Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 25
(2009)– [tijdschrift] Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 99]
| |
Kerkhof
Bij het ophalen van 't gordijn is Meneer Adolf bezig aan een werkman instructies te geven.
MR. ADOLF
(tot Louis) Kijk, en hier, die vuile papieren, Louis, neemt dat uuk ne kier wig. We moeten zien dat 't amoal schuun en proper es.
LOUIS
(neemt de papieren weg) Menier Adolf, zonder da ge 't mei kwoalijk neemt, mag ik ou ne kier wa vroagen?
MR. ADOLF Te weite, Louis. | |
[pagina 100]
| |
LOUIS
(steunend op zijn hark wijst naar het Verpoest-monument) Dat es toch wel Jan Verpoest, e-woar, de koolmarchand van aan d'Antwirpsche puurte, die hier begroave ligt.
ADOLF Ha ba joa't. Wie zoedt anders zein? LOUIS Moar meniere, wat hè diene meinsch gedoan om azuu 'n monument op zijn graf te krijge. AD.
(half lachend) Hij 'n hèt-ie hij nie veel kwoa gedoan, Louis.
LOUIS 'k verstoa da heel goed, meniere, moar es da nou genoeg om iemand 'n standbeeld op te rechten? AD.
(als boven) Ha, 't moet-ie-hij toch wel zein, e-woar, aangezien dat 't er stoat en dat 't van doage plechtig onthuld wordt. Weette gij wat da 'k ik g'huurd hè: da menier Verpoest, zjuust ienige doagen ier dat hij zijn ieste geroaktheid kreeg, van plan was om te beginne studeere over d'uitvindinge van 'n nieuwe soorte van kachel woarin dat de kolen zoen gebrand hèn zonder 'n stofken asch of scherbieldenGa naar voetnoot(25) achter te loaten.
LOUIS Joa...! Ha, da was 'n schuune inventie, zilde. 't Es spijtig dat diene meinsch zuu vroeg gestorven es. AD. Hij was uuk iere-veurzitter van de Eitmans-Cmlub, ge weet wel. LOUIS Ha joa joa doar die eiters... AD. Justement. En 't schijnt dat-ie-hij de dieë zijn, die nou da monument vuur hem oprechten. LOUIS Doar 'n moet toch nie veele gebeuren in Gent, zilde, om 'n monument op te rechten. He 'k ik nie g'huurd da zijn éwste dochter nou goa treiwen mee nen officier van 't leiger, ne Woale? AD. 't Schijnt van joa. LOUIS En zijne jongste zeune, den dienen hè 'k ik goe gekend zilde, os hij doar aan den dok op 't bureau schreef, den dienen ès getreiwd hé, tegen de goeste van zijn huis, mee die Uizenie ge weet wel, da noaisterke, die huur wille versmuure het op Carnaval. AD. Joaj, 'k hè da g'huurd. TIBURCE
(in uniform rechts voorgrond op, gevolgd door Mad. Verp. Marina en Paulke in rouwkleeren. Tot mad. Verp) Voyez, madame, tenez-vous ici, derrière ces arbustes. Vous pourrez tout voir et tout entendre sans être aperçues (tot Marina teer-bezorgd) Tu es bien là, chérie?
| |
[pagina 101]
| |
MARINA Trés bien. AD.
(fluisterend, rechterhand naast den mond, tot Louis) De famielde... de Woale es er bij.
MAD. VERP. Ça est le monument là, derrière cette loque? TIBURCE Oui, madame. Le voile tombera après les discours. MAD. VERP.
(ontroerd) 't Pak mei aan mein herte.
PAULKE Héwt ou goed, maatsje, de meinsche zoen 't zien. MAD. VERP.
(droogt met haar zakdoek haar tranen af) Och Hier onze Pa ne woar?
TIBURCE Eh bien je vous laisse, je vais vite rejoindre le cortège qui ne tardera pas à arriver (rechs af) .
MAD. VERP. 'K'n weet 't nie: 'k geluuve da 'k doar niet teigen 'n goa keune van Florimond weere te zien. MARINA Ge moet ou goed héwe m'ma. MAD. VERP.
(bits) 'k zal-e 'k ik mij héwe leik of 't ie-hij conveneert. Nauwelijks hoorbare treurmuziek in de verte.
PAULKE
(ontroerd) Huurt, ze kome ginter.
MAD. CARB.
(rechts op) Es er hier nog 'n ploatseke vuur mei?
MAD. VERP. Joa joa't we zillen 'n beetsen opschuive. MAD. CARB. Ge zij zeker wael ge-emotioneerd, madam? MAD. VERP. Ge keunt da peize. MAD. CARB. Carbonnelle m' a lu hier son discours. C'est magnifique. MAD. VERP. Ze doen ons te veel ieren aan.
Muziek wordt duidelijker hoorbaar. Rechts en links en ook achter stroomen in stilte nieuwsgierigen toe. Reporter, annoteert.
