Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 2

[p. 177]

Kroniek
Cyriel Buysse, mei 1985-september 1986^(*)

Het was te verwachten dat de stroom herdenkingsactiviteiten en publikaties rond en over Buysse na het hoogtepunt van 1982 langzaam weg zou ebben. Toch is het rond Buysse ook in het afgelopen jaar niet helemaal stil geworden. De kroniek die in de eerste aflevering van onze Mededelingen werd afgebroken in april 1985 kan hier dus gewoon worden voortgezet.

Eerst echter een aanvulling. Naar aanleiding van het verschijnen van het zevende en laatste deel van het Verzameld werk bracht BRT-radio, op maandag 29 november 1982, in het Woord-programma ‘kroniek’ (BRT-3) een gesprek van Jean Pierre Rondas met A. van Elslander en ondergetekende. Uittreksels uit de bijdrage van A. van Elslander werden opgenomen in het BRT-blad Muziek en woord, februari 1983, nr. 101, p. 5-6.

Van Bert Decorte, die eerder al ‘Indrukken en kanttekeningen bij het werk van Cyriel Buysse’ had gepubliceerd, verscheen in de Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Nieuwe Reeks 1985, afl. 1, p. 78-84, een studie over ‘Het dramatisch element in het werk van Buysse’.

De juli-augustus-september-aflevering van het tijdschrift Hand in hand voor het liefhebberstoneel (Tijdschrift van het K.N.T.V., afd. Oost-Vlaanderen, 1985, nr. 3) signaleert, met een foto op de voorpagina, dat de toneelvereniging TOBOKA van Kaprijke in het afgelopen seizoen een opvoering bracht van Het gezin Van Paemel.

(*) We herhalen onze oproep om aanvullende informatie over ons onbekend gebleven Buysse-opvoeringen en publikaties mee te delen bij het secretariaat van de redactie.

[p. 178]

Begin augustus 1985 verscheen in de pers het bericht dat Het gezin Van Paemel zou worden verfilmd door Kunst en Kinoproducent Jan van Raemdonck. Hugo Claus schreef het scenario. De filmcommissie had eerder scenario-versies van Paul Cammermans en Jan Blokker afgekeurd. Pas in december 1985 kon de produktie - een langspeelfilm in samenwerking met de BRT en de KRO, geregisseerd door Paul Cammermans - uitvoeriger aan de pers worden voorgesteld (nadat de Raad van Beheer van de BRT een negatief advies van de dienst drama had genegeerd). De opnamen zelf zijn in de zomer van 1986 gebeurd. Op deze film wordt in een volgende ‘Kroniek’ nog uitgebreider teruggekomen.

De BRT-televisie bracht op zondag 13 oktober 1985 een heruitzending van Grueten Broos in de reeks Made in Vlaanderen, terwijl de succesrijke televisiebewerking van Tantes opnieuw was te zien op 26 oktober 1985 (beide op TV 2), op een avond met programma's voor Nederlands kijkpubliek, overgenomen door de kabelnetten van Friesland, Groningen en Drente. Tantes werd uitgeroepen tot een ‘topper’ van de reeks Made in Vlaanderen en aan Sien Eggers werd de Oscar de Gruyterprijs toegekend (tegelijk met regisseur Sam Bogaerts) voor haar vertolking van Adrienne in de film. De prijs, toegekend door V.A.B.-V.T.B., werd uitgereikt op maandag 25 november 1985 te Antwerpen.

Voor eind november 1985, meer bepaald vrijdag 22 en zaterdag 23, werden door Jo Decaluwe, directeur van Arca/NET te Gent, twee gala-voorstellingen gepland van zijn solo-optreden ‘De raadsheren van Nevele’. Deze honderdste voorstelling zou worden georganiseerd door service-club KIWANIS. In september leek het erop dat er een kink in de kabel zou komen: de raadszaal te Nevele, aangevraagd voor deze hulde-voorstelling, kon niet beschikbaar worden gesteld. Het schepencollege van Nevele heeft uiteindelijk wél zijn toestemming verleend. De voorstelling werd daarna nog gegeven voor de Federatie Vlaamse Vrouwengroepen, afdeling Drongen (28 januari en 13 maart 1986).

