| |
| |
| |
Ieder jaar dingen radio- en t.v.-produkties naar de Prix Italia, een internationaal concours, dat in Italië gehouden wordt. Ab van Eyk zat er namens de NOS in de jury voor Radio Fiction.
| |
Prix Italia, Capri 1988: Een eerzaam balletje-balletje-spel
Ooit was het een klooster, dit gebleekt vierkant hart van Capri, werd hier geluisterd naar devote stemmen en gekeken naar stille beelden aan de witte wanden. Nu waren de zalen aangepast voor een ander soort ontvangst: luister- en kijkruimten voor het door jury's beoordelen van de inzendingen voor de Prix Italia. Radio en televisie.
Familiaal presenteerden Broer Radio en zijn beeldschone Zus hun MusicFiction-Documentary. In de gangen stapels teksten op lange tafels. Een inderhaast opgeworpen wal tegen doemdenkers, die menen dat er bij de media op creatief gebied niets meer zou gebeuren. Tafels vol tegenargumenten en niet alleen t.v.. Wie zich in Nederland afvraagt ‘wat is radio nog in dit land’, kon op Capri vaststellen dat daar in de ons omringende landen anders over wordt gedacht. De ether is er vol van. Zelfs een verslaafde beeldaanbidder, voor wie radio een fictie is, zou bij de stapels inzendingen voor Radio Fiction zijn ogen uitkijken en - als hij luisteren kon - zijn oren niet geloven. Fiction in allerlei vorm, variërend van docu-drama tot radio-art, van gedramatiseerde reportage tot hoorspel. De grenzen tussen de drie categorieën vervagen. De meeste inzendingen hebben een documentair karakter of zijn gebaseerd op historische gebeurtenissen. Fiction? Er is eerder sprake van defictionalisering. Zo kwam de Spaanse omroep met het verslag van een historisch voorval, namelijk het vertrek van 2000 Spanjaarden die, in 1939, aan het eind van de burgeroorlog, hun land wilden ontvluchten en van Frankrijk uit met het schip ‘Winnipeg’ uitweken naar Chili. Het was een plan van Pablo Neruda. Deze gedramatiseerde reportage verloor door het middelmatig spel van de acteurs veel van haar kracht. Een regelrechte documentaire had het beter gedaan.
Een ander voorbeeld was de Franse inzending Le petit Hans, gebaseerd op een publikatie van Sigmund Freud uit 1909, waarin hij de eerste psycho-analyse van een kind beschreef. Deze publicatie veroorzaakte veel opschudding en verontwaardiging. Men noemde het kind ‘slachtoffer van de psycho-analyse’ en voorspelde dat het er ongelukkig door zou worden.
(Lettre du père de Hans à Freud)
‘Le lendemain, afin de voir ce qu'il en était, ma femme décida de l'emmener elle-même à la promenade, et ceci à Schönbrunn où il allait d'ordinaire volontiers... Hans recommença à pleurer, ne voulut pas partir... A la fin,
| |
| |
cependant, il s'y décida... mais dans la rue, ma femme remarqua qu'il avait visiblement peur...’
(Dans la rue)
La mère
De quoi as-tu peur?
(Hans ne répond pas)
La mère
Tu ne veux pas me le dire?
(Silence)
Tu as peur des arbres?
Hans
Non.
La mère
Du bruit?
Hans
Non.
La mère
Alors de quoi?
Hans
J'ai peur qu'un cheval me morde...
(Dans la tête de Hans, un cheval qui hennit et le mord)
La mère
Pourquoi tu pleures encore?
Hans
Je sais que demain, il faudra encore que j'aille me promener...
La mère
C'est rien, allons... pleure plus... Demain, tu n'auras plus peur...
Hans
Si!
La mère
Mais pourquoi tu auras encore peur?
(Dans la tête de Hans, le cheval pénètre dans la maison)
Hans
Demain... le cheval va venir dans ma chambre.
La mère
(Le cajolant) Allons, allons... n'aie pas peur, allons...
Sais-tu que maman a une autre idéé?
Hans
Laquelle?
La mère
Est-ce que tu te touches ton petit robinet?
Hans
Oui, tous les soirs quand je suis dans mon lit!
