Maatstaf. Jaargang 40

[p. 73]

Jan Nuyten
Oma

‘Op je tanden bijten, doorgaan,’ spoorde oma mij aan. Ze hielp me de halter terug te leggen op de steunen. Na 't bankdrukken waren we klaar voor vandaag. We douchten en dronken nog 'n glaasje voor de mineralen.

Ik ben 'n moeder van ongeveer veertig jaar met jonge kinderen die niet willen luisteren naar me zoals ik vroeger luisterde naar m'n ouders. Iedereen zal 't daar toch mee eens zijn.

Wat mankeert er toch aan de jeugd van tegenwoordig. Ze moeten luisteren. Ik kreeg op m'n donder als ik niet luisterde. Voordat ik vroeger mee naar de stad moest om bij voorbeeld schoenen te kopen, kreeg ik al van te voren 'n pak op m'n donder, zodat ik me kalm zou gedragen.

Neen, dat waren tijden, zo erg hoeft 't nu toch ook weer niet te worden. Maar je wist wel waar je aan toe was. Er was nog gezag. Er werd niet geknoeid, niet met de tijd, niet met brood, niet met energie. Er werd niets vernield of 't moest oorlog zijn. De tijd gaat toch al zo snel, dus laten we er zuinig op zijn.

Ik ben nu veertig jaar en ik probeer overal zo efficiënt en zuinig mogelijk mee om te gaan. Goede verzorging is daarom belangrijk, lichaamsverzorging, kleding, onderhoud van de spulletjes en gebruiksvoorwerpen.

Daarom pas ik ook goed op me zelf en m'n lichaam en doe veel gymnastiekoefeningen en sport en ga ik ook naar 't fitnesscentrum. Daarom ben ik ook helemaal voor de moderne manier van leven, de moderne lifestyle. Gezond eten, met weinig vet en cholesterol, genoeg lichaamsbeweging. Ook al zat ik wat m'n gewicht betreft ruim onder de gevarenzone, toch ging ik aan dieet doen, omdat dat gezond is en ook lekker aanvoelt. Ik ben nooit dik geweest. Het lekkerste voel ik me met 'n nuchtere of bijna nuchtere maag. Lekker leeg en luchtig. Daarom eet ik steeds kleine beetjes en weinig vet. De lightstyle is me dan ook op 't lijf geschreven. Ik ben helemaal mager en glad. Ik sta droog, zoals de bodybuilders dat noemen. Er zit geen spatje vet op. Bij mij geen ‘lovehandles’, die remmen alleen maar af. Hoe minder onderhuids bindweefsel, des te minder isolatie en minder weerstand voor 't directe lichamelijke contact.

Dit laatste is vooral nodig waar 't op voelen, aanraken en zinnelijkheid aankomt. Seks dus. Ik houd van alle soorten seks, maar 't meest van atletische en acrobatische seks, dus waar wat oefeningen en houdingen aan te pas komen. Lekker met elkaar in de knoop raken of botsautootje spelen.

Spelletjes dus, 't in bed 'n beetje sportief en gezellig maken. Ik voel me 'n moderne en vrije vrouw, bevrijd van frustraties en angsten op dat gebied. Maar met z'n tweeën, de intimiteit van 't tweemanschap met de partner. Dat is voorwaarde. Het liefste heb ik 'n vaste partner. Binnen dat vaste verbond is er ruimte voor bijna alles, want 'n beetje pervers kan eigenlijk niet meer. Van dat soort kunstjes houd ik niet, het moet sportief blijven, schoon en netjes en niet smerig en vuil, daar ligt bij mij de grens. Het moet hygiënisch blijven, proper. Maar dan kan alles.

Het moet ook niet te lang duren, snap je. Ik houd van vlug en snel, klaar is Kees. Vluggertjes, ja, heerlijk. Dat is 't. In plaats van uitgebreid tafelen houd ik van hapjes en 'n glaasje. Niet te lang zeuren of teuten. Haastwerk van de andere kant is natuurlijk ook niet de bedoeling.

[p. 74]

En verder moet er veel licht zijn, zo veel mogelijk licht, het liefst fel licht, zoveel dat je de hitte van de lampen voelen kunt. Zo kun je ook goed foto's maken en filmen, want daar ben ik dol op, op mooie plaatjes, ik ben verslingerd aan mooie plaatjes. In de open lucht, met de gordijnen open.

