Madoc. Jaargang 2006

[p. 58]

Kroniek

24 Januari 2006

Paus Benedictus XVI heeft zich bij het schrijven van zijn eerste encycliek, Deus caritas est, gedeeltelijk laten inspireren door Dante Alighieri's Goddelijke komedie. De paus zei dat de visie van de beroemde Italiaanse dichter doorslaggevend was bij zijn poging om de ware betekenis van het woord ‘liefde’ te omschrijven. Het laatste hoofdstuk van ‘Paradijs’ bood Benedictus daartoe een aanknopingspunt. Daarin begeleidt de dichter de lezer tijdens een kosmische excursie, die ‘eindigt voor het eeuwigdurende Licht dat God zelf is, voor dat Licht dat tegelijkertijd de Liefde is die de drijfkracht is van de zon en de andere sterren.’ (www.katholieknederland.nl, 24-1-2006)

28 Februari 2006

Archeologen van het bureau Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amsterdam hebben bij de Nieuwezijds Kolk opnieuw stenen muurresten van een kasteelterrein uit de dertiende eeuw opgegraven. Het gaat om de oostmuur van hetzelfde bouwwerk waarvan stadsarcheoloog Jan Baart in 1994 de eerste sporen ontdekte. De dertiende-eeuwse muurresten behoren tot het oudste tot nu toe bekende stenen bouwwerk van Amsterdam. Stadsarcheoloog Jerzy Gawronski betwijfelt of het om het beroemde kasteel van de heren van Amstel gaat, dat zo'n prominente rol speelde in Vondels Gijsbrecht van Aemstel. Wel is duidelijk dat het kasteel waarvan nu resten zijn blootgelegd, in potentie strategisch lag ten opzichte van de nederzetting Amsterdam, aan de monding van de Amstel en dichtbij de brug over die rivier. De burcht is vermoedelijk in 1280 gebouwd en al in 1304 weer afgebroken in opdracht van graaf Floris V. Of er mensen hebben gewoond is niet bekend. Tot dusverre zijn daarvan geen sporen aangetroffen. (de Volkskrant, 28-2-2006)

8 Maart 2006

Op een bouwterrein voor de verlenging van de N25 nabij Grez-Doiceau in Waals-Brabant (België) is een Merovingische necropool met zeker 350 graven uit de vijfde tot het begin van de zevende eeuw blootgelegd. In een van de graven ontdekten archeologen een gouden ring, een halssnoer in amber en fibula's (spelden) bezet met granaat. Mogelijk was dit het graf van een lid van de hoge aristocratie, misschien zelfs van een prinses. De overledenen lagen op de rug, omringd door persoonlijke voorwerpen, de vrouwen door juwelen (parelsnoeren, spelden, ringen et cetera) en de mannen door wapens

[p. 59]

(speren, schilden, bijlen et cetera.). De doden waren ook vergezeld van offergaven van keramiek, glas, hout en brons. De lichamen werden onder meer in uitgeholde boomstronken begraven. De begraven personen waren hoogstwaarschijnlijk niet christelijk. Zo werd in de mond van sommige lichamen een gouden muntstuk aangetroffen, dat diende om de overtocht over de rivier van de onderwereld te betalen, een uitgesproken heidens gebruik. (Gazet van Antwerpen, 8-3-2006)

2 Maart 2006

Bij opgravingen in Sint-Oedenrode is een sieraad uit de Griekse Oudheid gevonden. Het gaat om een gouden hanger met daarin een geslepen halfedelsteen die waarschijnlijk de god Apollo voorstelt. De steen is waarschijnlijk omstreeks het jaar 1000 na Chr. in de gouden hanger gezet, mogelijk als onderdeel van de kerkschat van Sint-Oda. Het sieraad werd gevonden op de plek waar rond het jaar 1100 een burcht stond die waarschijnlijk als residentie voor de graven van Rode diende. Binnen de burcht stond een kerk, waar relieken van de Heilige Oda werden vereerd. (nos Journaal, 20-3-2006)

7 April 2006

Niemand minder dan cabaretier en prominent katholiek Herman Finkers zet zich in om de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal te behouden als actieve parochiekerk. Al in 765 stichtte de Schotse missionaris Plechelmus een kerkje in Oldenzaal en twee eeuwen later werden diens relieken naar Oldenzaal overgebracht. Op de plaats van het eerste houten gebedshuis verrees vanaf de twaalfde eeuw een kerk uit Bentheimer zandsteen, op Romaanse fundamenten en met een Gotische bovenbouw. Volgens Finkers is de Plechelmus de enige middeleeuwse kerk boven de grote rivieren die nog als parochiekerk fungeert. Die functie is nu onder druk komen te staan omdat ook in Oldenzaal het aantal kerkgangers zienderogen afneemt. De kerkbesturen van de Oldenzaalse parochies willen om praktische redenen de nabijgelegen Anthoniuskerk tot enige binnenstadparochie aanwijzen. Deze kerk biedt meer ruimte en faciliteiten voor de diverse parochiale organisaties. Voor de Plechelmus zouden dan incidentele liturgische missen, concerten en tijdelijke tentoonstellingen overblijven. (de Volkskrant, 7-4-2006)

11 April 2006

De gemeente Vlaardingen gaat van ongeveer tachtig inwoners wangslijm afnemen voor een historisch gericht dna-onderzoek. Het erfelijk materiaal van de Vlaardingers zal worden vergeleken met het dna van enkele schedels van zo'n duizend jaar oud die onlangs in hun woonplaats zijn gevonden. Op deze manier hoopt men inzicht te krijgen in het verloop van de Vlaardingse bevolking van het jaar duizend tot heden. Het slijm zal alleen worden afgenomen van mensen met typisch Vlaardingse achternamen als Drop, Broek en Bergwerf, (nrc-next en www.archeonet.nl, 11-4-2006)