit; |
| L. | dat boec; |
| W. | - |
| O. | Int; |
| M. | - |
| M' | maenen; |
275 | H. | int; |
| U. | int hoeft doet wondē; |
| L. | = mach - int - doot twondē; |
| O. | ant hoeft doet wondē; |
| M. | int hoeft doot [doet?] wonde; |
| M' | Int hoet dan doede wodē; |
276 | H. | - |
| U. | In - manen; |
| L. | manen - zaen; |
| Oo | Int wassende daer men zaen; |
| M. | vand' manen zaen; |
| M' | vand' maenē herde; |
276' | M. | Want int wassen dat breyen merē moet; |
276' ' | M. | Int wanē minrē mitt' spoet; |
277 | H. | in; |
| U. | in; |
| L. | - |
| O. | wassende der hersenē; |
| M. | - |
| M' | Int wa[a]ssen [sic] - hersene drintē; |
278 | H. | - |
| U. | in; |
| L. | - |
| O. | wanēde - ned'; |
| M. | neder; |
| M' | Int waenē sij dan ned' drinten; |
| |
| |
Rubriek | L. | Te wetene hoe out de mane es |
| | Als ghise nv weet op enen dach |
| | Ende tander iaer op ten seluen dach |
| | Iof op dat derde iaer mede |
| | ende also voort |
| U. | Te weten hoe out die maen is als |
| | ghise nu wet op enen dach tander iaer |
| | op den seluen dach e op terde iaer |
| | |
177 | Mo | Wildi [i.p.v. de initiaal alleen de representante] nv weten vand' maen; |
| L. | de; |
| U. | Qvansijs - wet nu - maen; |
| H. | Quansis; |
| S. | Quansis; |
| O. | gij - nů die mane; |
178 | M. | Ho - is altoes te v'staen; |
| L. | - |
| U. | vanden ontfaen; |
| H. | hout; |
| S. | hout; |
| O. | = dien; |
179 | Mo | Als si ontfaet te weten al; |
| L. | - |
| U. | alsoe; |
| H. | - |
| S. | - |
| O. | alsoe - all; |
180 | M. | + E - iaer wese; |
| L. | oud - tot ander iaer; |
| U. | iaer; |
| H. | hout - iaer; |
| S. | hout - iaer; |
| O. | iaer sijn; |
181 | M. | al hier; |
| L. | dezen - al hier; |
| U. | - |
| H. | Vp; |
| S. | Vp; |
| O. | - |
182 | M. | int calendgier; |
| L. | siene in den; |
| U. | besien den; |
| H. | siene inden; |
| S. | siene inden; |
| O. | int; |
183 | M. | - |
| L. | - |
| U. | doet daer; |
| H. | xi. - dan; |
| S. | .xi. - dan; |
| Oo | .X.j. soe doet' an toe; |
184 | Mo | Also ic m[....] en can; |
| L. | iaer; |
| U. | iaer soe; |
| H. | iare; |
| S. | iare; |
| O. | Dander iaer; |
185 | M. | menighen dach; |
| L. | eluene alse; |
| U. | Alsoe menich twe; |
| H. | menich xi; |
| S. | menich .xi.; |
| O. | Alsoe mēnich xj - gij; |
186 | M. | Dair - segt ic di; |
| L. | di; |
| U. | di; |
| H. | di; |
| S. | D' - di; |
| O. | = doet - soe seg ic di; |
187 | M. | outheyt - iaer; |
| L. | alse - iaer; |
| U. | outheyt alsoe - iaer; |
| H. | Hare houthede - iaer; |
| S. | Hare houthede - iaer; |
| O. | outheit alsoe mēnich iaer; |
188 | M. | daer naer; |
| L. | den; |
| U. | [ontbreekt] |
| H. | vp; |
| S. | vp; |
| O. | opten; |
| |
| |
189 | M. | M'; |
| L. | - |
| U. | Mar - moet een; |
| H. | Mer; |
| S. | M'; |
| O. | Mer - + wael; |
190 | M. | Alst - + jaer; |
| L. | Alst - dertich zal; |
| U. | Alst bouen soe - = xxx; |
| H. | Alst; |
| S. | Alst; |
| O. | = het; |
191 | M. | Dertich - of w'pen; |
| L. | Dertich - warpen; |
| U. | = Dortich - Somen; |
| H. | xxx.; |
| S. | .xxx.; |
| O. | Xxx; |
192 | M. | dat and' tal; |
| L. | - |
| U. | houdent - = an; |
| H. | onthouden dat ander getal; |
| S. | onthouden dat and' getal; |
| O. | = an - dat ander getal; |
M vangt aan met een twaalftal oorspronkelijke verzen, alvorens van v. 37 af de tekst van de andere hss. te volgen. Jammer genoeg is de bovenlinkerhoek van het blad afgescheurd, zodat we alleen het raden hebben naar de beginwoorden van de eerste 11 verzen. De letters die ik meende te kunnen emenderen, staan tussen [ ].
