[Nummer 25]
André Hanou
(Gouden Leeuw 139, 1103 KB Amsterdam)
Nogmaals Castle Howard
In de Mededelingen van oktober 1979 doet Ton Broos verslag van een kontakt met de archivaris van Castle Howard, het Yorkshire kasteel waar JCW naar diens zeggen als schilder werkzaam zou zijn geweest (p. 204-205). Helaas kon de archivaris van die werkzaamheid geen positief bewijs overleggen; wel leken details uit de beschrijving door JCW van de omgeving tastbaar juist te zijn. Vriend Broos zegt dat het deel van het kasteel, waarin zich mogelijk een schoorsteenstuk van JCW bevond, in 1940 verbrand is; er bestaat geen informatie meer over.
Er blijft echter misschien tóch een mogelijkheid dat schilderij te identificeren. In een schrijven van 26 augustus 1978 (nu in het archief van de Stichting) zegt de opvolger van JCW's werkgever, George Howard:
‘I am puzzled by the reference to the chimney in the dining room. At the date to which he was referring, there does not have seem to have been any particular room which was so described. The chimney pieces in most of the State Rooms originally had simple bolection mouldings rather than the elaborate carved surrounds which now exist which were inserted some twenty or thirty years later. The only one which I know to have had a picture in it was that in the Tapestry Room, where a Canaletto, which we still have, had been folded to fit the space. - There were three rooms which were thrown together in the late nineteenth century by my Grandparents to make a large dining room, now burnt,, an I am afraid I know nothinh about their lay out or fittings.
The only other over-mantle that I can think of is one in the Queens Room, also now burnt, on a higher floor. This had an oval flower picture in it which appears to have been of a basket or vase of flowers on a balcony with some architectural features included, and a column behind it. I enclose photocopies [zéér duister, AH] of the only photograph I have. It might be possible to get a further copy of the original photograph from Country Life. I do not, unfortunately, have a reference number for this photograph.
The picture is labelled “HEEM”. In the last catalogue [handgeschreven!] which was completed before the fire of 1940, there was a reference to five paintings by this artist, whose dates in any case were wrong for your purpose. There is a pencil notation against the entry for the picture of which I send you a photocopy, “not de Heem”. One of the others, also burnt in 1940, has a notation “flowers by Marie de Fiori. Subject by Cortona”.’
Nu vraag ik me af wat in de laatste alinea ‘labelled’ betekent: toegeschreven aan? En als het bloemstuk níet van Heem is - zoals in de handgeschreven catalogus toegevoegde potloodaantekening stelt - van wie is het dan wél? Het lijkt me niet zó onwaarschijnlijk dat als een min of meer amateuristisch Engelsman een catalogus maakt van schilderijen in Castle Howard, en hij komt een ongesigneerd oud bloemstuk tegen, dat hij het dan toeschrijft aan Joan de Heem: nu eenmaal de bekendste man op dit terrein. Waarom zóu hij ook aan Weyerman moeten denken?
Het zou misschien zinvol zijn als Ton Broos de foto van dit schilderij in Country Life kon vinden - dat zal in Engeland misschien gemakkelijker zijn - en het vergelijken met het type JCW-schilderij, zoals dat te Cambridge (Meded. p. 7).
De waarschijnlijkheid van JCW's aktiviteiten in Castle Howard wordt voor mij nog verhoogd, doordat er buiten de autobiografie in dl. IV van de Leevens der Konstschilders in dat werk nóg een verwijzing is naar de Howards. In dl. II, p. 209 zegt JCW namelijk (ik moet het engels uit de correspondentie citeren, daar ik hier niet beschik over het originele nederlands): ‘I remember
Auteursrechtelijk beschermd