Medische en technische Middelnederlandse recepten

1171. Emplastrum magistri petri saraceni de iherusalem dy hy te napels brochte ende dar mede wrachte in alle wonden, ende sonderlinge soet is ten hoeft wonden, want sy helet ende geneset alle dy scoren ende dy boghen dy men hebben mach int hoft, sonder howuen oft wyeken ende sonder we tdoen, der wel open es bouen, ende ware thoeft oeck gequest myt ere scare toet dien bene om wt te hebben die quetsuren; waer oec yn dy wonden vorseit eenich been dat tbraken wer of gescouuen dat ghen⁽⁴¹⁹⁾ henden hadde, dat salmen wt doen mytter hand, daer ment⁽⁴²⁰⁾ hebben mach; naer datter enih in bleue dat soude dese plaester wt doen commen.aant.

Dyt syn dy cruden dy dar thoe behoren den plaester ende woe men sy maken sal.

Recipe tsap de plantagine, betonie 4 geelte, ende tsap vander aedicke .j. s geelte, dese drie salmen tgader syden ende nemen dar thoe .j. ℔. nyes was ende .j. pont wytte hars ende myt dat vorscreuen sap tgader syden eyn lange wyle. Ende men (fol. 111^r) sal nemen .j. ℔. terrebentina ende doetsy dar yn tegen dat men het wanden wur sal nemen, want sy moet luttel wesen gesoden, want sy mach nawelicken smelten, dan ist genoch ende so doetet af. Ende roret tot dat cout is wel nae ende dan nemet tuschen .ij. handen ende bawet als men doet was, soe yst wel gemact. Ende dan salmer mede werken in deser manyren daert .j. hoeft wonde is, dar salmen dat har al om af scheren. Ende is yn dye wonde enich stuck beens dat af te braken is, daet salmen wtdoen mytten wyngeren ende luken dan dy wonde thoe so men het nauste mach. Ende dan salmen nemen wanden vorscreuen plaester ende breydense breet genoch op eyn dunne wyt leder ende leggent op⁽⁴²¹⁾ dy wonde .ix. dage sonder af doen, ende waer dat men dy wonde syen wolde hoe sy haer prouede om te trosten dy lude dy des nyt gesyen hebben ende dan salmen voegen dy plaester entte wonde ende doense weder haestelicken op. Ende op dese vorscreuen plaester salmen wynden alle daege .j. plaester van werke ende yn heyte wyn gedruct dat werck: hyr salmen werken aldus vanden kynne op wart ende beneden den kynne salmen

(419) ghen (?): g verbeterd uit h (of omgekeerd?).

(420) ment: het Hs. heeft nent.

(421) op: verbeterd uit oot.

[p. 298]

dy wonde alle dage dwaen myt werme wyn ende leggen weder dy selue plaester op want sy blyft goet dy .ix. dagen wt; dus salmen dy wonde genesen syen yn corter tyt.