Maar nu heeft m'n man 'n vriendin genomen. Een dikke. Een met 'n welgeschapen figuur en goed toebedeelde vormstructuur, of zoiets, zoals in de reclame. Volgens mij niet om de seks, want hij mag alles bij me en ik doe alles voor hem. Alle houdingen en alle soorten erotische lingerie. Ik weet er alles van. Ik houd 't allemaal bij. Neckermann, weet je wel. Ik vraag aan m'n man wat hij leuk vindt en dat bestel ik dan en draag ik voor hem om hem te behagen. Het liefst loop ik bloot of bijna helemaal bloot. Ik moet lucht voelen. Frisse lucht op m'n huid. Of koude metalen voorwerpen. IJsklontjes, 'n nat washandje. Een stroom koud water onder de douche. Dus zo weinig mogelijk kleren aan en die dunne stoffen van tegenwoordig zijn zalig. Luchtig en fris, tegen 't kippevel aan. Dit is mijn vorm van verslaving. Al die nieuwe kunststoffen, daar kan 'k geen weerstand aan bieden. Ik moet ze zien en voelen en aantrekken.

Ik sta me dan ook geregeld aan en uit te kleden in alle paskamertjes in de stad. Maar dat duurt me allemaal te lang. Dus daar heb ik wat op gevonden. Ik ben al bloot onder m'n jas. Ik heb gewoon niks aan. Lekker fris en lekker snel. Jas uit en passen. Zo krijg ik 't ook niet te benauwd. Volgens mij doen veel vrouwen 't zo en is 't daarom ook zo warm in die warenhuizen. Dan geef je je gemakkelijker bloot. Ik draag dan ook geen slipjes meer, maar ik doe 'n hoofddoek om m'n heupen of 'n haarfrutsel of helemaal niks. Ook als 't op de grond valt merkje niks, 't is maar 'n hoofddoekje. Dat is helemaal geen probleem zolang je niet naar de wc hoeft, en dat is bij mij 't geval. Omdat ik niet veel eet en drink, ben ik meestal nuchter en droog van onderen. Weinig speekselafscheiding van boven en van onder, snap je. Lekker droog. Geen plakkerige dijen. Daarom sta ik veel en loop ik veel om de lucht tussen m'n benen te laten stromen. Van zitten word ik plakkerig. Dus sta ik veel. Steeds in 'n andere houding. Ik draai veel met m'n schouders en met m'n heupen, maar dan in mijn kleren, snap je. Ik buk veel en ik til vaak 'n been op en m'n armen houd ik meestal zijwaarts of achter m'n hoofd. Dat heb ik nog over van balletles uit m'n jeugd.

Maar m'n man heeft 'n dikke vriendin. Dat moet wel, want hij kijkt naar gevulde vrouwen op straat en de foto's in de krant en de vrouwenbladen die hij uitkiest zijn tegenwoordig allemaal van 't type gevulde koeken. Vetzakken.

Hij is vrachtwagenchauffeur en rijdt op 't buitenland en als hij terug is gaan we altijd uit dansen. M'n man houdt van uitgaan, 'n etentje, dansen, 'n borreltje aan de bar. Hij houdt van geld uitgeven in z'n vrije tijd. Daar werkt hij voor, zegt hij.

Hij verzorgt zich graag. Elke avond na 't werk wassen en scheren. Hij trekt z'n mooie pak aan en neemt me mee uit. We deden dat altijd met z'n tweeën, maar de laatste tijd gaan we met vrienden uit. Een paar van z'n kameraden op 't werk en hun vrouwen. Met z'n vieren of met z'n zessen. Hartstikke gezellig. Tot ik ontdekte dat het allemaal dikke vrouwen zijn die om hem heen dwarrelen en naar hem kijken.

Het is eenvoudig begonnen met de juffrouw van de garderobe van 't hotel waar 'n dancing aan verbonden was. Elke keer ging hij naar haar toe om iets uit z'n jas te halen. Maar ze had brede heupen en ze draaide er mee rond als hij om z'n jas vroeg.

Eigenlijk heel toevallig dat ik erachter kwam. Hoewel m'n man eigenlijk nooit geheimen had voor me. Toen ik m'n man er naar vroeg ontkende hij het, maar 't bewijs van z'n veranderde belangstelling stond vast. Misschien dat hij diep in z'n hart altijd al van door de natuur ruim toebedeelde vrouwen had gehouden. Misschien wist hij 't zelf niet eens. Ik wilde hem voor zijn, m'n besluit stond vast.

Dus ik ben naar 't fitnesscentrum gegaan om te groeien. De enige manier die voor mij acceptabel is om dikker te worden. Spierweefsel

[p. 75]

te laten toenemen in plaats van vetrolletjes te kweken zoals al die moeders van boven de veertig. Dus ik ben 'n echte bodyfreak geworden.