(Lettre du père de Hans à Freud)
‘Voila, Monsieur le Professeur, l'essentiel: Hans a peur d'être mordu dans la rue par un cheval... Cette peur semble être en rapport d'une façon quelconque avec le fait d'être effrayé par un grand pénis... Je ne sais quel usage faire de ces données.. A-t-il vu quelque part un exhibitionniste? II ne nous est pas trés agréable qu'il commence, de si bonne heure, à nous poser des énigmes..’
(Réponse de Freud au père de Hans)
‘Mon cher ami... Vous direz à Hans que toute cette histoire de chevaux est une bêtise et rien de plus... La vérité est qu'il aime énormément sa mère et qu'il veut être pris par elle dans son lit... C'est paree que le pénis des chevaux l'a beaucoup intéressé qu'il en a maintenant peur... De plus, je crois que vous devriez commencer à l'éclairer en matière de choses sexuelles...
S'il se présente une occasion favorable, essayez de lui faire comprendre que pas plus sa mère que sa petite soeur n'ont de pénis...’
(Uit: Patrick Reumaux,Le Petit Hans)
Hier kun je beter spreken van een knap gestileerd medisch rapport, van een documentaire dan van fiction.
| |
| |
Helemaal documentair was de Ierse inzending Patrick in his own words. Onderwerp: Leven en werk van Sint Patrick, de schutspatroon van Ierland. De tekst bestond voornamelijk uit een overgeleverde brief van hem en zijn geloofsbelijdenis. Het programma was voortreffelijk gemaakt, maar hoorde volgens de jury niet thuis in de categorie Fiction.
In weer andere programma's was de muziek zo ruimschoots aanwezig dat het scheen of zij uit haar afdeling gestapt was. De Italiaanse inzending, Il gioco della morte e del caso (Het spel van dood en toeval), bijvoorbeeld, was een soort muzikale komedie.
Ook de grondregel van de Prix Italia wordt steeds ruimer geïnterpreteerd. Volgens die regel ‘moeten programma's die meedingen speciaal voor radio of televisie gemaakt zijn en beter geschikt voor die media dan voor welk ander medium dan ook.’
De Canadese inzending was een geslaagde bewerking van een toneelmonoloog. Trefzeker en schitterend gespeeld. Maar de makers waren blijkbaar zo bang dat de luisteraars, die de ambiance van de bühne moesten missen, niet een uur lang door de taal alleen geboeid zouden kunnen worden, dat ze de monoloog op gezette tijden ingelegd hadden in een confituur van goedkope elektronische achtergrondmuziek.
Ook de beruchte stiltevrees verleidt programmamakers vaak tot het aanbrengen van muzikale protheses en het dichtstoppen van elke pauze met geluidsstopverf.
Een andere Italiaanse inzending, aangeduid als ‘aural landscape’ bestond uit onderdelen van Beckett's laatste toneelproduktie. Carlo Quartucci maakte zijn programma ‘uit het bewustzijn dat de taal, gericht op essentie, zuiverheid en stilte, geleidelijk verschrompelt en uit de duidelijke perceptie, dat slechts de uiterste synthese van een tekstfragment een kans biedt het gebrek aan voorstellingsvermogen te boven te komen.’ Woorden naar het hart van iedere programmamaker, voor wie de radio een taalwerkplaats is. Maar waarom Quartucci dan voor deze puur verbaal-akoestische produktie uitging van een compleet toneelscript (met aanwijzingen voor belichting, loopjes van de acteurs enz.) is een raadsel.
Hoogst actueel en dramatisch was het gegeven van de Duitse inzending: Erste Nacht Letzte Nacht. In dramaturgisch opzicht een zwak stuk. De structuur ‘verliep’ door te lange lappen verteltekst. De inhoud: Een theatergroep, die in de Sinaï een openluchtvoorstelling gaat geven, wordt overvallen door een hevige zandstorm. Maar de ijdele, lichtgeraakte regisseur Bernini jaagt zijn mensen op. Hij wil de kruisiging van Christus zo naturalistisch mogelijk en tot in detail ensceneren, zodat het Israëlische publiek die gebeurtenis net zo lijfelijk ondergaat als zijn acteurs. Maar 't oude probleem is ook hier: hoe kun je zo authentiek mogelijk zijn zonder grof realisme? Bernini kiest voor het laatste, desnoods met alle daarbij behorende bloederigheid. Een regisseur die zoiets wil, riskeert hooglopende (gewetens-)conflicten.
