Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 21

11

[Brief van Cyriel Buysse aan Emile Claus]⁽¹⁾
Den Haag
11 Laan v. Meerdervoort
16 Juli 1915

Mijn beste Emile,

Ik zend u heden mijn laatst-verschenen boek.⁽²⁾ Moge het u nog eens ons geliefde land laten voelen en u ook de hoop geven, dat wij het, verlost en vrij, weldra terug zullen zien.

Opsoomer⁽³⁾ is hier geweest en lang en veel hebben wij over u en

(1) Fotokopie in VNL.

(2) Het betreft waarschijnlijk Zomerleven, dat eerst in Groot Nederland, en in juli 1915 in boekvorm bij C.A.J. van Dishoeck verscheen (VW6, p. 1-178). Zie Anne Marie Musschoot, ‘Inleiding’, in: VW6, p. IX.

(3) Isidoor Opsomer (1878-1967) verbleef tijdens de Eerste Wereldoorlog eerst in Londen, waar hij bevriend raakte met Claus. Nog tijdens de oorlogsjaren vestigde hij zich in Nederland, waar hij Buysse ontmoette. Zie hierna ook brief 13, 14 en 17.

[p. 61]

allerlei gesproken. Wat een aangename, vriendelijke man! Ik vraag mij af of het toch niet beter voor u zou zijn als gij naar hier kwaamt wonen. Het is wel Vlaanderen niet, maar het heeft toch meer van Vlaanderen dan Engeland. Gij zijt hier goed bekend en ik geloof dat gij, in Gelderland b.v. uitstekend zoudt kunnen werken. Ik meen, dat gij u hier veel minder ver en vreemd zoudt voelen. Daarbij geloof ik niet, dat er nog veel gevaar bestaat, dat Holland in den oorlog komt.

Mijn buiten van Afsnee heb ik voor den zomer verhuurd aan een Hollander die in Gent woont.⁽⁴⁾ Dat is nogal een goede waarborg dat het niet geschonden wordt. Die meneer was hier gisteren en heeft mij een en ander verteld. De Duitschers zijn bezig een brug over de Leie te bouwen, in het weiland van Co de Weert.⁽⁵⁾ Dat zal Anna ook wel geen plezier doen.⁽⁶⁾ Aan Zonneschijn is niets geschonden en 't schijnt zelfs dat de Duitsche autoriteit het onder bescherming heeft genomen ‘omdat daar een groot Vlaamsch schilder woont’, hebben ze gezegd.⁽⁷⁾ Ze doen tegenwoordig alles om de Vlamingen op hun kant te krijgen. Opsoomer heeft mij verteld dat gij gaarne uw teekeningen uit uwen hangar zoudt opgraven. Laat mij precies weten waar ze gedolven zijn.⁽⁸⁾ Maakt er een schetsteekening van met opgave der afstanden of zeg mij de persoon, als er een is, die weet waar ze begraven zijn.

Mevrouw Dyserinck⁽⁹⁾ is sinds een maand bij ons gelogeerd en 't gaat haar helaas, sinds gisteren niet goed. Zij heeft weer een kleine attaque gekregen en de toestand is nog al zorgelijk. Toch is er wel hoop dat zij er weer boven op komt, maar het is alweer een achteruitgang. Zij is 79 en veel goeds is er voor haar niet meer te wachten. Anders maken allen het best. Wij verwachten spoedig René in vacantie.⁽¹⁰⁾

Schrijf mij nog eens en veel groeten aan uw vrouw⁽¹¹⁾ en aan allen die [...]⁽¹²⁾

Uw

Cyriel Buysse

(4) De identiteit van de ‘Hollander’ kon niet worden achterhaald. In haar oorlogsdagboek verwijst Virginie Loveling op 30 augustus 1915 naar dezelfde persoon, naar aanleiding van een ‘groot diner te Afsnee op het voormalig buiten van mijn neef Cyriel, thans door andere, allerliefste Hollanders bewoond’, in: In oorlogsnood. Virginie Lovelings dagboek 1914-1918, Teksteditie verzorgd door Ludo Stynen en Sylvia van Peteghem, met medewerking van Bert Van Raemdonck, Isabel Vanzieleghem, Bart Van Lierde, Gent 1999, p. 302.

(5) Maurice (‘Co’ of ‘Cootje’) de Weert (1862-1930), was liberaal politicus en journalist, en de echtgenoot van Claus' leerlinge Anna de Weert. Zoals de Gentse burgemeester Emile Braun (1849-1927), bracht schepen Maurice de Weert de Eerste Wereldoorlog in Duitse gevangenschap door.

(6) Anna de Weert.

(7) Villa Zonneschijn te Astene.

(8) Voor zijn vlucht naar Groot-Brittannië bracht Claus een aantal schilderijen in veiligheid bij een nicht in het Groot-Begijnhof te Gent (zie ook hierna brief 17 aant. 13). Uit de brief blijkt dat hij zijn tekeningen op het landgoed in Astene verstopte.

(9) Agnes Petronella Wijnands, de moeder van Nelly Buysse-Dyserinck, overleed in 1917 in Haarlem.

(10) René Buysse.

(11) Charlotte Claus-Dufaux.

(12) Onleesbaar.