En daar kwam ik oma tegen. Een oudere vrouw van tegen de zeventig die haar oefeningen kwam doen en met wie ik vanzelf 'n babbeltje had over man en kinderen, 't leven en al die dingen. Je weet hoe dat gaat.

Ik maakte van m'n hart geen moordkuil en vertelde haar over m'n leven zoals ik dat nu leidde en over m'n man. Hoe we elkaar hadden leren kennen.

M'n ouders hadden 'n goed renderende modezaak in de stad en ik was hun enige dochter, dus verwend. En toen nog niemand naar Frankrijk op vakantie ging, huurden m'n ouders daar al 'n appartement, later hadden we 't zelfs in eigen bezit. Ergens in de buurt van Nice.

Voor mij 'n sprookje aan de Côte d'Azur. Het symbool van 'n onbezorgd leven en 't levensplezier van de mode en lichaamscultus.

Omdat ik in de winkel stond en modebewust was ging ik door voor mannequin. En ik viel zodoende ook wel 'ns in bij modeshows in de stad bij bevriende collega's van m'n ouders. Ik had 'n zekere flair, 'n slank lichaam en kwam elegant over. Ik had uitstraling.

Op vakantie zaten we graag in bars en restaurants waar veel bezoekers kwamen overdag en waar 's avonds levende muziek werd gespeeld en waar ook gedanst werd.

Vele mannen hielden m'n hand en leest vast omklemd in 'n poging ook op m'n leven vat te krijgen. Ik voelde mij gevleid en geamuseerd maar ik viel niet op die zuidelijke types. De keer dat er dan ook 'n blonde reus over mij gebogen stond, was ik verkocht. Groot, lang en sterk, 'n Noorman uit... Nederland.

Een vrachtwagenchauffeur met motorpech, die daardoor onverwacht 'n vrije avond had, ging stappen en daarbij over mij struikelde. De rust en zekerheid die van hem afstraalden te midden van die vreemde omgeving, gaven me 'n thuisgevoel van veiligheid en bekendheid zonder al die heterige opwinding. Nuchterheid. Koele lucht, daar ga ik op.

We vormden dan ook 'n vlot stel. Allebei genietend van wat moeder aarde te bieden heeft. Lichamelijke genoegens, zoals mooie kleren en uit eten gaan, 'n snelle bmw, er verzorgd tot in de puntjes uitzien en uitgaan, 'n borreltje aan de bar. Uit dansen naar de disco tegenwoordig, maar vroeger in 'n café of dansgelegenheid, 'n bioscoopje of 'n theatervoorstelling.

Werken om geld te verdienen en 't uit te geven. Genieten is heel belangrijk. Als de ouders 't naar de zin hebben, gaat 't met de kinderen ook goed. Ze krijgen zo aandacht genoeg. We leerden elkaar kennen in 'n luxe sfeer. We bleven op vakantie gaan naar de Middellandse Zeekust voor de zonvakanties en minuscule badpakken. Poepbruin waren we elk jaar met 'n paar witte streepjes op heuphoogte. Je bent jong en je wilt wat. We werkten allebei. We namen 't er goed van. Een eenvoudige kijk op 't leven. Niet moeilijk maar prettig en ongedwongen.

Echte liefde maakt niet blind maar werkt integendeel verblindend op de buitenwereld. We straalden en schitterden voor ons gevoel. Indruk maken dat is belangrijk. Je persoonlijkheid tot uitdrukking brengen. Elkaar als partners behagen, zover als je kunt, tot 't uiterstje puntje. Zolang je jong en aantrekkelijk bent gaat alles van 'n leien dakje, daarna zie je wel weer.

Als je ouder wordt en rimpelig is dat 'n nieuwe opdracht van 't leven om je lijf in conditie te houden en steeds nieuwe manieren te vinden om fit te blijven.

Om te voorkomen dat m'n man in 'n fris blaadje trek zou krijgen, moest ik zorgen zelf 'n aantrekkelijk fris blaadje te worden. Door naar de zonnebank te gaan en de schoonheidsspecialiste. Naar de fitnessclub ging ik voor m'n eigen plezier.

Slank blijven door zwevende ribben weg te laten halen door de plastisch chirurg, laat staan face- en buiklifts, is 'n kwestie van consequent doordenken wat mij betreft. Hetzelfde geldt voor de uiterste navolging van de mode in de vier seizoenen van het jaar.