MARINA Ils sont là. (Mad. Verp. snikt in haar zakdoek)
De stoet rechts achtergrond op. Muziek, rouw-omfloersde vlaggen, opschriften, kransen door kinderen gedragen. Julien, Flor, Tiburce, Carbonnelle, Urbain, Adhémar op de eerste rang. Langzaam-plechtig komen zij door de midden-allee en houden op hetplezintje voor 't gesluierd monument stil. Een oogenblik plechtige stilte.
Carbonnelle treedt met een tusschen zijn handen bevend vel papier naar voren. Alle mannen hoed af.
MAD. CARB.
(fluisterend) Carbonnell va parler.
CARBONNELLE Messieurs. Nous voici etc.
Treurmarsch. Jul. en Flor drukken zwijgend de hand van Carbonnelle. Mad. Verp. en Paulke schreien. Twee kinderen leggen een reuzenkrans
| |
[pagina 102]
| |
tegen het graf met een enorm wit-en-zwart lint, waarop duidelijk leesbaar:
A notre regretté Prés. d'Honneur
les membres de l' Eetmans Club
Muziek zwijgt en voorzitter van de Beoefenaren der dichtkunst naar voren.
MAD. CARB.
(fluisterend tot Marina) Qui est celui-là?
MARINA
(ook fluisterend) Un de la Société de Rhétorique je crois, un flamingant.
VOORZITTER DICHTKUNST De zon, etc.
Krans aan den voet van 't monument. Gemurmel van bewondering onder 't publiek. Julien en Flor geven handdrukken. Muziek speelt Vl. Leeuw. Muziek zwijgt. Dof rumoer. De Kristallijner treedt naar voren.
EEN MAN UIT HET VOLK De maagd van Vlaanderen die ne zeune hèt. Hoe es da nou meugelijk?Ga naar voetnoot(26) STEMMEN Chuut. Zweige. DE KRISTALLIJNER
(met lange haren. Kucht herhaaldelijk voor hij begint)
MAD. CARB.
(fluisterend tot Marina) Qui est ça?
MARINA
(zelfde toon) Encore un flamingant d'une autre sorte je crois. Un de l'esthétique je pense.
KRISTALL
(emphatisch)
In diepe, enz.
Krans met lint vol verwarde kronkellijnen.
Geen muziek. Volkomen stilte. Jul. en Flor handdrukken.
DE MAN UIT HET VOLK
(tot tweede) : Hedde gij doar iets van verstoan?
TWEEDE MAN Ha ba nien ik, gij? STEMMEN Chuut! EERSTE MAN Ik uuk nie.
Gedempt gelach.
| |
[pagina 103]
| |
ENKELE STEMMEN Chut! Chut. Zweige. EEN VERRE STEM Hij es-ie-hij zot den dienen mee zijn lang hoar. STEMMEN Chut! Chut.
Een oogenblik plechtige stilte. Mr Carb. doet een teeken aan Mr Ad. die het doek van voor het monument laat vallen.
Algemeen rumoer. Op stille toon. Hooo!
Muziek speelt Brabançonne. Nieuwsgierigen trekken langzaam af. Mad. Verp. snikt.
MARINA Mais m'man tout de même, dans ce monde et tout. MAD. CARB.
(tot Marina) Ça est l'émotion n'est-ce pas?... Hoe vonde den discours van Carbonnell?
MARINA Schuune... magnifiek. MAD. CARB.
(naar Carb. wijzend) Tenez, il y a un monsieur qui lui cause. Qui est-ce que ça pourrait être?
REPORTER
(met visite-kaartje in de hand, tot Carbonnelle) Pardon, monsieur.
CARB.
(glimlachend) Pas un défi, j'espère?
REPORTER Au contraire, monsieur, je suis attaché à la rédaction du Remous de la Lys et... CARB.
(hem in de rede vallend) C'est mon journal, j'y suis abonné. Je m'endors tous les jours avec après mon diner.
REPORTER
(glimlachend) Très flatté, monsieur. Voici: je venais vous demander la faveur de pouvoir reproduire votre beau discours dans notre feuille.
CARB.
(gelukstralend) Mon discours, ah, vous voulez le faire imprimer. Oui oui, voilà. (Geeft hem het blad) Quand c'qu'il paraîtra?
MAD. CARB.
(tot Mad. Verp. die bedaart) C'est un journalist qui lui demande son discours, ah, ça est bien.
MAD. VERP. Alors nous saurons lire ça dans la gazette. REPORTER Merci infîniment, monsieur. Il paraîtra sans faute dans l'édition de demain matin. CARB. Ah! je suis curieux de voir ça. Je n'ai encore jamais vu quelque chose d'imprimé de moi.
Reporter groetend af. Carbonnelle geagiteerd naar Jul., Flor en Tiburce toe die rechts en links handen drukken. Hollandsch reporter gaat naar Kristallijner toe.