a[regelnummer]
[G] heerne soudic doen v'staen
c[regelnummer]
E merken wel sond' waen
d[regelnummer]
[Di]e pūten nacht e dach
e[regelnummer]
[Tal]len tiden die lesen can
f[regelnummer]
[...] sceiden die vier tiden
g[regelnummer]
[...] sijn die wijf e man
h[regelnummer]
[Vaste]n pleghen e vleisch v'midē
i[regelnummer]
[Voer]t wildi lerē e weten
j[regelnummer]
[Ic] segt v wildijs niet v'ghetē
k[regelnummer]
[Die] quatertemp inden jaer
l[regelnummer]
Wil ic v segghen al openbaer
| |
| |
vv 35-78, aangehaald uit S.
35[regelnummer]
Maer dat behort ten kalendier
Wil ic v voren segghen scier
Rubriek | L. | Te weten de quater tempe |
37[regelnummer]
Wiltu die quatertempe wetē
Ic leert di wiltuus niet v'gheten
39[regelnummer]
Die eerste es wonsdach alle stont
42[regelnummer]
Des wonsdaghes dats de w'heit
43[regelnummer]
Den derden doe ic v ghewach
Varianten uit H, L, W, O en M:
35 | H. | behoert; |
| L. | Waer dat woert ten; |
| W. | Mer - behoert den calendiere; |
| O. | [ontbreekt] |
| M. | [ontbreekt] |
36 | H. | - |
| L. | seggen schier; |
| W. | = v - vorē seggen sciere; |
| O. | [ontbreekt] |
| M. | [ontbreekt] |
37 | H. | - |
| L. | - |
| Wo | Die quartertemperē vandē iareGa naar voetnoot1; |
| O. | Wildi - quat'tempe leren; |
| M. | [ontbreekt; cf. k: p. 616] |
38 | H. | - |
| L. | leerti in hebs niet; |
| Wo | Wil ic v leren openbareGa naar voetnoot1; |
| O. | v nů en waent niet v'getē; |
| M. | [ontbreekt; cf. j.: ib.] |
39 | H. | is; |
| L. | is des woensdaghes; |
| W. | = es - woensdach dat bekent; |
| O. | irste maec ic v kondt; |
| M. | Dies eersten woensdaech; |
40 | H. | - |
| L. | Na; |
| W. | Nae; |
| Oo | Die leet nae groet vastelauont; |
| Mo | Die comt na groete vastelauont; |
41 | H. | pintxen; |
| L. | Die ander is ī pinster daghe; |
| W. | Dandre nae pinxten dage; |
| Oo | Dande' in pinxtdage leet; |
| Mo | Die and' des woendaghes leit; |
42 | H. | woensdaghes; |
| L. | woensdaghes is waerheit; |
| W. | woensdages dat is waerheit; |
| O. | goensdagφ - = de - waerheit; |
| M. | Na pinxter daech - die waerheit; |
43 | H. | - |
| L. | Die derde; |
| W. | Die derde - gewach; |
| O. | Die derde - = v - gewach; |
| M. | Die derde - ich - ghewaech; |
| |
| |
44[regelnummer]
Tswonsdaghes na des crucē dach
45[regelnummer]
Die spelmaent altoes heuet
48[regelnummer]
Dit wil ic datmen wel v'sta
49[regelnummer]
Dat wi den wonsdach nemen
50[regelnummer]
Die daer na comt al teenen
Rubriek | L. | Te weten de vighelien |
51[regelnummer]
Wiltu die vigilien leeren
52[regelnummer]
Want hier dinē sin toe kerē
53[regelnummer]
Paessche dach ende assencio
44 | H. | Tswondaghes; |
| L. | Des woensdaghes; |
| W. | Des woensdaechs nader cvcen; |
| O. | Des goensdagφ nae d'; |
| M. | Swoensdach - = des - cruus; |
45 | H. | - |
| L. | speelmaent altoos in; |
| Wo | Die die maent september in heeft; |
| O. | altoes septēbre in; |
| Mo | D[ie alt]oes spelmaent in heeft; |
46 | H. | - |
| L. | Sente lucien dach de; |
| Wo | Die vierde quatertempe gheeft; |
| O. | Sunte - = dach - die geuet; |
| M. | S[int]e lucien - die gheeft; |
47 | H. | daer; |
| L. | Des vierden woensdaghes daer; |
| Wo | Des wil ic wel ter waerheit lyen; |
| O. | des woensdagφ d'nae; |
| M. | dies woensdach daer; |
48 | H. | - |
| L. | - |
| Wo | Die eerste woensdach nae sinte lucyen; |
| O. | Dat - wael v'stae; |
| M. | - |
49 | H. | - |
| L. | woensdach; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | wij - woensdage; |
| M. | die woensdach menen; |
50 | H. | - |
