Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 10

[p. 49]

76

UBG hs III/77

Nevele 3 Mei 1880.

Lieve Paul,

Dank voor uwe inlichtingen. Ik geloof, dat het zeer goed zal kunnen zijn de vertaling te teekenen. Bij eene tweede lezing schijnt ze mij nog veel beter, sauf eenige frasen, welke onloochenbaar van Krommen Pier zijn en woorden die de terme propre niet kunnen heeten, maar die ik goed zelve veranderen kan. Ik ben bezig ze aandachtig naar te zien om de attentie van den schrijver op hetgeen verkeerd is, in te roepen. De algemeene toon schijnt mij waarlijk zeer voldoende. Wat mis is, komt omdat Mr H.⁽¹⁾ ze niet heeft kunnen nazien, aleer ze te zenden, dat bekent hij.

Hoste heeft aan Minnaert geschreven: lang, beleefd, bepaald afwijzend, streng beoordeelend. Deze heeft geantwoord op eenen zeer milden toon, zonder eenigen zweem van gekwetste eigenliefde, dat ik volkomen vrij ben aangaande het al of niet aannemen der vertaling. Natuurlijk moet het hem in den grond mishagen, doch hij handelt zeer gentlemanlike en - wat mij de comble der grootmoedigheid schijnt - neemt de gelegenheid te baat om eene zeer vleiende meening over het boek zelf uit te drukken.

Onze hulponderwijzer is hier gestorven⁽²⁾. Er heeft eene exécution en règle op zijn sterfbed plaats gehad, revoltant om hooren van de zusters, welke buitengewoon vrijzinnig en intelligent zijn. Op het graf is eene lijkrede uitgesproken, waarin de hatelijke handelwijze der geestelijkheid, wel met niet veel talent - doch met overtuiging werd geschandvlekt. Ik geloof dat bijna al de onderwijzers van

(1) De Franse vertaling van In onze Vlaamsche gewesten, door J.L. Heuvelmans; zie brief 74, aant. 3.

(2) Bedoeld is Karel Lodewijk Claeys (Nevele 1860-1880) hulponderwijzer bij de gemeenteschool te Nevele. Zijn zusters waren ‘meesteressen in de zondagschool’; geïdentificeerd door J. van de Casteele, ‘Nevelse brieven’ in Het Land van Nevele IX, 1, p. 31; zie ook J. van de Casteele, ‘Het burgemeesterschap van Léonce Mulle de Terschueren’ in Het Land van Nevele VI (1975), p. 49, waar verder ook wordt ingegaan op het ‘schoolonderzoek’ te Nevele in 1880.

[p. 50]

het kanton - een heel leger van gepersécuteerden - aan de offerande waren.

Ik heb mijn huis verhuurd aan den heer Rom, deurwaarder, tegen 1 Nov. aanstaande, dus volkomen naar wensch. In 't kort ga ik met Onkel Louis⁽³⁾ naar Gent om bouwgrond te koopen: ik schik mij aan de citadel een huis te bouwen: al de huurhuizen, die ik gezien heb, zijn zeer leelijk; ik zie dat men een honderd frank acht of negen moet geven om iets te hebben, dat convenabel is. Het zal mij dus veel voordeeliger komen te bouwen en aangenamer zijn.

Wij hebben ons procés verloren. De juge heeft zich geingenieerd om alles tegen ons te draaien, wat hij maar kon en Schelpe te bevoordeeligen, die thans triomfant in de geburenhuizen zegt, dat een kristen mensch zooveel van de onrechtveerdigaards en de goddeloozen uit te staan heeft⁽⁴⁾.

Ik heb niets van de Calliers⁽⁵⁾ vernomen, doch[t] het heeft geene haast, denk ik. Indien Léon iets voor mij te doen vind is het ook goed, doch ik kan zeer goed wachten.

Virginie.

(3) Bedoeld is Louis Buysse, echtgenoot van Pauline Loveling; zie brief 15, aant. 1. Virginie Loveling zal een huis laten bouwen in de Marnixstraat, vlak bij het stadspark of Citadelpark (vgl. brief 78). In afwachting van haar definitieve vestiging daar (november 1882) zal ze eerst een huis huren in de Ottogracht 8, waar ze eind oktober 1880 gaat wonen; vgl. brief 83; brief 94.

(4) Geciteerd in D. Vanacker, ‘Virginie Loveling en de schoolstrijd’, in Mededelingen III, p. 113.

(5) Albert en Hippolyte Callier waren de stichters van La Flandre Libérale; Hippolyte is hoofdredacteur (vgl. brief 54, aant. 1). Wellicht werd bij hen aangeklopt na de beslissing die Virginie Loveling begin 1880 nam om op min of meer vaste basis bijdragen te leveren aan kranten en/of tijdschriften om zelfstandig in haar levensonderhoud te kunnen voorzien; zie bijv. brief 72 en brief 77; brief 83 (waar sprake is van eerdere bijdragen aan Le Travail en Le Travailleur associé). Virginie Loveling ambieert ook literaire kritiek te schrijven in het Athenaeum belge. Voor een vrouw in die tijd schijnt dat alles echter niet zo evident te zijn geweest; vgl. brief 83, aant. 2.