Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 4

[p. 58]

3

Nice [februari 1904]

Villa Jules.

Amice, Amice!!

Je suis vanné⁽¹⁾ van de laatste Redoute, maar ik wil U toch dadelijk schrijven, dat dat heusch niet zoo mag!! Ge zoudt in Nice komen, precies in den tijd, dat wij weg gaan!! Het zou voor mij een reden zijn mij met U en zelfs met uw vrouw te brouilleren! Neen, zonder gekheid, dit is te erg!! Kom dus, via Nice, bij ons in Rome! Wat zeggen u een paar dagen sporen meer?! Dat is niets. Ik zoû het aller treurigst vinden als wij U niet zagen!

Kom dus te Rome!

Hier in Nice: Hôtel Continental et de Genève, heel goed, 10 à 12 fr. pension (ik geloof nu 15 fr.)

In Rome, bij ons Hôtel du Sud (3de rang, maar heel goed, wij zijn er oude klanten) 8 fr. pension, vin compris.

Indien ge wilt, bestel ik kamers voor u.

Beste vriend, ik zou heelemaal mijn reisplan laten varen om U te zien, als het niet was van mijn zuster⁽²⁾, die uit Indië komt, en die ik beloofd heb in Napels te halen! Nu ik dus niet te Nice blijf, moet ge dus wel te Rome komen! Wij gaan 26 Febr. van hier. Schrijf mij dus het zij hier, hetzij naar Rome uw decizie, maar zoo gauw mogelijk.

Hôtel du Sud is altijd heel vol.

Blij te horen, dat ge zoo goed aan het werk zijt. Van harte vergeef ik U dus het misdrijf, Dionyzos' druiven⁽³⁾ hier niet te hebben geperst. Ik zelf ben niet zoo bezig!

(1) vanné: bekaf, doodop. Het gemaskerd bal (redoute) waarvan sprake had plaats ter gelegenheid van het carnavalfeest, zoals blijkt uit het einde van de brief. Aan zijn uitgever schrijft Couperus op 4 februari 1904: ‘Wij gaan einde deze maand naar Rome: zoo een heele winter in Nice is eentonig en Italië is niet duurder dan hier’ (Amice. Brieven van Couperus aan zijn uitgever, ed. F.L. Bastet, d. 11 (1902-1919), 's-Gravenhage, 1977, brief 361, p. 44).

(2) De uit Indië teruggekeerde zuster is Couperus' geliefde zus Trudy, mevrouw G.J.P. Valette-Couperus. Uit de brieven aan Veen blijkt dat de Couperussen eind april 1904 samen met haar via Nice (van 24 tot 29 april) naar Nederland zullen reizen, waar ze twee maanden zullen blijven.

(3) Mogelijk een allusie op Couperus' mythologische roman Dionyzos. Antieke sproken (1904). Het werd een mooi, zonnig boek met veel levensvreugde erin (Bastet, Louis Couperus. Een biografie, p. 294, 298). Het ‘persen van Dionyzos' druiven’ verwijst tevens naar het zelf maken van wijn door de druiventrossen met de voeten tot moes te trappen; zo althans deden het de kinderen van Couperus' keukenmeid Madeleine in Nice. Couperus beschrijft deze ontdekking in ‘Dionyzos in het onderhuis’, een schets die werd gepubliceerd in Het Vaderland van 18 december 1909 (opgenomen in L. Couperus, Verzamelde werken, Amsterdam, G.A. van Oorschot, d. VII, p. 285-291). Op grond van deze allusie is het aannemelijk dat brief 3 in 1910 zou worden gedateerd; zie echter hierna, noot 4.

[p. 59]

Als ge eens weten wilt hoe mijn vrouw zich amuzeert met Carnaval, dan kan ik je verzekeren, dat zij haar eigensten man gisteren één uur lang heeft geïntrigeerd... zonder dat hij wist met wie hij te doen had!!! Non, c'était trop fort! Ik dacht, dat ze te bed lag, en ze liep aan mijn arm op de redoute! En ik had haar aan niets herkend!! Onze kennissen hebben haar een ovatie gebracht⁽⁴⁾!

tat

L.C.

(4) De laatste alinea (vanaf ‘Als ge eens weten wilt’) wordt geciteerd bij F.L. Bastet, Couperus. Een biografie, p. 764-765, noot 47 (bij hoofdstuk IV, 1), waar de brief gedateerd wordt februari 1910, met verwijzing naar een schets in Het Vaderland, 19 februari 1910 (vgl. noot 3 hierboven), waarin Couperus beschrijft hoe Elisabeth zich zo vermomde dat hij haar niet meer herkende. Dezelfde brief (met dito datering) wordt ook aangehaald p. 767, noot 86. Voor een datering in 1904 pleit evenwel de plaats van afzending van de brieven: de verplaatsing van Nice, Villa Jules, naar Rome, Hôtel du Sud, valt wel degelijk in 1904 te situeren, zoals blijkt uit de brieven aan Veen. (In 1910 verbleven de Couperussen inderdaad ook te Nice, maar dan wel in Avenue Beaulieu, nr. 10).
Dat Couperus bij het beschrijven van het carnavalfeest gebruik maakt van een vroeger gebeurde anekdote hoeft niet te verwonderen; hij heeft het ook meer dan eens gehad over het steeds weer uitbundige feest, zo bijv. in 1902 (Bastet, Een biografie, p. 271). Ook het verhaal over het ‘druiven persen’ zou dan op een vroegere gebeurtenis teruggaan.
Couperus begon inderdaad pas van 1909 af volop kleinere stukjes of feuilletons te schrijven omdat hij teleurgesteld was over de slechte verkoop van zijn romans in Nederland en dus niet meer geloofde in de toekomst van de roman; vgl. Bastet, Een biografie, p. 345 en passim.