Maatstaf. Jaargang 28

[p. 86]

Jan de Rooy Twee verhalen

1

Twaalf jaar was ik toen mijn ouders zich te pletter reden; al ruziemakend vlogen zij op een tegenligger. Ik lag, na een lange reis, op de achterbank van de Dauphine te soezen; vanwege het lawaai tijdens deze onrustige rit kon ik niet echt slapen. Herhaaldelijk liet mijn vader het gaspedaal los om opzij te trappen, wat niet alleen gegil van moeder tot gevolg had, maar ook driftig geclaxonneer van achteropkomend verkeer dat niet berekend was op plotselinge snelheidsverminderingen.

Het ging allemaal erg snel in zijn werk en ik weet niet precies hoe alles is gegaan, maar ik neem aan dat mijn moeder op gegeven moment mijn vader te lijf ging en dat we toen op de verkeerde weghelft terechtkwamen. Dat vermoeden lijkt bevestigd door het feit dat hun lichamen inééngestrengeld uit het wrak werden gehaald. Ik had geen noemenswaardig letsel opgelopen, het bleef bij een paar lichte kneuzingen.

De begrafenis was drie dagen na het ongeluk. Mijn broers, beiden vijftien jaar ouder dan ik, woonden en werkten in België. Ze hadden een snipperdag genomen en waren al vroeg in de ochtend vertrokken. Hun vrouwen hadden nog wat doorgeslapen op de achterbank van het Volkswagentje. Om negen uur stonden zij voor de deur en konden op hun gemak nog iets drinken voordat zij hun ouders ten grave zouden dragen. Omdat ik meer last had van de kneuzingen dan voorheen en pijn had bij het lopen, besloot ik om niet mee te gaan naar de begraafplaats. Ik zou intussen voor de koffie tafel zorgen.

De rouwstoet zou om half elf door de straat komen; ruim tevoren had ik de bloempotten opzij geschoven en een gemakkelijke stoel voor het raam gezet. Aan de overkant was in verschillende huizen hetzelfde gedaan. Toen ik een half uur had zitten wachten zonder de stoet voorbij te zien trekken, zonderde ik mij even af. Uitgerekend op dat moment zijn mijn ouders voor de laatste maal door de straat getrokken. Later vertelden mijn broers dat de lijkauto op de hoek van de straat een lekke band had gekregen en dat zij er met hun Kever nog tegenaan waren gereden, zij het met gepaste snelheid. Om ongeveer twaalf uur sputterde hun autotje de tuin weer in. Rillerig en koude om zich heendragend kwamen zij binnen om zich onmiddellijk aan de stemmig gedekte tafel te zetten. Irene moest echter eerst een bad nemen en zich verkleden; zij zat onder de modder. Achter het gezelschap aanlopend had zij de begrafenis gefilmd, maar was uitgegleden op het gladbemodderde pad. Mijn broers, die - geholpen door twee lijkdragers - de grote tweepersoons kist op hun schouders torsten, keken verschrikt om toen zij een gilletje van Irene hoorden. Door die onverwachte beweging begon de inhoud van de kist te schuiven, wat tot gevolg had dat het meeste gewicht op de schouders van de linkslopende lijkdragers kwam. Zij probeerden daar gedurende de verdere tocht verandering in te brengen door zo nu en dan schokkerig op de tenen te gaan lopen.

Achteraf bleek Irene, die weer gauw ter been was, dat alleraardigst op de film hebben weten vast te leggen.

[p. 87]

2

Sinds mijn zuster Cateau gepensioneerd is, gaat ze vaker met me wandelen. Iedere dag gaan we hetzelfde stuk; door het parkje, het bos in, een rondje langs het stukje hei en dan weer terug. Ik heb al vaak gezegd dat ik eens een ander gedeelte van de stad wil zien, maar zij duwt me, ik kan dus niet te veel eisen, al baal ik intussen behoorlijk van haar vaste wandelingetje.

Gisteren heb ik geweigerd om mee te gaan. Ik heb de middag in de tuin doorgebracht en zij is gaan fietsen. Met een lang gezicht tilde ze na de afwas haar zwartglimmende fiets naar buiten, waarbij ze haar lichte regenmantel besmeurde. ‘Mens laat die jas toch uit,’ riep ik nog, maar als reactie kwamen slechts haar wenkbrauwen even boven de brilrand uit. Ze had haar onafscheidelijke fruithoed op, waar één der laatste houten druiven afviel toen ze de banden oppompte. Ze legde de druif in het kammenbakje onder de gangspiegel, waar intussen al meer fruit lag opgestapeld dan op haar hoed.

Om zes uur, ik had de krant al twee keer gelezen, was ze nog niet thuis. Gelukkig begon het zachtjes te regenen. De buurvrouw die haar was ging binnenhalen merkte mij op en hielp mij naar binnen. Voorzichtig stuurde ze mijn wagentje over de twee planken die lichthellend vanaf het gazon naar de drempel van de openslaande deuren leidden. Ik belde een paar kennissen op waar Cateau wel eens kwam, maar nergens was ze geweest.

Het politienummer bracht uitkomst. Zij was gevonden in een container op een braakliggend terreintje in een achterbuurt. Gedeeltelijk ontkleed lag zij tussen puin, stukken behang en planken. Er klemde een schoen in haar kruis, een modieuze herenschoen met een hak. Deze schoen was van groot belang voor de politie omdat het niet zo'n gangbaar model was; misschien kon men er achter komen wie de eigenaar was. Er kwam, werd mij verteld, wat bloed mee toen de schoen uit haar lichaam werd getrokken.

Langzaam fietsend in de hete afbraakbuurt voelde Cateau plotseling iets langs haar hoofd schieten. Even later kreeg zij een middelgrote kiezel tegen haar kuit, waarop zij onraad rook. Half op de trappers staande voerde zij haar snelheid op, maar het wegdek was slecht en hield bij een container zelfs helemaal op, zodat ze moest afstappen.

Achter zich hoorde ze indianengeluiden en zich omdraaiend zag ze dat een groep jongelui op haar afstormde. Ze ging achter haar fiets staan om zich enigszins te beschermen. Twee sportieve knapen sprongen echter, als betrof het een mislukte hordensprong, tegen de fiets, waardoor Cateau te vallen kwam. Ze klemde haar tasje tegen haar inmiddels gescheurde mantel en riep om hulp. Dat geroep werd gesmoord door een graspol die met kracht in haar openstaande mond werd gepropt.

Cateau probeerde omhoog te komen maar kreeg een trap tegen haar slaap. De onderkleren werden haar met geweld van het lijf gerukt en met een aan penalty grenzend enthousiasme schopte één der jongelieden haar in het kruis. Toen hij zijn voet wilde terugtrekken bleef de schoen steken.

‘Het lijkt wel drijfzand,’ zei hij toen hij zo ging staan dat Cateau's lichaam hem nog iets verder naar binnenzoog.

Langzaam draaide er een rode Cortina het terrein op en reed in de richting van de container. De jongens kozen het hazepad, met achterlating van de schoen.