De auteur, George Tabori, speelt in zijn stuk zelf de vertellersrol, als Giorgio. Hij doet dat aangrijpend.
| |
| |
Als es dunkel wurde, war der Chamsin eingeschlafen, der Sand kam zur Ruhe, die Kreuze standen still gegen einen glasig-grünen Himmel. Hurwitz schleppte mehr Bier heran. Die letzten Sandfliegen surrten um unsere Ohrläppchen und verendeten. Man konnte hören, wie die Studenten klatsch-klatsch machten. Wie viele zerquetschte kleine leiber wanden sich in Spritzern von Blut? Aber dann, dann kam mal vom Himmel herunter, woher sonst, der Hubschrauber zum Plateau, spuckte Bernini mit seiner Crew aus. Sie trugen Sturmleuchten, bewegten sich durch glasig-grüne Dämmerung wie Glühwürmchen. Das Junggenie im weiszen Seidenanzug war von fünf Assistentinnen umgeben, die makellos in römische Seide gewandet, Kaffee und endlich Kuchen balancierten. Dann die Leibwachen mit Sonnenbrillen und ausgebeulten Hemden, damit ja niemand sie für Chorknaben hielte. Und dann Peabody, der Scharfrichter, und Söhne, alle drei in schwarz, mit baumelnden eutergroszen Händen.
Hallo, hallo, hallo, gurrte Bernini in der Dämmerung, tätschelte, poklapste und kniff jeden, an dem er vorbeikam. Ihr war grosze Klasse, hat er gesagt, wir werden Theatergeschichte machen. Der Gouverneur kommt, der Hohepriester auch, und die gesamte internationale Presse von der Herald Tribune bis zum Stern, ich danke euch, ich danke euch, ich danke euch. Ich liebe euch alle, was machen die Kreuze da oben, verdammtnochmal? Er muszte Luft holen, machte mi-mi-mi wie sein Vater, der dünnste Tenor in Mailand.
Du hast fünfzig gesagt, sagte ich. Sein Kraushaar kräuselnd, die Nasenlöcher mit einer Locke kitzelnd, wie es seine Gewohnheit war, schrie er: Dergleichen habe ich nie gesagt! Dann senkte er die Stimme und quetschte meinen tätowierten Arm.
(Uit: George Tabori, Erste Nacht Letzte Nacht)
Tabori laat zijn verhaal illustreren door speelscènes, maar zijn verteltekst is zo goed dat het schijnt of daar de ‘go’ maar niet in wil komen. Hier wreekt zich de zwakke structuur van het stuk: de verteltekst domineert. De speelscènes hangen er bij. Gevolg: traagheid, die nog werd verergerd door de slechte ademtechniek van de acteur die Bernini speelde. Hij kon geen tempo maken en zocht - zoals dat dan gaat - zijn heil in typetjesmakerij. En wanneer dan na de expressief langzaam sprekende Tabori (Giorgio) de amechtig langzame Bernini kwam, werd de traagheid loodzwaar.
De meest intrigerende inzending was die van de BBC: The Magic Bathroom. Auteur: James Saunders. Een manisch depressieve man, Stan, bevindt zich in de badkamer, de enige plaats waar hij zich veilig voelt. Het is zaterdagavond, ongeveer 17.30 uur. Stan zal met zijn vrouw Sheila en vriend Eric, die bij hen inwoont en die Sheila's minnaar is, gaan eten in een bistro, samen met Lily, een jeugdvriendin van Stan en haar echtgenoot Derek, die Stans psychiater is geweest. Sheila en Eric staan voor de dichte badkamerdeur en manen Stan tot spoed, omdat zij ook zelf van de badkamer gebruik willen
| |
| |
maken. Maar Stan haast zich niet. En terwijl hij zich ontlast en baadt, ontspint zich een aantal gesprekken tussen Sheila en Eric voor de badkamerdeur en Stan daarachter: Stanley Pollock, die zijn leven vol mislukkingen aan zich voorbij ziet trekken, van zijn jeugd af tot hier in het bad. In de vorm van flashbacks laat de auteur alles wat er in Stan omgaat, zich in diens hoofd afspelen. Alle herinneringen, gedachten en fantasieën, maar ook zijn besef in zijn veilige badkamer te zijn en te praten met Sheila en Eric. En passant laat de auteur ook maar even Lily en Derek voor de badkamerdeur verschijnen en hun zegje doen. Dat het stuk daardoor een wat ingewikkelde ruimtelijke ordening krijgt, vindt de maker geen bezwaar. We moeten niet al te veel zeuren over wat werkelijk of onwerkelijk is. Wie zo luistert is een kniesoor, aldus Saunders. En bij het afluisteren kreeg hij gelijk: zijn stuk is een sprankelende vertelling voor vijf stemmen. Een briljant verbaal vuurwerk.
