Maatstaf. Jaargang 32

[p. 97]

[Portfolio Kavafis]

1

[p. 98]

2

3

4

[p. 99]

5a

5b

[p. 100]

6

[p. 101]

7a

7b

[p. 102]

8

[p. 103]

9

[p. 104]

10a

10b

[p. 105]

1

2

[p. 106]

3

4

[p. 107]

5

6

[p. 108]

7

[p. 109]

8

[p. 110]

9

10

11

[p. 111]

12

13

[p. 112]

14

[p. 113]

15a

15b

16

[p. 114]

17a

17b

18

[p. 115]

19

[p. 116]

20

[p. 117]

Documenten

1. Omslag van het uit 1882 daterende dagboekje ‘Constantinopoliad an Epic’, de oudste prozatekst van Kavafis die bekend is. (Kavafis-Archief F 40). De eerste aantekening is van 23 juni: ‘We are leaving on Tuesday for Constantinople, & great confusion is reigning everywhere. (...) The reason of the voyage's being unwelcome to us is Impecuniosity. We start with barely more than £ 100.’ Het kost de familie veel moeite plaats op een schip naar Constantinopel te vinden. Maar op 26 juni vertrekt men: ‘Everything has gone off quietly & well. Trunks sent on board 9. a.m.; ourselves conveyed on board 10.15 a.m. At present it is 4 o'clock in the afternoon. Mamma is sitting in an easy chair on the deck. I in another in front of her, writing these lines on my knees.’ Op 8 juli besluit het dagboekje: ‘The boat stopped at Leros, Chios, Smyrna, & Mytilene. It arrived on Monday the 1st of July at Constantinople. Madame Callinus, Photius Mamma's brother, & the young Plessos came to receive us. The Plessos are fine young men, but the handsomest of the three is Tasso.’ De eerste twee weken van het verblijf in Constantinopel bracht men door in Therapia. Een van de oudste gedichten van Kavafis is dit:

Leaving therápia

Good-bye to Therápia & joys of the hotel -
Good dinners that make you exultingly swell,
Good beds that refresh you from the toil of the day
Fine sights near which you'd wish ever to stay -
To all these good things the time is well nigh

I must bid a Good-Bye!

However Calíkioy's opposite shore
I must hail tho' by far more simple & poor:
But they say what is simple is good at the heart
And where goodness is we may well spare art:
So at humble Calíkioy let us not rail

But bid it All Hail!

2.30 p.m.
Monday 16 July '82

2. De Carte d'Entrée gedagtekend 18 februari 1886 die Kavafis als correspondent van de Tilegrafos toegang gaf tot de Beurs van Alexandrië. Speculeren op de Beurs werd een favoriete bezigheid. (Kavafis-Archief F 96 φ 4)

3. Brief gedateerd 6 februari 1900 waarin Kavafis bericht krijgt over een salarisverhoging bij The Third Circle of Irrigation, waar hij lang werkzaam was. Vanaf 1894 stond hij op de loonlijst. Zijn aanvangssalaris bedroeg £E. 9. Aan het eind van zijn loopbaan verdiende hij £E. 33,600 per maand.

4. Handschrift van het gedicht ‘Gebed’. Afkomstig uit een door Kavafis voor zijn vriend Alekos Singopoulos geschreven cahier met zijn Gedichten 1896-1910.

Gebed

De zee nam een zeeman in haar diepte op -
Onwetend komt zijn moeder en ontsteekt

voor de Moeder Gods een lange kaars, opdat
hij snel terug zal keren en het mooi weer worden zal -

en aldoor houdt zij haar oor gericht op de wind.
Maar terwijl zij bidt en smeekt,

luistert de ikoon, plechtig en bedroefd, wetend
dat de zoon op wie zij wacht niet meer terugkeert.

5. Pagina 1 en 3 van de in 1898 gedrukte feuille volante met het gedicht ‘Gebed’. De definitieve tekst wijkt hier en daar af van deze versie.

6. De rekening van de drukker voor het feuille volante van ‘Gebed’.

[p. 118]

7. In 1909 schreef Kavafis dit gedieht ‘Maart 1907’. In de uiteindelijke in 1917 gepubliceerde versie werd de titel ‘Dagen van 1903’.

Dagen van 1903

Nooit vond ik ze weer terug - zo snel verloren...
de dichterlijke ogen, het bleke
gezicht... in de donker wordende straat...

Nooit vond ik ze terug - louter bij toeval gekregen,
door mij zo gemakkelijk in de steek gelaten
en later door mij zo intens begeerd.
De dichterlijke ogen, het bleke gezicht,
die lippen, nooit vond ik ze weer.