[p. 76]

Ik moet zeggen dat ik er fantastisch uitzag. Ik kreeg aanbiedingen om model te worden. Dat heb ik natuurlijk niet afgeslagen, want je bleek er goed mee te kunnen verdienen. Ik dacht dat ik uit de relatieproblemen was en dat m'n man weer op me zou vallen. Maar dat was niet zo.

Mijn man ging nog steeds uit, maar zonder mij. Hij ging naar 't casino met z'n vrienden en hun dikke vrouwen. Hij moest geld hebben, veel geld. Hij deed al lang mee aan alle loterijen, maar nu kwam daar 't gokken bij. Van gokkasten tot casino's. En hij won nog ook. Tot dat verschrikkelijke ogenblik dat hij blut werd thuisgebracht door die dikke vriendinnen met hun roze wangen en hun mannen.

Een schuld van tienduizend gulden, nog wel overkomelijk, maar toch 'n probleem. Een schuld hadden we nog nooit gehad. Het was wel 't moment van de waarheid, want de dikke vrouwen gingen met me praten voor m'n bestwil en ze vertelden me dat m'n man er niet langer tegen opgewassen was. Z'n leven lang had hij 't me naar de zin gemaakt, maar nu was 't lijntje gebroken. Ik kostte hem grof geld en daarom was hij gaan gokken.

Hij had zich nooit verweerd of verdedigd, omdat hij niet tegen me op kon. Ik kletste hem onder de tafel. Hij meende ook lange tijd dat de man de plicht had z'n vrouw te onderhouden in voor- en tegenspoed.

Hij hoopte dat ik in de loop van de jaren wel iets minder zou gaan uitgeven omdat ik dan minder nodig zou hebben. Zijn vrienden hadden hem goede raad gegeven en ik moest nu maar 'ns 'n paar handen aanschaffen om geld mee vast te kunnen houden.

Te zot voor woorden natuurlijk. Hij huilde uit bij de dikke mienen, die bij mij kwamen praten over echtparentherapie bij het Riagg en dat als ik niets deed zij wel m'n man zouden aanmelden.

Dat ging te ver. Ik hield van m'n man. Ik had weinig last van hem zolang hij in z'n vrachtauto reed, maar nu zat hij de hele dag op de bank in huis zichzelf en mij in de weg. Ons geluk leek stuk.

Dus ik nam opnieuw 'n besluit en kwam terug op 't aanbod om model te worden. Ze wilden me nog steeds graag hebben en vonden dat ik er nog beter uitzag dan voor die tijd.

Het kostte me geen grote moeite, hoewel het poseerwerk wel vermoeiend kon zijn, maar ik had 'n goede conditie. Het was prettig werk, onschuldig, voor reclamefolders op 'n bank zitten in m'n mooie kleren en gelakte pumps of 'n strak truit je op 'n folder van de Bouwmarkt of sportief in de kleren voor 'n schoenreclame. Soms mocht ik de kleren houden en ik verdiende er goed mee. Ik lag goed in de markt. Het geld gebruikte ik om de schuld die m'n man had gemaakt af te betalen. Dat lukte wel, maar m'n man bleek verslaafd aan 't gokken en dat werd alleen maar erger. Daarbij kwam dat de kinderen alsmaar vervelender werden in huis, maar ook op school en in de buurt 'n heel brutaal gedrag gingen vertonen, waardoor we klachten kregen en de schoolprestaties minder werden. Ik kreeg te horen dat ik steeds minder thuis was en dat ze me nodig hadden. Mijn man zei weinig of niets en als hij dronken was werd hij chagrijnig en handtastelijk.

Op 't fitnesscentrum praatte ik daar met oma over. Op 't laatst ging 't daar ook niet meer. Ik werd moe en piekerig en ten lange leste wist ik 't ook niet meer en stortte m'n hart uit. Tranen met tuiten. Ik was op, zomaar ineens. Ik kon er ineens niet meer tegen. Ik had hulp nodig. Zonder dat wist ik dat ik 't niet zou redden.

Oma zei dat ze er wel begrip voor had en dat ze wel vaker over deze problemen had gehoord en dat kinderen moeilijk opvoedbaar konden worden doordat ouders te veel hun eigen leven leidden op 'n egocentrische wijze. Dat 'n huwelijk stuk kon gaan als echtelieden te weinig met elkaar praatten. Dat ze dat zelf ook had meegemaakt. Dat ze te veel in haar eigen vak was opgegaan en te weinig oor had gekregen voor haar man en kinderen en dat er gepraat moest worden en dat praten geen geld kostte, maar energie, zweet en tranen, omdat je met elkaars verdriet en moeilijk-

[p. 77]

heden werd geconfronteerd en er wat mee moest doen.