[p. 179]

Het gezin Van Paemel bleef verder op het repertoire van het amateurtoneel. De Koninklijke Toneelvereniging ‘Vrank en Vroom’ vierde haar vijftigjaar bestaan met opvoeringen van Buysses meest gespeelde drama op vrijdagen 15 en 22, zaterdagen 16 en 23 en zondag 24 november 1985 in de parochiale feestzaal, Latemstraat 32, te St.-Martens-Latem. De regie was in handen van Giedo D'hont. De groep Klavernier bracht hetzelfde werk op 1, 6, 7 en 8 december in de zaal Ons Huis, Markt, te Lennik. Eind december werd Het gezin ook opgevoerd te Lokeren, in de parochiefeestzaal St.-Antonius. Hier werd het gezelschap ‘De Sinfravrienden’ geregisseerd door Marcel van der Aa.

Nog een bijzonderheid: het werk van Cyriel Buysse inspireerde kineast Roger van Brakel, stichter en voorzitter van filmclub ‘De Drake’, Gent, tot een genrefilm, met poëtische beelden uit het Nevelse. De film werd vertoond in het Museum voor Volkskunde te Gent op vrijdag 22 augustus 1986 in het kader van een driedaags feest ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van de Koninklijke Bond der Oostvlaamse Volkskundigen.

Tot slot kunnen we nog enkele nieuwe publikaties signaleren. Bij Manteau Antwerpen - nog onder directeur Weverbergh - verscheen een herdruk van Schoppenboer (gmp 292, februari 1986). Op de laatste bladzijde, een advertentie voor Het recht van de sterkste, wordt meegedeeld dat Buysse hier het leven beschrijft in de beruchte Zijstraat van het Westvlaamse Nevele. De meeste Buysse-lezers zullen de gewenste kleine correctie zelf wel aanbrengen. Speciale vermelding verdient het kaftontwerp van Jan Vanriet. De reeks zal worden voortgezet onder de nieuwe Manteau-directeur Lionel Deflo.

Bij de Nederlandse uitgeverij Veen (Utrecht/Antwerpen, 1985) was eerder al in de reeks Amstel Klassiek een herdruk uitgebracht van 't Bolleken. De editie werd bezorgd naar de 3de druk, uit 1928 (Bussum, Van Dishoeck). In het nawoord van Frank Engering, gedateerd Nijmegen, mei 1985, wordt Buysse geïntroduceerd als zoon van een suikerfabrikant (de Buysse-kenner zou hier wel liever suikerij hebben gelezen dan suiker). Te waarde-

[p. 180]

ren bij deze editie is dat ze voor de Nederlandse lezers enkele bladzijden wel niet overbodige informatie over Buysse meegeeft.

In maart 1986 verscheen als deel veertien van de heel exclusieve reeks Sjaalmancahiers, uitgegeven door de Sjaalmanpers, Utrecht-Bunnik, een klein boekje onder de titel Verkiezingen op het Vlaamse platteland. Hierin zijn opgenomen: ‘Verkiezing’ van Cyriel Buysse (uit In de natuur) en ‘Verkiezing op het dorp’ van Karel van de Woestijne (uit NRC, 26 oktober 1907).

C.S.C.-Nevele gaf een brochure uit Cyriel Buysse achterna. Deze Gids bij de Cyriel Buysse-wandeling in het land van Nevele (36 blz.) werd samengesteld onder redactie van Johan Taeldeman (C.S.C.-Nevele), Jan Luyssaert (Heemkundige Kring Nevele) en Herman Goethals (Producer BRT 1 - radio); Antoine Janssens (Museum Rietgaverstede, Nevele) zorgde voor de foto's.