Enquête
Boekverkopers achter ‘De blinde passagiers’
Mekka vroeg aan enkele tientallen boekverkopers in Nederland en Vlaanderen welk nieuw-verschenen boek in 1995 onterecht onopgemerkt is gebleven ‘in het geweld van uitgeverijproduktie en de media’ en dientengevolge niet het publiek of de waardering heeft gekregen die het verdiende.
Van de 27 antwoorden die binnenkwamen, noemden maar liefst vier De blinde passagiers van Jan Brokken (Atlas). Dit eensgezinde kwartet bestond uit Carla van den Broek van Dekker van der Vegt in Nijmegen, Clara van Eeden van Voorhoeve & Dietrich in Hilversum, Corrie Hiltermann van H. de Vries in Haarlem en Anna Oolders van Athenaeum in Haarlem. Het zijn dus niet alleen recensenten die iets aan Brokkens roman vinden (zevende in Mekka's Honderd), ook onder boekverkoopsters leeft het gevoel dat Brokken een bijzonder boek heeft geschreven, waard om onder de aandacht van hun klanten te brengen.
Want ze bestaan nog steeds, geestdriftige en goed geïnformeerde boekverkopers die regelmatig een boek lezen en er aardigheid in hebben om hun klanten van advies te dienen. Toegegeven, het klinkt allemaal reuze oubollig, maar hoe anders te berichten over goed werk dat in stilte gedaan wordt?
Wat te denken van K. Riethof van boekhandel De Mandarijn in Gorinchem? Zij heeft tientallen exemplaren verkocht van De enige waarheid van Anna Quindlen (Atlas), ‘omdat we 't zelf zo mooi vinden’. Dat lukt niet met iedere geheimtip. Marieke Ruyzenaars van Broese Kemink in Utrecht heeft De vogelkunstenaar van Howard Norman (Nijgh & Van Ditmar) al heel lang ‘plat op de tafel’ liggen, omdat het ‘heel mooi’ is, maar ‘het is er niet in te meppen’. Ook Dick Anbeek van Fanoy in Middelburg heeft iets met De vogelkunstenaar. Hij roemt de ‘prachtige sfeerbeschrijvingen’ en de ‘rustige spanning’ ervan.
Albert Hoogeveen van Scholtens Wristers in Groningen wijst op Het Jakobson-complex van Menno van Beekum (Querido). ‘Eindelijk weer eens een echte schrijver, zónder media- of presentatietraining en zonder generatie-zoveel geouwehoer.’
Voor Herm Pol van Athenaeum in Amsterdam is het een raadsel waarom Raaf van Allard Schröder (De Bezige Bij) slecht verkocht bleef, ‘hoewel goed besproken door Reinjan Mulder van nrc Handelsblad.’
Trees Nelissen van Waanders in Zwolle houdt het oog op haar klanten gericht. Zij noemt Jazz in de Oostzee van Bob Rigter (Bodoni) een ‘goed boek voor 40'ers en 50'ers (vooral mannen, vermoed ik) die het “jazz-gevoel” kennen.’
Niek Smaal van Kniphorst in Wageningen noemt Brieven der liefde van Maria Nurowska (De Geus) een ‘indrukwekkend boek over de Tweede Wereldoorlog en de jaren erna in Polen, veel indrukwekkender als bij voorbeeld De tweeling.’
Walter Jansen van Praamstra in Deventer neemt het op voor Het boek Dina van Herbjørg Wassmø (De Geus). Hij noemt het ‘aards, sensueel en heerlijk om te lezen’, maar voegt eraan toe: ‘zoals veel boeken van De Geus zal dit de dames en heren critici wel niet literair genoeg zijn.’
Patrick Vandenbempt van Standaard boekhandel in Genk heeft vast minder problemen met de critici. Hij noemde (als enige boekverkoper) de winnaar van de Mekkaprijs, Het leven een gebruiksaanwijzing van Georges Perec.
Auteursrechtelijk beschermd