Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 27

[p. 185]

Bij het overlijden van Cyriel Buysse⁽²⁾
Herinneringen aan den grooten Vlaamschen verteller
Een bezoek aan het sterfhuis te Afsnee aan de Leie
door A. Hans

In het zomersche afsnee

We verlaten den rijksweg van Gent-Kortrijk, en volgen een zijbaan naar Afsnee. In de boomen is het een harmonie van den wind: ruischende blaren, kweelende vogels. Boeren en boerinnen zetten graan in stuiken. Boven het Leiedal varen witte wolken in een zee van blauw.

Het land van Buysse!

Maar het hart nijpt samen, als we eensklaps, door het kasteelpark heen, het groote statige huis met gesloten blinden zien staan.

Nauwelijks drie weken geleden wandelden we daar nog met den zoo gewaardeerden schrijver, en sprak hij ons over zijn nieuw werk ‘De Opvolgers’. Maar hij leunde zwaar op zijn stok en klaagde over pijnlijke spieraandoeningen. En nu is hij gestorven.

We schrijden door de poort, langs een muur, weelderig met rozen behangen. In het wijde park schittert de weelde van den zomer.

(2) Verschenen in Het Laatste Nieuws, 27.7.1932.

Een stil heengaan

Ontroerd begroeten we mevrouw Buysse, voor wie de slag toch nog zoo onverwacht kwam. Cyriel Buysse was reeds heel den zomer moe, maar hij klaagde niet. Hij worstelde tegen zijn kwaal en verlangde naar het werk. Op 11 juli ging hij liggen en toen begreep men, dat het einde naderde.

- Zou dit sterven zijn? heeft hij toen eens aan mevrouw gevraagd. Maar dan zat hij toch weer dikwijls op voor een der groote ramen, die uitzien op het park, op de natuur, die hij doorziels liefhad. Het werd sterven!

[p. 186]

Abraham Hans aan het begin van zijn boeiende schrijversloopbaan.

[p. 187]

Maandagavond zei hij tot zijn trouwe dienstbode Netse Wagenaer,⁽³⁾ die al 30 jaar in de familie dient:

- De Vlaamsche schrijver is er morgen niet meer.

Woensdagmorgen murmelde hij nog: ‘Ik ga sterven’, en 's avonds te halfnegen, toen de schemer over het park daalde, ging hij kalm heen.

In den voormiddag had hij nog, met den blik vol dankbaarheid, hen gevolgd, die hem met hun zorgen omringden.

In den namiddag verloor hij het bewustzijn. Zijn vrouw en zoon en andere familieleden waren bij hem.

De vorige week was er een hartelijk telegram gekomen van den koning en de koningin, dat hem zeer ontroerde. Met groote vereering spreekt mevrouw Buysse nu over haar echtgenoot, want zij heeft al zijn werk zoo diep meegevoeld.

We begeven ons naar boven. Cyriel Buysse rust te midden van rozen, daar vol liefde gespreid. Zijn gelaat teekent rust en vrede.

De strijd die zwaarder is geweest dan hij het aan zijn omgeving wilde toonen, is uitgestreden.

(3) Zie over haar de bijdrage van Eddy Vaernewyck in deze Mededelingen.

Zijn geest blijft onder ons

Voor ons blijft de kunstenaar, die met zijn gansche ziel en geest zijn volk heeft gediend, en wiens werk daar staat als een grootsch monument! Met eerbied groeten we hem nog eens, zien we de bekende goedige en vastberaden trekken.

Het is of Buysse slaapt. Door de gesloten ramen valt nog gedempt licht en buiten zingen de vogels. We gaan heen. Op de gang drukte Netse, de trouwe dienstbode, ons weenend de hand. Het nieuws, dat haar goede meester dood is, kan nog niet in haar geschokt gemoed bezinken. Zij vertelt van zijn laatste oogenblikken en er komen zooveel herinneringen bij haar op!

De schaduw van den dood ligt over Afsnee's kasteel, maar ligt Vlaanderens grootste letterkundige ter nedergeveld, zijn geest blijft bij zijn volk.