MAD. CARB. Tenez on dirait voilà encore un qui demande son discours à celui avec longs cheveux. Ça est un étranger on dirait. MARINA On a dit qu'il y avait aussi un qui écrit dans la Hollande ici. | |
[pagina 104]
| |
HOLLANDSCH REPORTER
(pedant uiterlijk, tot Kristallijner, op geaffecteerde toon) Pèrdon Meneer mèg ik mij zelf voorstellen: mijn nèm is Pryyts (Praets) van Blèricum. Ik ben de Belgische correspondent van de Brédèsche Zwendelèr en ik wou grèg uw prèchtige virzen voor mijn blèd opnèmen.
1e MAN Wie es datte? 2e MAN Weet niet. 1e MAN 't Es ne zot. 2e 't Es nen Olander. KRISTALLIJNER
(met geïnspireerd gezicht) Heldhaftig is onze strijd tegen de brute stompe filisters.
HOLL. REPORTER Dat mérk ik en wij willen u in Holland steunen. KRIST.
(als boven) Ploertendom is [massas?] Vlaanderen. Log - lomp die andere vaerzen.
HOLL. Jè, beslist... dèrom... KRIST.
(op gansch andere toon) Betaalt u ook honorarium?
HOLL. Jè, natuurlijk... Tien gulden voor uw virsss... KRIST.
(geeft hem 't blad, somber) 'k heb er nog bundels liggen. Prachtstukken. Oerjuweelen in woestijn van wildernis.
HOLL.
(jubelend) Stuur ze mij, 'k zal er nog mèr van plètsen. (trippelend af)
MAD. VERP. 't Denke mij dat da twie zotten te goare zein. VOORZ. DICHTKUNST
(Holl. rep. tegenhoudend) Pardon meniere, neemt-e gij de verzen op?
HOLL. REP.
(uit de hoogte) Hoe bedoelt u? Ik begrijp u niet.
VOORZ. Parlé Francé. Est-ce que vous prenez les vers monsieur? HOLL. REP. Neem me niet kwèlijk ik heb geen tijd ik moet naar 't telegrefkantoor (trippelend rechts af) .
VOORZ.
(na hem een poos roerloos nagestaard te hebben) Goddome... nondedju.
TIBURCE
(komt bij de damesgroep terug. Tot mad. V. terwijl hij in verteedering Marina's hand neemt) Quelle belle manifestation, madame. C'était vraiment émotionnant. Quel monde et quelle unanimité...
MAD. VERP. Owie, mons. c'était une belle manifestation et c'est aussi un beau monument, n'est-ce pas? Mon pauv mari, ça est comme si je le voyais encore en vie quand je regarde ça. Je serais tout à fait content, si je n'avais pas ces autres embêtements n'est-ce pas. | |
[pagina 105]
| |
TIBURCE Vous voulez dire avec Flor. sans doute. MAD. VERP. Owie monsieur, je ne sais pas contre cette honte qu'il nous a fait, marier une telle... une rien du tout... sans un sou. Ah! Ça est le clou de mon cercueil. Je ne saurai plus jamais le voir. MARINA
(ge[ë]rgerd) Mais m'man, taisez-vous au moins de ça ici.
MAD. VERP.
(boos) Ha 'k moet amoal allien opkroppe.
PAULKE
(schreit) Ce qui est fait est fait. Flor. est encore là avec Julien. A votre place moi je le laisserais revenir une fois m'man.
MAD. VERPOEST
(in opstand) Jamais, neunt... (zachter) nou toch nog nie zilde. Watte, mee azuu 'n schaveil.Ga naar voetnoot(27)
MARINA Mais m'man tout de même. Julien en flor druipen stil met enkele bezoekers rechts af. MAD. CARB.
(handen in de hoogte) In ploatse van mee mein nichtsje te treiwen. Azuu 'n schuune jongen!
MAD. VERP.
(met heropgewekte energie) Hij het hem rad verlore gesmeete. 'K hoa hem liever in een duukiste zien wigdroage. Moar hij moet 't moar wete. Die nie huuren 'n wil moe voele, en die zijn gat verbrandt moe op de bloaze zitte.
MARINA Mais m'man c'est scandaleux. M. VERP. Joa joa schandeleux. Dat moar dat 'n woare. MAD. CARB. Ze 'n zillen loater nie weinig aan ulder uugskes vreive. Pleurer qu'ils feront! MAD. VERP.
(energisch) Et bien qu'ils! Ze 'n zille moar hèn da ze verdienen, (tot Paulke) Allons Paule, venez main'nant, c'est fini. 'K hè al altroassieGa naar voetnoot(28) genoeg g'had vandoage et c'est tout de l'argent inutile de faire attendre la voiture. (rechts voorgrond af met Paule, Tiburce, Marina)
CARB.
(juichend tot mad. Carb.) Tu l'as entendu, Caroline, demain, mon discours, dans le Remous de la Lys. Wa zullen de Gentenoars nou zeggen.
Beiden rechts af.
Aftrekkend muziek achter scherm speelt Vl. Leeuw.
GORDIJN
| |
[pagina 106]
| |
 |
|
