Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 25
(2009)– [tijdschrift] Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 89]
| |
Maskers af. / Enlevez les Masques
Bij het ophalen van 't gordijn zitten enkele bezoekers, verkleed en niet verkleed aan de tafeltjes te zingen en te drinken. Veel rumoer. Gefluit op [militaire zang??]. Christine staat achter de schenktafel. Christine ziet er gezagvoerend en zelfs een ietsje boos uit. Yvonne zit halfop den schoot van een bezoeker en rookt een sigaret. Germaine loopt bedrijvig-bedienend tusschen de tafeltjes rond. Verwarde gesprekken alom. Achter 't scherm verwijderd Carnaval gejoel en straatgezang.
| |
[pagina 90]
| |
EERSTE VERKLEEDE
(aan een tafeltje met vrouwen tot Christine) Christeine! Hè, Christeine.
CHRISTINE
(norsch) Qu'est-ce qu'il y a? (tot Germaine, kribbig) Niemendalle 't es vijftig centiem, giene eens min.
GERMAINE Hij 'n wil moar vijf en dertig geven, hij zegt dat 't bij Marie uuk moar vijf en dertig 'n es. CHRISTINE Woarom 'n blijft hij tons bij Marie niet. 'K zal d'r de politie bei roepen. EERSTE VERKLEEDE
(herhalend) Christeine! Hè, Christeine.
CHRISTINE
(razend) Eh bien qu'est-ce qu'il y a. Nom de Dieu! (uitbarstendgelach aan de tafeltjes) C'est vrai aussi. Mijn uure worde zotgeroasd.
EERSTE VERKLEEDE
(spotachtig) Est-ce que vous ne savez pas me prêter une pièce de cinq Frans Christeine?
Algemeen gelach, geroep, gefluit. CHRISTINE
(boos) Savez- vous ce que je vais faire avec vous autres? Je vais fermer tenez et vous flanquer tous à la porte, verstoa-de datte?
TWEEDE VERKLEEDE
(spottend) Ah oui mais Christeine, si vous fermez d'abord la porte vous ne saurez plus nous flanquer dehors.
Algemeen gelach, gebrul, gegichel. Midden in 't gejoel komt plots van links een verkleede en gemaskerde bende van zingende en joelende mannen en vrouwen binnen.
EERSTE EN TWEEDE VERKLEEDE EN NOG ENKELE ANDEREN
(gillend) Aluij! Maskers af! Maskers af! À la porte! À la porte.
CHRISTINE
(woedend, krijschend naar het plakkaat wijzend) Enlevez vos masques.
DE BENDE
(zingend en brullend)
Wij zijn nou allemoal bij ien
Wij goan van huul de nacht nie schien
En vuur wie moete wij ons zjeneire
Zuulank of da me jonk man zein
Jonkman zein
En we zillen onze peipen geive
Peipen geive, peipen geive, peipen geive.
Hossend tusschen de tafeltjes weer links af. Een politie-agent, die kalm meegekomen is, blijft bij de schenktafel staan.
CHRISTINE
(tot politie-agent) Zoede geluuve, Felix dat 't den alderloaste kier [es] da 'k op Carnaval nie 'n sluite. Ne meinsch 'n krijg nie anders of crapuul in zijn huis.
| |
[pagina 91]
| |
AGENT Ge zoedt geleik hen, madam. EERSTE EN TWEEDE VERKLEEDE
(woedend) Zuu we zein wei crapuul!
CHRISTINE
(woedend) Joa g' ge zij crapuul! Ge gedroagt ilder te minste lijk crapuul.
ENKELE STEMMEN En wa zei-de gei? Wa zei-de gei... (komisch geroep) Vaailblik. Laaizegoars! Allemansgerief.
Wild gejoel en geschreeuw. Op 't vechten af
[...].Ga naar voetnoot(21)
gejoel allen links af. Razend lawaai en gebrul achter 't scherm.
CHRISTINE
(tot Germaine) Ala toe, Germaine, hoast ou nou, de deure op slot, dat er gien ander volk mier binnen 'n komt. En 't licht uit. (Draait vlug een paar pitten uit, het tooneel wordt half donker) . Germaine vlug af, links. Afnemend lawaai acher scherm.
CHRISTINE
(woedend opruimend) Ces saligauds! Ces crapules!
