De Vrolijke Navorscher
Petronella Moens, Weiland en Pope. Een aanvulling.
Jan Noordegraaf
In de fraai verzorgde uitgave van de vriendenrol van Petronella Moens, Par Amitié (2009), is een gedicht opgenomen van de remonstrantse predikant Pieter Weiland (1754-1842), die later een bekend grammaticus en lexicograaf zou worden. Net als andere leden van het Rotterdamse dichtgenootschap Studium Scientiarum Genitrix leverde hij in 1787 een bijdrage aan de vriendenrol van het medelid Moens. Als spreuk daarbij gebruikte hij ‘Virtue alone is happiness below’, een regel ontleend aan Alexanders Pope's Essay on man.
In de bijbehorende annotatie wordt in Par Amitié over die spreuk opgemerkt: ‘Gebrekkig Engels, waarschijnlijk uit het hoofd geciteerd’ (p. 199). Maar het citaat is correct; zie Essay on man, Epistle iv, 309-310: ‘Know then this truth (enough for man to know)/ Virtue alone is happiness below’.
Weiland had deze regel al eerder gebruikt, namelijk toen hij in 1783 het lange gedicht ‘De weg tot het ware geluk in dit leven’ anoniem opstuurde naar Studium Scientiarum Genitrix. Voor dit dichtstuk zou hij een zilveren penning krijgen (zie Rotterdamsche Courant, 13 oktober 1783). Het citaat van Pope staat afgedrukt aan het slot van het gedicht (zie Weiland, p. 19), dat in 1785 gepubliceerd werd in het vijfde deel van de Dichtöeffeningen van het Kunstlievende Genootschap Studium Scientiarum Genitrix, p. 166-182.
Auteursrechtelijk beschermd