Madoc. Jaargang 1997

[p. 226]

Het kindje Jezus in de wastobbe

Katheryna van Arkel (+1451) woonde met een aantal devote vrouwen in het Meester-Geertshuis te Deventer. Zij was op haar achtste blind geworden, maar inwendig werd ze bijzonder verlicht door Gods genade. Een speciale devotie had Katheryna tot het leven van Jezus, vooral zijn geboorte zette haar in vuur en vlam:

Sij plach oec inderselver hoechtijt dicwile in die loyve te gaen, daer men die cleder wasschet, ende daer oer devocie te hebben. Want die loyve plach si te trecken, alsoft dat opene huys hadde geweest, daer onse lieve Here in geboren wert. Ende den stien, daer men die cleder ynne spoelt, plach si te hoelden voer die cribbe, daer Hi van Sijnre liever moder, doe Hi geboren was, in geleget wert. Ende hierom stont si dicwile voer desen stien op oeren knyën mit groter devociën ende ynnicheit ende mit overvloedigen tranen. Ende was alsoe wonderlike vuerich ende yngekiert totten kynde Ihesu, dat die zusteren, die si ondertijden bekeken, als si myende dat si daer allene was, overmids oeren devoten manyeren tot ynnicheit ende tot tranen mochten verwecket worden.
Op een tijt was si in deser loyven ende gebructe daer oere devociën, alsoe si plach. Ende doe hoerde een zuster soe wonderliken zueten sanck boven op der loyven van voegelkens, dat si nye oer levedage soe zueten sanck van voegelen gehoert en hadde. Ende daer en is gien twyvel aen, ten weren engelen Gods, die daer yubilierden ende vroelick weren ende grote ghenuechte hadde in die vuericheit ende devocie, die de hilige ziele daer te handen toech; want si geerne bij sijn dengenen, die suver hande opheffen in den gebede als sancte Beernaerdus secht.

[p. 227]

Tijdens hetzelfde feest (nl. kerstmis) ging ze vaak naar een afdak waaronder men de kleren wast en daar wijdde ze haar aandacht aan God. Ze stelde zich dan voor dat het afdak het open huis was waarin onze lieve Heer werd geboren. En de stenen kuip waarin men de kleren spoelt, hield zij voor de kribbe, waarin Hij door zijn lieve moeder neergelegd werd toen Hij geboren was. En hierom knielde zij vaak voor deze waskuip met grote toewijding en vroomheid terwijl haar tranen rijkelijk stroomden. Ze was zo wonderlijk vurig en ingekeerd tot het kind Jezus, dat de zusters die naar haar keken, terwijl ze dacht dat ze daar alleen was, door haar toegewijde gedrag tot vroomheid en tot tranen konden worden gebracht.
Toen ze op een keer onder het afdak was en opging in haar gewijde aandacht zoals gewoonlijk, hoorde een zuster zo'n wonderschone vogelzang boven op het afdak als ze nog nooit in haar leven gehoord had. Zonder twijfel waren het engelen van God die daar jubelden en vrolijk waren en grote vreugde beleefden in de vurigheid en de toewijding die de heilige ziel daar in praktijk bracht. Want ze zijn graag bij hen die zuivere handen opheffen in het gebed, zoals de heilige Bernardus zegt.

vertaling José van Aelst

Het levensverhaal van Katheryna van Arkel is waarschijnlijk geschreven door een zuster uit het Meester-Geertshuis. Uitgave in: D. de Man (ed.), Hier beginnen sommige stichtige punten van onsen oelden zusteren. Naar het te Arnhem berustende handschrift met inl. en aant. ('s-Gravenhage 1919), 215-223; citaat op p. 219-220.