YVONNE
(ook woedend) Et ça ne donne rien. Ils n'ont pas de sous. Y en a même un qui a déchiré ma robe, le cochon.
Vaag geluid achter scherm links.
CHRISTINE
(na even met spanning geluisterd te hebben. Schril-krijschend) Germaine!
GERMAINE
(achter scherm) Oui, madame.
CHRISTINE
(als boven) Je vous ai dit de ne plus laisser entrer personne. Que est-ce qui est encore là. Fermez la porte, flanquez-les dehors.
URBAIN
(links op, gevolgd door Adhémar en Flor - alle drie verkleed) C'est moi que vous voulez flanquer à la porte, Christeine?
CHRISTINE
(eensklaps jubelend) Oh Chéri, c'est toi. Qui est qui aurait pensé ça, si tard. Attend, attend, (draait haastig weer het licht op. Komt met open armen naar Urbain toe en went hem op den mond) Mon chou, mon gros.
URB. Si tard! Si tôt tu veux dire. Il est une heure du matin. CHRISTINE Quelle chance, mon chéri. Quelle chance! Nous allions justement fermer. URBAIN Qu'est-ce que ça était pour une espèce de bande qui sortaient d'ici avec leurs cris et tout? | |
[pagina 92]
| |
CHRISTINE
(walgend) Ah taisez-vous de ces crapules-là. J'ai du les flanquer à la porte, des sans le sou, des... des... de la crapule enfin, comme on a les soirs de carnaval. Germaine, est-ce que tu as bien fermé la porte, main'nant.
GERMAINE Oui oui madame. URBAIN
(als een pacha) Bonjour Yvonne.
YVONNE
(vleierig- streelend, zoent hem op den mond) Bonjour...
Hij omstrengelt haar het middel.
CHRISTINE EN YVONNE
(tot Adhémar) Bonjour Adhémar. Tu vas bien.
Gezoen op den mond.
CHRISTINE
(tot Urbain, naar Flor wijzend. Toon van verwijt) Et tu ne nous présentes pas ton ami?
URBAIN
(spottend) Il a le gaz triste.
CHRISTINE Comment? URBAIN Il est marié. CHRISTINE
(meewarig) Ooo!...
FLOR
(pijnlijk lachend) Ce n'est pas vrai, madame. Il veut tenir le fou avec moi.
CHRISTINE Ça ne fait rien, mon chéri, nous te consolerons (Plakt hem een zoen op den mond waarvan Flor. hevig schrikt) . Assieds-toi. Oh, mon Dieu, qu'il est charmant, il rougit comme une pu[c]celle (tot Flor) Qu'est-ce que tu m'offres, chéri?
URBAIN Donnez-nous une boutelle. GERMAINE
(spoedt zich naar 't buffet) Oui, madame.
URBAIN
(op zijn knie kloppend tot Yvonne) Viens ici, toi.
YVONNE
(gehoorzamend) Tu ne m'as pas une cigarette?
URB.
(biedt zijn koker) Voilà. Toi aussi, Christein.
CHRISTINE
(bedient zich) Volontiers. Merci. (Germaine komt met flesch en vijf glazen) Comme ça on est bien, n'est-ce pas, comme ça gentiment entre nous mee 'n goe flasselke. Je suis bien contente que vous êtes venus après ces crapules qui nous ont embêtés toute la soiree.
| |
[pagina 93]
| |
ADHÉMAR Y a un verre trop court. GERMAINE Mag ik uuk mee drijnke? ADHÉMAR Ha joa g' zilde. En ge meug bovendien op meine schuut komen uuk. Ruukte- gei niet? GERMAINE
(valt op zijn knie, neemt een cigaret) Ha nien ik zeker.
CHRISTINE
(tot Flor) Tu ne fumes pas toi, chéri?
FLOR
(neerslachtig) Merci je n'ai pas envie.
URB. Allons, op ilder gezondheid, zulle. ALLEN Santé. Santé. (Allen drinken. Flor. ineens tot den bodem leeg)
URB. 't Hè val, geluuf ik. (schenkt weer)
FLOR
(somber) Joa't... 'k goa mei 'n stik in mein kroage drijnken... os ik kan.