Sheila
But love....
Stan
I know what you're going to say, that's where the sperm hit the egg, but I say no, that may be why someone was born then and there but why did it have to be me, you see my point?
Sheila
It had to be someone, love.
Stan
Yes, i know someone had to take the job on, but why me? Why can't I be someone else some other time?
(Slight pause)
Sheila
Love, if you were...
Stan
Yes?
Sheila
If you were, love, you'd just be thinking you were you again, wouldn't you? You'd be saying, why can't I be Stanley Pollock of Biggleswade Beds...
Stan
All I'm saying is, we're supposed to be God's creatures.
And here they are telling what we can do and what we can't.
Sheila
You've got to have laws, love. If it wasn't for gravity we'd fall off, wouldn't we?
Stan
No, we wouldn't.
Sheila
We would Stanley!
Stan
No! We could do what we liked!.... Well, I did levitate, anyway.
Sheila
And got the sack for it. Was it worth it?
Stan
It wasn't levitating they sacked me for, it was doing it in the firm's time. I wasn't even smoking back there. I was always careful not to break the rules.
Sheila
I thought you wanted to break the rules.
Stan
Laws, love, not rules, the laws of nature.
Sheila
Why do you have to be so questioning of everything, Stanley? Why don't you accept things? Look at the other day: You start wondering why, when you walk, your right arm goes forward with your left leg. Result is, you trip over your own feet and land in a pile of dog-turd. You're a bit of a misfit, aren't you?
| |
| |
Stan
I think I was born out of joint.
Sheila
Would you like to marry me?
Stan
Do you think it'd help?
Sheila
It's not to help, love. Do you want to or not?
Stan
Do you?
Sheila
I wouldn't ask if I didn't, would I?
Stan
All right then. In that case.
Sheila
In what case?
Stan
If you want to.
Sheila
You'd marry me just because I wanted you to?
Stan
I mean I want to if you want to.
Sheila
So you wouldn't want to if I didn't want to?
Stan
There wouldn't be any point, would there?
Sheila
Stanley, I think there's something needs talking through here. waiter!
(End of flashbacks)
(Still inside the bathroom)
Lily
You're autoplastic, you see, love, that's always been your problem.
Derek
Shall I do this, Lily?
Lily
No love, I'll do it. You see, Stan, love, whichever way you look at human activity, whether as a striving for power over the environment, a cutting down of tension between you and the environment, or the utilisation of your various hangups - and the categories, needless to say, overlap - it all boils down to this: there's you and there's the world around you, and you want the two to interact in such a way as to satisfy you, or decrease your dissatisfaction if you like to put it that way. So what are the options? You can change the world to suit you, alloplastic, from the Greek, allo, other, plastic, changeable, or you can change yourself to fit the world, autoplastic, which is what you are, love. You're too easy.
Derek
I taught her all she knows.
Lily
About therapy, love, not about life.
Stan
You're absolutely right, Lily. I'm autoplastic.
(Uit: James Saunders, The Magic Bathroom)
Zo'n tekst en bovendien volmaakt gespeeld. Was dit dan niet de ‘overall excellence’ die een inzending prijswaardig maakt? Ik was benieuwd naar de reactie van mijn jury-genoten (afgevaardigden uit Japan, Israël, Oostenrijk, DDR, Denemarken en Zweden en als voorzitter een vertegenwoordiger van de Schotse omroep, Radio Clyde, de beminnelijke Hamish Wilson). Behulpzaam had hij al een paar keer, voor degenen die de taal van een beluisterde inzending niet machtig waren, een korte samenvatting gegeven en bleef dit ook, soms met een paar woorden, voor de andere programma's doen, neutraal als een nieuwslezer. Tenminste, op het eerste gehoor. Maar omdat
| |
| |
ook de neutraalste samenvatting nog een interpretatie is, waren een subtiele intonatie en een vaag glimlachje voldoende om het résumé net die kleur te geven die een aarzelend jurylid richting pro of contra stuurde. Was dit beïnvloeding? Ja, maar onbewust. Een acteur verloochent zijn vak nooit en zeker geen Engelse acteur als Hamish Wilson. Diens taalbeheersing toonde weer eens dat de Engelsen in internationale jury's op het continent moeiteloos een thuiswedstrijd spelen. Wat er ooit aan het komende Europa wel of niet verenigt, het Engels zal ‘vanzelfsprekend’ de voertaal zijn.
