Madoc. Jaargang 1995

Roman de Fauvel

Le Roman de Fauvel. Dominique Visse en Anne Azéma. Ensemble Project Ars Nova / The Boston Camerata o.l.v. Joel Cohen. Erato 450-96392-2. 1995 65:00 min. Cat A (f45, -).

Vier jaar geleden vond de opname plaats van 38 van de 159 muzikale werken uit de middeleeuwse muzikale en poëtische fabel Le Roman de Fauvel, waarvan de cd onlangs is uitgebracht. Het verhaal voert ons terug naar het begin van de veertiende eeuw. In het satirische gedicht speelt het vaal gekleurde paard Fauvel (symbool voor alles wat er mis was in het Frankrijk aan het begin van de veertiende eeuw) de hoofdrol. De tekst is over twee boeken verdeeld. Het eerste dateert uit 1310 en is geschreven door Gervais de Bus. Het vervolg wordt toegeschreven aan Chaillou de Pestain en is voltooid in 1314.

Tussen 1316 en 1318 is er in of rond Parijs een luxe uitgevoerd handschrift (met prachtige miniaturen) van het verhaal verschenen, dat als bron voor deze cd gediend heeft. Vandaag de dag wordt het in de Bibliothèque Nationale te Parijs bewaard (Parijs, BN, fonds français 146). Gelukkig voor de liefhebbers van mooie handschriften is er in 1990 een schitterende facsimile-editie uitgebracht door onder meer Edward H. Roesner. Naast de Roman de Fauvel zijn in dit manuscript ook een kroniek van de geschiedenis van Parijs en een deel van de werken van de dertiende-eeuwse componist Jehan de Lescurel ingebonden.

De teksten en de muziek in de Roman de Fauvel zijn niet allemaal speciaal voor de fabel geschreven. Enkele werken waren reeds ter gelegenheid van een politieke of kerkelijke gebeurtenis vervaardigd. Door een marginale verandering in de tekst werden deze geschikt gemaakt voor de Roman de Fauvel.

Voor muziekliefhebbers is de Roman de Fauvel een interessante bron door de verscheidenheid aan stukken. Zo zijn er gregoriaanse gezangen in opgenomen, motetten, ballades en rondeaux. Verschillende rond 1300 bekende oude en nieuwe, geestelijke en wereldlijke stijlen hebben een plaatsgevonden in Fauvel. De samensteller van de cd is er zeker in geslaagd deze afwisseling over te brengen; vrijwel alle genres zijn op de cd vertegenwoordigd. Werkelijk fascinerend is verteller Dominique Visse. Met zijn prachtige natuurlijke vertelstem weet hij zijn publiek van het eerste tot het laatste moment te boeien, zonder dat zijn verteltrant overdreven wordt, zoals dat wel het geval is in de gesproken stukken van Anne Azéma.

Alle uitvoerenden op de cd zijn vaste gasten van het Holland Festival Oude Muziek Utrecht. De motetten worden voortreffelijk uitgevoerd door het Ensemble Project Ars Nova. Anne Azéma, Joel Cohen en John Fleagle hebben nieuwe arrangementen van de monodische stukken geschreven voor deze cd. Alle uit-

[p. 294]

voeringen zijn zonder meer zuiver. De stemmen van de twee solisten (Visse en Azéma) klinken echter in mijn oren vaak iets te scherp en een beetje gekunsteld.

Bijzonder prettig is dat het boekje bij de cd alle teksten bevat, plus een vertaling in (modern) Frans en Engels. Door deze (overigens respectabele keuze) was er helaas waarschijnlijk te weinig ruimte om nadere uitleg bij de bron te geven. Een echt gemis vind ik een precieze verantwoording van de keuze van de stukken voor de cd. Voor wie van middeleeuwse muziek en literatuur houdt, is deze cd echter beslist een aanrader.

Véronique Roelvink