Madoc. Jaargang 2007

[p. 124]

Kroniek

15 en 16 Februari 2007

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft het veertiende-eeuwse Gruuthuse-handschrift aangekocht. Het manuscript, dat is genoemd naar een eerdere eigenaar, de beroemde vijftiende-eeuwse verzamelaar Lodewijk Gruuthuse, is een zeer belangrijke bron voor de Middelnederlandse letterkunde, cultuurhistorie en muziekgeschiedenis. Het bevat namelijk gedichten, liederen en gebeden uit de veertiende eeuw, inclusief muzieknotatie, waaronder het beroemde Egidiuslied (‘Egidius waer bestu bleven’). Veel van deze liederen zijn alleen bekend uit dit handschrift. Het Gruuthuse-manuscript was tot voor kort privé-eigendom van een baron uit de omgeving van Brugge. Hij bood het werk ook te koop aan de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar die konden de financiering ervoor niet rond krijgen. Het handschrift is integraal te bezichtigen op de website van de Haagse kb (zie Agenda).

(www.kb.nl en de Volkskrant, 15/16-2-2007)

8 Maart 2007

In het pand Vaaltstraat 4 in de Zutphense binnenstad is een grote beerkelder ontdekt met daarin bijna zeshonderd jaar oud huisvuil. Het pand huisvest nachtbroodjeszaak Holle Bolle Gijs. De beerput hoorde bij het achterhuis van hoekpand Sprongstraat 12-14. De beerkelder kwam tevoorschijn tijdens verbouwingswerkzaamheden aan het pand. Op grond van het oudste afval heeft de gemeentelijke archeologische dienst de bouw gedateerd op de late veertiende eeuw. Uit alle eeuwen daarna is afval aangetroffen. In de negentiende eeuw verloor een toiletbezoeker zijn of haar gouden ring in de beerput. De jongste vondsten bewijzen dat de put pas in het midden van de twintigste eeuw buiten gebruik is gesteld.

(De Stentor, 8-3-2007)

30 Maart 2007

Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat het skelet uit de tiende eeuw dat onder het koor van de Grote Kerk in Elst ligt, van een zwanger tienermeisje is. Het meisje was waarschijnlijk dertien of veertien jaar oud. Vlak voor of na de bevalling moet ze zijn overleden. Het skelet is vlak na de Tweede Wereldoorlog ontdekt, maar de zwangerschap is pas recent vastgesteld. Het stoffelijk overschot heeft inmiddels een nieuw stenen graf gekregen in de Grote Kerk.

(De Gelderlander, 30 maart 2007)

[p. 125]

29 April 2007

In de tuin van klooster Mariënhage, in het centrum van Eindhoven, zijn tijdens graafwerkzaamheden de resten ontdekt van een enorme middeleeuwse kelder. Dat heeft archeoloog Nico Arts van de gemeente Eindhoven bekendgemaakt. De kelder behoorde tot de noordelijke vleugel van het klooster, dat rond 1443 is gebouwd en tijdens de Nederlandse Opstand in 1583 werd verwoest. De kelder was 70 meter lang en 10 meter breed. De gemeente Eindhoven zal de archeologische vondst proberen te behouden in de nieuwbouw die op de lokatie van de vondst is gepland.

(de Volkskrant, 29-4-2007)

15 Mei 2007

Archeologen hebben in het Groningse Uithuizen overblijfselen van de borg Takuma gelokaliseerd. De restanten van dit versterkte steenhuis stammen uit de dertiende eeuw. Het onderzoek heeft een aantal munten en een boekbeslag boven de grond gebracht. Daarnaast bleken het grachtenstelsel en een deel van het fundament nog intact te zijn.

(nos Teletekst 15-5-2007)

23 Mei 2007

Diep verscholen in de onderaardse mergelgroeven van de Limburgse Sint Pietersberg zijn dertig muurtekeningen uit de Middeleeuwen onderzocht. Het zijn bijbelse voorstellingen van narren, duivels en wildemannen. Een figuurtje hangt aan een galg, op een andere tekening is Sint Joris in gevecht met de draak. Op een andere krabbel verkoopt een man zijn ziel aan de duivel en iets verderop heeft een man sex met een hondje. De krabbels zijn gemaakt met houtskool en roodsteen door steenwerkers die hier eeuwenlang mergel dolven. Onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen hebben na chemische en historische analyses vastgesteld dat het veertiende- en vijftiende-eeuwse schetsen zijn. Zij brengen de tekeningen bovendien in verband gebracht met laatmiddeleeuwse pelgrimstekens, die vaak gelijkaardige taferelen verbeelden.

(nos Acht-Uur-Journaal/www.nos.nl, 23 mei 2007)