8. Autobiografische aantekening, gepubliceerd in een geheel aan Kavafis gewijd nummer van Nea Techni uit 1924.

De tekst luidt: ‘Mijn afstamming ligt in Constantinopel, maar ik ben geboren in Alexandrië - in een huis aan de Rue Chérif; als heel kleine jongen vertrok ik en een aanzienlijk deel van mijn jeugdjaren bracht ik door in Engeland. Later als volwassene bezocht ik dat land weer, maar voor korte tijd. Ik ben ook in Frankrijk geweest. In mijn jongelingsjaren woonde ik meer dan twee jaar in Constantinopel. Het is vele jaren geleden dat ik naar Griekenland ben geweest. Mijn laatste beroep was dat van klerk aan een overheidskantoor ressorterend onder het Ministerie van Publieke Werken in Egypte. Ik ken Engels, Frans en een beetje Italiaans.’

9. Eerste pagina van de zogenaamde ‘Ars Poëtica’. Zie pagina 121.

10. Twee bladzijden uit het Paspoort van Kavafis, enkele jaren voor zijn dood uitgegeven. Als beroep gaf hij op ‘Dichter’. Twee verschillende geboortejaren zijn opgegeven, beide fout.

Portretten

1.	Petros Ioannis Kavafis (1814-1870). De vader van de dichter. Dit is de enige foto die van hem bekend is. (Kavafis Archief F 57)
2.	Charikleia Photiades (1834-1899). De moeder van de dichter. (Kavafis Archief)
3.	John Kavafis, Paul Kavafis en in het midden Konstantinos Kavafis. Deze foto werd in 1865 gemaakt te Livorno. (Kavafis Archief)
4.	Dezelfde figuren als op de vorige foto. Konstantinos is de jongen aan de rechterkant. De foto werd in 1873 gemaakt te Liverpool. (Kavafis Archief)
5.	Foto van K.P. Kavafis, gemaakt in 1889 of 1890. (Kavafis Archief)
6.	Foto van K.P. Kavafis gemaakt in 1902. (Kavafis Archief)
7.	Foto van K.P. Kavafis, gemaakt omstreeks 1929.
8.	Foto van K.P. Kavafis, gemaakt omstreeks 1929.
9.	Foto van K.P. Kavafis, gemaakt in Athene in 1932.
10.	Tekening door kem, 1926.
11.	Tekening door N. Pappa, 1926. In dat jaar was Kavafis de Orde van de Phoenix verleend, tegelijkertijd met de Spaanse danseres Aurea. Het gaf tot veel spot aanleiding. De titel van deze karikatuur luidt: ‘Na de decorering’. Het onderschrift: ‘De beide gedecoreerden en de ontelbare aanbidders’.
12.	Tekening door N. Pappa, 1926.
13.	Tekening door N. Pappa, 1926, getiteld ‘Reis van een Alexandrijnse dichter’. Kavafis vaart in

[p. 119]

	een Tinisch schip (ontleend aan ‘In de havenstad’) met op de voorplecht een gedoofde en een nog brandende kaars (ontleend aan ‘Kaarsen’). De vlag in top vermeldt ‘Alexandrini Techni’, een tijdschrift waarmee Kavafis veel bemoeienis had.
14.	Tekening door Charikleia Alexandridou-Stefanopoulou: Kavafis in ‘Olympo’, Athene, 27 augustus 1932.
15.	Kijkjes in het interieur van het huis van de dichter aan de Rue Lepsius.
16.	Het huis van de dichter, Rue Lepsius (dat met het balkon) in 1983. (Eigen foto)
17.	Het dodenmasker van Kavafis. Kavafiszaal Griekse Consulaat in Alexandrië. (Eigen foto's)
18.	Het graf van Kavafis. Begraafplaats van de Griekse Gemeenschap in Alexandrië. (Eigen foto)
19.	Portret van Kavafis door Alexandros Isaris. (Geb. Serres, Noord-Griekenland. Studeerde architectuur in Graz en Thessaloniki. Exposeert als schilder vanaf 1968. Is ook dichter en vertaalde o.a. Mann, Musil, Grass en Frisch in het Grieks. Woont in Athene.)
20.	Portret van Kavafis door Takis Alexiou. (Geb. 1942 in Alexandrië. Studeerde architectuur in Duitsland. Schilder, beeldhouwer, schrijver. Werkte o.a. in Zwitserland en Duitsland en is sinds 1964 in Griekenland gevestigd. Tentoonstellingen in Athene 1980, New York 1980, Parijs 1981 en 1982. Woont in Agia Paraskevi, Attiki.)

(Fotografie: Wim Helm, Middelburg)