Maar nu terug naar The Magic Bathroom. Na afluistering reageerde de voorzitter gereserveerd, koel haast. Het merendeel van de jury eveneens. Toch, zo bleek later, ging op dit ogenblik het jury-balletje in een bepaalde richting rollen, al waren we nog een eind van de finish af.
Er volgden enkele stukken die welwillend werden beoordeeld, zoals de Zwitserse inzending Christopher Columbus, een programma waarin met gevoel voor humor een historisch gegeven werd geactualiseerd, maar dat naast deze sterke ook zijn zwakke kanten had. De Joegoslavische inzending was een wat moeizame uitwerking van een origineel gegeven: een verslaggever probeert door vraaggesprekjes op straat er achter te komen hoe vaak mensen blozen en waarom. Een van de voorbijgangers wordt de held van het stuk: een doorsnee burger, getrouwd en wonend in een flat. Het spel - als experimenteel aangekondigd - verloopt na het vlotte begin en blijft dan steken in veel onduidelijk, ruziënd gepraat.
En toen was de beurt aan de andere inzending van de BBC, Hang up, van Anthony Minghella. Een veel korter en eenvoudiger spel dan The Magic Bathroom. Hang up is een telefoon-gesprek tussen een man en een vrouw, dertigers, die een lat-relatie hebben. Allebei willen ze sexuele vrijheid, maar verlangen van elkaar wel een persoonlijke binding, al weten ze niet precies hoe. Ze proberen begrip voor elkaars zelfstandigheid op te brengen, maar komen niet verder dan gemeenplaatsen. Maar onder hun wat ongemakkelijk en schijnbaar redelijk gesprek woekert de aloude zinnenlust. Een boeiende tekst, maar het spel viel tegen. Het was te glad.
Er werd, al pratend, niet echt naar (andere) woorden gezocht, de haperingen waren min of meer voorbereid en de plotselinge zinswendingen net niet natuurlijk. Daardoor miste je de sensuele ondertoon en kreeg je het gevoel dat de twee acteurs naast elkaar in de studio met elkaar stonden te telefoneren. Maar de reactie van voorzitter Wilson was nu haast onverholen positief. Had hij The Magic Bathroom genegeerd om Hang up - waarvan de tekst al direct veelbelovend was en de jury blijkbaar ook meer aansprak - op de nominatie voor de hoofdprijs te plaatsen? In elk geval was het balletje nu definitief langs de badkamer gerold richting Hang up.
He
Hello.
She
It's me.
He
Hello. (Pause)
She
It was getting late so I thought I'd call.
| |
| |
He
Great. (Pause)
She
Is it a bad time?
He
No. (Pause) No no. It's a. How are you? No, it's a good time.
She
Good. I'm fine. I'm tired. I'm fine. I'm tired. Are you, what are you doing. You weren't asleep?
He
No. I wasn't asleep. I'm not asleep. I was, I wasn't doing anything. I'm fine. I'm great. I was just here. What are you listening to?
She
What?
He
The music.
She
I don't know. It's the radio.
He
Right. Sounds good.
She
It's too loud, I'll turn it down.
He
No, it's fine, i can hear you, it's nice, it gives me a sense of what, where you are, the room, the...
She
You know where I am, I don't mean you, I mean me, I can't hear you properly, that's better.
He
It's odd, because I don't think of you as listening to music.
She
Well, I do.
He
Yeah.
She
It's because we don't have the same taste.
He
What does that mean?
She
What I said, you don't think of me listening to music because we have different tastes, so when I've been with you, I haven't particularly wanted to listen to anything, or, you know, then I feel you'll ask me what I'm listening to, or why I've tuned the radio to a particular station or, anyway, let's not have a big inquest into what music we listen to.