| L. | naest coemt - tenen; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | nae comt e el en ghenē; |
| M. | D[ie]re - alle tenen; |
51 | H. | - |
| Lo | Wiltu weten ende de vighelien leren; |
| Wo | Die hem wil des bewindenGa naar voetnoot1; |
| O. | Wildi - vigelie leren; |
| M. | [E] wildi - leren; |
52 | H. | - |
| L. | E hier toe dinen; |
| Wo | Die xij vigilien vandē iare te vindēGa naar voetnoot1; |
| Oo | E dinē sijnne daer toe keren; |
| Mo | So wilt hier toe uwen si[n keren]; |
53 | H. | - |
| L. | Paesdach - ascentio; |
| Wo | Paesschen e assensio; |
| Oo | Paeschdach e ascensio; |
| M. | Paesch - e ascensio; |
| |
| |
55[regelnummer]
Sente ians dach alsmen maket
56[regelnummer]
Cronen d' men onder waket
57[regelnummer]
S'. piet's dach e .S'. pauwels dach dā
58[regelnummer]
Die volghet cortlike der an
61[regelnummer]
Inden oest es marien feeste
62[regelnummer]
Van alden iare dan die meeste
64[regelnummer]
.S'. mattheus die vele wiste
65[regelnummer]
Sinte symoens dach e sint Iudē
54 | H. | pinxer; |
| L. | pijnster; |
| W. | pinxdach alsoe; |
| O. | pinxte - alsoe; |
| M. | pinxter - mede also; |
55 | H. | - |
| L. | - |
| W. | Sinte - maect; |
| O. | Sunte Ians; |
| M. | Sinte Iohans - mae[ct]; |
| 56 | H. | - |
| L. | daer; |
| W. | dairmē - waect; |
| O. | daermē; |
| M. | daer - waect; |
57 | H. | Sinte pieters; |
| L. | Sente pieters - = e - sente pouwels dan; |
| Wo | Sinte peter e sinte pouwels dan; |
| Oo | Sunte peters e pouwels dan; |
| Mo | Sinte peter en sinte paulus; |
58 | H. | volget; |
| L. | volghen cortelike daer; |
| W. | volgen cortelic dair; |
| Oo | Volgē terteliken daer an; |
| Mo | Die volghen coertelic aldus; |
59 | H. | Daer; |
| L. | Daer - sente laurens; |
| W. | Daer nae - laurens; |
| Oo | Daer nae sunte laurens; |
| M. | Hier na comt - laurens; |
60 | H. | - |
| L. | Een ende viertich - gens; |
| W. | dage - ghens; |
| O. | dage batghens; |
| M. | Een e viertich - ghens; |
61 | H. | - |
| L. | oghest is; |
| W. | = es - onser vrouwē; |
| O. | + E - ons' vrouwē feest; |
| M. | = es - onser vrouwen feest; |
62 | H. | - |
| L. | - |
| W. | Vanden iare die alre; |
| Oo | Vandē iare dalre meest; |
| Mo | Die van alden jaer is die meest; |
63 | H. | Daer; |
| Lo | Daer na bertholomeus e die vighelie; |
| W. | Dair nae; |
| O. | Daer nae; |
| M. | Daer - ewangelist; |
64 | H. | Sinte matheus; |
| L. | Sente matheus de; |
| W. | Sinte matheeus; |
| O. | Sunte matheus - wael; |
| M. | Sinte matheus - wist; |
65 | H. | iudē; |
| Lo | Sente symon ende sente iuden; |
| W. | symon mit sinte iuden; |
| Oo | Sunte symō mit snte Iuden; |
| M. | symon met sinte iuden: |
| |
| |
66[regelnummer]
Alse die scrifturen luden
67[regelnummer]
Alre helighen dach e S'. andries
68[regelnummer]
E kerst dach des en twiuelt niets
69[regelnummer]
Vigilien hebben dese alle
70[regelnummer]
Es oec dat sake dat geualle
71[regelnummer]
Die dach tsmaendaghes na desen
72[regelnummer]
So salmen des seker wesen
73[regelnummer]
Datmen des saterdaghes vastē sal
76[regelnummer]
Doet vasten in al ertrike
77[regelnummer]
Maer sede is in menich lant
66 | H. | - |
| L. | [ontbreekt] |
| W. | - |
| O. | Als; |
| M. | Als ons die; |
67 | H. | heylighen; |
| L. | heylighen - sente; |
| W. | heiligē en sinte; |
| O. | heiligē - sunte; |
| Mo | Alder heilighen en sinte ādries; |
68 | H. | - |
| L. | kersdach wien twiuelt dies; |
| W. | kersdach wien twiuelt dies; |
| O. | kersdach wie twiuelt dies; |
| M. | kersdach wie twiuelt dies; |
69 | H. | - |