CHRISTINE G'het wel geleik: Niet da beter es of u verdriet verdrinken, Santé cheri. Embrasse-moi. FLOR Je ne sais plus embrasser. CHRISTINE Oh! Ce n'est pas gentil, ça. URB. Pak gei hem nog ne kier in ou oarms, Christine. CHRISTINE Woarveuren niet. Mee plezier. (Kust hem) Je t'aime, chéri.
ADHÉMAR
(lachend) Ah, cette Christine, hein.
GERMAINE Zij-de zjaloesch (zoent Adhémar) .
URBAIN Ah! vous ne faites qu'embrasser ici: on se croirait dans une soirée comme il faut de la bonne bourgeoisie. FLOR
(drinkt) Geeft ons nog 'n flassche.
Germaine naar 't buffet.
URB. Zuu hoastig. Wa schilt er dan? FLOR 'k moe mijn verdriet verdrinken. CHRISTINE Moar wa veur 'n verdriet het-ie hij toch? En op Carnaval nog wel. Il est pourtant sorti pour s'amuser. Il est déguisé. URB. L'amour, ma chère.
Germaine vult de glazen.
CHRISTINE
(zingend)
L'amour est un enfant de bohème Qui n'a jamais jamais connu de loi. Hawèl ik verstoa datte. Ik hè tijd compassie mee meinschen die liefdeverdriet hen. On te trompe, mon chéri? FLOR
(drinkt) Non... c'est moi qui trompe. Je suis une canaille.
YVONNE
(op Urb. schoot zich tot Flor omkeerend) Wat es da nih. Urb. en Adh. spotlachen.
| |
[pagina 94]
| |
CHRISTINE Ecoutez vous n'êtes pas gentils vous autres. (tot Flor) Viens prés de moi, mon chéri. Kom gij hier bij mei en vertel mij ne kier wat dat er schilt. 'K zal ou truusten! (trekt Flor tot zich) .
ADHÉMAR
(lachend) Ah, cette Christine tout de même.
CHRISTINE
(opgewonden) Hawel 'k'n wille nie hén dat-e gulder mee die jongen lacht. Ça est mon petit homme et je ne veux pas qu'on y touche. Ge'n moet nie lachen mee ne meinsch die oprecht verdriet het (aait Flor) .
ADH.
(tot Urbain) Ze goat 't zij nog miene geluuf ik.
Flor barst plots in tranen uit.
CHRISTINE Zie-de wel! Pauv chéri. URB. Flor. worde gij nou onnuuzel? joa g'? YVONNE
(luchtig) O mon dieu mon dieu mon dieu!
Gedurende deze gansche scène hoort men af en toe, achter de schermen bralgezang en carnavalgejoel.
CHRISTINE
(ernstig) Zeg gij mij moar wat dat er schilt Flor. C'est votre nom n'est-ce pas.
FLOR
(bitter zelfbeschimpend) Joa 't. Flor Verpoest. Ne schuunen noam e-woar. Vul mein glas nog ne kier.
CHRISTINE
(vult zijn glas en ook het hare) A ta santé, chéri.
FLOR 'k ben ne sloeber, 'k ben nen deugeniet. 'K zie 'n meiske geirne. Ze moe 'n kind van mei hèn en 'k hè ze loate zitte. URB.
(verbaasd) Goade gij hier nou ou biechte spreken. Worde gei stekezot jongen? Pas moar op zilde. Christine hè uuk azuu gevoare. Ze goat uuk beginne schriemen.
CHRISTINE
(opgewonden, drinkt herhaaldelijk) Hawèl, hij mag mij doen schriemen. 'K wille nog ne kier schriemen; en 'k wille mei nog ne kier kwoa moaken uuk in die sloeber die mei inderteid bedrogen het.
FLOR Ik zoe d'r wille mee treiwen, moar 'k'n kan niet. K'n mage niet, 'k'n hè gien geld en thaais 'n wille ze mei nie helpe (geweldig opgewonden) . 'K zal d'r mei duud vuuren dreinken. Da ongelukkig meiske luupt nou 'k'n wete [n]ie woar, 't es amoal ongeluk dat er rondom mei es. Mijn voader es ziek, hij ligt op stirven, en ik zit hier te brassen en te dreinken in die zotteklieren (rukt het arlekijnpak van zijn lijf) . Verdome! 'k weinsche da 'k duud woare! da 'k duud woare.
URB.
(boos) Allons voyons Flor. Zijide nie beschoamd? Gebruik toch ou verstand.