He
Have you got somebody with you or something?
She
No, I haven't.... And that's cheap, isn't it, actually, to ask that.
He
Is it? Why?
She
You know why, because it just says you don't trust me, when I'm away you don't trust me and that's not a good feeling, it makes me feel I constantly have to defend everything I'm doing when I'm not with you.
(Uit: Anthony Minghella, Hang up)
De opname van Hang up was als soundtrack gebruikt bij een balletvoorstelling in Londen.
| |
Soundtrack als radio
Een opmerkelijke tendens: inzendingen voor Fiction Radio, die als soundtrack dienst hadden gedaan bij een audiovisuele manifestatie. Zo was de Australische inzending, Line of Fire, als soundtrack gebruikt bij een installatie in de ‘Art Gallery of New South Wales’. Dus geen programma speciaal gemaakt voor radio, maar voor een in hoofdzaak visueel evenement. Daarna
| |
| |
werd de opname pas als radio-programma uitgezonden. Line of Fire bestaat uit gesprekken van de Italiaanse immigrante, Laura, en haar Amerikaanse vriend, die als piloot gestationeerd is op een Amerikaanse basis. Zij worden afgeluisterd door de Australische geheime dienst, die microfoons in Laura's flat heeft aangebracht. Om de sfeer zo ‘echt’ mogelijk te houden, lieten de makers de opname klinken alsof die was ‘afgetapt’: stemmen af en toe minder goed verstaanbaar en een slechte geluidskwaliteit in het algemeen. Daarbij sprak Laura veel Italiaans. Een en ander zal voor het publiek bij de installatie in de Art Gallery geen bezwaar geweest zijn, maar wel voor de radio-luisteraars. Zou Line of Fire éérst voor radio gemaakt zijn en dan als soundtrack bij een audiovisueel evenement gebruikt, dan waren de luisteraars ook aan hun trekken gekomen, doordat goede radio stileert en de suggestie van authenticiteit geeft en hen niet, door slechte naturalistische namaak, voor de gek houdt.
Maar ondanks bezwaren vond de jury dit programma origineel genoeg om het op de nominatie te plaatsen, onder Hang up en een boeiende Belgische produktie Rumeurs de l'Ame (RTBF). Een uitgelezen voorbeeld van radio-art, door de maker omschreven als ‘un voyage immatériel à travers légendes, récits, paroles, rêves, musiques et sons’. Ondanks de goede teksten viel de reis toch tegen, als gevolg van het voortdurend trage tempo en het nogal povere omgevingsgeluid. Weer bleek dat de franstaligen een voorkeur hebben voor radio-art (acoustic paintings). Radio France kwam met een prachtige produktie Le temps d'une Absence, die helaas te weinig bijval van de jury kreeg. Misschien wel omdat het programma zeer hoge eisen aan de (niet Franse) toehoorders stelde.
In de categorie Fiction vormt de met veel talent en toewijding gemaakte radio-art een minderheid, te klein om een zelfstandige categorie te zijn, maar te belangrijk om niet apart beoordeeld te worden. En och, steeds meer balletjes rolden richting Hang up, zodat het nomineren van andere produkties voor de hoofdprijs schijnbewegingen waren en wedstrijdformaliteiten de plaats van zakelijke beoordelingen innamen.
Tenslotte het ‘gewone’ hoorspel, met een ijzersterk gegeven, een geheid handelingspatroon, spanning, kortom: een dramaturgisch degelijk onderbouwd stuk, dat de toehoorders van begin tot eind meesleept. Was dat er nog? Ja, de Noorse inzending was zo'n hoorspel. Vespers, van Ola Bauer, was een in alle opzichten fascinerend en actueel drama. Plaats van handeling: Noord-Ier-land, waar de dood over de daken sluipt en elke auto een boobytrap kan zijn. In een bar maken twee meisjes kennis met drie Britse soldaten. Om zich te amuseren of om iets anders? Wie is vriend, wie is vijand? In Ierland, met zijn bloedige Siciliaanse vespers, leef je van de ene hinderlaag in de andere. Het leven als een alledaagse thriller waar geen eind aan komt.
Winnaar van de Prix Italia, in de categorie Radio Fiction, was de BBC-produktie Hang up. Tegenstemmer was de schrijver van dit verslag: Ab van Eyk.
|
|