Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Jaargang 8

Frans Wetzels
Aantekeningen bij de ‘Drie palamedeszen’

Bij mijn artikel over de ‘Drie Palamedeszen in JCW's Levensbeschryvingen’ in de Med.JCW 8 (1985), nr.2, ontbrak een verantwoording, een lijst met aantekeningen en vindplaatsen. Met deze bijdrage wil ik deze tekortkoming wegwerken.

1.	Arnold Houbraken besteedt in De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen. Amsterdam 1718. Deel 1, p.303, een paragraaf aan de beide broers Palamedes en Antony Palamedesz, genaamd Stevers.
2.	Jacob Campo Weyerman beschreef dezelfde schilderende broers in Levensbeschryvingen der Nederlandsche konst-schilders en konstschilderessen. 's-Gravenhage 1729. Deel 2, p.56-57.
3.	Jacob Campo Weyerman behandelt zeer uitvoerig Palamedes Palamedesz junior, kornet in Breda, in zijn Levensbeschryvingen (zie noot 2). Deel 3, p.395-402.
4.	Luitenant Palamedes Palmedis overleed volgens de rekeningen van de Grote Kerk in Breda op 20 december 1683, en werd daar begraven op 28 december. Gemeente Archief Breda (GAB), Rekeningen Grote Kerk, 1683, III-8/80 f.33.
5.	Het archief van de weeskamer in Breda vermeldt dezelfde overlijdensdatum, maar volgens haar boeken werd hij pas op 29 december 1683 begraven. GAB, Weeskamer, W 63, f.27v.
6.	Peer van Heusden, herbergier in ‘den Ossencop’, geboren omstreeks 1624, was gehuwd met Maria van Speelbergen. Hun zoon Antony, die vals beschuldigd werd van de diefstal van de sleutel, waarmee men toegang kreeg tot de notehouten kist met de dagopbrengst van de herberg, was gedoopt in de kerk aan de Brugstraat in Breda op 22 augustus 1656. GAB, doop- en trouwboeken RK-kerk Brugstraat.
7.	Een van de dochters, Maria, uit dit herbergiersgezin trouwde met de Haagse schilder Philippus Vilaen. GAB, trouwboek 2106-24.
8.	Het huis waar ‘den Ossencop’ uithangt, of het ‘Osschenhooft’, heeft in het Bredase pondboek nr.23, tegenwoordig Grote Markt 6. Inwoner van dit pand was in 1682 Peer van Heusden; in 1704 was juffrouw Elisabeth Simmerel (Sommeruell = JCW's moeder) daar woonachtig. GAB, N 421, acte 61.
9.	Slennerhenkens: Levensbeschryvingen. Deel 3, p.399. Samenstelling van slenter(en) in de betekenis van rondtrekken, en Hennekens = Hannekens (Duitse seizoenarbeiders, Hannekemaaiers). Graswadens: samenstelling van gras en gewaden? Vergelijk dit met het woord lijnwaad. Zowel slennerhenkens als graswadens ontbreken in het WNT.
10.	De drie wijnkapellen lagen buiten de stad Breda:

[p. 91]

a. De Zwaan was een bekende herberg in Princenhage op de markt; tegenwoordig is daar het modehuis Nouwens in gevestigd, Haagse markt 12. b. Het Vliegent Hert in het Ginneken aan de markt, nu Ginnekenmarkt 10; de herberg wordt ook het Roode Hert of Roode Hart genoemd. c. Het Speelhuis stond buiten de stadspoort, de Boschpoort, aan het eind van de huidige Speelhuislaan. De prins van Oranje liet in 1670 het Speelhuis, een jachthuis, bouwen, dat in 1824 werd afgebroken.