Dat was helemaal nieuw voor me. Dat had nog nooit iemand tegen me gezegd. Terwijl we samen oefenden op de wekelijkse avondjes hoorde ik 'n heleboel van haar en ze wist me te overtuigen. Vooral door de opmerking dat je leven er rijker en mooier van werd, maar dat dat niet voor niets ging.

Ik vroeg haar 't adres en ben naar 't Riagg gegaan. Wie schetst mijn verbazing dat ik daar ontvangen werd bij de balie door niemand minder dan oma.

Soms gaat 't er om dat iemand naar je luistert en je vervolgens gewoon de waarheid vertelt, rustig en bedaard, zonder er belang bij te hebben of er iets voor te hoeven hebben.

Nou, dat deed oma. Ik heb dan ook veel gehuild en ben erachter gekomen dat ik erg egocentrisch was en te veel op mezelf betrokken, omdat ik thuis strontverwend was geworden als enigst kind. Dat ik moet leren naar 'n ander te luisteren, door hem of haar toe te staan aan 't woord te komen.

Ze dacht dat ik dat zelf wel zou kunnen leren, omdat ik 't in m'n jeugd als voorbeeld had meegekregen en 't niet anders gewend was. Ook hield ik veel van m'n man en kinderen, waardoor ik goed gemotiveerd was. Daarnaast noemde ze me verstandig.

Nou, ik heb 't niet cadeau gekregen, al zou je dat niet zeggen. Ik had veel op m'n donder gekregen in m'n jeugd, maar kennelijk niet genoeg. Anderen waren echt in elkaar geslagen, steeds weer opnieuw. Ik dacht dat ik mishandeld was, maar ik was slechts 'n eigenzinnig krengetje geweest dat moest worden terechtgewezen omdat er nu eenmaal grenzen zijn. Maar daar had ik geen oog voor. Enerzijds hield ik m'n kinderen veel te strak, ze mochten niet veel van me, anderzijds was ik er nooit. Ik leerde nu tijd voor ze te maken.

Ook leerde ik inzien dat m'n kinderen in 'n andere en drukkere tijd leefden dan ik, die in 'n rustige tijd en omgeving was grootgebracht.

De moderne tijd eist veel aandacht en energie van de jeugd, wat begeleiding vraagt en belangstelling en aandacht van de ouders.

Ik sprak er ook met m'n ouders over, die me vertelden over m'n voortvarende houding, die soms moest worden afgeremd en over de opvoedkundige problemen die zij met mij gehad hebben.

Oma zei dat dit 'n extra gunstig gegeven was, als generaties op latere leeftijd toch nog met elkaar in 't reine kwamen. Dat gaf 'n goede prognose, zei ze.

Oma vertelde dat ze vroeger was geslagen en naar bed had moeten gaan met haar vader, ooms en broers en dat ze daar 'n heel erg minderwaardigheidscomplex aan had overgehouden. Precies 't omgekeerde van wat ik had. Ze had heel hard moeten knokken om er bovenop te komen, Daarom ging ze elke dag naar 't fitnesscentrum om te bewijzen dat ze er niet onder te krijgen was.

Zo hoorde ik heel veel en leerde ik dat 'n mensenleven niet alleen geld verdienen inhoudt. Dat geluk niet te koop is, maar dat er voor gewerkt en geknokt moet worden om er 'n goede prognose van te maken.

Ik ben nog steeds nuchter en ik sta droog en geniet van m'n oefeningen elke dag. Maar van oma heb ik geleerd te genieten van m'n kinderen en m'n oefeningen samen met m'n man te doen. Veel voorbeelden uit 't fitness heeft ze aangehaald om problemen thuis te verduidelijken. Zoals 't aandacht geven aan alle details van de reacties van de persoon met wie je praat en de tijd nemen om te laten reageren zoals je ook alle aandacht hebt voor vermoeidheidssignalen van je spieren en de tijd neemt om daar 'n antwoord op te vinden en moeilijkheden te overwinnen.

Zo kan ik nog wel uren doorgaan. Ook dat is 'n goede prognose, zegt oma. Je moet er zin in hebben en van genieten en de ander daarin laten delen, zodat je de dingen samen kunt doen en dichter bij elkaar komt, zodat je elkaar ontmoeten kunt en waarderen en respecteren. Bij tegenslag of onenigheid houd je 't zo langer bij elkaar uit.