| L. | Vigelien; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | Vigelie; |
| Mo | Vasten soelen wi dese alle; |
70 | H. | - |
| L. | ooc zake - gheualle; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | Eest oec sake - geuallen; |
| M. | Is dat oec - gheualle; |
71 | H. | tsmanendages; |
| L. | des manendaghes van; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | des manēdagφ vā; |
| M. | smaendachs van; |
72 | H. | - |
| L. | Soe - wezen; |
| W. | [ontbreekt] |
| O. | Soe; |
| M. | suldi dies - we[se]n; |
73 | H. | - |
| L. | tsaterdaghes; |
| Wo | Nv heb ic v geseit al; |
| O. | tsaterdagφ - sall; |
| M. | saterdagφ; |
74 | H. | - |
| L. | de vighelien; |
| Wo | Vigelien diemē vastē sal; |
| Oo | Aldus weet di die vigelie all; |
| M. | Nu hebdi; |
75 | H. | - |
| L. | pawes; |
| W. | paeus; |
| Oo | Die phetē gemeenliken; |
| Mo | Die die paeus ghemienlike; |
76 | H. | eertrike; |
| L. | Hiet - = al - aertrike; |
| Wo | Ghebiet te vastē al kerstērike; |
| O. | Heestē - = in - eertrike; |
| Mo | Heeft gheboden ou' al eertrike; |
77 | H. | - |
| L. | Waer zede - = is; |
| W. | Waer; |
| O. | Mer - mēnich; |
| M. | M' hee[...] zede in; |
78 | H. | - |
| L. | - |
| W. | erē vastē hoerē; |
| O. | - |
| M. | D[...]ell vastet sinē; |
|
-
voetnoot1
- Onder de e van vlieghen staat een puntje. In margine, met latere hand: velghen.
-
voetnoot1
- verbeterd uit: neder; ook stond er eerst 2x: wil i. p. v. wijl.
-
voetnoot1
- Hier begint in M een blad, waarvan alleen de middenstrook overblijft, zodat de varianten slechts gedeeltelijk kunnen worden gegeven, tot en met v. 974.
-
voetnoot1
- Dit vers werd bij vergissing als een rubriek onderstreept.
-
voetnoot1
- Het lijkt alsof het tweede sijn met een heel dunne streep doorgeschrapt werd, maar dit zou ook van de latere hand kunnen zijn die de tekst op verschillende plaatsen ‘verbeterde’.
-
voetnoot2
- I.p.v. gaen staat er goen, zeer twijfelachtig gerestaureerd door het aaneenlijmen van 2 vlokjes papier, waarop resp. g en oen. Dit laatste komt boven de regel te staan en hoort m.i. hier niet thuis.
-
voetnoot1
- I.p.v. de initiaal alleen de representante.
-
voetnoot1
- Dit vers staat, - met een a ervoor, en een galgenkruis erna, - tussen vv. 1758 en 1759, dus 8 regels verder. Vóór v. 1750, (normaal op zijn plaats), staat een b, en erna een Lorreins kruis met een wijzende hand.
-
voetnoot1
- Vier verzen (1878-1881) zijn door een gaping midden in de regels gedeeltelijk onleesbaar.
-
voetnoot1
- De talrijke vergissingen van De Pauw werden reeds opgemerkt door W. De Vreese (B.N.M. - ‘Dossier Oudenaarde, Stadsbibl. 13.’).
-
voetnoot1
- Ik meen onder de d van woord een kleine t te lezen.
-
voetnoot1
- L heeft eigenlijk kersadach, maar de d staat bijna over de a, en het is duidelijk dat het hier om een verbeterde fout gaat. De copiist nam zijn aanloop voor kersauond, en merkte één letter te laat zijn vergissing.
-
voetnoot1
- Ik meen er hier even aan te moeten herinneren dat de nummering der verzen die van Clarisse is. De Latijnse tekst van 14 regels werd door hem uit H overgedrukt. M.i. verdient het de voorkeur de tekst te geven van S, legger van H, en bijna een eeuw ouder. Maar aangezien S het Latijn over 20 regels geschikt heeft, komt de nummering van Clarisse hier niet uit, en heb ik letters gebruikt.
-
voetnoot2
- M is op dit blad (3r en 3r) zeer slecht gerestaureerd: ontbrekende bovenhoek, gaten, door elkaar dansende woorden en letters.
-
voetnoot1
- M.i. staat er breken, met een niet zeer geslaagde b, uit v verbeterd. Clarisse las vreken.
|