Flor schudt zijn hoofd. Snikt in stilte. Eensklaps gaat in 't straatrumoer, achter 't scherm een heldere stem op, die 't lied uit Carmen zingt.
| |
[pagina 95]
| |
Votre toast je puis vou le rendre
Oui senors oui senors.
CHRISTINE
(tot Germaine) Silence et baissez un peu la lumière da ze nie binnen 'n komen.
Tooneel half duister, de mooie stem zingt buiten voort.
YVONNE 't Es ie hij 'n schuune stemme vuur ne Carnaval-keirel. GERMAINE Ik huure da toch geiren. (zingt in ondertoon mee) .
URBAIN Chut... zuu luije niet, anders krijge we z'hier binne. DE STRAATZANGER
(die zijn lied uitgezongen heeft, kloppend achter 't scherm) Christeine!
ALLEN
(fluisterend) Chut! Chut!
DE STRAATZANGER Christeine, doe-ne kier ope.
Stilte.
Harder geklap. Verschillende stemmen ongeduldig.
Ala, doe ne kier ope. Ouvrez une fois.
Stilte.
Nog harder geklap en gebeuk op de deur.
CHRISTINE
(verwoed fluisterend) Smeirlappen! Ze goan weer alles kapot sloan.
Een stem buiten.
G'n moet nie geboaren datte sloapen zeit want we zien ulder lucht. (Geweldig geschud en gestamp) .
DE POLITIE-AGENT
(gezagvoerend achter 't scherm) Wa schilt er doar dan!
CHRISTINE Dieu merci, voilà Felix. EEN STEM Ha da ze nie 'n willen ope doen.
Verwarde uitroepingen.
DE AGENT Ala toe toe goa ne kier vuurt; en houdt ilder 'n beetse stille.
Oproerige kreten.
EEN STEM Meugen we wij doar zuu wel nie zein als 'n ander. DE AGENT Os ge nie wig 'n goat, goa 'k meinen hond losloate zilde en mein kameroaden optrompetten.
Schrille kreten van vluchtende vrouwen, 't Geraas neemt af en verdwijnt.
CHRISTINE
(loopt naar de deur links) Ah! Ça est bien de Felix, doarvuuren goa 'k hem trekteeren. (af Roept achter 't scherm) Hé, Felix, zij-je doar nog.
DE AGENT
(achter 't scherm) Hier zie, madam.
CHRISTINE Kom-e kier binne, Felix. | |
[pagina 96]
| |
AGENT Joa madam.
Christine op gevolgd door de agent, die zich in de deur omkeert. Licht weer hoog op.
DE AGENT
(kijkend naar het gangetje) Assis. (Binnen) Bonsoir, mesjui, mesdames.
URB. EN ADH. Bonsoir Felix.
Flor, gedrukt, maakt een vlugge groetende beweging.
URB. Hedde ouen hond mee Felix? AGENT Joajoak, meniere Carb. URB.
(omkijkend naar 't gangetje) Hoe hiet hij?
AGENT Pol, meniere. URB.
(den hond lokkend) Pol, pstt, pstt.
AGENT
(naar het gangetje) Assis.
URB. Ha loat hem-e kier binne kome. AGENT Nie nie, menier, hij mag nie. CHRISTINE Wa vuur 'n sorte van volk was dat doar buiten, Felix? Germaine, donnez une fois un verre. AGENT O, da't 'n es gien volk van ulder soorte, madam. Crapuul. CHRISTINE Pakt 'n glas champagne, Felix. AGENT
(gretig) Os 't ou blieft, madam. Santé meniers.
URB. EN ADH. Santé, Felix.
Agent drinkt ineens leeg.
CHRISTINE Nog eintsje? AGENT Os 't ou blieft, madam. URBAIN 'n Sigare, Felix? AGENT Mee plezier, meniere, merci. CHRISTINE Es er nog veel volk langs stroate? AGENT Langs stroate, veele madam. Vree veel laweid. D'r es doar nog 'n huule bende wiggeluupen noar de MunkkoaieGa naar voetnoot(23) toe. K'n wee nie wat dat er ginter mag gebeurd zein. CHRISTINE En in de cafés? AGENT Amoal geslote madam. CHRISTINE Bij Marie uuk? AGENT Bij Marie en bij Carmen en bij Florence amoal toe. Giene meinsch mier. | |
[pagina 97]
| |
CHRISTINE Z'hen wel geleik uuk. 'K zeg het nog ne kier. 't Es den allerloaste kier da 'k noar den twoalven op Carnaval open bleive. URB.
(comisch verontwaardigd) Zuu me zein hier uuk al te veele?
CHRISTINE Nie, voor ulder zal ik speciaal mijn achterpuurtsjen openhêwen.
Algemeen gelach.
Eensklaps scherp horengeschal buiten.
DE AGENT
(wegspringend) Sapristi, d'r gebeur wat! (vlug weg zijn hond meeroepend)
YVONNE Qu'est-ce que ça serait de nouveau main'nant? ADH. Zatterike, natuurlijk, die ruzie moaken of vechten. CHRISTINE Sluit al geiwe weere de deure Germaine.
Germaine af en weer op.
GERMAINE Volk dat er ginder afkomt! URB. Van woar? GERMAINE Ha, ginter, van de Mainkkoaie. CHRISTINE Komen ze noar hier toe? GERM. Ha joa z' natuurlijk. CHRISTINE Ala, de lucht weer uit en stille, zilde, tot da ze veurbij zijn.
Tooneel halfduister. Naderend geraas van stemmen en geluid van voetstappen. Geen gezang. Geklop achter 't scherm.
CHRISTINE Chut. AGENT
(achter 't scherm) Madam.
CHRISTINE Chut!... AGENT Mad. 'K ben te kik, Felix den agent. Zoe-de nie ne kier willen open doen? CHRISTINE
(haastig) Goan doe ne kier open, Germaine, t'es Felix die doar weer es.
Germaine af en met agent weer op.
AGENT
(zich naar 't gangetje omkeerend) Assis. (hijgend, tot Christine) Madame zoe-de mei nie keunen 'n stikske klieren of twieë lienen vuur 'n meiske die doar uit 't woater g'hoald es. Flor. die tot dus toe roerloos-gedrukt zat kijkt schichtig op.
CHRISTINE 'n Meiske die uit 't woater g'hoald es. Iene die huur wille versmuuren hét? AGENT Och hiere bei joa, 'n oarm schoap e-woar. Iene die 'n kind moest hèn en die deur huur lief verloaten es, geluuf ik. (Flor. springt angstig op)
| |
[pagina 98]
| |
CHRISTINE
(tot Germaine) Hoalt al geiwe ne rok en ne mantel. (tot agent) Es z'r nog leven[d] uitg'hoald? (Germaine vlug rechts af) .
AGENT
(geruststellend) O, joa joa z'. 't Was doar direkt 'n massa volk bei e-woar.
FLOR
(schor tot agent) Es 't nog 'n jonk meiske?
AGENT Bah joat meniere, azuu meschien een joar of twintig of twie en twintig. FLOR
(als boven) Hoe zie ze'r aait?
AGENT Nog al 'n schuun meiske. D'r es nog een ander vreiwemeinsch bei, 'n éwere.Ga naar voetnoot(24)
Germaine met kleeren rechts op.
FLOR
(angstig) Hoe hiet ze? Het g'huure noame nie g'huurd?
AGENT Euzenie, geluuf ik, en die andere hiettege Zjanitte. FLOR
(als een gek wegspringend) 't Es-ie-hij Euzeke! Och Hiere 't esie-hij mein Euzeke. (Links af)
CHRISTINE C'est sa maitresse! Ici, Germaine, les habits. (Ook vlug links af, gevolgd door agent)
Urb. Adh. Yvonne en Germaine even roerloos op 't tooneel.
YVONNE Ha ça est main'nant quelque chose. Afnemend rumoer achter 't scherm. Eensklaps galmt buiten de mooie zangstem weer op. Votre toast, je puis vous le rendre
Oui senors, oui sénors.
URBAIN Nom de tonnerre, die sloebers goan weere binnekomen. (Draait eensklaps het licht gansch uit, grijpt Yvonne in zijn arm, vlucht er mee rechts af)
YVONNE
(gichelend) Qu'est-ce que vous faites, main'nant.
GERMAINE
(tot Adh. die haar insgelijks heeft opgetild en met haar rechts af vlucht) Vous êtes fou, vous?
Terwijl de mooie stem buiten helder voortzingt, zinkt het gordijn op het duister tooneel.
[GORDIJN]
|
|
